Ίντερσεξ είναι ένας όρος ομπρέλα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα ευρύ φάσμα φυσικών σωματικών παραλλαγών. Τα ίντερσεξ (ή διαφυλικά) άτομα γεννιούνται με χαρακτηριστικά φύλου που είναι είτε θηλυκά και αρσενικά ταυτόχρονα, είτε όχι απόλυτα θηλυκά ή αρσενικά, είτε ούτε θηλυκά ούτε αρσενικά. Τα χαρακτηριστικά του φύλου των ίντερσεξ ανθρώπων και τα σώματα τους είναι υγιείς παραλλαγές του ανθρώπινου φύλου. Σε μερικούς διαφυλικούς ανθρώπους το ίντερσεξ σώμα τους γίνεται εμφανές κατά τη γέννηση, σε μερικούς κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας τους και σε άλλους το σώμα τους αποκαλύπτεται ότι είναι ίντερσεξ κατά τη διάρκεια της εφηβείας ή ακόμα και της ενήλικης ζωής τους. Για μερικούς, οι παραλλαγές αυτές είναι τόσο αμελητέες που μπορεί να μη συνειδητοποιήσουν ποτέ ότι είναι ίντερσεξ.
Η Ρηνιώ Συμεωνίδου, μητέρα ενός ίντερσεξ παιδιού, βιώνοντας ήδη από την εγκυμοσύνη της τη διάκριση και το στίγμα για το σώμα που μεγάλωνε σταδιακά μέσα στο δικό της σώμα, ξεκίνησε έναν αγώνα ορατότητας. Σήμερα, έντεκα χρόνια μετά, η Ρηνιώ μένοντας σταθερή στις διεκδικήσεις της για το δικαίωμα του δικού της παιδιού στην ελευθερία και την ισότητα, γίνεται η μαμά πολλών και υπενθυμίζει μέσα από τους αγώνες της πως όλα τα σώματα, ανεξαιρέτως, έχουν σημασία και ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στα άτομα που τα φέρουν.
Λίγες ημέρες πριν από την αλλαγή του χρόνου που γέμισε την καθημερινότητά μας με περιορισμούς, η Ρηνιώ δέχθηκε να μιλήσει μαζί μας για τους περιορισμούς που βιώνουν τα ίντερσεξ άτομα πολύ πριν από τη γέννησή τους.
Πώς είναι τα δεδομένα στο μικρό νησί όπου κατοικείτε, γύρω από τo ζήτημα των ίντερσεξ ατόμων;
Θα σου πω αρχικά πως όταν ήμουν έγκυος, δύο διακεκριμένοι γυναικολόγοι του νησιού στο οποίο κατοικούμε, μετά το αποτέλεσμα της αμνιοκέντησης, μου συνέστησαν (ιδιαίτερα πιεστικά) τερματισμό της κύησης και όταν αρνηθήκαμε, αρνήθηκαν να την φέρουν σε πέρας. Έτσι το παιδί μας γεννήθηκε σε μαιευτήριο των Αθηνών. Μεγαλώνοντας, είδαμε πως το παιδί από πολύ μικρό εκφραζόταν ως μη δυαδικό (non binary) στο παιχνίδι, στις παρέες του, στην όλη του έκφραση και όπως ήταν φυσικό ήθελε να φοράει στο σχολείο ό,τι το έκανε να αισθάνεται άνετα με την έκφραση της διττής αυτής ταυτότητας φύλου. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ πως πολλοί διαφυλικοί άνθρωποι τυγχάνει να συμφωνούν με το φύλο που τους αποδόθηκε στη γέννηση, όμως για ένα σεβαστό ποσοστό αυτών, δεν συμβαίνει το ίδιο: κάποια άτομα ταυτοποιούνται με το άλλο φύλο ή και με τα δύο φύλα ταυτόχρονα, ή με κανένα από τα δύο (όπως ακριβώς δηλαδή και οι άνθρωποι που δεν γεννήθηκαν με κάποια ίντερσεξ ποικιλομορφία).
