Λίγο πριν και οι τελευταίοι που έχουμε μείνει στην Αθήνα τον Αύγουστο πάρουμε το πλοίο ή το αμάξι που θα μας βγάλει σε ένα νησάκι ή σε μια όμορφη και απόμακρη παραλία, ξεφυλλίζουμε μερικά από τα βιβλία που θα μας κάνουν συντροφιά σε μια αμμουδιά ή σε δύσβατα βραχάκια με φόντο το γαλάζιο ή το πράσινο…
Έτσι, διαβάζοντας οπισθόφυλλα και ξεφυλλίζοντας σελίδες βιβλίων στα ράφια της βιβλιοθήκης μας αλλά και των βιβλιοπωλείων, το 3pointmagazine.gr σας προτείνει 7 βιβλία για να γίνουν στις φετινές σας διακοπές η «λογοτεχνική» σας συντροφιά.
«Το κάλπικο ζύγι» του Joseph Roth (μτφρ. Ηλιάνα Αγγελή, Εκδόσεις Άγρα 2017)
Αφού υπηρέτησε για δώδεκα χρόνια ως πυροτεχνουργός, ο υπαξιωματικός Άνζελμ Άιμπενσυτς παραιτείται από το στράτευμα για χάρη της γυναίκας του και αναλαμβάνει τη θέση ενός κρατικού επιθεωρητή, αρμόδιου για τον έλεγχο των μέτρων και σταθμών. Όμως, στην απομακρυσμένη περιφέρεια του Ζλότογκροντ, όπου η απάτη και η δωροδοκία βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη, ένας άνθρωπος έντιμος όπως ο Άιμπενσυτς, που φροντίζει με ευσυνειδησία για την τήρηση των νόμων, δεν μπορεί παρά να είναι γεννημένος εχθρός των εμπόρων. Ολομόναχος ανάμεσα σε απατεώνες, χαρτοκλέφτες και λιποτάκτες, πασχίζει με νύχια και με δόντια να διατηρήσει σταθερές τις αξίες του, για να τις δει σύντομα να καταρρέουν ή μία μετά την άλλη, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον εαυτό του, έρμαιο ενός κόσμου που θα τον οδηγήσει στην καταστροφή.
Η παραβολή για τα κάλπικα ζύγια γεννήθηκε το 1937, όταν ο Γιόζεφ Ροτ ζούσε στο Παρίσι. Στο πρόσωπο του Άνζελμ Άιμπενσυτς, ο συγγραφέας δημιούργησε έναν από τους πιο πειστικούς και συγκινητικούς χαρακτήρες του. Μέσα από την αναπόδραστη παρακμή του τίμιου επιθεωρητή, που αναζήτα καταφύγιο στο ποτό και σ’ έναν αδύνατο και καταστροφικό έρωτα, σκιαγραφεί με απλότητα και αγωνία, ένταση και μυστήριο, τον κόσμο της ετοιμόρροπης Αυστροουγγαρίας, της τελευταίας ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας. Με λιτά μέσα, δημιουργεί σαγηνευτικές εικόνες αλλά και σκηνές γεμάτες λαμπερές λεπτομέρειες, διανθισμένες με μια ανεπαίσθητη αύρα παρωδίας, με φόντο τα σκονισμένα, χιονοσκέπαστα και λασπερά τοπία της μεθοριακής υπαίθρου, στα σύνορα με τη Ρωσία.
Το “Κάλπικο ζύγι” αποτελεί ένα από τα πιο αριστοτεχνικά και άρτια μυθιστορήματα της ύστερης περιόδου του Ροτ.
«Το βαλς των δέντρων και του ουρανού» του Jean-Michel Guenassia (μτφρ. Ειρήνη Αποστολάκη, Εκδόσεις Πόλις 2017)
Το 1890 ο Βίνσεντ βαν Γκογκ εγκαθίσταται σε μια ταπεινή πανσιόν στο χωριό Ωβέρ-συρ-Ουάζ. Συναναστρέφεται στενά τον γιατρό Γκασέ, φίλο των ιμπρεσιονιστών.
