“Δεν υπάρχει τίποτα που να μην ξέρετε για μένα. Αυτά που δεν ξέρετε είναι αυτά που πρέπει να μένουν κρυφά.” Η Μάνια Παπαδημητρίου δεν χρειάζεται συστάσεις στον κόσμο του θεάτρου. Είναι εξαιρετική ηθοποιός με μακρά πορεία, τραγουδάει, σκηνοθετεί, διδάσκει στη δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν της οποίας είναι και απόφοιτος.
Δραστηριοποιείται πολιτικά. Στον ελεύθερο χρόνο της, της αρέσει να παίζει πιάνο, να διαβάζει και να γράφει. Η Μάνια Παπαδημητρίου είναι ανοιχτό βιβλίο. Μπορείς αμέσως να καταλάβεις πώς πήγε η μέρα της, αν είναι χαρούμενη, στεναχωρημένη, εκνευρισμένη, δεν φοβάται να εκφράσει τα συναισθήματά της.
Μίλησε στο 3pointmagazine.gr για το θέατρο, για όσα την απασχολούν σήμερα, για όσα μετανιώνει αλλά και γιατί επιλέγει να συνεργάζεται με νέους ηθοποιούς.
Ο Κάρολος Κουν έλεγε οτι κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας. “Το θέατρο μου αποκαλύπτει μυστικά της ζωής και μου επιτρέπει να τα διερευνήσω. Ταυτόχρονα με ευχαριστεί, με ισορροπεί, με μαγεύει.”
Είναι μία ηθοποιός με μία, κατα γενική ομολογία, επιτυχημένη πορεία. Εάν μπορούσε να γυρίσει τον χρόνο πίσω, τί θα αλλάζε; “Θα είχα αποφύγει κάποιες συνεργασίες που αποδείχθηκαν πολύ επιζήμιες και θα είχα επιμείνει περισσότερο προς κατευθύνσεις έρευνας που με ευχαριστούσαν πάντα.”
Έχοντας δουλέψει δεκαετίες στο θέατρο, αναρωτιέμαι τί διαφορές βλέπει στο θέατρο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα του 2014. “Το θέατρο στην Ελλάδα μπήκε στην κρίση πριν να γίνει αυτή φανερή για όλους τους άλλους! Εδώ και περίπου 20 χρόνια αρχίζουν τα πράγματα να δείχνουν στο θέατρο και γενικότερα στην τέχνη”.
Όσον αφορά το τί θα έπρεπε να αλλάξει, “κατά τη γνώμη μου είναι η παιδεία. Είναι το πιο βασικό. Πρέπει να αναζωογονηθεί και να ανωτατοποιηθεί. Αυτό θα δημιουργούσε και άλλες αλλλαγές, νομίζω ευεργετικές για την τέχνη του θεάτρου.”
Φέτος, μέσα σε πολλά άλλα, επέλεξε να σκηνοθετήσει δύο παραστάσεις με νέους απόφοιτους του Θεάτρου Τέχνης και τα δύο είναι έργα με πολιτικές διαστάσεις. “Το μάθημα” του Ευγένιου Ιονέσκο παίζεται στο θέατρο “Ειλισσός”.
“Βρίσκομαι σε διάφορες προσπάθειες νέων γιατί πιστεύω ότι οι νέοι πρέπει να μην περιμένετε να σας προτείνουν κάτι, αλλα να προτείνετε εσείς μόνοι τις ιδέες σας και να επιχειρείτε να τις υλοποιήσετε. Έτσι λοιπόν “Το μάθημα” είναι μια ιδέα των παιδιών. Ο Κωστας Ανδρικόπουλος, η Υρώ Μακρή και η Χριστίνα Χειλά Φαμέλη μου ζήτησαν να τους σκηνοθετήσω κι εγώ δέχθηκα. Αισθάνθηκα ότι μαζί ανακαλύψαμε πλευρές του έργου που τις υποτιμούσαμε τα προηγούμενα χρόνια, όπως είναι το αντιναζιστικό του μήνυμα. Ή η σχέση με τις κούκλες και το κουκλοθέατρο.”
Το θέατρο του παραλόγου είναι ένα ”δύσκολο” θέατρο. “Η έννοια του παραλόγου όταν ήμουν στη σχολή μου ήταν πολύ μακρινή. Από τότε όμως μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει τόσα πράγματα γύρω μας που το παράλογο μοιάζει το πιο ρεαλιστικό θέατρο του κόσμου. Εχει παίξει ρόλο και η τεχνολογία και το κόμικ που είναι πια μέσα στη ζωή μας σαν κομμάτι της πραγματικότητάς μας.”
Σε λίγο καιρό θα ανέβει η δεύτερη παράσταση με μαθητές της, το “Καληνύχτα Μαργαρίτα” του Γ.Σταύρου στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Αγρινίου. “Δουλεύουμε με όλο το περσινό τρίτο έτος, δηλαδή τους πιο φρέσκους αποφοίτους της σχολής του Θεάτρου τέχνης, μία διασκευή πάνω στο έργο ”Καληνύχτα Μαργαρίτα” του Γεράσιμου Σταύρου σε συνδυασμό με την νουβέλα ”Μαργαρίτα Περδικάρη” του Δημήτρη Χατζή πάνω στο οποίο στηρίχθηκε το θεατρικό. Είναι η ιστορία μιας μεγαλοαστικής οικογενειας σε μια επαρχιακή πόλη την εποχή της κατοχής από τους Γερμανούς το 1941 με 1944, όταν οργανωνόταν η Εθνική Αντίσταση και ακόμα δεν είχε φανεί αν θα νικούσαν οι σύμμαχοι ή θα έμεναν στη χώρα μας οι Γερμανοί. Πρόκειται για μια περίοδο πάρα πολύ σημαντική για τα ζητήματα της εθνικής συνείδησης και γενικότερα της συνείδησης του ανθρωπισμού και της κοινωνικής δικαιοσύνης που με απασχολούν και θα με απασχολούν πάντα.”