Στο τοπικό νηπιαγωγείο λοιπόν, με τη στήριξη μιας εξαιρετικής δασκάλας που καλλιέργησε την αποδοχή, τα πράγματα ήταν σχετικά διαχειρίσιμα. Όταν έφτασε, ωστόσο το παιδί στο δημοτικό σχολείο, υπήρξαν πειράγματα από κάποια παιδιά αλλά και έντονες αντιδράσεις από τη διευθύντρια, όταν για παράδειγμα το παιδί ήθελε να φοράει φούστες και, παρόλο που της εξηγήσαμε διεξοδικά την περίπτωση, λάβαμε ως απάντηση πως “σπρώχνουμε εμείς οι ίδιοι το παιδί στη διαφορετικότητα” λόγω των δικών μας ‘’αναρχικών’’ πεποιθήσεων… Εκεί πλέον απευθυνθήκαμε στον Συνήγορο του Παιδιού, που ήρθε στο νησί και επιμόρφωσε δασκάλους, γονείς και τα μεγαλύτερα παιδιά σχετικά με το δικαίωμα στην έκφραση φύλου και την ταυτότητα. Και στο μεταξύ άλλαξε το σχολείο μας διευθυντή. Θα σου πω επίσης πως παρόλο που τα πράγματα από τότε έχουν ισορροπήσει αρκετά, γιατί οι ενήμεροι εκπαιδευτικοί του έχουν πλέον δημιουργήσει κλίμα συμπερίληψης, δεν έχει επιτραπεί ως τώρα στο παιδί να παρουσιάσει ανοιχτά τι σημαίνει ίντερσεξ και να επιμορφώσει τους συμμαθητές του, καθώς υπάρχει ακόμα αντίσταση από την πλευρά του σχολείου. Ελπίζουμε πως το Υπουργείο Παιδείας, κάποια στιγμή θα ενδιαφερθεί και θα στείλει επιτέλους στα σχολεία τις κατευθυντήριες γραμμές συμπερίληψης των ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιών (που έχει υποσχεθεί από το 2017), ώστε να νιώσουν οι εκπαιδευτικοί μεγαλύτερη ασφάλεια σε ζητήματα φύλου και υποστήριξης των παιδιών.
Ποιο θεωρείς πως είναι το σημαντικότερο βήμα που πρέπει να γίνει;
Το παιδί μου – και όχι μόνο αυτό- λέει ‘’Θέλω να είμαι αυτό που είμαι, χωρίς να χρειάζεται να προσποιούμαι πως είμαι είτε αγόρι, είτε κορίτσι. Και θέλω να το λένε και τα χαρτιά μου’’. Αυτό είναι πράγματι πολύ σημαντικό σε μία χώρα στην οποία αυτομάτως προσδιορίζεσαι από αυτό που δηλώνεται στα έγγραφά σου, κατά προσέγγιση και ερήμην σου. Παλεύουμε για τη νομική αναγνώριση και συμπερίληψη των ίντερσεξ και των μη δυαδικών ατόμων, προκειμένου η ορατότητά να μην τα στιγματίζει και να μη χρειάζεται να προσπαθούν να χωρέσουν σε ρόλους και αντωνυμίες που δεν τα εκφράζουν. Αν δεν ήταν υποχρεωτική η καταχώρηση του φύλου του παιδιού άμεσα μετά τη γέννησή του, ή αν δίνονταν επιπλέον επιλογές, θα μειώνονταν αυτόματα και οι ‘’κανονικοποιητικές’’ χειρουργικές επεμβάσεις φύλου, οι οποίες, εφόσον δεν κρίνονται απαραίτητες για την υγεία του νεογνού, πραγματοποιούνται καθαρά για αισθητικούς και κοινωνικούς λόγους, είναι άκρως τραυματικές και καθορίζουν το μέλλον μιας ανθρώπινης ύπαρξης χωρίς την απαραίτητη ενημερωμένη της συναίνεση. Παράλληλα, λόγω της μυστικότητας και της ντροπής που καλλιεργούν, συντηρείται ένας τεράστιος μύθος γύρω από τα ίντερσεξ σώματα και παθολογικοποιείται η φυσική ποικιλομορφία των χαρακτηριστικών φύλου, ενώ στην πραγματικότητα είναι απόλυτα φυσιολογική.
