“Ποτέ σε όλη μου τη ζωή δεν πίστευα ότι θα δίναμε τέτοιο αγώνα για την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την κατανόηση του ανθρώπου από άνθρωπο, όπως αυτός που δίνουμε τώρα, έστω και τυχαία”. Κάπως έτσι προσπαθούσε ο μελλοθάνατος τότε, Μπαρτολομέο Βαντσέτι, να παρηγορήσει τον σύντροφό του και επίσης μελλοθάνατο, Νίκολα Σάκο, λίγους μήνες πριν την εκτέλεσή τους, σαν σήμερα, στις 23 Αυγούστου του 1927.
Τότε που οι δύο ιταλοί μετανάστες εργάτες στις ΗΠΑ, κάθισαν στην ηλεκτρική καρέκλα, μετά από μία δίκη-παρωδία, στην οποία το δικαστήριο επικεντρώθηκε κυρίως στα αναρχικά τους “πιστεύω” και την επαναστατική τους δράση, παρά στον λόγο για τον οποίο συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν, τη ληστεία και τη δολοφονία των δύο ταμιών εργοστασίου της Βοστόνης.
Η στάση όμως του δικαστηρίου δεν πτόησε ούτε τους Σάκο και Βαντσέτι, οι οποίοι αντιμετώπισαν με αξιοθαύμαστη ψυχραιμία τις κατηγορίες για ένα έγκλημα που ποτέ δεν ομολόγησαν και (όπως παραδέχτηκε επίσημα η Πολιτεία της Μασαχουσέτης, το 1977) ποτέ δεν διέπραξαν. Ο ηρωισμός και η επίγνωση του συμβολισμού της θέσης τους, αποτυπώθηκε στα λόγια του Βαντσέτι προς τον Σάκο, τον Μάιο του έτους που δολοφονήθηκαν.
“Η τελευταία αυτή στιγμή μάς ανήκει, αυτή η θανάσιμη αγωνία ήταν ο θρίαμβός μας. Αν δε συνέβαιναν όλα αυτά θα είχα ζήσει τη ζωή μου μιλώντας σε γωνιές των δρόμων, περιφρονώντας τους ανθρώπους. Πιθανότατα θα είχα πεθάνει άσημος, άγνωστος, μια αποτυχία. Τώρα δεν είμαστε αποτυχία. Αυτή είναι η καριέρα μας, αυτός και ο θρίαμβός μας”.
Πέρα από το διεθνές κύμα συμπαράστασης και υποστήριξης των δύο Iταλών από απλούς πολίτες σε όλο τον κόσμο, η θέση και η στάση τους ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες, οι οποίοι θέλησαν να αποτίσουν φόρο τιμής στους δύο αγωνιστές.
Here’s to You – Joan Baez
Η αμερικανή τραγουδίστρια της φολκ υπήρξε από τους πιο ένθερμους ακτιβιστές των ΗΠΑ, έχοντας μάλιστα συλληφθεί καθώς συμμετείχε σε διαμαρτυρία κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Το τραγούδι Here’s to You αποτελεί το ένα από τα τρία μέρη του αφιερώματος της Baez στους Σάκο & Βαντσέτι και χρησιμοποιήθηκε σαν soundtrack για το ομώνυμο ντοκιμαντέρ, του Giuliano Montaldo. Τη μουσική έχει γράψει ο Ennio Morricone (1971). Το τραγούδι μάλιστα έχει ερμηνεύσει και η Νάνα Μούσχουρη.
Sacco and Vanzetti – Peter Miller
Πέρα από το ντοκιμαντέρ του Montaldo, η ιστορία των Σάκο & Βαντσέτι έχει γίνει και ταινία από τον αμερικανό σκηνοθέτη, Peter Miller, λίγα χρόνια πριν, το 2006. Στην ταινία πέρα από την παρουσίαση της ιστορίας, παρουσιάζονται και ιατροδικαστικά στοιχεία που ανατρέπουν αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στη δίκη. Η ταινία έχει κερδίσει το John E. O’Connor Film Award, το ετήσιο βραβείο για το καλύτερο ιστορικό φιλμ, στις ΗΠΑ.
Ballads of Sacco & Vanzetti – Woody Guthrie
Ακόμη ένας ακτιβιστής αμερικανός συνθέτης-τραγουδιστής, ο Woody Guthrie συνέθεσε όχι ένα, αλλά μία σειρά από τραγούδια για τους Ιταλούς. Λίγα χρόνια μετά την εκτέλεσή τους, το 1945, ο Guthrie ανέθεσε την παραγωγή στον Moe Asch, αλλά ποτέ δεν ολοκλήρωσε το εγχείρημα αυτό. Αντιθέτως έμεινε ανικανοποίητος από το αποτέλεσμα και έτσι το εγκατέλειψε λίγο μετά, όπως και ο Asch. Τα τραγούδια ωστόσο κυκλοφόρησαν λίγο αργότερα.
The Lives of Sacco & Vanzetti – Rick Geary
Οι δύο αγωνιστές όμως δεν ενέπνευσαν μόνο μουσικούς ή σκηνοθέτες. Έδωσαν έμπνευση και στον καρτουνίστα Rick Geary, ο οποίος κυκλοφόρησε το κόμικ “The Lives of Sacco & Vanzetti”. Στο βιβλίο παρουσιάζονται αναλυτικά και οι δύο πλευρές, γεγονός που οδηγεί αρκετές φορές τον Geary σε αντιφάσεις, ενώ όπως δήλωσε ο ίδιος: “Αν και έχω γράψει βιβλία στα οποία η ενοχή του δράστη δεν αμφισβητείται, με «τραβάνε» περισσότερο ανεξιχνίαστες υποθέσεις, όπως των Sacco και Vanzetti και η απαγωγή Lindbergh, στις οποίες υπάρχουν σημαντικές αμφιβολίες για την ενοχή εκείνων που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν”.
America – Allen Ginsberg
Τέλος, η ιστορία των Σάκο & Βαντσέτι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και για τον -επίσης- αμερικανό ποιητή, Allen Ginsberg. Εκπρόσωπος του καλλιτεχνικού κινήματος του Beat Generation (ή σε ελληνική μετάφραση Μπήτνικ), ο Ginsberg στον μονόλογό του “America” κατηγορεί τη χώρα του, η οποία προσπαθούσε να αποποιηθεί την ευθύνη για τον Ψυχρό Πόλεμο και κάνει αναφορές σε αριστερές και αναρχικές πολιτικές οργανώσεις, αλλά και πρόσωπα, όπως αυτό τον δύο Ιταλών (America Sacco & Vanzetti must not die), καθώς και των Scottsboro Boys και των Wobblies.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.