Είναι μόλις 28 χρονών και μετρά ήδη τρεις δίσκους στο ενεργητικό του. Έχοντας όμως περάσει σχεδόν μία δεκαετία στο χώρο του τραγουδιού και τη στιγμή που άλλοι καλλιτέχνες δεν έχουν καν ξεκινήσει, ο Ζακ Στεφάνου κάνει ένα μικρό διάλλειμα από τις μουσικές του υποχρεώσεις και αλλάζει επάγγελμα λόγω… κρίσης!
Η παραγωγή μουσικής ωστόσο για κάποιον που έχει “κολλήσει” το μικρόβιο και μάλιστα από μικρή ηλικία, δεν θα μπορούσε να λείπει από τα σχέδιά του, καθώς όπως τόνισε στο 3pointmagazine.gr, παράλληλα με την εργασία στην επιχείρηση των γονιών του, αλλά και την προετοιμασία για την εξεταστική του Σεπτεμβρίου στην Αρχιτεκτονική, ένα νέο πρότζεκτ βρίσκεται “στα σκαριά”. Πέρα από τα μουσικά του σχέδια όμως αναφέρεται και στις παθήσεις της ελληνικής κοινωνίας, την κρίση της δισκογραφίας, τη δικτατορία των μέσων, καθώς και την ανάγκη του να κάνει τη μουσική του χόμπι, ασκώντας ένα άλλο επάγγελμα που θα τους εξασφαλίζει μία οικονομική σταθερότητα.
– Που σε βρίσκουμε αυτή την περίοδο και ποια τα σχέδιά σου για το επόμενο διάστημα;
Αυτό το διάστημα διανύω μια περίοδο αδράνειας μουσικά. Έχω φύγει από την Αθήνα και μένω Θεσσαλονίκη και ετοιμάζομαι για την εξεταστική του Σεπτεμβρίου, ενώ γράφω παράλληλα νέα κομμάτια για ένα καινούριο σόλο πρότζεκτ. Από κει και πέρα το φετινό καλοκαίρι δεν περιελάμβανε κάποια περιοδεία ή κάτι αντίστοιχο πέρα από δύο εμφανίσεις στο Λιτόχωρο και τη Ρόδο σε συγκεκριμένα μαγαζιά που μου το ζήτησαν.
– Το νέο αυτό πρότζεκτ πάνω σε τι βασίζεται; Από που αντλείς την έμπνευσή σου για τα τραγούδια;
Τα ερεθίσματά μου προέρχονται τόσο από προσωπικά βιώματα όσο και από τα όσα συμβαίνουν όλα αυτά τα χρόνια στη χώρα. Όπως και να ΄χει δεν παραμένω ανεπηρέαστος από την 20ετή απόφαση των ψηφοφόρων για την υποτίμηση της χώρας μας καθώς και για την επιμονή τους σε αυτό στις τελευταίες εκλογές.
– Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι καλλιτέχνες σε δύσκολες περιόδους επιτελούν ένα ειδικό έργο; θα πρέπει να έχουν ενεργό ρόλο δηλαδή στην κοινωνία;
Σίγουρα οι καλλιτέχνες πρέπει να δίνουν το παρόν και μάλιστα το πολιτικό παρόν, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν σε αντίστοιχες περιόδους. Η γνώμη μου είναι, ότι αυτό το παρόν δίνεται πάντα, απλά σε περιόδους μη-κρίσης (πολιτικής ή κοινωνικής), περνάει απαρατήρητο.
Ωστόσο δεν θα έλεγα ότι οι καλλιτέχνες και κυρίως οι μουσικοί διαφέρουμε πολύ από τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν είμαστε πιο πνευματικοί άνθρωποι από τους άλλους. Κάποιες ομάδες, ίσως οι ποιητές για παράδειγμα, αυτοί είναι πιο πνευματικοί. Μόνο που ό,τι κάνουν δεν γίνεται ευρέως γνωστό κατευθείαν.
– Αναφορικά με το εναλλακτικό ρεύμα στη μουσική που έχει εξελιχθεί τα δύο-τρία περίπου τελευταία χρόνια, αλλά και το πιο mainstream κομμάτι, πώς θα το χαρακτήριζες σήμερα στην περίοδο της κρίσης;
Στην Ελλάδα πάμε πολύ καλά στην παραγωγή εναλλακτικών πραγμάτων. Από καλλιτεχνική αρτιότητα σίγουρα έχουμε να δείξουμε κάτι ξεχωριστό και αρκετά βελτιωμένο σε σχέση με παλαιότερα χρόνια. Από την άλλη και ο τομέας της μουσικής βιομηχανίας (του χώρου που αντιμετωπίζει την μουσική ως εμπορικό προϊόν κατά βάση και όχι ως καλλιτεχνικό) έχει βελτιωθεί σε παραγωγικό επίπεδο, σε επίπεδο φωνών, σε επίπεδο ενδυματολογικό, ωστόσο είναι συχνά ιδιαίτερα σάπιο στη ρίζα του και δεν μπορεί να ξεφύγει και πολύ από αυτό που ήδη είναι, όσο και αν στιλιζαριστεί. Δηλαδή, το όλο πακέτο με τα μαγαζιά (μπουζούκια και άλλα), τις διαφημιστικές, τα μέσα προβολής, έρχεται να συνοδεύσει το κομμάτι του εμπορίου. Για παράδειγμα πολλοί wannabe τραγουδιστές θα έκαναν ‘αμάν’ για να παίξει ένα τραγούδι τους σε διαφημιστικό εταιρείας τηλεπικοινωνιών.
