Η απομάκρυνση του αγάλματος συμβολίζει το πώς η Ισπανία έρχεται επιτέλους αντιμέτωπη με το αιματηρό παρελθόν της
Το τελευταίο άγαλμα το οποίο τιμούσε τη μνήμη του Στρατηγού Francisco Franco -του φασίστα δικτάτορα, υπεύθυνου για εκατοντάδες θανάτους και βίαιες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων- αποκαθηλώθηκε. Ευρισκόμενο στις πύλες της Melillia, ενός ισπανικού ενκλάβιου στις βόρειες ακτές του Μαρόκο, το μνημείο είχε ανεγερθεί το 1978 ως φόρος τιμής στη συμβολή του Franco στον πόλεμο των Rif, δηλαδή τη σύγκρουση μεταξύ των ισπανικών δυνάμεων κατοχής με τις τοπικές φυλές των Βερβέρων του Μαρόκο (σ.μ.: από το 1921 έως και το 1926).
«Είναι ιστορική μέρα», έγραψε στον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter η τοπική αρχή της Melilla, αναρτώντας παράλληλα εικόνες της αποξήλωσης του γλυπτού και της απομάκρυνσής του από τον χώρο.
Día para la Historia: retirada la última estatua de Franco en vía pública en España, que persistía en nuestra ciudad.
Materializamos el mandato del pleno de la Asamblea, que ayer apoyó la propuesta del Gobierno por mayoría absoluta.
Melilla cumple la Ley de #MemoriaHistórica. pic.twitter.com/HBzbgB2xwy
— Gobierno de Melilla (@MelillaGobierno) February 23, 2021
Ο Franco ανήλθε στην εξουσία κατά τη διάρκεια του αιματηρού Ισπανικού Εμφυλίου και κυβέρνησε μέσω στρατιωτικής δικτατορίας μέχρι και το 1975. Το καθεστώς του έχει μείνει στη μνήμη κυρίως για τη φίμωση και τη δολοφονία πολιτικών αντιπάλων και ιδιωτών κατά τη διάρκεια του πολέμου και μετά από αυτόν, περίοδο η οποία έγινε γνωστή ως ο «Λευκός Τρόμος» ή ως το καθεστώς της Φρανκικής Καταπίεσης.
Το 2007, η πρώην Σοσιαλιστική Κυβέρνηση της Ισπανίας πέρασε τον Νόμο Ιστορικής Μνήμης, ο οποίος επέτασσε την απομάκρυνση συμβόλων που παρέπεμπαν στον Franco, συμπεριλαμβανομένων μνημείων και ονομάτων οδών. Αλλά η διαδικασία υπήρξε αργή. Έως το 2019, πάνω από χίλιοι δρόμοι και πλατείες έφεραν το όνομα αξιωματούχων από κυβερνήσεις της Φρανκικής εποχής, σύμφωνα με το ισπανικό Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INE).
Κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας στο τοπικό συμβούλιο, ο Javier da Costa, μέλος του ακροδεξιού ισπανικού κόμματος Vox, υπερασπίστηκε το άγαλμα ως «περιουσιακό στοιχείο και μέρος της ιστορίας της Melillia». Προέβαλε επίσης το επιχείρημα ότι το μνημείο απέτιε φόρο τιμής στον Franco ως Διοικητή των δυνάμεων της Ισπανικής Λεγεώνας κατά τη διάρκεια του πολέμου και άρα θα έπρεπε να εξαιρεθεί από τον Νόμο Ιστορικής Μνήμης.
Παρ’ όλα αυτά, η πλειονότητα του συμβουλίου υπερψήφισε την πρόταση να απομακρυνθεί το γλυπτό, με το κόμμα Vox να ψηφίζει κατά και το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) να απέχει.
Αυτή η συμβολική απόφαση της ισπανικής κοινωνίας να έρθει επιτέλους αντιμέτωπη με το παρελθόν της, έρχεται τη στιγμή ακριβώς που η χώρα βρίσκεται εν μέσω ενός θυελλώδους διαλόγου σχετικά με την ελευθερία του λόγου. Τον προηγούμενο μήνα, μαζικές διαδηλώσεις συντάραξαν τη χώρα, μετά από τη σύλληψη του Pablo Hasél, ενός ράπερ στον οποίο επιβλήθηκε εννιάμηνη φυλάκιση για tweets και στίχους που επαινούσαν τρομοκρατικές οργανώσεις και ασκούσαν κριτική στην ισπανική βασιλική οικογένεια. Το συμβάν έχει ξεκινήσει έναν δημόσιο διάλογο για την ελευθερία της έκφρασης, καθώς και διεθνείς εκκλήσεις προς την Ισπανία να ανακαλέσει τη σχετική νομοθεσία που περιορίζει τις καλλιτεχνικές ελευθερίες. Ένα σχετικό αίτημα υπογραμμένο από εκατοντάδες μορφές των ισπανικών γραμμάτων και τεχνών, -μεταξύ αυτών και του Pedro Almodóvar-, αναφέρει πως η κράτηση του Hasél θέτει σε κίνδυνο όλα τα δημόσια πρόσωπα που «τολμούν να κριτικάρουν ανοιχτά τις πράξεις των κρατικών θεσμών».
Αλιεύθηκε από: Valentina Di Liscia – Hyperallergic
Φωτογραφίες: Wikimedia Commons, Gobierno de Melilla/Twitter
Μετάφραση: Γιώργος Δρόσος
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.