Υπάρχουν άτομα που εκτιμάς. Υπάρχουν άτομα που θαυμάζεις. Και υπάρχουν άτομα που απλά είναι αξεπέραστα. ‘Ένα από αυτά τα άτομα είναι αναμφισβήτητα ο Κάρολος Ντίκενς και το σπουδαίο έργο του, αλλά και η στάση ζωής του, που όσα χρόνια κι αν περάσουν, συνεχίζουν να μένουν διαχρονικά, καυστικά και εύστοχα. Και πάνω από όλα με αστείρευτο ταλέντο.
Σίγουρα στην Ελλάδα ο Άγγλος συγγραφέας της Βικτωριανής Εποχής έγινε γνωστός από τον “Ντέιβιντ Κόπερφιλντ”, τον “Όλιβερ Τουίστ” και τις “Μεγάλες Προσδοκίες”. Τόσο στα παραπάνω έργα του, όσο και σε όλα τα υπόλοιπα, ο Ντίκενς έβαζε την αλήθεια και την αυθεντικότητα στους ήρωές του.
Δεν θα μπορούσε άλλωστε να κάνει και αλλιώς, μιας και οι συνθήκες υπό τις οποίες μεγάλωσε του προσέφεραν πλούσιο υλικό (τις περισσότερες φορές αρνητικό) για τα σπουδαία έργα του.
Το backround
Μολονότι ο πατέρας του ήταν υπάλληλος στην Υπηρεσία Μισθοδοσίας του Ναυτικού και έπαιρνε ικανοποιητικό μισθό, οι καταχρήσεις και η αλόγιστη σπατάλη χρημάτων οδήγησαν τον ίδιο στη φυλακή και τον 12χρονο Κάρολο σε ένα εργοστάσιο βερνικιών, ώστε να μπορεί να ζει την οικογένειά του.
Οι απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και οι άνθρωποι που συναναστράφηκε, διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα του, αλλά και την απέχθειά του για το καθεστώς εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Με βάση -και- αυτή του την εμπειρία έγραψε στη συνέχεια το “Ντέιβιντ Κόπερφιλντ”, ένα καθαρά αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα (ο ίδιος τοποθέτησε τον εαυτό του στη θέση του Ντέιβιντ και τον πατέρα του στο πρόσωπο του κ. Μικόμπερ).
Η έντονη πολιτικοποίηση
Τη διετία 1827-1828 ο νεαρός Ντίκενς δούλεψε ως βοηθός σε δικηγορικό γραφείο και στη συνέχεια ως στενογράφος στα δικαστήρια του Λονδίνου. Οι δύο αυτές ενασχολήσεις τού άφησαν μία βαθειά απέχθεια γιο το αγγλικό δικαστικό σύστημα, που πίστευε ότι ήταν κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των πλουσίων.
Από το 1833 και μετά η επαγγελματική του ζωή εναλλασσόταν μεταξύ δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας, κάτι που αφενός έκανε τους υφιστάμενούς του να εκτιμήσουν το τεράστιο ταλέντο του, αλλά και τον ίδιο να χάνει σιγά-σιγά την εμπιστοσύνη του στο πολιτικό σύστημα, που εξέτρεφε “τη φτώχεια, την πείνα και την αμάθεια”, όπως έλεγε, ενώ ήταν ιδιαίτερα επικριτικός για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, που “αποδεικνύεται τέλεια αποτυχία”.
Τα πρώτα έργα και η αναγνώριση
Στα μέσα της δεκαετίας του 1830 άρχισε να δημοσιεύει τα πρώτα του λογοτεχνικά έργα με τη μορφή επιφυλλιδογραφικών μυθιστορημάτων, δηλαδή σε συνέχειες σε περιοδικά και εφημερίδες. Το πρώτο μυθιστόρημα αυτής της κατηγορίας είναι Τα Χαρτιά του Πίκγουικ, που εξέδωσε το 1836 και αμέσως έκανε γνωστό το όνομά του.
