Κάποτε ο Αλμπέρ Καμύ – γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος- αναφέρθηκε  στο ποδόσφαιρο με την εξής φράση:  «Στο ποδόσφαιρο οφείλω ότι γνωρίζω για την ηθική» δίνοντας έτσι  απάντηση σε όσους λένε ότι το συγκεκριμένο άθλημα είναι το κατώτερο προϊόν για τις μάζες ενώ ο αείμνηστος προπονητής της Λίβερπουλ Μπιλ Σάνκλι είχε πει : «Το ποδόσφαιρο δεν είναι ζήτημα ζωής και θανάτου , είναι κάτι απείρως πιο σοβαρό». Έτσι και για άλλα αθλήματα έχουν ειπωθεί πολλές παρόμοιες εκφράσεις που σχετίζονται με την ηθική και τη σοβαρότητα ενός αθλήματος.

Είναι πασιφανές πως πρέπει να ορισθεί αρχικά η ηθική για να καταλάβουμε αν υπάρχει και πως ορίζεται στο πλαίσιο των εφαρμόσιμων -και μη- κανονισμών στον αθλητισμό και στα σπορ. Πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι όπως ο Πλάτωνας , ο Αριστοτέλης και ο Σωκράτης προσπάθησαν να ορίσουν την ηθική. Άλλοι  δεν κατάφεραν να την ορίσουν με ακρίβεια.  Η  ηθική λοιπόν έτσι όπως την αντιλαμβάνομαι είναι ένα σύνολο αξιών που διέπουν τον ανθρώπινο χαρακτήρα και τον επηρεάζουν έμπρακτα να προβεί ή όχι σε μία πράξη.

Ωστόσο αυτό που συμβαδίζει με ένα νόμο ή κανονισμό παραμένει ηθικό στον αθλητισμό;  Στην αντίπερα όχθη τίθεται το εκ διαμέτρου αντίθετο ερώτημα :  ότι είναι ηθικό είναι και νόμιμο; Αρχικά απαιτείται να ληφθούν υπόψη αστάθμητοι παράγοντες όπως τα χρήματα. Από τη στιγμή που στον αθλητισμό εισέβαλλαν τα χρήματα και οι ομάδες αποσκοπούν πλέον μόνο στο κέρδος είναι  παράλογο να μιλάμε για ηθική. Τούτο συμβαίνει διότι  τα χρήματα βγάζουν τον άνθρωπο έξω από τον εαυτό του και -παράλληλα με την επιδιωκόμενη δόξα- τον ωθούν σε ανήθικες πράξεις.

 

Ως θεμιτά αποδεκτή ορίζεται η πράξη  που συμβαδίζει με τους νόμους ή τους κανόνες ενός αθλήματος. Μολονότι ισχύει  ορισμένοι αθλητές έχουν υπερβεί τις αντιστάσεις τους και για την επίτευξη των στόχων τους κάνουν ανήθικες πράξεις. Λόγου χάρη το χέρι του Μαραντόνα στον αγώνα με την Αγγλία που έχει μείνει στην ιστορία. Αυτό είναι παράβαση και συνιστά ανήθικο γεγονός καθώς οι αντίπαλοί του τηρούσαν τους κανονισμούς. Άρα ότι ξεπερνάει τους κανονισμούς και σχετίζεται με την υλοποίηση των αθλητικών στόχων είναι ανήθικο.  Στις περιπτώσεις που αδικείται μία ομάδα ή ένας παίκτης αλλά το κανονιστικό πλαίσιο δεν μπορεί να κάνει τίποτα τότε μιλάμε ξεκάθαρα για ανηθικότητα.
Το ντόπινγκ απαγορεύεται αλλά υπάρχουν ακόμα χάπια που βοηθούν αθλητές και δεν είναι παράνομα. Στην προκειμένη περίπτωση ο κανονισμός «σηκώνει» τα χέρια ψηλά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι προαναφερθείσες πράξεις όπως η κατάπτωση  «νόμιμων» χαπιών είναι ηθικές. Αδικούνται οι αθλητές που δεν χρησιμοποιούν τέτοιες ουσίες. Επομένως ότι έχει σχέση με το νόμιμο  στον αθλητισμό δεν έχει απαραιτήτως ως άμεση απόρροια την ηθική .Σχετικά με το ντόπινγκ θα κόλλαγε εύλογα η εξής φράση για τους αθλητές : Είναι ανήθικο! είπε η Συνείδηση. «Είναι βλαβερό!» ξεστόμισε η Υγεία. «Αποδοκιμάζεται!» δήλωσε η Κοινωνία. «Δοκίμασε .» ψιθύρισε η Καρδιά.

