Βάψιμο και τσούγκρισμα αυγών, σούβλισμα του αρνιού, περιφορά του Επιταφίου, το μοίρασμα του Αγίου Φωτός: μερικά από τα πασχαλιάτικα έθιμα που ακόμη συνεχίζουν να υπάρχουν. Πολλά άλλα χάθηκαν ή διατηρούνται μόνο στην επαρχία. Στην Αθήνα, γίναμε Ευρωπαίοι. Τα έθιμα είναι πλέον ντεμοντέ. Όλοι εμείς οι νέοι δεν έχουμε ιδέα τι γίνεται τη Μεγάλη Δευτέρα ή τη Μεγάλη Τρίτη, αλλά κοιτάμε να κλείσουμε τραπέζι σε μαγαζί μετά την Ανάσταση για να το κάνουμε έτσι λίγο σαν happening, όπως την Πρωτοχρονιά.
Οι Αθηναίοι, αν δεν κάνουν Πάσχα στο χωριό ή το εξοχικό τους, για να νιώσουν λίγο Πάσχα, περνούν τις άγιες μέρες στο σπίτι τους, τρώνε αρνί delivery μπροστά στην τηλεόραση που δείχνει το περσινό πρόγραμμα κάποιου κέντρου διασκέδασης ή το πολύ πάνε σε κάποια ταβέρνα, όπου η επόμενη παρέα στέκεται από πάνω τους, σαν τον Χάρο, για να τελειώσουν το φαγητό τους. Τα έθιμα του Πάσχα εκφυλίζονται, όπως εκφυλίζεται η ίδια μας η ζωή μέσα στο άγριο περιβάλλον της καθημερινότητας, που τα μίντια διαπλάθουν.
Δεν μιλαώ για την ίδια τη θρησκεία και τη διατήρηση ή την αναζωπύρωσή της. Δεν μιλάω για το Πάσχα αυτό καθ΄ εαυτό. Μιλάω για τον πολιτισμό μας. Για την ελληνικότητά μας, που το τελευταίο διάστημα τόσο μας απασχολεί. Αν είμαστε η άρια φυλή που ξεχωρίζει απ΄τις άλλες που μας έχουν κουβαληθεί, πού το αποδεικνύουμε; Ποιος είναι ο ιδιαίτερος χαρακτήρας μας; Γιατί είμαστε Έλληνες;
Προσποιούμαστε. Λέμε ψέματα στον εαυτό μας. Παραμυθιαζόμαστε ότι έχουμε πολιτισμό (ποιος ακριβώς είναι ο πολιτισμός μας; Πόσο νοιαζόμαστε αλήθεια για αυτόν;) και ιστορία (την οποία δε γνωρίζουμε). Παράλληλα, το παίζουμε εξελιγμένοι Ευρωπαίοι, αλλά θα φάμε με την οικογένεια την Κυριακή του Πάσχα, έστω για τους τύπους, έστω και αν δε θέλουμε καν να τους βλέπουμε, γιατί δε μας κάνει καρδιά να μην το κάνουμε ούτε αυτό.
Η κοινωνική πραγματικότητα αλλάζει και εμείς δεν ξέρουμε που μας πάνε τα τέσσερα. Και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα σε περίοδο γιορτών.
