Προ ημερών βρέθηκα με ένα φίλο στο Πόλις Αρτ Καφέ, το πολιτιστικό καφενείο που βρίσκεται στην ταράτσα της Στοάς του Βιβλίου στο οποίο από το 1996 μέχρι σήμερα μπορούσε κανείς να απολαύσει τον καφέ και το ποτό του σε ένα ήσυχο περιβάλλον, και ορισμένες φορές να παρακολουθήσει παρουσιάσεις βιβλίων και άλλες εκδηλώσεις τόσο στο εσωτερικό του όσο και στο μεγάλο προαύλιο χώρο. Προς μεγάλη μας έκπληξη και στενοχώρια οι δύο κυρίες που σερβίριζαν εκείνη την ημέρα μας ενημέρωσαν ότι το Πόλις θα κλείσει τον Αύγουστο. Όχι γιατί δεν πάνε καλά οι δουλειές του, αλλά γιατί η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, στην οποία ανήκει η Στοά του Βιβλίου το υποχρεώνει, όπως και τα άλλα καταστήματα που στεγάζονται εκεί συμπεριλαμβανομένων των βιβλιοπωλείων, να της αδειάσει τη γωνιά προκειμένου όλος ο χώρος της στοάς να μετατραπεί σε food hall, όπως ονομάζεται στην πολυεθνική αγοραία αργκό ένα σύνολο συστεγαζόμενων καταστημάτων πώλησης τροφίμων και εστίασης.
Για 37 χρόνια
Ίσως είμαι από τους τελευταίους που μαθαίνω αυτή την εξέλιξη, δεδομένου ότι, όπως διάβασα στο διαδίκτυο, ήδη από τον Ιούλιο του 2019 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία και η εταιρεία Legendary Food είχαν υπογράψει σύμβαση, σύμφωνα με την οποία η πρώτη ενοικίασε στη δεύτερη τη Στοά του Βιβλίου για 37 (!) χρόνια με ετήσιο μίσθωμα 1,2 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, το επιχειρηματικό σχέδιο παρουσιάστηκε σε κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσαν τον Οκτώβριο του 2019 ο πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ και πρώην υπουργός Παιδείας, κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ΓΑΙΑ Επώνυμα Τυποποιημένα Προϊόντα Αγρινίου και τσέο της Legendary Food, κ. Άρης Κεφαλογιάννης, ένα από τους γόνους της γνωστής πολιτικής οικογένειας.
Δεν μου είναι δύσκολο να φανταστώ την επιχειρηματολογία των εραστών της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής κανονικότητας ως απάντηση στη δυσφορία που μου προκαλεί η συγκεκριμένη είδηση. Ελεύθερη οικονομία έχουμε, οι ιδιοκτήτες ακινήτων πράττουν ανάλογα με το οικονομικό τους συμφέρον. Αν θέλουν τα νοικιάζουν, αν θέλουν τα πουλάνε, αν θέλουν τα έχουν κλειστά μέχρι να αποφασίσουν τι θα τα κάνουν, αν θέλουν τα γκρεμίζουν. Δικαίωμά τους. Άλλωστε, μόνο κάποιοι γκρινιάρηδες θα σκοτίζονταν σήμερα για την τύχη της Στοάς του Βιβλίου. Εδώ θεωρείται φυσικό ο αριθμός των άδειων σπιτιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι τριπλάσιος από αυτόν των αστέγων (11 εκ. έναντι 4,1 εκατ. αντίστοιχα, το 2014, σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian), θα ενοχληθούμε από μια επιχειρηματική πράξη που στο κάτω-κάτω στόχο έχει να αναβαθμίσει τουριστικά το κέντρο της Αθήνας; Εκ πρώτης όψεως, είναι πράγματι δύσκολο να αντιπαρατεθεί κανείς στους υποστηρικτές αυτού του μεγαλειώδους «πρότζεκτ», από τη στιγμή μάλιστα που λόγω της κρίσης πολλά από τα βιβλιοπωλεία και άλλα καταστήματα της Στοάς του Βιβλίου έκλεισαν, κυρίως το 2010 και το 2011 και ο χώρος εγκαταλείφθηκε στην φθορά. Τα επιχειρήματα όμως που προβλήθηκαν για τη στήριξη του εγχειρήματος από τον ένα εκ των δύο πρωταγωνιστών του, και φυσικά επαινέθηκαν από διάφορα πρόθυμα ΜΜΕ, είναι τόσο υποκριτικά και προκλητικά που προκαλούν θυμό, τουλάχιστον σε μένα.
