Δώρο μια ζωή

Χρόνια παραδόξως πολλά, χρόνια παραδόξως καλά, ευχές, λαμπιόνια, ψώνια… ένα τέταρτο αιώνα σουλατσάρουμε εδώ στο παιχνιδάκι “ζωή” και αυτή την πίστα την έχουμε βαρεθεί περισσότερο και από την “πίστα Πάσχα”. Δεν ξέρω γιατί πουλάει τόσο πολύ αυτό το γιορτινό τοπίο αλλά πουλάει. Σίγουρα πάντως οι καλύτεροι αποδέκτες είναι τα παιδιά. Όχι, αυτά που πουλάνε αναπτήρες στα φανάρια, τα άλλα, τα παιδιά της μικρομεσαίας, μεσαίας και μεγαλοαστικής οικογένειας.

Η μαγεία που δημιουργείται γύρω από ένα τέτοιο παιδί, τις χριστουγεννιάτικες μέρες είναι κάτι ανεπανάληπτο. Αν δεν έχεις παιδί στον περίγυρό σου, και θες να δεις πώς φαίνεται στα μάτια του, να θυμηθείς πώς φαινόταν στα μάτια σου (κατάλληλο μόνο για γεννηθείς μετά το ΄85) αυτό το “παραμύθι” αρκεί να ανοίξεις την τηλεόραση και να δεις διαφημίσεις. Η εικόνα, αχ η εικόνα… η μουσική, ο ήχος, όλα είναι όπως τα έζησες μικρός. Τώρα βέβαια διακρίνεις το υποσυνείδητο μήνυμα, το κάτω κείμενο που λέμε, το παιχνίδι του καταναλωτισμού, το ευγενικό πάρε-πάρε μιας εκλεπτυσμένης λαϊκής-τηλεοπτικής αγοράς.

Να σου όμως και η στοχευμένη διαφήμιση (δεν έχει σημασία τι διαφημίζει). Ένας πατέρας μαγνητοσκοπεί το παιδί του που κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο ανοίγει το δώρο του. Η ευτυχία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του μικρού αγγέλου μέχρι να σκίσει το περιτύλιγμα και να αντικρίσει… σκυλοτροφή. Απογοήτευση. Όμως ξαφνικά ένα υπέροχο σκυλάκι (λαμπραντοράκι αν θυμάμαι καλά) τρέχει καταπάνω του και το παιδί γεμίζει ευτυχία. Επιτέλους είπα, δεν είχε το ψεύτικο πανάκριβο παιχνίδι, την σούπερ κούκλα, το λάπτοπ ή το κινητό τελευταίας τεχνολογίας, αλλά την πραγματική χαρά.

Κι έπειτα η πρώτη αυτή σκέψη πέρασε στον επεξεργαστή μου. Τι είναι άραγε ένα ζωάκι για να γίνει δώρο; Γιατί το πρόσφεραν ως δώρο; Οι γονείς το χάρισαν γιατί το ζήταγε το παιδί μέχρι να το βαρεθεί, όπως γίνεται με τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια; Οι γονείς θα το φροντίσουν και αφού το βαρεθεί;

Και αυτά τα ερωτήματα δεν απευθύνονται στη διαφήμιση, εξάλλου μία καλοπροαίρετη εκδοχή φαντάζεται την τετραμελή αυτή οικογένεια αγαπημένη με το ζωάκι της και μετά από χρόνια. Στην πραγματικότητα όμως τι γίνεται; Πόσοι άραγε αντιμετωπίζουν τα ζώα ως αντικείμενα, ως παιχνίδια;

Κανένα έμψυχο ον δεν μπορεί να γίνει δώρο. Το δώρο είναι αντικείμενο, έχει να κάνει με ιδιοκτησία, καμία ζωή δεν ανήκει σε καμία άλλη ζωή ακόμη και αν η μία υπερισχύει στο λόγο, ακόμη και αν η μία εξαρτάται της άλλης όπως ένα μωρό από τη μητέρα του. Πολλές φορές όμως, τα ζώα αντιμετωπίζονται έτσι. Τα μικρά διακοσμητικά σκυλιά, οι γάτες Περσίας με την αποδεκτή ομορφιά τους, οι διασταυρώσεις για τους έξυπνους-χρήσιμους σκύλους κ.ά.

Είναι σημαντικό πράγμα να υιοθετήσει κανείς ένα ζωάκι, αλλά είναι πολύ πιο σημαντικό να ξέρει γιατί θέλει να το υιοθετήσει, πόσο το θέλει πραγματικά, και πόση φροντίδα χρειάζεται. Αν κάποιος με πραγματική ευαισθησία για τα ζώα σκεφτεί να χαρίσει ένα ζωάκι σε κάποιον φίλο, πρώτον θα σκεφτεί κάποιον που το θέλει πραγματικά, που αγαπάει πραγματικά τα ζώα, που θα διαθέσει χρόνο από το χρόνο του. Αν αυτός ο κάποιος είναι παιδί, οφείλει να μιλήσει στο παιδί για τις ευθύνες που έχει η υιοθεσία ενός κατοικίδιου, για τη συμπεριφορά του προς το ζώο και τη διαφορά του ανθρώπου με αυτό, που δεν καθιστά κανένα είδος υποδεέστερο.

Το κυριότερο όμως, είναι να μην το προσφέρει ως δώρο, δηλαδή σαν αγορασμένο αντικείμενο. Αν κάποιος γονιός ή φίλος σκοπεύει να χαρίσει ένα ζωάκι σε κάποιον που το θέλει -όχι για το φαίνεσθαι αλλά για την ουσία του- δεν έχει παρά να βγει μαζί με τον ενδιαφερόμενο -είτε ενήλικας είτε παιδί- στο δρόμο, στα φιλοζωικά σωματεία και στις αμέτρητες σελίδες “χαρίζονται ζωάκια” που υπάρχουν στο διαδίκτυο.

Καθαρόαιμες ράτσες σε βρώμικα μυαλά, τα χριστουγεννιάτικά σας δώρα είναι ευκαιριακά.