– Η κρίση της ελληνικής κοινωνίας έχει σίγουρα επηρεάσει και το τραγούδι, τη δισκογραφία κτλ. Εσύ έχοντας δηλώσει ότι στάθηκες τυχερός στο ξεκίνημα της καριέρας σου, πόσο εύκολα θεωρείς ότι μπορεί ένας νέος καλλιτέχνης να αναδειχθεί και να ξεχωρίσει σήμερα;
Όπως και για τα υπόλοιπα επαγγέλματα έτσι και στη μουσική τα ποσοστά ανεργίας στους νέους είναι τεράστια. Ένας 20άρης σήμερα στην μουσική έχει τριπλάσιο βαθμό δυσκολίας να ξεχωρίσει σε σχέση με μια 10ετία νωρίτερα. Εγώ έτυχα και σε μία περίοδο που η δόξα και η πρωτοκαθεδρία της δισκογραφίας ήταν στα τελειώματά της. Είχα την τύχη να αρέσουν στη Δήμητρα Γαλάνη τα τραγούδια μου και έτσι μπόρεσα να ξεκινήσω πολύ νωρίς.
Πλέον σήμερα είναι πολύ πιο δύσκολο για κάποιον νέο καλλιτέχνη, εκτός βέβαια και αν κάποιος συνθέτης-παραγωγός ανακαλύψει ένα νέο παιδί, θεωρήσει ότι έχει ταλέντο και τα προσόντα και το προωθήσει μέσω του συστήματος. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω των talent show, όπου συνήθως γνωρίζουν εκ των προτέρων τι θα συμβεί, και το δρομολογούν καταλλήλως. Σε αυτή την περίπτωση, βέβαια, δεν ανήκει ο Λεωνίδας Μπαλάφας, π.χ. ο οποίος παρότι βγήκε από τέτοιο σόου δεν ακολούθησε αυτό τον δρόμο, καθώς διαφέρει και σε λογική και σε αισθητική και σίγουρα δεν αποτελεί προϊόν που μπορεί να έχουν υπό τον έλεγχό τους.
– Πρόσφατα δημιουργήθηκε ένα επεισόδιο με πρωταγωνίστρια την μέντορά σου, Δήμητρα Γαλάνη και τη δήλωσή της περί “νέας δικτατορίας”, η οποία οδήγησε τη Μαρία Σπυράκη (δημοσιογράφο του ΜΕΓΚΑ) σε μία επιστολή – κατηγορία στην τραγουδοποιό. Σε βρίσκει σύμφωνο η παραπάνω δήλωση;
Πετυχαίνεις τώρα έναν μεγάλο φαν της Δήμητρας Γαλάνη! Όσον αφορά την δικτατορία, σίγουρα τώρα δεν υπάρχουν επίσημα βασανιστήρια, αν και δεν είμαι καθόλου σίγουρος για το τι γίνεται στα άδυτα της ΓΑΔΑ. Επίσης δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για δικτατορία όταν ο κόσμος με δημοκρατικό τρόπο ψηφίζει και αποφασίζει ποια κυβέρνηση θα έχει.
Ωστόσο μπορώ να πω ότι έχουμε μία δικτατορία των μέσων. Νιώθω, ότι υπάρχει ένα ολόκληρο σχέδιο, βασισμένο σε καλό marketing plan των κυβερνόντων, ώστε με τα κατάλληλα ψέματα και με συγκεκριμένη παρουσίαση των γεγονότων, να καταφέρνουν να κάνουν οδηγούν τους λαούς σε συγκεκριμένες επιθυμίες και φοβίες. Έτσι μπορεί μεν να μιλάμε για δημοκρατία, αλλά είναι τόσο καθοδηγούμενη και ελεγχόμενη που όρος «δημοκρατία» φαίνεται άτοπος. Προφανώς η Μαρία Σπυράκη θέλει να αποτελεί κομμάτι του προβλήματος και όχι της λύσης.
