Πριν λίγο καιρό το αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο Domino έσβησε τα πρώτα του κεράκια. Το 3pointmagazine βρέθηκε στο χώρο και συζήτησε με τους συμμετέχοντες για το ίδιο το Domino, την αυτοδιαχείριση στην Ελλάδα της κρίσης και τους στόχους τους.
Συνέχεια της Κολεκτίβα Ζερμινάλ, στις αρχές του 2013 ξεκινά την προσπάθειά του το αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο Domino, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, λίγα μέτρα μακριά από τη Ροτόντα. Θα μπορούσαμε να γράψουμε αρκετά πράγματα, αλλά είναι προτιμότερο να δούμε τι μας είπαν οι άνθρωποι που στηρίζουν το εγχείρημα αυτό. Για το λόγο αυτό βρεθήκαμε στο χώρο του Domino, λίγη ώρα μετά τη συνέλευση, και συνομιλήσαμε με τους… λιγότερο ντροπαλούς.
Η αρχή έγινε με κεφάλαιο μηδαμινό για δεδομένα «επιχείρησης», όπως μας λένε, υπήρχε όμως το ιδεολογικό background για να γίνει το πρώτο βήμα. Η προσπάθεια, μας λέει ο Αντώνης, αγκαλιάστηκε από τον κόσμο, ευτυχώς, καθώς διαφορετικά δεν θα μπορούσε να προχωρήσει. Αυτό ήταν κάτι που διαπίστωσα και ο ίδιος, βλέποντας το χώρο να είναι γεμάτος, και όχι απαραίτητα από νεαρό κόσμο, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό σε καιρούς «κρίσης».
Δεν είναι μια απλή επιχείρηση, μας τονίζουν, όπου μπορείς να πουλήσεις και να αγοράσεις. Δεν επενδύεις με χρήματα, αλλά με δουλειά. Οι «παλιοί» παραδέχονται πως το Domino ήρθε σαν φυσική εξέλιξη και ευκολότερα από τη Ζερμινάλ. Αυτό δεν σημαίνει πως τα βρήκαν όλα έτοιμα, αλλά πλέον η πρότερη εμπειρία και ένα ελαφρά μεγαλύτερο κεφάλαιο (περίπου το 1/10 από όσο επενδύεται σε μια «συμβατική» επιχείρηση όπως μας είπαν) βοήθησαν στην άμεση δημιουργία του. Άτομα που βρίσκονταν κοντά στη Ζερμινάλ ήταν από τους πρώτους που… μπλέχτηκαν στο Domino, προσφέροντας με τη σειρά τους.
Το δυσκολότερο, κατά τον Αντώνη, ήταν η προσαρμογή ενός αυτοδιαχειριζόμενου εγχειρήματος στον κόσμο της«χαρτούρας και της γραφειοκρατίας». Παρ’ όλα αυτά, η καλή διάθεση και η όρεξη των συμμετεχόντων βοηθά στη βελτίωση του χώρου, όπως μας λέει η Αναστασία. Βελτίωση που συνεχίζεται πάντοτε, ακόμα και σήμερα, σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά την πρώτη μέρα του Domino. Στο πλαίσιο αυτών των βελτιώσεων και των δράσεων περιλαμβάνονται και καλλιτεχνικά δρώμενα που συμβαίνουν αρκετά συχνά. Εκθέσεις, live, ακόμα και… πρωινό (μέχρι πριν λίγο καιρό) δίνουν την ευκαιρία και στους πιο δύσπιστους να αλλάξουν γνώμη.
Φυσικά υπάρχει και η ετήσια συμμετοχή στο Φεστιβάλ Αυτοδιαχείρισης, το οποίο φέτος συμπληρώνει τα τρία χρόνια του και θα πραγματοποιηθεί στις 5 και 6 Ιουνίου. Στο Φεστιβάλ συμμετέχουν χώροι και υποστηρικτές της αυτοδιαχείρισης όχι μόνο από τη Θεσσαλονίκη αλλά από όλη την Ελλάδα. Λαμβάνουν χώρα συζητήσεις που αφορούν τις συλλογικότητες αλλά και live, θεατρικές παραστάσεις και άλλες δράσεις.