Το φιλέτο και ο κατιμάς
Μέχρι και το 2016, η Στοά του Βιβλίου αυτοδιαφημιζόταν στην ιστοσελίδα της ως μια «πρωτοβουλία των μελών του Δ.Σ. της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, και ιδιαίτερα του Προέδρου της καθηγητή κ. Γεωργίου Μπαμπινιώτη», που είχε στόχο «…να δημιουργηθεί ένα κέντρο πολιτισμού στην Αθήνα, ως συμβολή στην αναζήτηση και στον συγκερασμό, μέσω του βιβλίου, των ιδεών του παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος». Τρία χρόνια αργότερα, στην προαναφερθείσα συνέντευξη, ο ίδιος κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης καυχήθηκε για τη συνεργασία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας του με την Legendary Food υποστηρίζοντας ότι δι’ αυτής «επιτυγχάνεται η προβολή του ελληνικού γαστρονομικού πολιτισμού (!)».
Όμως, ας μην μας παραπλανά αυτή η κωμική δικαιολόγηση της στροφής από τη θεραπεία των γραμμάτων και των τεχνών στη φροντίδα για το στομάχι των Αθηναίων και των τουριστών με τη δημιουργία σουπερμάρκετ τροφίμων ελληνικής παραγωγής και ψαγμένων φαστφουντάδικων με υγιεινά εδέσματα. Στην πραγματικότητα, αυτό που ενδιαφέρει και για το οποίο μεριμνά ο αξιότιμος πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας είναι η συντήρηση και η καλή λειτουργία των 29 ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων της. Στο πλαίσιο, πάντοτε, της γνωστής θέσης τόσο του ίδιου όσο και αρκετών άλλων περί αριστείας, η οποία αφορά βεβαίως τα παιδιά των εκλεκτών και πλούσιων. Το είπε ρητά στη συνέντευξή του ο κύριος καθηγητής: «Τέλος, το εισόδημα από το ετήσιο μίσθωμα θα μας βοηθήσει σημαντικά στη χρηματοδότηση των εκπαιδευτικών δράσεων των σχολείων μας».
Δεν θα με εξέπληττε αν κάποιος καλών προθέσεων κεντροαριστερός υποστήριζε ότι ο δήμος Αθηναίων θα μπορούσε να είχε συζητήσει εγκαίρως με την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία για την εύρεση τρόπων αναβάθμισης και αξιοποίησης της Στοάς του Βιβλίου ως ενός πολιτιστικού κέντρου, με τη συμμετοχή και του ιδιωτικού κεφαλαίου. Εξ άλλου, μια ανάλογη πρόθεση εκδηλώθηκε μετά την εκκένωση το Σεπτέμβριο του 2019 από τους κομάντος του κ. Χριστοφορίδη της κατάληψης του Τοσίτσειου Σχολείου, στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Σουρμελή, το οποίο φιλοξενούσε πρόσφυγες και μετανάστες. Λίγες μέρες μετά, οι κύριοι Μπακογιάννης και Μπαμπινιώτης υποσχέθηκαν μπροστά στις κάμερες ότι μετά από συμφωνία τους το κτίριο θα αξιοποιηθεί «για εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς σκοπούς». Δεν θα μπορούσε να γίνει το ίδιο για τη Στοά του Βιβλίου; Όχι βέβαια, γιατί αυτή είναι το φιλέτο της περιουσίας της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, ενώ το φθαρμένο Τοσίτσειο ο κατιμάς. Απλή επιχειρηματική λογική της εποχής της κανονικότητας. Πλην εξαιρετικού απροόπτου λοιπόν το 2021, εκτός από τους εορτασμούς για τα διακόσια χρόνια από την εθνική παλιγγενεσία, θα γίνουν και τα εγκαίνια της Στοάς του Μουσακά.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.