“Το Pride είναι μια μέρα υπερηφάνειας. Νομίζω ότι όλοι πρέπει να γιορτάσουμε περήφανα την δύναμη που δείχνουν οι LGBTQ [σ.σ. lesbian, gay, bisexual, transgender, queer] συμπολίτες και συμπολίτισσές μας και οι σύμμαχοι τους, στον αγώνα μας για ισότητα”, μάς λέει ο Στράτος, ιδρυτικό μέλος της ColourYouth, της Κοινότητας LGBTQνέων Αθήνας.
Όπως εκατοντάδες άλλοι εθελοντές, έτσι και ο Στράτος αφιέρωσε τις τελευταίες μέρες πολύ χρόνο στη διοργάνωση δράσεων που θα γίνουν στα πλαίσια του AthensPride 2013, του ένατου κατά σειρά Φεστιβάλ Υπερηφάνειας που φιλοξενείται στην ελληνική πρωτεύουσα. Το φεστιβάλ διοργανώνεται σε μία περίοδο όπου συζητείται έντονα το νέο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο. Στο μυαλό των περισσοτέρων ο νόμος αφορά αποκλειστικά στο ρατσισμό εναντίον αλλοδαπών, ωστόσο μία από τις επίμαχες διατάξεις αφορά στις διακρίσεις βάσει σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου. Στην πρόταση τροποποίησης του υπάρχοντος νομικού πλαισίου, που φαίνεται να προκρίνει η Νέα Δημοκρατία, δεν υπάρχει καμία σχετική αναφορά.
Ωστόσο, για την LGBTQ κοινότητα η συμπερίληψη αντίστοιχης διάταξης είναι “όχι απλά σημαντική, αλλά άκρως απαραίτητη”, όπως λέει η Ντένια. Λεσβία η ίδια, μας εξηγεί ότι “ο γενετήσιος προσανατολισμός δεν είναι επιλογή, είναι κάτι που έχουν όλοι οι άνθρωποι. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να προβαίνει σε τέτοιου είδους διακρίσεις”. Για τον Στράτο, η σχετική προσθήκη στο νομοσχέδιο είναι “το ελάχιστο δυνατό. Η μη συμπερίληψη της διάταξης θα ήταν μια παρωδία”. Εξάλλου, στα πάγια αιτήματα της Κοινότητας είναι όχι μόνο η νομοθετική, αλλά και η συνταγματική κατοχύρωσή τους, με προσθήκη στο Σύνταγμα του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου ως κατηγορία για την οποία απαγορεύεται κάθε διάκριση.
Οι διεκδικήσεις αυτές είναι κάθε άλλο παρά αβάσιμες. Σε έρευνα της πανευρωπαϊκής ένωσης για τα δικαιώματα των γκέι, ILGAEurope, η Ελλάδα “πατώνει” στην ενότητα “νόμοι και πολιτικές εναντίον διακρίσεων”, βαθμολογούμενη με μόλις 21%. Συνολικά κατατάσσεται στην 25η θέση ανάμεσα σε 49 χώρες, πολύ πίσω όχι μόνο από δυτικοευρωπαϊκά κράτη όπως η Βρετανία και το Βέλγιο, αλλά ακόμη και από την Αλβανία.
Τη χαμηλότερη βαθμολογία (8%) λαμβάνει η χώρα μας στον τομέα της ισότιμης αναγνώρισης των LGBTοικογενειών, περιλαμβανομένου του δικαιώματος στο γάμο και την υιοθεσία. Πολύ συχνά εκφράζεται από πολιτικούς ή δημοσιογράφους κατανόηση, η οποία όμως συνοδεύεται σχεδόν πάντα από το κλισέ “η ελληνική κοινωνία δεν είναι έτοιμη”. Η Α. έχει διαφορετική άποψη: “Εάν δεν γίνει κάτι δραστικό, ποτέ δεν θα είναι έτοιμη αυτή η κοινωνία. Γάμοι μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου πραγματοποιούνται καθημερινά σε πολλές χώρες – γιατί να μη συμβεί και στην Ελλάδα; Ένας θεσμός όπως ο γάμος πρέπει να ισχύει για όλους”.