Εάν συζητήσει κάποιος με την Μάνια Παπαδημητρίου θα προσέξει οτι αναφέρεται συχνά στη σημασία της παράδοσης.
“Το ζήτημα της παράδοσης με απασχολεί όχι ως κομμάτι μιας εθνικής κατάστασης αλλά ως κομμάτι της θεατρικής συνέχειας που είναι απαραίτητο να μελετηθεί για να μπορούμε να μιλάμε για θεατρική ταυτότητα μιας χώρας. Δεν θα υπήρχε Κουν αν δεν είχε υπάρξει Χρηστομάνος και δεν θα υπήρχε Αγγελόπουλος αν δεν είχε υπάρξει ο Κανελλόπουλος. Στην Ελλάδα έχουν φροντίσει διάφοροι μεσάζοντες καλοθελητές, μελετητες ή άλλοι που παριστάνουν τους μελετητές, να παραχαράξουν ή εν πάσει περιπτώσει να εμποδίσουν την γνωριμία των νέων με το κοντινό τους παρελθόν. Βέβαια δεν μιλώ για τους Αρχαίους Ελληνες -αυτό δεν είναι κοντινο είναι απώτατο παρελθόν- και αυτό έγινε κατά την γνώμη μου ηθελημένα και έγινε σε όλους τους τομείς της τέχνης και σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσμου και είναι προιόν των αναγκών της παγκοσμιοποίησης. «Επρεπε» να πουλάει το Χόλλυγουντ σε όλες τις χώρες του Δυτικού κόσμου και «έπρεπε» να κερδίζει συγκεκριμένα ποσά. Αρα «έπρεπε» να δημιουργηθούν γενιές που θα αγοράζουν κυρίως από εκεί.”
“Εσείς είστε αυτές οι γενεες. Και εγώ επίσης, που είμαι η πρώτη γενιά της τηλεόρασης και της αμερικανικής διαλέκτου (Μίκυ Μάους, Λούσυ Καρμαικλ Μάγισσα, Επικίνδυνες αποστολές και βέβαια από ελληνικά μόνο παλιές ελληνικές ταινίες και that’s it ). Δεν είναι όμως αυτό η ελληνική παράδοση των δεκαετιών 1950 και μέχρι το 1980 στο θέατρο. Και αυτό μας το μαθαίνει η σχολή μας. Ήταν και μια προσπάθεια μεγάλων καλλιτεχνών. Του Ροντήρη, Μινωτή, Κουν, Τσαρούχη, Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ρίτσου, Ελύτη, Γκάτσου να δημιουργήσουν και μετά Ευαγγελάτου, Μιχαηλίδη, Τριβιζά, Διαμαντόπουλου, Ποταμίτη, Πέλου Κατσέλη, Γ. Σεβαστίκογλου, Βογιατζή, Παπαβασιλείου, Καταλειφού, Οικονομίδου, Μαριέτας Ριάλδη να κρατήσουν ένα νήμα ελληνικής εκδοχής των ευρωπαικών κατακτήσεων στην τέχνη. Αδιαφορώντας για την στενή έννοια της ελληνικότητας αλλά σεβόμενοι την γλώσσα μας που είναι το βασικό όπλο του ηθοποιού στο θέατρο.”
“Χωρίς γλώσσα δεν υπάρχει ταυτότητα στο θέατρο. Και θέατρο μπορεί κανείς να κάνει μόνο στη μητρική του γλώσσα. Γιατί αυτό που μεταμορφώνει την δυναμική στη σκηνή είναι η άμεση σύνδεση των συναισθημάτων με την γλώσσα και αυτό δεν γίνεται όταν μεταφράζεις με το μυαλό σου συναισθήματα και έννοιες. Μιλάμε πάντα για το ποιοτικό θέατρο το θέατρο συνόλου και όχι των πρωταγωνιστών. Αυτό διδάχθηκα από το Θέατρο τέχνης και αυτό είναι η παράδοση που με ενδιαφέρει να μεταφέρω στους μαθητές. Γιατί είναι ωραιότερο, πιο μαγευτικό και με μεγαλύτερες εκπλήξεις για τον θεατή. Και βέβαια πάντα πιο πλούσιο σε εμπειρίες και εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για τον ηθοποιό.”
Τελικά όλοι οι καλλιτέχνες πιστεύουν σε κάτι, στην τέχνη τους και πως αυτή μπορεί να γίνει σωσίβια λέμβος και αυτό είναι ακλόνητο και μαγικό.
“Σε μια εποχή που κανείς δεν κερδίζει τίποτα από το θέατρο και την τέχνη σε επίπεδο υλικό, το μόνο που μας απομένει να κάνουμε είναι να επιδιώξουμε τουλάχιστον να γνωρίσουμε μέσα από το θέατρο καλύτερα την ψυχή μας και να μελετήσουμε την ανθρώπινη περιπέτεια. Πιστεύω πως το να μπορεί κανείς να κάνει θέατρο σε μια τόσο σκληρή εποχή είναι μεγάλη τύχη και μεγάλη παρηγοριά. Και πρέπει αυτή την παρηγοριά να την προσφέρει με κάποιον τρόπο ως δώρο στο κοινό.”
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.