Μαρία Δελαγραμμάτικα
………………………………………………………………………………
Νήστευε και μη ερεύνα…
Εδώ και σαράντα μέρες δεν τρώνε κρέας, δεν πίνουν, δεν “υποκύπτουν εις τας ηδονάς” και στις 5 Μαΐου, θα αρκεστούν σε τρία αρνάκια γάλακτος… Απέχουμε από το αίμα και τα ζωικά προϊόντα, ενώ εδώ και μέρες σφάχτηκαν εκατοντάδες ζωάκια, για να τα απολαύσουμε… Το άγιο φως φτάνει με κυβερνητικό αεροσκάφος… Την τελευταία εβδομάδα –κυρίως- ο δρόμος κάτω απ’ το μπαλκόνι μου έχει γεμίσει με κοπέλες, των οποίων ο ποδόγυρος ίσα που ανεβαίνει πάνω από τον αστράγαλο…
Δεν μπορώ να πω αν αυτό είναι η θρησκεία τους, όμως με ενοχλεί. Κυρίως με ενοχλεί η νηστεία. Η νηστεία στο ελλαδικό έδαφος κρατάει από αρχαιοτάτων χρόνων και πάντα ήταν συνδεδεμένη με τη θρησκεία. Οι αρχαίοι Έλληνες απείχαν από κάποιες τροφές, για να συμμετάσχουν σε διάφορα μυστήρια. Το ίδιο κάνουν όσοι κατοικούν στον ίδιο γεωγραφικό χώρο τόσες χιλιάδες χρόνια μετά –ή σχεδόν το ίδιο.
Δεν τρως, αλλά δεν αγαπάς αλλήλους –όπως σε δίδαξε ο Απ. Παύλος (μην εκπλήσσεσαι, ο Ιησούς δεν έκανε καμία θρησκεία)- σε νοιάζει ο άλλος που έφαγε ένα αβγό και μηχανεύεσαι πώς θα κάνεις πράξη το «οφθαλμός αντί οφθαλμού». Απέχεις από το φαγητό, ενώ την ίδια στιγμή τσακίζεις ένα σακί πατάτες και μισό κιλό καλαμάρια, ενώ εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο δεν έχουν να φάνε, ενώ παιδιά στην Ελλάδα τρέφονται με τα σάπια μήλα του ιδρύματος Στ. Νιάρχος –έχω φάει και η ίδια από αυτά τα «μήλα». Περί τα 5,6 εκατ. παιδιά το χρόνο πεθαίνουν από την πείνα. Τριακόσια εκατ. παιδιά κοιμούνται χωρίς να έχουν φάει. Αυτά τα σκέφτηκε κανείς μας τις 40 μέρες της νηστείας;
Η τυπολατρία –ανάλογη με την καντιανή αγάπη για τη μορφή- μας έχει κατακλύσει. Ζούμε σχεδόν με μεσαιωνικές συνήθειες και χάνουμε την πραγματικότητα. Ποιος εξαγνίστηκε ποτέ από τη νηστεία ή από το «πράττειν έτσι ώστε ο γνώμονάς του να γίνει καθολικός νόμος της φύσης»; Αυτό που ξεχνούν αυτού του τύπου οι ιδεαλισμοί είναι η πραγματικότητα. Καλή η θεωρία, αλλά η πράξη;
Άξιος εκτίμησης –από μέρους μου- θα ήταν κάποιος που τις μέρες της νηστείας μοίραζε αβγά, τυρί, κρέας, γάλα στα άπορα παιδιά –όχι ως φιλανθρωπία, αλλά στα πλαίσια συναντίληψης της κατάστασης. Όχι αυτός που αντέχει σαράντα μέρες τρώγοντας καλαμάρια, λάδια, ξύδια, φασόλια. Μεγαλύτερη σημασία θα είχε να νηστέψει κανείς τις φράουλες Μανωλάδας –αυτές κι αν έχουν αίμα.
Ακόμη κι αν πίστευα ότι ένα ον ανώτερο θα με σώσει, δε θα νήστευα. Κατανοώ τις ανάγκες που οδηγούν τον καθένα στην πίστη, αλλά δε δικαιολογώ αυτήν την ιδιόμορφη και παράδοξη συνήθεια. Δεν ξέρω αν ο Ιησούς ανέστη, αλλά σίγουρα δεν θα ήθελε να υπάρχει πείνα. Εκτός κι αν πίστευε στην εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο. Εγώ δεν μπορώ να το αποδείξω. Ούτε εσείς φαντάζομαι…
Μίνα Κωστοπούλου
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.