Οι χαμηλές “επιδόσεις” της Ελλάδας δεν περιορίζονται, βέβαια, στη νομική προστασία και την αναγνώριση των δικαιωμάτων των LGBTQατόμων. Αρκετά κάτω του μέσου όρου είναι και η ουσιαστική προστασία έναντι εγκλημάτων ή ρητορικής μίσους, που είναι εξίσου σημαντική, αν όχι σημαντικότερη των νομοθετικών διατάξεων. “Το σημαντικό δεν είναι μόνο οι νόμοι αλλά και η εφαρμογή τους. Οι ήδη υπάρχοντες αντιρατσιστικοί νόμοι και διατάξεις δεν εφαρμόζονται, είτε για τεχνικούς λόγους είτε λόγω απροθυμίας των διάφορων φορέων όπως, η αστυνομία” λέει ο Στράτος και τονίζει ότι “πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση για μεταρρυθμίσεις στους φορείς που φροντίζουν (ή όχι) για την εφαρμογή των νόμων”.
Πράγματι, δεν είναι λίγα τα περιστατικά που συνηγορούν στο ότι η ελληνική αστυνομία όχι μόνο δεν παρέχει την απαραίτητη προστασία, αλλά προβαίνει και η ίδια σε διακρίσεις. Πριν λίγες ημέρες, το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών κατήγγειλε τις αναίτιες προσαγωγές διεμφυλικών ατόμων που το τελευταίο διάστημα γίνονται καθημερινά στη Θεσσαλονίκη. Το Σωματείο κάνει λόγο για “επιχειρήσεις σκούπα”, κατά τις οποίες γίνονται προσαγωγές, ακολουθούμενες από κράτηση 3-4 ωρών “με το πρόσχημα της εξακρίβωσης και της σεξουαλικής εργασίας, ενώ η συμπεριφορά των αστυνομικών είναι εξευτελιστική για την αξιοπρέπεια και την τιμή των διεμφυλικών προσώπων”. Αντίστοιχες καταγγελίες έχουν γίνει και στην Αθήνα.
Η αστυνομία γίνεται η ίδια θύτης, τη στιγμή που θα έπρεπε να επαγρυπνά εναντίον των ομοφοβικών επιθέσεων που πληθαίνουν στους δρόμους των ελληνικών πόλεων. Τον περασμένο Οκτώβριο, η ΟΛΚΕ (Ομοφυλοφιλική Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας) κατέγραψε έξι επιθέσεις σε ομοφυλόφιλους από ακροδεξιές ομάδες. Σε μία περίπτωση, το θύμα ήταν ακτιβιστής της LGBTQκοινότητας. Ένα μήνα αργότερα, εθελοντές που μοίραζαν φυλλάδια κατά της ομοφοβίας στην Αθήνα δέχτηκαν επίθεση από δώδεκα άντρες και κυνηγήθηκαν στους δρόμους. Το Δίκτυο Καταγραφής Ρατσιστικής Βίας, το γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα και 18 μη κυβερνητικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι ακροδεξιές ομάδες όπως η Χρυσή Αυγή διαδίδουν συστηματικά το μίσος εναντίον της Κοινότητας.
Όπως είναι φυσικό, το αίσθημα ανασφάλειας των γκέι, λεσβιών και τρανς έχει αυξηθεί. “Η άνοδος της ρατσιστικής βίας είναι κάτι προφανές”, λέει ο Στράτος και δεν κρύβει τον φόβο του. “Δεν αισθάνομαι ασφαλής κάθε στιγμή της μέρας και σε όλες τις περιοχές”. Η Ντένια, πάντως, δεν χάνει το χιούμορ της: “Συνήθως αισθάνομαι ασφαλής παντού, εκτός ίσως από όταν με πιάνει το φανάρι έξω απ τα γραφεία της Χρυσής Αυγής με το rainbow σημαιάκι να κυματίζει στο όχημα και τους χρυσαυγίτες να κάθονται στα κάγκελα, ένα μέτρο μακριά μου”.
