Άνθρωποι ανάμεσα μας χάνουν τις δουλειές τους, πουλάνε όσο-όσο την όποια περιουσία έχουν προκειμένου να τα βγάλουν πέρα. Μένουν ανασφάλιστοι και απλά ελπίζουν να μην αρρωστήσουν. Κοιτάω τους φίλους μου, οι περισσότεροι άνεργοι και ανασφάλιστοι. Οι πολιτικές των τελευταίων ετών εξαιρούν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού από την ιατρική κάλυψη.
Το 2011 ο Γιώργος Βήχας, καρδιολόγος στην ειδικότητα ίδρυσε το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού. Το ιατρείο είναι γεμάτο καθημερινά από ανασφάλιστους συνανθρώπους μας όλων των ηλικιών.
Το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο υλοποιήθηκε σε χρόνο «ρεκόρ», όπως λέει ο κ. Βήχας. Με τη βοήθεια και την υποστήριξη του Δημάρχου και Αντιδημάρχου του Ελληνικού πήρε περίπου τρείς μήνες να βρεθεί ο χώρος και να στηθεί το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο στο Ελληνικό. Όλα ξεκίνησαν με αφορμή την προσωπική εμπειρία του κ. Βήχα με ασθενείς που είχαν χάσει τη ασφαλιστική τους κάλυψη και λόγω αυτού είχαν σταματήσει να παίρνουν τα φάρμακα τους.
Επικοινώνησε με άλλους ιατρούς που μαζί συμμετείχαν σε δράσεις στο Καστελόριζο, αλλά και στο ιατρείο του Συντάγματος και πολύ γρήγορα είχε τους πρώτους τρεις εθελοντές.
«Συγκυριακά εκείνη την εβδομάδα με παίρνει τηλέφωνο ο διευθυντής που είχα όταν έκανα αγροτικό στη Ζαγορά, ο οποίος είχε φτιάξει τα τελευταία χρόνια μια ΜΚΟ, τη Fair Planet, με δραστηριότητα στην Αφρική. Για πολλά χρόνια με έπαιρνε τηλέφωνο να δραστηριοποιηθώ σε αυτήn την οργάνωση κι εγώ πάντα του έλεγα ότι ήθελα αλλά δεν είχα χρόνο. Όταν με πήρε λοιπόν τηλέφωνο εκείνη την εβδομάδα, μου λέει Γιώργο έχουμε συνάντηση στην Αθήνα, θέλω να έρθεις και εγώ του λέω θα έρθω. Παραξενεύτηκε που είπα ναι, αλλά εγώ είχα το σχέδιό μου. Πήγα λοιπόν και τους ζήτησα να με βοηθήσουν σε αυτήν την προσπάθεια. Αμέσως με βάζουν στο ΔΣ της Fair Planet, οπότε μετά από μια εβδομάδα από την πρώτη συνάντηση πάω στο ραντεβού με τον Αντιδήμαρχο Μαραγκό κι έχω ήδη τρεις γιατρούς από το Σύνταγμα και μια ολόκληρη ιατρική ομάδα από τη ΜΚΟ».
Σήμερα το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο έχει γύρω στους 90 εθελοντές γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, περιλαμβάνοντας φαρμακοποιούς, οδοντιάτρους και ψυχολόγους. Παράλληλα υπάρχουν και περίπου 120 μη-γιατροί, εθελοντές που απασχολούνται καθημερινά. «Την πρώτη βδομάδα ήμασταν συνολικά γύρω στα 15 άτομα. Όταν ξεκίνησε το ιατρείο ήμασταν γύρω στα 30 άτομα αλλά σταδιακά έχουμε γίνει πάνω από 200 άτομα» αναφέρει ο κ. Βήχας.
Με πάνω από 10.000 επισκέψεις ως τώρα, ο κ. Βήχας μου λέει πως «από τον Δεκέμβριο του 2011 με Δεκέμβριο του 2012 είχαμε περίπου τις 3.500 επισκέψεις. Από τον Δεκέμβριο του ’12 και ως σήμερα, δηλαδή σε αυτό το 5μηνο, έχουμε 6.000 επισκέψεις. Η αύξηση είναι ραγδαία».