Επιστρέφοντας στο θέμα του κεφαλαίου, μας μίλησαν για τη βοήθεια που λαμβάνουν από παραγωγούς κρασιού, τσίπουρου κλπ. «Αν ήταν στο χέρι μας», τονίζει ο Αντώνης,«όλα μας τα προϊόντα θα προέρχονταν από παραγωγούς. Όσα δεν μπορούμε να τα βρούμε από παραγωγούς επιλέγουμε μικροπωλητές για να συνεργαστούμε». Όπως μας λένε, υπάρχουν κριτικές για το κατά πόσο είναι αυτοδιαχειριζόμενος ο χώρος, χωρίς όμως οι επικριτές να αντιλαμβάνονται πως ακόμα και το πιο απλό, ο καφές, δεν μπορεί να βρεθεί στην Ελλάδα από παραγωγούς.
Η νομική υπόσταση του Domino, όπως μας λένε, είναι η«κοινωνική συνεταιριστική». Πρόκειται για μια νομική κατάσταση η οποία από τη μια πλευρά δεν καλύπτει πλήρως τα δεδομένα του χώρου, από την άλλη όμως είναι ό,τι πιο κοντινό θα μπορούσε να βρεθεί σε αυτά και… αναγκαίο κακό για τη νομιμότητα (έτσι όπως ορίζεται) του καφενείου. Συγκεκριμένα, όσον αφορά την εφορία δεν έχει κάποια διαφορά με μια οποιαδήποτε επιχείρηση, στο θέμα της ασφάλισης όμως, «προκειμένου να τα παίρνεις μαύρα ή να σε ασφαλίζει το κράτος που ούτως ή άλλως δεν μπορεί», μας λέει ο Αντώνης, «σου προσφέρει τη δυνατότητα να ασφαλίζεσαι μόνος σου, εάν έχεις αρκετό κέρδος».
Πράγμα αρκετά δύσκολο, όπως μας λένε, καθώς τα κέρδη αρκούν ίσα ίσα για το βιοπορισμό των συμμετεχόντων. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς σκοπούς της δημιουργίας του Domino, όχι φυσικά υπό την έννοια «ας το κάνουμε να βγάλουμε λεφτά», όπως μας τόνισε η Αναστασία, εξάλλου το κέρδος είναι ελάχιστο και μοιράζεται ισόποσα. Ο στόχος είναι ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής, μέσα από μια διαδικασία ισότητας, κατανόησης και αλληλεγγύης μεταξύ των μελών του εγχειρήματος.
Ο βασικός όμως στόχος του Domino, όπως και των υπόλοιπων αυτοδιαχειριζόμενων χώρων, είναι η διάδοση της ιδέας της αυτοδιαχείρισης. Δεν αρκεί η εφαρμογή της στην πράξη μόνο από μια ομάδα ανθρώπων για να διαδοθεί, είναι απαραίτητη η δράση εκτός της «ασφάλειας» του εκάστοτε χώρου. Εντός, οι συνεχείς συνελεύσεις, βασιζόμενες στην άμεση δημοκρατία, δίνουν το στίγμα της αυτοδιαχείρισης αρκετά δυνατά.
Σαν επίλογο, κρατάω το χαμόγελο των ανθρώπων, που μόνο εύκολα δεν περνούν τις μέρες τους, παρ’ όλα αυτά βρίσκουν στο Domino, πέραν της εργασίας, ένα καταφύγιο ιδεών. Προσωπικά πείστηκα να ξαναβρεθώ στο χώρο με την πρώτη ευκαιρία.
Το Domino βρίσκεται στο 80 της οδού Φιλίππου, λίγα μέτρα μακριά από τη Ροτόντα. Διαδικτυακά μπορείτε να το βρείτε στο Facebook και μέσω mail στο ntominocafebar@hotmail.com.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.