Οι ομοφοβικές επιθέσεις αυξάνονται, η αστυνομία -στην καλύτερη περίπτωση- αδιαφορεί και η κυβέρνηση φαίνεται απρόθυμη να κάνει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, πιθανότατα φοβούμενη το πολιτικό κόστος. Πώς μπορεί να αλλάξει η κατάσταση όταν δεν υπάρχει στήριξη από πουθενά; Η Ντένια ορισμένες φορές σκέφτεται ότι θα χρειαζόταν “ένα καλοακονισμένο τσεκούρι, εκεί όπου δεν είναι κατανοητή η καλοακονισμένη γλώσσα. Αλλά μάλλον πρέπει να περιοριστώ στην άποψη που υποστηρίζει ότι εάν δεν μεγαλώσει διαφορετικά η επόμενη γενιά, τίποτα δεν θα αλλάξει”. “Παίζει ρόλο η παιδεία”, συμπληρώνει η Α., “όπως εννοείται ότι παίζει ρόλο το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Αν γίνει κατανοητό εκεί ότι το να είσαι ομοφυλόφιλος δεν αποτελεί κάποιου είδους ‘πρόβλημα’, τότε οι διακρίσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν, τουλάχιστον εν μέρει”.
Μπορεί, όμως, ένας Έλληνας γονιός να κατανοήσει και να στηρίξει το παιδί του σε αυτή την περίπτωση; “Πρέπει να είσαι ενημερωμένος και να έχεις προσπαθήσει να εξαλείψεις όποια στερεότυπα έχεις”, λέει η Κωνσταντίνα, μητέρα ενός γκέι αγοριού. “Αν είσαι ενημερωμένος τότε μπορείς να καταλάβεις από πολύ μικρή ηλικία ότι το παιδί σου είναι γκέι, είναι κάτι που φαίνεται, και δεν χρειάζεται να βρεθείς προ εκπλήξεως αν και όταν σου το ανακοινώσει”.
Η Κωνσταντίνα έζησε από κοντά τα δύσκολα χρόνια της εφηβείας του γιου της, όταν η λεκτική βία από τους συμμαθητές του ήταν καθημερινή. Θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό το ρόλο της επιστήμης αλλά και των μέσων ενημέρωσης. “Αν αυτά τα δύο συνδυαστούν, και προβληθούν από τα Μέσα οι επιστημονικές απόψεις που υποστηρίζουν ότι το να είσαι γκέι δεν είναι κάποιου είδους ‘ανωμαλία’, αλλά κάτι απολύτως φυσιολογικό, με το οποίο γεννιέσαι, τότε ίσως αφυπνιστεί ο κόσμος”.
Κι αν κάποιοι γονείς μένουν στην ψυχολογική στήριξη, η ίδια προσπαθεί να αποδείξει έμπρακτα ότι είναι στο πλευρό του παιδιού της. “Από τότε που έμαθα για το γιο μου, κατεβαίνω σχεδόν κάθε χρόνο στο AthensPride. Mία χρονιά μάλιστα κράταγα και τη σημαία μαζί του. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να κατεβαίνουν στο Prideγιατί έτσι δείχνουν έμπρακτα ότι υποστηρίζουν, αποδέχονται και στέκονται δίπλα στα παιδιά τους. Έτσι μπορούν να τους προσφέρουν και μία καλύτερη ποιότητα ζωής”.
Οι ίδιοι οι γκέι, οι λεσβίες και οι τρανς, καθώς και τα κοντινά τους πρόσωπα, έχουν προφανείς λόγους να συμμετάσχουν στο φεστιβάλ. Αλλά δεν το θέλουν κλειστό στην υπόλοιπη κοινωνία. Αντιθέτως, όπως λέει η Α., “κατεβαίνοντας κανείς στο Prideμπορεί να βοηθήσει και να στηρίξει συνανθρώπους του. Είναι πολύ σημαντικό ο θεσμός να υποστηριχθεί και από straightπολίτες. Η Ντένια, από την άλλη, έχει ένα ακόμη πιο απλό επιχείρημα για όσους διστάζουν: “Περνάμε καλά! Εάν δεν έρθετε, εσείς θα χάσετε”, λέει, υπενθυμίζοντας ότι το Prideείναι, πέραν των άλλων, μία μεγάλη γιορτή.
Χριστιάνα Βουκελάτου – Θέμος “Απίκος” Ρίζος
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.