Η φήμη του εκτοξεύεται με τα δύο επόμενα μυθιστορήματα του, Όλιβερ Τουίστ (1837-1838) και Νίκολας Νίκλεμπι (1838-1839), τα οποία αποκαλύπτουν με τα μελανότερα χρώματα τη μαύρη καθημερινότητα του Λονδίνου και του Γιορκσάιρ, με ένα σύμπαν βυθισμένο στην εκμετάλλευση, στο έγκλημα και την πορνεία. Τα έργα του μάλιστα αυτά κατακρίθηκαν από μετέπειτα συγγραφείς για έλλειψη αληθοφάνειας αλλά και μελοδραματισμό.
Η δημοτικότητα του Ντίκενς μεγάλωνε κι αυτή, με τη φήμη του να ταξιδεύει και πέρα από τον Ατλαντικό. Το 1842 ταξίδεψε στην Αμερική, όπου οι πολίτες της χώρας τον υποδέχθηκαν με τον χαρακτηριστικό ενθουσιασμό τους. Κι όμως, του νεαρού Ντίκενς οι Αμερικανοί τού φάνηκαν ακαλλιέργητοι και θορυβώδεις, μασούσαν καπνό, είχαν δούλους και δεν σέβονταν την ξένη πνευματική ιδιοκτησία.
Δεν δίστασε καθόλου να εκφράσει τις απόψεις του και γυρίζοντας στην Αγγλία έγραψε τις όχι και τόσο κολακευτικές εντυπώσεις από την Αμερική στα “Αμερικάνικα Σημειώματα” (1842) και στο “Μάρτιν Τσάζλγουϊτ” (1843-1844). Άλλωστε όπως είπε ο ίδιος, περίμενε περισσότερα από “τη δημοκρατία των ονείρων του”.
Αργότερα η σχέση αυτή θα αποκαθίσταντο με ένα νέο ταξίδι στις ΗΠΑ, όπου και οι Αμερικανοί θα ξεχνούσαν τα όσα προσβλητικά είχε αναφέρει και ο ίδιος ο Ντίκενς θα αναιρούσε μέρος τους.
Η εκτόξευση
Τα επόμενα χρόνια δημοσιεύει δύο από τα πιο γνωστά μυθιστορήματά του, την επική Ιστορία των δύο Πόλεων (1859), που εκτυλίσσεται στο Λονδίνο και το Παρίσι κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης (θεωρείται ένα από τα λογοτεχνικά μπεστ σέλερ, με πωλήσεις άνω των 200 εκατομμυρίων αντιτύπων) και τις Μεγάλες Προσδοκίες (1860-1861), με ήρωα ένα ορφανό, τον Πιπ.
Έντονα πολιτικοποιημένος και βαθιά φιλάνθρωπος οργάνωσε συχνά δημόσιες ομιλίες, εράνους και ιδιωτικές φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες. Μία από αυτές είναι η διοργάνωση δημοσίων συγκεντρώσεων με εισιτήριο, στις οποίες διαβάζει αποσπάσματα από τα έργα του.
Εκτός από συγγραφέας βέβαια ήταν και ηθοποιός (πάντα ήθελε άλλωστε να γίνει επαγγελματίας), καθώς στις παραστάσεις αυτές αποκάλυψε σπουδαία στοιχεία της τέχνης του όπως απαγγελία, μίμηση, δραματική.
Τα τελευταία χρόνια
Μετά το δεύτερο ταξίδι του στην Αμερική, το 1868 ο Ντίκενς επέστρεψε στην Αγγλία και δύο χρόνια αργότερα μετά από δύο εγκεφαλικά επεισόδια πέθανε το 1870 στο Ρότσεστερ, αφήνοντας ημιτελές το μυθιστόρημά του Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ, το οποίο πολλοί επιχείρησαν να ολοκληρώσουν από τότε.
Παρότι αναγνωρίσιμος και ευρείας αποδοχής, η προσωπική του ζωή και ο εθισμός του στο ποτό ήταν αυτά που τον κατέστρεψαν, διαλύοντας σιγά σιγά την υγεία του.
Παρά το δύσκολο τέλος, ο Κάρολος Ντίκενς άφησε πίσω του ένα σπουδαίο έργο το οποίο ενέπνευσε πολλούς μετέπειτα συγγραφείς, καλλιτέχνες και σκηνοθέτες, με την αξία του όμως να μένει αξεπέραστη στην πάροδο των χρόνων. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει και αλλιώς όταν πρόκειται για έναν άνθρωπο με το τεράστιο ταλέντο και την προσωπικότητα του Ντίκενς.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.