– Ποια αισθήματα σου δημιουργούνται όταν στην καθημερινότητά σου βλέπεις τις επιλογές των συμπολιτών σου; Αισθάνεσαι θυμωμένος, αγανακτισμένος, απογοητευμένος σήμερα;
Νομίζω ότι με κυριεύουν όλα αυτά τα συναισθήματα, τα οποία εναλλάσσονται. Ωστόσο παρότι μπορεί να πάθω αμόκ όταν περπατάω και δω ένα αυτοκίνητο να παρκάρει στο πεζοδρόμιο εμποδίζοντας τη διέλευση πεζών, ποδηλατών και ΑΜΕΑ, το αμέσως επόμενο λεπτό θα χαμογελάσω όταν δω ένα υπέροχο μαγαζί που προσφέρει προϊόντα δίκαιου εμπορίου.
Και ναι μεν όταν δεν μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο, τότε άλλαξε τον εαυτό σου, αλλά καλό είναι όταν αλλάξεις τον εαυτό σου να επιδιώξεις να αλλάξεις και μερικά πράγματα γύρω σου. Αν το κάνανε όλοι αυτό, όσο κλισέ κι αν ακούγεται, τότε θα μπορούσαν να αλλάξουν πολλά πράγματα. Και στην προκειμένη περίπτωση, μιλώντας για τους συμπολίτες μας, έναν λαό δεν τον κρίνεις από μία 5ετία, αλλά από πολύ μεγαλύτερο διάστημα. Από τα τελευταία 50 ή 100 χρόνια δηλαδή, ή από τα επόμενα.. Θεωρώ ότι οι Έλληνες έχουν θετική ενέργεια, έχουν τον ήλιο, τη θάλασσα και είναι λίγο Άραβες, λίγο Ευρωπαίοι και πολύ Έλληνες.
– Ωστόσο υπάρχουν και οι “αρρώστιες” του Έλληνα. Η ευαισθητοποίηση και ο σεβασμός, η παιδεία και η πειθαρχία λείπουν από τον Έλληνα.
Αυτό συμβαίνει γιατί εξαρχής το κράτος μας βασίστηκε σε μία πελατειακή σχέση (κράτους-ψηφοφόρου), η οποία σε πολύ λίγες περιπτώσεις μπορεί να μη συνεχιστεί από τη μία γενιά στην άλλη. Είμαι όμως αισιόδοξος.
Από την άλλη όμως, δεν μπορούμε να βάλουμε σε καλούπι ένα ολόκληρο έθνος. Ο σεβασμός (στο διαφορετικό, στο αλλόθρησκο, στο ξένο), η ευαισθητοποίηση (στο αδύναμο, στο αναγκεμένο) είναι θέμα παιδείας, δηλαδή μαθαίνεται σε κάποιον. Άρα περιμένουμε φωτισμένους εμπνευστές του λαού, καλλιτέχνες, λογοτέχνες, πολιτικούς, δασκάλους, σκηνοθέτες, να «μολύνουν» αντίστροφα τον λαό με συναισθήματα αλληλεγγύης και αγάπης, και αυτό δυστυχώς δεν γίνεται από την μια μέρα στην άλλη.
Όσον αφορά την πειθαρχία, όμως, νομίζω ότι είμαστε απόλυτα πειθαρχημένοι. Όλη η χώρα έπαιξε με πειθαρχημένη απληστία στο χρηματιστήριο, όλοι πήραν πειθαρχημένα δάνεια, αμάξια, σπίτια, ξόδεψαν σε εστιατόρια και μπουζούκια, όλοι πειθαρχημένα ψηφίσαν ξανά και ξανά ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Νομίζω ότι είμαστε ένας πειθαρχημένος λαός. Και η πειθαρχία δεν είναι αρετή. Είναι ένα βοηθητικό εργαλείο στα χέρια μιας ολοκληρωτικής κυβέρνησης.
– Έχεις αναφερθεί σε φίλους σου που φεύγουν ο ένας μετά τον άλλο στο εξωτερικό. Πόσο πιθανό και πόσο επιθυμητό θα ήταν αυτό για σένα;
Δεν θέλω να φύγω γιατί την αγαπώ αυτή τη χώρα και δεν ξέρω αν είμαι έτοιμος να ζήσω αλλού. Να αφομοιώσω δηλαδή νέα πολιτιστικά χαρακτηριστικά και να είμαι ευτυχισμένος. Εγώ άλλωστε παίζω πολύ συμβατική κιθάρα ως οργανοπαίκτης και δε νομίζω ότι μπορώ να γράψω και σε άλλη γλώσσα τραγούδια. Έχω καταλήξει πάντως ότι θέλω να ασχοληθώ με τη μουσική και αν θέλω να το κάνω καλά θα πρέπει να το κάνω ως χόμπι. Να έχω μία δουλειά η οποία να με εξασφαλίζει οικονομικά, να μην αγχώνομαι για τα οικονομικά και από κει και πέρα να κάνω μουσική, γιατί θέλω να βγάλω μουσική.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.