Ο παράγοντας της αδικίας μιας ομάδας ή ενός παίκτη είναι ίσως ο σημαντικότερος. Οι κανονισμοί είναι κανονισμοί και μπορούν να αλλάξουν . Νόμιμες περιπτώσεις που λειτουργούν σε βάρος άλλων αθλητών ή σωματείων είναι ανήθικες από τη στιγμή που αδικείται κάποιος. Επειδή η ηθική συνδέεται αναμφίλεκτα με τη συνείδηση του ανθρώπου είναι εύλογο πως αυτή δεν θα είναι καθαρή όταν  εμφιλοχωρεί η αδικία.

Στην «αντίπερα όχθη» πράξεις  που συμβαδίζουν με τους κανονισμούς μπορούν κάλλιστα να αλλάξουν πολλά πράγματα και να συμβούν άλλα που δεν συνάδουν με την ηθική. Υπάρχουν κανονισμοί που αδικούν ομάδες ή παίκτες. Ούτε αυτό είναι ηθικό. Η ηθικότητα έχει άρρηκτη σύνδεση με το εάν μία πράξη δεν είναι σε βάρος άλλου αθλητή , ομάδας ή και του ίδιου του αθλήματος. Όταν δεν τηρούνται οι κανονισμοί ένας αθλητής προσβάλει και το ίδιο το άθλημα πέραν του εαυτού του.

Συμπερασματικά η ηθική είναι κάτι ανώτερο από τους θεσπισμένους κανονισμούς . Η τήρησή τους  είναι  ηθική ενώ το αντίθετο μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ανήθικο. Στην περίπτωση που οι νόμοι αδικούν αθλητές, πάλι είναι δυνατόν να μιλήσουμε για ανηθικότητα. Όσον αφορά αυτούς που λένε πως οι αθλητές είναι πάνω από όλα επαγγελματίες και ότι δεν είναι ανήθικο  να μη συμβαδίζουν με τους κανόνες εφόσον πρόκειται για επάγγελμα, ένα πράγμα έχω να πω. Επαγγελματίας είναι ο αθλητής που κάνει τη δουλειά του με σωστό και θεμιτό τρόπο οδηγώντας το σωματείο του στη νίκη.  Αλλά από πότε τα αθλήματα  λειτουργούν ως δουλειά για τους αθλητές; Από τότε που εισχώρησαν τα χρήματα στην αθλητική πραγματικότητα.

Άλλωστε όπως είχε πει και ο Ράσελ Μπέρτραντ «Έχουμε πάντα δύο ηθικές: Μία που την διακηρύσσουμε, αλλά δεν τη χρησιμοποιούμε και μία που την χρησιμοποιούμε, αλλά δεν την διακηρύσσουμε.» Τοιουτοτρόπως συμβαίνει και στον αθλητισμό. Συνήθως τονίζεται η ηθική αλλά δεν χρησιμοποιείται ενώ σε ανήθικες πράξεις δεν επικαλείται γιατί το αποτέλεσμα ωφελεί αυτόν που πράττει την πράξη.

Μίλτος Σακελλάρης (φοιτητής)

Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.

Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.

[fbcomments width="100%" count="off" num="5"]