Όσο το δράμα εκτυλίσσεται, οικονομολόγοι και αναλυτές πολιτικών δεδομένων ανταλλάσσουν θεωρίες για το τι πήγε λάθος και ποιον πρέπει να κατηγορήσουμε. Για κάποιους, η ελληνική κυβέρνηση έχει την προεδρία εδώ και καιρό και ακολούθησε ανεύθυνες οικονομικές πολιτικές, προσπαθώντας τώρα να παίξει ένα παιχνίδι μικροπολιτικής για να αποφύγει την ημέρα της κρίσης που θα έρθει όταν θα κληθεί να αντιμετωπίσει τα χρέη. Άλλοι υποστηρίζουν, ότι οι δανειστές έχουν αδικαιολόγητες απαιτήσεις από την Ελλάδα, εφ΄ όσον έχει διανύσει χρόνια οδυνηρής λιτότητας, ως όρο στα δάνεια που πήρε. Υπάρχει μια κοινή συναίνεση σε ένα σημείο: η οικονομία στην Ελλάδα είναι χάος. Η απασχόληση, οι μισθοί, το ΑΕΠ έχουν σημειώσει κατακόρυφη πτώση μετά την οικονομική κρίση του 2008, παρ’ όλα τα δύο σχέδια διάσωσης που ορίστηκαν από τους δανειστές και ξεκίνησαν από το 2010.
Πολλοί οικονομολόγοι κατηγορούν τις πολιτικές λιτότητας για την αποτυχία της ελληνικής οικονομίας να ανακάμψει. Ο Joseph Stiglitz, βραβευμένος με Νομπελ στα οικονομικά, δήλωσε αυτή τη βδομάδα στο WorldPost «Δεν μπορώ να σκεφτώ καμία κατάθλιψη που να είναι τόσο σκόπιμη και να έχει τόσο καταστροφικές συνέπειες». Υποστηρίζει ότι οι δανειστές της Ελλάδας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν αναγνώρισαν τις συνέπειες αυτές στις διαπραγματεύσεις για ένα νέο σχέδιο διάσωσης. Ακόμα, σύμφωνα με τα λεγόμενα του, οι δανειστές προωθούν ελαττωματικά μοντέλα στις ανεπτυγμένες χώρες εδώ και χρόνια και η Ελλάδα αποτελεί μόνο την τελευταία έκδοση αυτού του μοντέλου. «Η διαφορά σε όσα νόμιζε η Τρόικα πως θα γίνουν και στο τι τελικά συνέβη είναι εντυπωσιακή. Και όχι γιατί η Ελλάδα δεν έκανε ότι έπρεπε να κάνει, αλλά επειδή το έκανε και τα μοντέλα αυτά ήταν πολύ, μα πολύ ελαττωματικά», ισχυρίστηκαν ο Stiglitz και ο Martin Guzman, ερευνητής στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια, σε ένα άρθρο που έδιναν ένα ελπιδοφόρο παράδειγμα ανάκαμψης, φέροντας ως παράδειγμα το σενάριο της Αργεντινής.
Ο οικονομικός αναλυτής Clive Cook αναρωτήθηκε στο Bloomberg, γιατί η αποτυχία της πολιτικής λιτότητας δεν υφίσταται καν στην ημερήσια διάταξη των δανειστών που πιέζουν για μια νέα συμφωνία. “Ναι, το πρόγραμμα έχει αποτύχει”, δήλωσε ο Crook. «Όχι, δε θα μπορούσε να επιτύχει μια βιωσιμότητα του χρέους. Ήταν απολύτως άσκοπο και το μόνο που κατάφερε ήταν να τσακίσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών ακόμα περισσότερο. Τι σχέση έχει αυτό με το πρόγραμμα;» Υποστηρίζει πως οι δανειστές έχουν κάνει ελάχιστα για να συμβιβαστούν, ενώ όλο αυτό το διάστημα κατηγορούμε το ελληνικό κράτος που έρχεται να αντιμετωπίσει μια συντριβή της οικονομίας και το χείριστο βιοτικό επίπεδο.