Η κόρη του γιατρού, η Μαργκερίτ Γκασέ, είναι μια κοπέλα που ασφυκτιά μέσα στο περιβάλλον οικογενειακής αλλά και γενικότερης κοινωνικής καταπίεσης που επικρατεί για τις γυναίκες εκείνη την εποχή. Θα συναντήσει τον Βαν Γκογκ και θα γίνει ερωμένη του.
Ο Γκενασιά μάς παρουσιάζει τη δική του εκδοχή για τις τελευταίες μέρες της ζωής του ζωγράφου. Και αν ο γιατρός Γκασέ δεν ήταν αγνός εραστής της τέχνης, αλλά ένας φιλοχρήματος και ματαιόδοξος έμπορος; Και αν η κόρη του ήταν ένα πρόσωπο υπερβολικά ρομαντικό και υπερβολικά παθιασμένο κι ερωτευμένο; Και αν ο Βαν Γκογκ δεν αυτοκτόνησε; Και αν ορισμένοι πίνακές του δεν φιλοτεχνήθηκαν από τον ίδιο;
Ο Γκενασιά αξιοποιεί τις πιο πρόσφατες αποκαλύψεις για τη ζωή του ζωγράφου και μπολιάζει την πραγματικότητα με την πλούσια μυθιστορηματική φαντασία του, την οποία γνωρίσαμε από τα μυθιστορήματά του “Η λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων” και “Η ζωή που ονειρεύτηκε ο Ερνέστο Γκ.”, που κυκλοφορούν επίσης από τις εκδόσεις Πόλις.
«Το τέλος της ιστορίας» του Luis Sepúlveda (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Εκδόσεις Opera 2017)
1917, Οκτωβριανή Επανάσταση
“Μετά από μια διαταγή του πρώτου κομισάριου του λαού, ένας κόκκινος στρατιώτης απίθωσε πάνω στο τραπέζι μιαν ανατριχιαστική φωτογραφία που έδειχνε καμιά πενηνταριά εργάτες, απαγχονισμένους από τα κοζάκικα στρατεύματα στο Αικατερίνοσλαβ, και πρόσταξε τον αταμάνο να κοιτάξει τη φωτογραφία. Ο κοζάκος παραλίγο να σωριαστεί χάμω, αλλά τον συγκράτησαν δύο κόκκινοι στρατιώτες. Είχε μπροστά του μιαν ακατάρριπτη απόδειξη των πάμπολλων εγκλημάτων που είχαν διαπραχθεί κατά του ρωσικού λαού, κι εκείνη τη στιγμή κατάλαβε ότι τον περίμενε το εκτελεστικό απόσπασμα”.
“Γνώρισα τον Σλάβα το 1977, όταν ήταν νεαρό στέλεχος της Κα Γκε Μπε, επιφορτισμένος με τους Λατινοαμερικάνους που μαθαίναμε την τέχνη του πολέμου. Ο Σλάβα ήταν σκληρός αξιωματικός, αμείλικτος στις τιμωρίες του, με αθλητικό παράστημα και μαλλιά σαν αλμπίνου. Τώρα τον είχα απέναντί μου, στην άλλη πλευρά του τραπεζιού, μεταλλαγμένο σε χοντρό αλκοολικό, και με δυνάμεις που έφταναν ίσα ίσα να σηκώνει το Rolex που άστραφτε στον αριστερό καρπό του”.
Αποτραβηγμένος από τα εγκόσμια, ο Χουάν Μπελμόντε, ο παλαίμαχος επαναστάτης με το “όνομα ταυρομάχου”, ο ελεύθερος σκοπευτής που εκπαιδεύτηκε στην καλύτερη στρατιωτική σχολή της Σοβιετικής Ένωσης, καλείται να επανέλθει στη δράση για να σκοτώσει έναν βασανιστή της Χούντας του Πινοτσέτ που εκτίει ποινή ισοβίων σε μια φυλακή πολυτελείας. Η απάντηση στο αστυνομικό ερώτημα αν θα τον σκοτώσει, είναι στο μυαλό του συγγραφέα. Η απάντηση στο ηθικό ερώτημα αν πρέπει να τον σκοτώσει (στο οποίο ο Σεπούλβεδα έχει δηλώσει ότι αδυνατεί ν’ απαντήσει), σ’ αυτό τον αναγνώστη.