Θέλεις να μου μιλήσεις για την ομάδα Intersex Greece;
Μετά τη δική μου κακοποιητική εμπειρία από τους μαιευτήρες που με ανέλαβαν αρχικά, ζήτησα από συγκεκριμένους υποστηρικτικούς γιατρούς δημόσιου παιδιατρικού νοσοκομείου να δίνουν τα στοιχεία μου σε έγκυες ή νέες μητέρες και γονείς ίντερσεξ παιδιών, σε μία προσπάθεια να αλληλοστηριχθούμε και να προστατευθούν από ανάλογη συναισθηματική πίεση ή ενδεχομένως και σωματικές παρεμβάσεις στα μωρά μας. Επικοινωνώντας αυτήν την ανάγκη σε όσα περισσότερα δίκτυα μπορούσα, συγκεντρωθήκαμε γονείς και ίντερσεξ άτομα που θέλαμε να προσφέρουμε τις γνώσεις και την έμπρακτη υποστήριξή μας αναμεταξύ μας και σε όσο κόσμο την χρειάζεται, έχοντας κεντρικό στόχο να γίνει κατανοητό πως κανένα ίντερσεξ άτομο δεν είναι μόνο, ούτε “το μόνο”. Υπολογίζεται πως περίπου 1,7% των ανθρώπων γεννιούνται με κάποια ίντερσεξ διαφοροποίηση, που σημαίνει πως τελικά δεν αποτελούν “εξαιρέσεις”. Μέσα από τη συγκεκριμένη ομάδα και την αλληλοϋποστήριξη που παρέχει, έχουν σωθεί την τελευταία δεκαετία από αναίτιο τερματισμό (που φτάνει το 80% στη χώρα μας) ή κοσμητικές επεμβάσεις πάνω από 10 παιδιά, τα οποία θα ήταν θύματα άγνοιας ή παραπληροφόρησης.
Πολύ σημαντικό ρόλο στην Ελλάδα έχει επίσης και το Πολύχρωμο Σχολείο το οποίο κάνει εξαιρετικό έργο και παρέχει στήριξη και επιμόρφωση γύρω από τα ζητήματα φύλου, σε εκπαιδευτικούς, μαθητικό πληθυσμό και γονείς.
Η Ρηνιώ, με κύριο συνοδοιπόρο το παιδί της και ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο που ολοένα και αυξάνεται, με αγάπη, γνώση και αλληλεγγύη αλλάζουν τις τοπικές κοινωνίες, προωθούν την ίντερσεξ ορατότητα στην ελληνική κοινωνία, και ελπίζουν σύντομα στη μεταρρύθμιση των κακοποιητικών και αναχρονιστικών πολιτικών που περιορίζουν το δικαίωμα στην ελευθερία, την υγεία, τη ζωή και την αυτοδιάθεση των ίντερσεξ ανθρώπων, μικρών ή μεγάλων.
Όπως είπε η ίδια, ‘’Δεν φέραμε ένα παιδί στον κόσμο για να το αναγκάσουμε να κρύβεται. Κανένας άνθρωπος δεν αξίζει να κρύβεται.’’
Εμείς την ευχαριστούμε θερμά για την εμπιστοσύνη και προσθέτουμε πως κανένα παιδί δεν πρέπει να μεγαλώνει σε νόρμες και ρόλους που το πνίγουν, επειδή η κοινωνία μας αδυνατεί να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν.
*Αν κάποιο άτομο χρειάζεται στήριξη και πληροφορίες για τις ίντερσεξ ποικιλομορφίες, μπορεί να επικοινωνήσει στο e-mail: intersexgreece@gmail.com, ή στην κλειστή ομάδα Intersex Greece (στο facebook).
Για περισσότερη ενημέρωση:
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.