Ο καθηγητής Peter Morici από το πανεπιστήμιο του Maryland υποστηρίζει πως δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η συνέχεια της λιτότητας θα βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από τη δυσάρεστη κατάσταση. Έγραψε: «Ούτε το υπουργείο οικονομίας της Γερμανίας, ούτε καμία άλλη Ευρωπαϊκή κυβέρνηση, ούτε κανένας ιδιωτικός φορέας δεν έχει καταθέσει μια αξιόπιστη ανάλυση που να αποδεικνύει πως περισσότερη λιτότητα και μεταρρυθμίσεις στην εργασία (περικοπές μισθών και απολύσεις) θα φέρουν την ανάπτυξη και δεν θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη χρέη τους κατόχους ομολόγων. Άλλος ένας γύρος λιτότητας θα οδηγήσει μόνο σε περαιτέρω οικονομικές στερήσεις, που οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα έπρεπε να ντρέπονται για τη δημιουργία τους». Για τον καθηγητή οικονομικών του Harvard, Ken Rogoff, η επιβολή επιπρόσθετων μέτρων λιτότητας θα είναι άχρηστη για την Ελλάδα, αφού η χώρα δεν είναι σε θέση να προωθήσει τις συγκεκριμένες πολιτικές και αμφιβάλλει για την αποτελεσματικότητα τους. Για να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις, σημαίνει πως πρέπει η ελληνική κυβέρνηση και το εκλογικό σώμα να πιστεύουν σε αυτές. Ο Rogoff υποστηρίζει πως δεν είναι όλα τα προγράμματα διαρθωτικών μεταρρυθμίσεων άσχημα και επικρίνει διάφορους οικονομολόγους της αριστεράς που τα αποφεύγουν. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όμως, λέει πως δεν είναι η καλύτερη απάντηση. Άλλοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως η Ελλάδα έχει εγκλωβιστεί σε ένα φαύλο κύκλο χρέους. Τα χρήματα που δανείζεται η Ελλάδα πάνε στην αποπληρωμή του χρέους και όχι στα ταμεία του ελληνικού δημοσίου.
«Η διάσωση που έγινε στο τραπεζικό σύστημα ήταν περισσότερο διάσωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Βόρειας Ευρώπης, που είχαν υπερεκτεθεί στην Ελλάδα», αναφέρει ο Vicky Pryce, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος στο Κέντρο Οικονομικών και συγγραφέας ενός βιβλίου για την ελληνική οικονομία. «Η ανησυχία για το συγκεκριμένο χρέος είναι ότι το μόνο που έγινε ήταν να μεταφερθεί αυτό το μεγάλο βάρος στους Έλληνες». O Jared Bernstein, πρώην οικονομικός σύμβουλος του Barack Obama, υποστηρίζει πως η Ευρώπη θα μπορούσε να βοηθήσει την ελληνική οικονομία με πιο έξυπνο και βιώσιμο τρόπο. Ενώ το λάθος των Ελλήνων ήταν εν μέρει ότι έπεσαν στις κατηγορίες, οι τακτικές των δανειστών ήταν καταστροφικές. Αρκετοί αναλυτές υποστηρίζουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ εκλέχθηκε δημοκρατικά, σε έναν αγώνα κατά της λιτότητας, και συνεπώς οι δανειστές θα πρέπει να το λάβουν αυτό υπόψη τους.
Ο Paul Krugman, βραβευμένος με Νόμπελ, δήλωσε: “Η Τρόικα έκανε στον Τσίπρα μια προσφορά που δε μπορούσε να δεχτεί και το έκαναν εν γνώσει τους. Έτσι, το τελεσίγραφο ήταν στην ουσία μια κίνηση για να αντικαταστήσει την ελληνική κυβέρνηση. Ακόμα και αν δε σας αρέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό θα πρέπει να σας ανησυχεί εάν πιστεύετε στις Ευρωπαϊκές αξίες”.
Εδώ υπάρχουν ευρύτερες επιπτώσεις για τις οικονομίες που πολεμούν ενάντια στη λιτότητα, σύμφωνα με τον Mark Weisbrot. “H αντιπαράθεση της νέας ελληνικής κυβέρνησης και των ευρωπαϊκών αρχών γίνεται για πρώτη φορά από την Μεγάλη Ύφεση και οι ψηφοφόροι έχουν την ευκαιρία να αμφισβητήσουν την μέχρι πρότινος ανυπολόγιστη δύναμη της Τρόικας. Οι τακτικές αυτές δεν είναι τόσο γνωστές στην Ελλάδα, αλλά αυτή είναι η πρώτη κυβέρνηση που προσπαθεί πραγματικά να τις αλλάξει”. Τώρα, ο Weisbrot υποστηρίζει πως η σκληρή στάση των δανειστών ισοδυναμεί με μια προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος. «Οι ευρωπαϊκές αρχές συνεχίζουν να λαμβάνουν μέτρα για να υπονομεύσουν την ελληνική οικονομία και την κυβέρνηση με την ελπίδα να απαλλαγούν από αυτήν και να κάνουν πια ότι θέλουν», έγραψε αυτή τη βδομάδα στο Globe and Mail.
Ο πρώην υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ, Larry Summers, προειδοποίησε πως η Ελλάδα είναι ένα αποτυχημένο κράτος στην αναμονή. Οι Έλληνες έχουν «επιβάλει τόση λιτότητα στον εαυτό τους που δε συγκρίνεται με καμία ανεπτυγμένη χώρα», δήλωσε, καλώντας σε μια συμφωνία που λαμβάνει υπόψη αυτό και τις αντίστοιχες ανησυχίες των δανειστών. Εάν και οι δύο πλευρές δεν υποχωρήσουν και δε βρεθεί συμφωνία θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη λιτότητα για την Ελλάδα, έγραψε ο Summers.
Μετάφραση: Νάσια Ντάλλα
Πηγή: Huffingtonpost.com
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.