Τα τελευταία χρόνια, είμαστε μάρτυρες μιας σειράς ανακατατάξεων στο πεδίο του ελέγχου της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας, οι οποίες φαίνονται να επιταχύνονται ύστερα από την κοινοποίηση του πορίσματος της επιτροπής Αλιβιζάτου. Υπενθυμίζεται ότι οι μέχρι τώρα ρυθμίσεις του ζητήματος αυτού στη χώρα μας αποκλίνουν από τις σχετικές συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, που θεωρεί ότι ο έλεγχος της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας πρέπει να ανατίθεται σε ανεξάρτητο σώμα πολιτών.
Οι πιέσεις για τη σύσταση ενός παρεμφερούς σώματος οδήγησαν σε μια ενδιάμεση, ατελώς ικανοποιητική κατάσταση: το 2016, δόθηκαν περιορισμένες ανακριτικές και ελεγκτικές αρμοδιότητες στον Συνήγορο του Πολίτη. Καθώς ο ΣτΠ δεν μπορούσε να ελέγξει ουσιαστικά τις αποφάσεις των πειθαρχικών οργάνων της ΕΛ.ΑΣ, το αίτημα περί ουσιαστικού ελέγχου τους δεν οδήγησε στην ενίσχυση των εξουσιών του αλλά στη δημιουργία της επιτροπής Αλιβιζάτου, το 2019, με μοναδική αρμοδιότητα τον έλεγχο της συμμόρφωσης των πειθαρχικών οργάνων της ΕΛ.ΑΣ με τις συστάσεις και τα πορίσματα του ΣτΠ. Θεωρήσαμε τότε εύλογα ότι ο έλεγχος αυτός θα είναι διαρκείας.
Η επιτροπή Αλιβιζάτου έβγαλε ένα πόρισμα που, υπερβαίνοντας τις αρμοδιότητες που της είχαν ανατεθεί, υπεισέρχεται στην ουσία των είκοσι υποθέσεων που αποφάσισε να μελετήσει δειγματοληπτικά. Το πόρισμα χαιρετίζεται ενθουσιωδώς από τα ΜΜΕ και την κοινή γνώμη: επιτέλους, κάποιος έχει το θάρρος να πει την αλήθεια – η αλήθεια βέβαια λέγεται εδώ και χρόνια από τον ΣτΠ, αλλά περνάει απαρατήρητη. Παράλληλα, η επιτροπή ζητάει να μονιμοποιηθεί και να αναβαθμιστεί, πράγμα που εγείρει δύο σοβαρά ερωτήματα: α) δεδομένου του διαχρονικού προβλήματος απουσίας ουσιαστικού ελέγχου των πειθαρχικών οργάνων της ΕΛ.ΑΣ, τι λόγο ύπαρξης είχε η επιτροπή αν η αποστολή της εκτελέστηκε εντός ενός έτους; β) δεδομένου ότι το πόρισμά της υπεισέρχεται παράνομα στις αρμοδιότητες του ΣτΠ, σε τι ακριβώς έγκειται το αίτημα περί αναβάθμισης;
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη δηλώνει ότι δεν τίθεται θέμα μονιμοποίησής της, παραπέμποντας στον ΣτΠ, ο οποίος όμως δεν έχει δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου των πειθαρχικών οργάνων της ΕΛ.ΑΣ. Ως προς αυτό το ζήτημα, επανήλθαμε στο σημείο εκκίνησης έχοντας κάνει μια θεαματική επικοινωνιακή στροφή περί του άξονά μας. Λίγες μέρες αργότερα, το ΚΙΝΑΛ καλεί σε ακρόαση στη Βουλή τον υπουργό και τον Νίκο Αλιβιζάτο, αλλά δεν καλεί παράλληλα και τον ΣτΠ, προσδίδοντας κύρος στο παράνομο πόρισμα της επιτροπής και παραμερίζοντας τον ΣτΠ.
Εάν αυτές οι κινήσεις είναι προσωποπαγείς και συγκυριακές, δηλώνουν απλώς την πολυπαραγοντική πολιτειακή ανεπάρκεια ελέγχου της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας. Εάν όμως αποβλέπουν στη μελλοντική δημιουργία ενός ανεξάρτητου σώματος πολιτών για τον έλεγχο της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας, αυτό θα χαιρετισθεί ως μεγάλη δικαιωματική νίκη αφού θα είναι σύμφωνο με τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η προοπτική αυτή δεν θα ήταν ανησυχητική αν δεν είχε ξεκινήσει από μια επιμελώς κρυμμένη από την κοινή γνώμη παρανομία και αν δεν εγείρονταν ορισμένα ερωτήματα ως προς τις δικαιωματικές απόψεις του συνταγματολόγου που ενδεχομένως προαλείφεται να τεθεί επικεφαλής της. Αναφέρω ενδεικτικά από το πρόσφατο παρελθόν:
1. Το 2016, ο Νίκος Αλιβιζάτος είναι επικεφαλής μιας ομάδας νομικών που προτείνει ένα σχέδιο νέου Συντάγματος όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται : «Ο στόχος του κοινωνικού κράτους διατηρείται, αν και καταργείται η λεπτομερειακή απαρίθμηση των επιμέρους κοινωνικών δικαιωμάτων, που δεν διασφάλισε την ουσιαστική τους πραγμάτωση. Τέλος, η πρότασή μας … αποτολμά να αναγνωρισθεί ως δικαίωμα, παράλληλα με την απεργία, και η ανταπεργία.»
2. Το 2019, μετά τα έκτροπα της υπόθεσης Ινδαρέ, ο Νίκος Αλιβιζάτος δείχνει δικαιωματική ευαισθησία απειλώντας να παραιτηθεί από την επιτροπή που προήδρευε, η οποία δεν μπορούσε «να λειτουργήσει στην πράξη ως άλλοθι για τέτοιου είδους απαράδεκτες συμπεριφορές». Το ζήτημα είναι ότι, αφενός, το συγκεκριμένο περιστατικό δεν αμφισβητούσε το έργο της επιτροπής του (αφού μοναδική αποστολή της ήταν ο έλεγχος της συμμόρφωσης των πειθαρχικών οργάνων της ΕΛ.ΑΣ με τον ΣτΠ) και, αφετέρου, η απειλή παραίτησης δεν υλοποιήθηκε.
3. Το 2020, ο Νίκος Αλιβιζάτος υπεραμύνεται του σ/ν για τις διαδηλώσεις χαρακτηρίζοντας «αγύρτες» και «γενίτσαρους» όσους καταγγέλλουν την προφανέστατη αντισυνταγματικότητά του.
Οι ανακατατάξεις είναι εν εξελίξει, με αβέβαιη φυσικά έκβαση. Οι διαφαινόμενες ανησυχητικές πτυχές τους μας καλούν ωστόσο σε εγρήγορση.
Διαβάστε επίσης:
Το πόρισμα της επιτροπής Αλιβιζάτου: κόλαφος στη νοημοσύνη μας
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.