Οι άνθρωποι που επισκέπτονται το Ιατρείο είναι όλων των ηλικιών και είναι άνθρωποι που είναι άνεργοι, ανασφάλιστοι, χωρίς καμία είδους στήριξη από το κράτος. Αναρωτιέμαι φωναχτά τι γίνεται όταν ένας ασθενής που επισκέπτεται το ιατρείο χρειάζεται να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο και εκείνος φανερά αγανακτισμένος μου δείχνει ένα χαρτί που λίγο πριν είχε παραλάβει. Μου διαβάζει την απόφαση ενός νοσοκομείου που μεταξύ άλλων αναφέρει ότι τα έξοδα νοσηλείας του ασθενούς θα περάσουν στην φορολογική του δήλωση. Μου μιλάει για «πολιτικά εγκλήματα» και εγκατάλειψη των πολιτών. Όσο νοσηλευόταν ο ασθενής στο νοσοκομείο, το ΜΚΙΕ επικοινωνούσε καθημερινά μαζί τους για ιατρική ενημέρωση, αλλά και για να εξηγήσει στο λογιστήριο την οικονομική κατάσταση του ασθενούς. «Τους εξηγούσαμε ότι αυτός ο άνθρωπος δεν έχει ασφάλεια, δεν έχει χρήματα και ότι δεν πρέπει να μετακυλήσουν τα νοσήλια στην εφορία και δεν ήτανε μια συζήτηση, ήταν τσακωμός». Αλλά προφανώς δεν εισακούστηκαν. Ο κ. Βήχας συνεχίζει λέγοντας πως «δεν υπάρχει κανένα ΦΕΚ, κανένας νόμος να καλύπτει αυτούς τους ανθρώπους. Και αντί αυτού υπάρχει τεράστια αναλγησία από τη μεριά του κράτους».
Σε αντίθεση με τους κρατικούς χειρισμούς, το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο έχει τον εξής βασικό κανόνα, όπως είπε ο κ. Βήχας «’Όποιος κι αν έρθει, ανεξαρτήτως αν έχει χαρτιά ή πιστοποιητικά, εμείς θα τον δεχτούμε. Μπορεί να έρθει κάποιος και να μας πει “Ήρθα από το Αφγανιστάν και δεν έχω τίποτα”. Εμείς θα τον δούμε αμέσως, δεν υπάρχει περίπτωση να το διαπραγματευτούμε. Γιατί τελικά έχεις δυο επιλογές. Ή δεν τον βλέπεις γιατί δεν έχει χαρτιά ή τον βλέπεις ανεξαρτήτως. Επιλέγουμε το δεύτερο φυσικά γιατί δεν μπορείς να πεις σε κανέναν άνθρωπο δε σε βλέπω».
Οι εκκλήσεις για υποστήριξη και βοήθεια είναι συνεχείς και οι εθελοντές του ΜΚΙΕ προσπαθούν να μαζέψουν τα απαραίτητα φάρμακα μέσω του διαδικτύου. Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο κ. Βήχας, η ανταπόκριση του κόσμου είναι εντυπωσιακή. «Πριν από λίγο καιρό ψάχναμε ένα φάρμακο για ένα παιδάκι για να καλύψουμε 12μηνη θεραπεία με μηνιαίο κόστος θεραπείας 700 ευρώ. Μέσα σε τρεις μέρες από την έκκληση που κάναμε από το διαδίκτυο, καλύψαμε αυτό το παιδάκι για 17 μήνες».
Μια από τις βασικές αρχές του ΜΚΙΕ είναι να μη δέχονται χρήματα. Σκέφτομαι πως ίσως να ήταν βολικό να έχουν έναν λογαριασμό, στον οποίο όποιος θέλει μπορεί να βάλει κάποια λεφτά για φάρμακα ή για τα νοσήλια κάποιων ασθενών.
«Πρώτα από όλα δεν έχουμε κανένα νομικό πρόσωπο. Ο λόγος που δεν έχουμε είναι γιατί θεωρούμε ότι αυτή η δομή είναι μια προσωρινή δομή. Δε θέλουμε να θεωρήσουμε ότι αυτή η δομή είναι μια μόνιμη δομή και δε θέλουμε να γίνουμε Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Γιατί προσωπικά πιστεύω πως εάν δραστηριοποιείσαι για να δώσεις λύση σε ένα πρόβλημα με μια μόνιμη μορφή, έχεις οντότητα όσο έχεις το πρόβλημα. Άρα για να έχεις μόνιμη μορφή πρέπει να υπάρχει το πρόβλημα. Άρα δεν αγωνίζεσαι να λύσεις το πρόβλημα, κάνεις το μπάλωμα του προβλήματος και εμείς δε θέλαμε κάτι τέτοιο».
