Για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, το – πραγματικά – μεγάλης διάρκειας φεστιβάλ που φέρει το όνομα Δημήτρια, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της κάθε χρονιάς. Το ίδιο συμβαίνει και για τους μετέχοντες σε αυτό καλλιτέχνες. Φέτος το φεστιβάλ γιορτάζει τα, επισήμως, 48 του χρόνια, με διάρκεια ενός μήνα, από τις 26 Σεπτέμβρη έως τις 24 Οκτώβρη.
Είμαι σίγουρος πως οι περισσότεροι, όπως πίστευα κι εγώ στην αρχή, συνδυάζουν το όνομα του φεστιβάλ με τον πολιούχο της πόλης, τον Άγιο Δημήτριο (26 Οκτωβρίου η γιορτή του). Μα η αλήθεια βρίσκεται αλλού. Ας κάνουμε μια ιστορική αναδρομή.
Ο θεσμός έχει την προέλευσή του στην παράδοση να ανταλλάσσονται τα προϊόντα της ενδοχώρας με τα θαλασσινά προϊόντα, που ονομαζόταν Δημήτρια κατά την εποχή του Βυζαντίου. Η Θεσσαλονίκη υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, θα ήταν λοιπόν ιστορική… γκάφα, εάν αφηνόταν να χαθεί ο ορισμός. Η πανήγυρη με την ονομασία αυτή ήκμασε κατά κύριο λόγο το 14ο αιώνα, τον επονομαζόμενο και “χρυσό αιώνα”, τουλάχιστον για την πόλη.
Υπήρξε μια μεγάλη «κενή», όσον αφορά τα Δημήτρια, περίοδος, κατά την οποία μεσολάβησαν η πτώση της Βυζαντινής, η άνοδος, αλλά και η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Α’ και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Εν ολίγοις, πέρασαν περίπου τέσσερις αιώνες, έως το 1966, όπου αναβίωσε ο θεσμός, έχοντας πλέον την ονομασία Νέο Φεστιβάλ. Η πρώτη αυτή απόπειρα αναβίωσης περιελάμβανε μόλις 11 εκδηλώσεις, η ανάπτυξη όμως του φεστιβάλ, χρόνο με το χρόνο, καταλήγει εν έτει 2013 να μετρά σχεδόν πενήντα εκδηλώσεις, μέσα σε κάτι λιγότερο από ένα μήνα.
Το «εναρκτήριο λάκτισμα» των φετινών Δημητρίων δίνεται στις 26 Σεπτέμβρη, με μια έκθεση φωτογραφίας, η οποία θα διαρκέσει έως τις 14 Οκτώβρη. Ο Ντάνιελ Μορντζίνσκι, «Ο φωτογράφος των συγγραφέων», παρουσιάζει την έκθεση «Από Μελάνι και Φως», στην οποία συγκαταλέγονται περίπου 100 φωτογραφίες διάσημων ισπανόφωνων συγγραφέων, μεταξύ των οποίων οι Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Κάρλος Φουέντες, Ρόσα Μοντέρο, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές κ.ά. Η έκθεση θα βρίσκεται στο Μπενσουσάν Χαν. Οι εκτεταμένες και πολυάριθμες εκδηλώσεις δεν χωρούν βέβαια σε ένα μόνο άρθρο, ας αναφέρουμε όμως κάποιες ακόμη.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης θα παρουσιάσουν στις 28 και 29 Σεπτέμβρη μια παράσταση αφιερωμένη στη μνήμη του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, μια σύνθεση του Renato Zanella, με τίτλο Ταξίδι Στην Αιωνιότητα. Η παρουσίαση θα γίνει στην αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης, του Μεγάρου. Όπως αναφέρεται από τη διοργάνωση: «Ο διευθυντής του μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Ρενάτο Τζανέλλα, χορογραφεί τις εμβληματικές μουσικές της Ελένης Καραΐνδρου· κάθε μελωδία κι ένα στιγμιότυπο από τις ταινίες του σπουδαίου Έλληνα σκηνοθέτη».
Η επίσημη εναρκτήρια εκδήλωση του φεστιβάλ θα γίνει στις 29 Σεπτέμβρη, στην Προβλήτα Α’, στο Λιμάνι. Ο τίτλος της, «Συμφάγωμεν». Πρόκειται για μια σύμπραξη καλλιτεχνικών ομάδων της πόλης, στην οποία συμπεριλαμβάνονται όλες οι παραστατικές τέχνες, οι οποίες θεωρούνται πως είναι η «ταυτότητα» του φεστιβάλ. Χορός, μουσική, θέατρο, αλλά και εικαστικές τέχνες, όπως φωτογραφία και ζωγραφική διαγράφουν το χάρτη τόσο της εκδήλωσης, όσο και όλου του θεσμού.
Τα Δημήτρια αποτελούν για τη Θεσσαλονίκη πόλο έλξης όχι μόνο των αποκαλούμενων ανθρώπων της Τέχνης, αλλά και γενικότερα των κατοίκων της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Κάθε χρόνος που περνά είναι και ένα σκαλί πιο πάνω, με τη διοργάνωση να βελτιώνεται, το φεστιβάλ να αναπτύσσεται, και ακόμα περισσότερο κόσμο να το αγκαλιάζει. Η φετινή χρονιά προμηνύεται από τις πιο πετυχημένες, με τον κόσμο της πόλης να αφήνει πίσω του την οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση και να συνεχίζει να στρέφεται προς τον πολιτισμό. Εξάλλου, μέσα από τον πολιτισμό και την παιδεία θα έρθει η διέξοδος, ας μην το ξεχνάμε αυτό! Για όσους έχετε τη δυνατότητα, θα πρότεινα ανεπιφύλακτα να παρακολουθήσετε, αν όχι όλες τις εκδηλώσεις, όσο το δυνατόν περισσότερες. Περισσότερες πληροφορίες για τις ημέρες των εκδηλώσεων, τους χώρους και τις παραστάσεις, μπορείτε να βρείτε στην επίσημη σελίδα του φεστιβάλ.
Λάμπρος Παπαευθυμίου
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.