«Χόλιγουντ» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Εκδόσεις Μεταίχμιο 2016)
To 1987 κυκλοφόρησε μια ταινία με τίτλο “Barfly”, το σενάριο της οποίας έγραψε ο ίδιος ο Μπουκόβσκι και αφορούσε τη ζωή του alter ego του, του Χένρι Τσινάσκι, τον οποίο υποδύεται στην ταινία ο Μίκι Ρουρκ. Περίπου δυο χρόνια αργότερα, ο συγγραφέας έγραψε το έκτο και τελευταίο του μυθιστόρημα, το “Χόλιγουντ”, στο οποίο αφηγείται την όλη διαδικασία συγγραφής του συγκεκριμένου σεναρίου.
Ο Μπουκόβσκι μας προσφέρει ένα Χόλιγουντ σε νεγκατίφ, σε αρνητικό, απαλλαγμένο από τη φαντασμαγορία και ιδωμένο στην καθημερινή του διάσταση, με τις μηχανορραφίες και τις περιπλοκές του, με τα πανηγύρια της ματαιοδοξίας του και τα φτηνιάρικα κόλπα που παίζουν σουραύλι στον τρελό χορό των εκατομμυρίων.
«Κόνδωρ» του Caryl Férey (μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ, Εκδόσεις Άγρα 2017)
“Ο Στέφανο δεν είχε ψάξει ποτέ να ξαναβρεί τον βασανιστή του στις διάφορες οργανώσεις των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων όταν επέστρεψε από την εξορία, ο Ελ Νέγκρο δεν ήταν παρά ένα φασιστόμουτρο μεταξύ τόσων άλλων. Όμως έκανε λάθος. Το παρελθόν και το παρόν ήταν συνδεδεμένα, σαν την αόρατη κλωστή που τον συνέδεε επί σαράντα χρόνια με τη Μανουέλα. Όλα έβρισκαν τώρα τη θέση τους μέσα στο θέατρο των σκιών που συγκροτούσε όλη του τη ζωή. Ένα τελευταίο ξεκαθάρισμα λογαριασμών με την Ιστορία”.
O “Κόνδωρ” είναι ιστορία μιας αναζήτησης με ιλιγγιώδη ταχύτητα στις αχανείς εκτάσεις της Χιλής. Μιας αναζήτησης που αρχίζει στις φτωχογειτονιές του Σαντιάγο, που μαστίζονται από την ανέχεια και τα ναρκωτικά, και καταλήγει στην έρημο Ατακάμα, με τον ανεξάντλητο ορυκτό πλούτο, πεδίο παράνομης εκμετάλλευσης των προστατευόμενων παρθένων περιοχών της. Ο “Κόνδωρ” είναι μια βουτιά στην ιστορία της Χιλής. Από την καταπιεστική δικτατορία της δεκαετίας του 1970 ώς την επιστροφή σε μια δημοκρατία που ανδροκρατείται από τους πολιτικούς και οικονομικούς επιγόνους του Πινοτσέτ. Οι δαίμονες της Χιλής δεν φαίνονται πρόθυμοι να αποχωρήσουν από τη σκηνή. Ο “Κόνδωρ” είναι πρωτίστως μια ιστορία αγάπης μεταξύ της Γκαμπριέλα, μιας νεαρής Μαπούτσε κινηματογραφίστριας, που τη διακατέχει το πνεύμα του λαού της, και του Εστέμπαν, δικηγόρου ειδικευμένου στις “χαμένες υποθέσεις”, που κουβαλάει ως σταυρό το γεγονός ότι είναι γιος μιας μεγαλοαστικής οικογένειας με σκοτεινό παρελθόν και πλούτο.
«Στη σωφρονιστική αποικία» του Franz Kafka (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, Εκδόσεις Κίχλη 2017)
Ένας απείθαρχος στρατιώτης καταδικάζεται σε θάνατο. Την απόφαση θα εκτελέσει ένα “ιδιόρρυθμο” μηχάνημα εγγράφοντας με αιχμηρές ακίδες πάνω στο γυμνό του σώμα το παράπτωμά του. Βαρύνοντα ρόλο παίζουν δύο πρόσωπα: ο αξιωματικός, που ενδιαφέρεται μόνο για την καλή λειτουργία της μηχανής, και ο ερευνητής-ταξιδιώτης, που, αν και εκφράζει την αντίθεσή του, παραμένει ουσιαστικά αμέτοχος και φροντίζει να αποδράσει τάχιστα από τον ζοφερό τόπο.