Συνεχίζει λέγοντας πως «δε θέλουμε να παίρνουμε χρήματα απευθείας, είτε μέσω ενός λογαριασμού για δυο λόγους. Πρώτα από όλα γιατί θέλουμε να υπάρχει μια πλήρης διαφάνεια και να μην υπάρχει η παραμικρή υποψία ότι κάτι μπορεί να γίνει. Και ο δεύτερος λόγος αφορά την αλληλεγγύη. Δεν θέλαμε από την αρχή να υπάρχει από τον κόσμο η λεγόμενη παθητική αλληλεγγύη. Δηλαδή εάν κάποιος θέλει να φανεί αλληλέγγυος αλλά εξαντλεί την αλληλεγγύη του με το να σου δώσει 50 ευρώ ή να τα βάλει σε έναν λογαριασμό και αυτό ήταν. Για μας αυτό δεν έχει νόημα. Θα πρέπει αυτός ο άνθρωπος να χαλάσει χρόνο πέρα από το χρήμα, αυτό που θα δώσει να το πιάσει, να δει τι δίνει, να έρθει εδώ να γνωρίσει που πάει και κυρίως να δει τα πρόσωπα των ασθενών που τελικά προσφέρει. Να έρθει δηλαδή και να τριφτεί με το πρόβλημα. Να μην γνωρίζει από μακριά ότι υπάρχει ένα παιδάκι που υποσιτίζεται και να λέει θα βάλω 50 ευρώ να πάρει ένα παιδικό γάλα έχοντας μια θολή εικόνα. Να έρθει εδώ να το δει το παιδάκι . Να δει τους γιατρούς, τους εθελοντές που μάχονται γι’ αυτό το παιδί , γιατί έτσι θεωρούμε ότι είναι η αλληλεγγύη της δράσης και αυτό το έχουμε δει στην πράξη να δουλεύει. Γιατί αυτός ο άνθρωπος πέρα ότι θα έρθει και θα ξανάρθει να προσφέρει, πολλές φορές γίνεται και ο ίδιος εθελοντής εδώ».
Αυτό-οργάνωση, αλληλεγγύη με δράση και όχι φιλανθρωπία από τον καναπέ. Αυτό χρειαζόμαστε, αυτό πρέπει να κάνουμε, σκέφτομαι και ο κ. Βήχας συνεχίζει λέγοντας πως «Αυτό ισχύει και για τα κόμματα και για όλα. Δε μπορείς να προσφέρεις λύση σε αυτήν την κατάσταση με πολιτικές νοοτροπίες του παρελθόντος. Δηλαδή πρέπει να φέρεις κάτι καινούργιο. Δε μπορείς να κάνεις μια ΜΚΟ για την Ελλάδα. Είμαι εντελώς αντίθετος σε αυτό. Δεν μπορεί να γεμίσεις τους λογαριασμούς όπως γινόταν παλιά. Δεν έχουμε ανάγκη από χρήματα, έχουμε ανάγκη από γάλα. Θες να προσφέρεις, πρόσφερε γάλα. Βρες τρόπο, χρόνο, φερ’ το εδώ».
Σε μια κοινωνία που δεν έχει συνηθίσει να λειτουργεί με αλληλεγγύη, αναρωτιέμαι πως αντιδρούν οι ασθενείς που επισκέπτονται το Ιατρείο. «Η πλειοψηφία αντιδρά τις περισσότερες φορές χωρίς λόγια. Αυτό που αισθάνονται τα δείχνουν τα μάτια, όλο τους το πρόσωπο αλλά δεν εκφράζονται με λόγια. Πολλές φορές κουνάνε το κεφάλι και φεύγουν γιατί αισθάνονται αδύναμοι να εκφραστούν, εμείς όμως έχουμε εισπράξει ό,τι νιώθουν. Υπάρχει όμως και μια μειοψηφία που θεωρεί ότι εδώ πέρα είναι αυτονόητη η προσφορά. Μερικοί μας βλέπουν κάπως σαν το δημόσιο. Το μόνο που δε μας έχει πει αυτή η μειοψηφία είναι ε μα σε πληρώνω . Δυστυχώς υπάρχει κι αυτή η πλευρά, είναι το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας που σε επίπεδο ψυχοπνευματικό πάσχει. Αδυνατεί να αντιληφθεί την αλληλεγγύη. Αυτό το κομμάτι είναι και το κομμάτι που χρειάζεται και τη μεγαλύτερη βοήθεια. Και από την πλευρά τη δική μας, αυτό που κάνουμε είναι να προσπαθούμε να συμπεριφερθούμε σε αυτούς τους ανθρώπους σαν να είναι μικρά παιδιά. Να τους δώσουμε να καταλάβουν πως κατανοούμε γιατί δεν το καταλαβαίνει. Η αρρώστια έχει ριζώσει μέσα τους και είναι κι αυτοί θύματα σε αυτή την κρίση».
