Την περασμένη Πέμπτη, 21 Μαρτίου, στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης, συνελήφθη από την αστυνομία 90χρονη γυναίκα που πωλούσε σε λαϊκή αγορά τερλίκια, πλεκτές παντόφλες δηλαδή, χωρίς άδεια. Μετά τον καστανά και τους μουσικούς του δρόμου, η εγκληματικότητα στη Θεσσαλονίκη δέχεται ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα, με το βαθύ συμφέρον της πλεκτής παντόφλας να δυσφορεί χάνοντας τον εγκέφαλο ενός ευρύτερου δικτύου παράνομης πλέξης και διανομής.
Την ίδια στιγμή, φαίνεται η λαϊκή αγορά των Αμπελοκήπων να «πήρε ανάσα» αφού ανεκτήθησαν δεκάδες μέτρα χώρου που δέσμευε η ηλικιωμένη γυναίκα. Τον ίδιο χώρο θα μπορέσουν μελλοντικά να δεσμεύσουν πλήθος εμπόρων και να θρέψουν δεκάδες στόματα.
Η παρανομία πατάσσεται. Η δικαιοσύνη θριαμβεύει;
Η είδηση αυτή είναι μία από τις καλές αφορμές να μιλήσουμε για την διάκριση μεταξύ δίκαιου και ηθικού. Μετά από τη μνημειώδη δήλωση Βουλγαράκη κάπου στο μακρινό 2008 πώς «ότι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό», τέτοια γεγονότα δίνουν πρακτική τροφή στη συζήτηση περί νομίμου, ηθικού και δικαίου.
Σίγουρα η είδηση για προσαγωγή μιας 90χρονης γυναίκας επειδή δεν είχε άδεια για να πουλάει κάτι που η ίδια φτιάχνει για να αποκομίσει κάποιο σίγουρα όχι δυσθεώρητο εισόδημα κινεί κάτι μέσα μας. Προσωπικά βρίσκω να κινεί κάτι μέσα μου που σχετίζεται με την αδικία. Μία σειρά από ερωτήματα μπορούν να θέσουν το υπόβαθρο της συζήτησης.
Πλούτισε ποτέ κανείς πουλώντας τερλίκια στη λαϊκή; Αδίκησε η γυναίκα αυτή την πολιτεία ασύμμετρα, ώστε να αποκτήσει σαφώς καλύτερες συνθήκες διαβίωσης από τους συμπολίτες της; Η απάντηση και στα δύο φαίνεται να είναι όχι. Από τη μία, αυτό που πουλάει η γυναίκα απαιτεί μια στοιχειώδη πρώτη ύλη, ενώ χρηστικότητά του δημιουργείται από την δεξιότητα της πλέκτριας και μετά από αρκετή ώρα εργασίας. Φεύ, ασύμφορη επιλογή για πλουτισμό. Η κίνηση αυτή φαίνεται να κατατείνει απλά στην εξασφάλιση μιας στοιχειωδώς αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Φυσικά, είναι παράνομο να πουλά κανείς υπαίθρια χωρίς άδεια. Έτσι προβλέπει η πολιτεία μας. Όσοι θέλουν να το κάνουν ελέγχονται, πληρώνουν και προσφέρουν έσοδα στο κράτος τα οποία προορίζονται για το κοινό καλό. Άλλοι πολίτες έχουν την δυνατότητα να καταγγείλουν τις παράνομες πράξεις και η αστυνομία είναι έπειτα αναγκασμένη να μεριμνήσει.
Ζυγίζοντας την βλάβη που μπορεί θεωρητικά να προξένησε αυτή η τυπικά παράνομη δραστηριότητα μπροστά στην ωφέλεια που προκαλεί στη γυναίκα αυτή, ο ζυγός γέρνει στη μεριά αυτού που προσπαθεί να ζήσει αξιοπρεπώς.
Ωστόσο, η ωφελιμιστική αποτίμηση, η όποια θεωρητική συζήτηση και ανασυγκρότηση της πραγματικότητας για φιλοσοφική διήθηση, ωχριά μπροστά στο αισθητήριό μας για το δίκαιο.
Γιατί καμία 90χρονη γυναίκα δεν πρέπει να σύρεται ως κοινή εγκληματίας στα αστυνομικά τμήματα για αδικήματα που προκύπτουν από την προσπάθειά της να κερδίσει μία αξιοπρεπή διαβίωση, χωρίς να βλάπτει κανέναν άλλον. Ιδανικά, αυτή η γυναίκα δεν θα χρειαζόταν να ήταν καν εκεί, αν η κρατική μέριμνα της επέτρεπε να έχει ήδη μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Ακόμη περισσότερο, αν το κράτος, αλλά και εμείς ως κοινωνία, μπορούσαμε να επωφεληθούμε από την εμπειρία και δεξιότητες των ηλικιωμένων, ανθρώπων που έχουν βιώσει δύο, τρεις ή τέσσερις φορές τη ζωή που έχουμε προλάβει να ζήσουμε.
Κανείς στη θέση αυτή της 90χρονης γυναίκας δεν αξίζει να εξευτελίζεται προσαγόμενος από τις αρχές επειδή προσπαθούν να πουλήσουν κάτι λίγο για να ζήσουν αξιοπρεπώς. Κανείς υπερήλικας δεν αξίζει να πρέπει να βγει στον δρόμο, εξ αρχής.
Μα πάνω απ’ όλα, ρωτώ αυτό.
Ποιος άνθρωπος είχε την καρδιά να σηκώσει το τηλέφωνό του για να καταγγείλει μια 90χρονη γυναίκα που πούλαγε τερλίκια στον δρόμο παράνομα;
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.