Το κορυφαίο όσο και αινιγματικό αυτό κείμενο έχει προκαλέσει πλήθος ερμηνείες. Είτε ερμηνευθεί ως αλληγορία για τις εκτρωματικές πλευρές των κοινωνιών εκτός νόμου είτε ως κριτική της βαρβαρότητας στην οποία οδηγεί η λατρεία της τεχνολογίας είτε αναγνωσθεί στο στενότερο ιστορικό πλαίσιο της εποχής που γράφτηκε (1914), η Σωφρονιστική αποικία θέτει ένα ζήτημα ηθικής φύσεως. Δεν είναι μόνο οι δράστες υπεύθυνοι για την τέλεση του εγκλήματος· συνυπεύθυνοι είναι και οι αδρανείς, όσοι ολιγώρησαν και δεν παρεμπόδισαν την επικράτηση του κακού. Γραμμένο με τη διαύγεια ενός εφιαλτικού ονείρου, το κείμενο του Κάφκα προαναγγέλλει με θαυμαστή διορατικότητα όσα ακολούθησαν λίγο αργότερα στην καρδιά της Ευρώπης.
«Η δεσποινίς ντε Σκιντερί» του E. T. A. Hoffmann (μτφρ. Νίκος Σκοπλάκης, Εκδόσεις Angelus Novus 2017)
Παρίσι, 1680. Ο Βασιλιάς Ήλιος μεσουρανεί και γύρω του περιστρέφονται τόσο η ροκοκό Αυλή της κάποτε ισχυρής αριστοκρατίας όσο και το Παρίσι των αστών εμπόρων και του ποικιλόμορφου πλήθους. Αυτό το Παρίσι παρουσιάζεται σαν πραγματική πρωτεύουσα του εγκλήματος: Δεν έχει προλάβει να συνέλθει από τη φρικιαστική “υπόθεση των δηλητηρίων” και έρχεται αντιμέτωπο με έναν κατά συρροή δολοφόνο, ο οποίος στήνει καρτέρι τη νύχτα για να αρπάξει πολυτελή κοσμήματα σκοτώνοντας τους κατόχους τους. Στο μεταξύ, ο τρόμος πολλαπλασιάζεται από έναν διωκτικό μηχανισμό ο οποίος εφαρμόζει μεθόδους που προσιδιάζουν ολοένα και περισσότερο στο έγκλημα που θέλει να εξαλείψει. Η γηραιά συγγραφέας Μαντλέν ντε Σκιντερί προσπαθεί να βρει τη λύση της σκοτεινής υπόθεσης και να γλιτώσει δύο νέους ανθρώπους, τον Ολιβιέ και τη Μαντλόν, οι οποίοι κατηγορούνται για τη δολοφονία του διάσημου, ιδιοφυούς αλλά και αινιγματικού χρυσοχόου Καρντιγιάκ, πατέρα της Μαντλόν.
Η “Δεσποινίς ντε Σκιντερί” είναι ένα από τα πλέον συναρπαστικά και ιδιαίτερα έργα του Ε.Τ.Α. Χόφμαν, του συγγραφέα που δεν καταπιάστηκε μόνο με τον κόσμο του υπερφυσικού, αλλά ανέδειξε και τον “δαιμονοποιημένο κόσμο” στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, με όλες τις καταστροφικές δυνάμεις, τις αντιθέσεις, τις συγκρούσεις της κοινωνικής ύπαρξης και της παραγωγικότητας στην καλλιτεχνική δημιουργία. Η “Δεσποινίς ντε Σκιντερί” προσκαλεί τον αναγνώστη και την αναγνώστρια να απολαύσουν την πολύπλευρη επινοητικότητα του συγγραφέα με ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα, στοιχεία αστυνομικής πλοκής και σημεία της πόλης μέσα από την περιδίνηση στη σφαίρα της φαντασίας.
*Οι επιλογές των βιβλίων έγιναν από τον Πάνο Ραμαντάνη
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.