Τους τελευταίους μήνες, οι επισκέψεις έχουν αυξηθεί και τα περιστατικά σχετίζονται με την κρίση , την ανεργία, τη φτώχεια. « Έχουμε περιστατικά που είναι αμιγώς αποτέλεσμα της κρίσης, αλλά και περιστατικά που σχετίζονται έμμεσα. Υπάρχουν άνθρωποι που είχαν ένα χρόνιο πρόβλημα πριν από την κρίση αλλά τώρα πολλαπλασιάζονται τα προβλήματα τους ή το ίδιο πρόβλημα δεν ρυθμίζεται όπως παλιά. Δηλαδή έχουμε ασθενείς για παράδειγμα με υπέρταση που ενώ είχαν μια σταθερή πορεία ως τώρα, ξαφνικά κάνουν απίστευτες υπερτασικές κρίσεις. Στην συζήτηση μαζί τους μου λένε «μα δε μπορώ να ησυχάσω γιατί μόνο που σκέφτομαι τι χρωστάω, δεν έχω λεφτά, δεν έχω δουλειά». Είναι αδύναμη η θεραπευτική προσέγγιση σε αυτόν τον άνθρωπο. Ό,τι φάρμακο και να του δώσεις δηλαδή, όσο καλά και να τον καλύψεις, όταν θα είναι μόνος του και θα του έρθει ο λογαριασμός στο σπίτι ή θα δει το παιδί του και δεν έχει να του προσφέρει τίποτα, αδρανοποιείται το κάθε φάρμακο. Το ίδιο πρόβλημα έχουν και οι συνάδελφοι ενδοκρινολόγοι, βλέπουμε ανθρώπους που μπορεί να είχαν ένα παθολογικό πρόβλημα χρόνιο και ξαφνικά έχουν και κατάθλιψη. Πάνω στο χρόνιο πρόβλημα έρχεται και κάθεται η κατάθλιψη και το επιδεινώνει»
«Τέλος έχουμε παιδιά σε βρεφική ηλικία που υποσιτίζονται, που οι γονείς κάνουν οικονομία στο βρεφικό γάλα γιατί δεν έχουν τα χρήματα. Δεν μπορούν να πάρουν το κουτί, που κατά μέσο όρο κάνει 10 ευρώ και κρατάει 3 μέρες αν η δοσολογία τηρηθεί κανονικά. Εκείνοι προσπαθούν να τους κρατήσει 8 μέρες και αντί για 6 μεζούρες τη φορά βάζουν 3, οπότε το παιδί φτάνει να υποσιτίζεται».
Οι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί, αυτές οι κυρίες και οι κύριοι, ο Γιώργος Βήχας και οι υπόλοιποι γιατροί που αφιερώνουν τον χρόνο τους εθελοντικά, είναι πραγματικοί ήρωες. Στο τζάμι της εισόδου του ΜΚΙΕ έχει ένα χαρτί που λέει πως «Η αμοιβή μας είναι το χαμόγελο και η κατανόηση σας». Δεν υπάρχει έτσι κι αλλιώς κανένας τρόπος να κοστολογήσεις την προσφορά τους και το νόημα άλλωστε δεν βρίσκεται εκεί. Η ουσία βρίσκεται στη βοήθεια και την υποστήριξη χωρίς διαχωρισμούς και εξαιρέσεις. Το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο μας εκπαιδεύει στην αλληλεγγύη. Αλλάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, βάζει στο παιχνίδι έννοιες που ξεχνάμε ή ποτέ δεν μάθαμε. Κι αυτό είναι το πραγματικό κέρδος.
Αναδημοσίευση από το enfo.gr
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.