Γιώργος Ηλιόπουλος: «Φοβόμαστε την ευτυχία, γιατί δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη»

Βρεθήκαμε στην παράσταση «Πώς να καταστρέψετε τη ζωή σας», τη νέα αφοπλιστικά «αληθινή» κωμωδία του Γιώργου Ηλιόπουλου, σε ερμηνεία του ίδιου, που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βασιλικής Ανδρίτσου στο πλήρως ανακαινισμένο Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης – Ριάλτο, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00.

Μιλήσαμε με τον Γιώργο Ηλιόπουλο για πολλά· για το θέατρο, για το αύριο και κυρίως για αυτά που θέλαμε να ανακαλύψουμε. Για το νέο του έργο, για αλήθειες που πολλές φορές δεν τις λέμε δυνατά, για αυτά που νιώθουμε και το βαθύ μας φόβο που άραγε μπορεί να καταστρέψει τις ζωές μας (;)

Μπορούμε να καταστρέψουμε ό,τι όμορφο έχουμε με πολύ απλές κινήσεις, το μόνο που μένει είναι να το ανακαλύψουμε. Τα έντονα συναισθήματα εναλλάσσονται, το γέλιο με το δάκρυ και την αποδοχή του λάθους, ένα λάθος που ακόμα και αυτό μας κάνει καλύτερους. Αρκεί η αγάπη για να είμαστε ευτυχισμένοι ή απλά την διώχνουμε γιατί είναι τρομακτική η τόση ευτυχία και μετά τι;

Αυτά και άλλα τόσα ερωτήματα μάς δημιούργησε το έργο του Γιώργου Ηλιόπουλου «Πώς να καταστρέψετε τη ζωή σας», μια βαθιά κωμωδία με αλήθειες μιας καθημερινής αναζήτησης που όλοι σκεφτόμαστε όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τα λάθη που δεν θέλαμε να κάνουμε. Αλλά αν δεν τα κάναμε δεν θα μαθαίναμε ποτέ τι πραγματικά θα θέλαμε να ζήσουμε.

Πείτε μας δυο λόγια για την παράσταση που πρωταγωνιστείτε, «Πώς να καταστρέψετε τη ζωή σας», που παρουσιάζεται στο Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης – Ριάλτο.

Είναι ένα έργο που το έγραψα το 2012. Γράφτηκε με ένα μόνο σκοπό: να περάσω καλά και να κάνω τον κόσμο να διασκεδάσει. Είναι μια τρελή κωμωδία που ακουμπά όμως γερά στην πραγματικότητα, θέλω να νομίζω. Είναι ένα απλό θέμα –πιο κοινότυπο πεθαίνεις– αλλά ο τρόπος της αφήγησης, η όλη διαδρομή και κυρίως το ότι υπάρχουν πολλά αναγνωρίσιμα περιστατικά είναι, πιστεύω, ο λόγος που οι θεατές δείχνουν να αγαπούν τόσο πολύ αυτή την παράσταση. Άλλωστε, πιστεύω πως γελώντας λέγονται οι πιο σκληρές αλήθειες.

Είστε συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης. Πώς προέκυψαν μέσα στο χρόνο; Ήταν ανάγκη ή φυσική συνέχεια μιας σχέσεις σταθερής που λέγεται θέατρο;

Είμαι απλά ένας ηθοποιός που γραφεί για ηθοποιούς! Μου αρέσει να λέω ιστορίες και λατρεύω τους ηθοποιούς! Φέρομαι άσχημα στα έργα μου όταν ετοιμάζω μια παράσταση γιατί το πρώτο που μετράει στο μυαλό μου είναι ο ηθοποιός και ο θεατής. Δεν είναι τυχαίο που το 99,9% των έργων μου τα έχουν σκηνοθετήσει ηθοποιοί. Από την άλλη –πλέον μπορώ να το πω με σιγουριά– αγαπώ το θέατρο. Και λέω τώρα, γιατί πολλοί άνθρωποι μπαίνουν σε αυτό το χώρο μην έχοντας ξεκάθαρη εικόνα. Το λέω αυτό γιατί το έχω αντιμετωπίσει και από την ιδιότητά μου ως δάσκαλος βλέποντας πως φαντάζονται το χώρο τα νέα παιδιά. Πλέον λοιπόν μπορώ με σιγουριά να πω πως αγαπώ αυτή την τέχνη και θέλω να υπάρχω και να ασχολούμαι με αυτή από όποιο μέτωπο και από όποια μεριά μου δίνεται η ευκαιρία. Είχα την ευτυχία να εκπαιδευτώ σε μια σχόλη που ακολουθούσε ένα σύστημα υποκριτικής που απαιτούσε από τον ηθοποιό να έρχεται στην πρόβα με λύσεις και προτάσεις, άρα η σκηνοθεσία ήρθε από μόνη της. Σε καμία περίπτωση όμως δε θεωρώ τον εαυτό μου σκηνοθέτη.

Είχα τη χαρά να δω την παράσταση και μου έκαναν εντύπωση το κείμενο, οι μεταβάσεις και οι βαθιές αλήθειες μέσα από το χιούμορ που κατέληγε στην συγκίνηση. Τελικά γιατί φοβόμαστε την ευτυχία;

Γιατί δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη. Γιατί πλέον με αυτά που ζούμε και με αυτά που συμβαίνουν γύρω μας η ευτυχία είναι αχαρτογράφητη περιοχή. Νοιώθουμε αμηχανία και ενοχή όταν μας συμβαίνει. Έχουμε μάθει από μικροί να την κυνηγάμε και όχι να την βιώνουμε! Μαθαίνουμε να την φανταζόμαστε και όχι να την εκτιμούμε. Είναι σαν τη Νέσυ το τέρας του Λοχ Νες. Όλοι το ξέρουν και όλοι έχουν δει μια κακής ποιότητας εικόνα του που είναι και ψεύτικη!

Από την άλλη, δείχνεις τόσο εξωγήινος –τόσο out of the picture– όταν δηλώνεις ευτυχής. Μάθαμε να αγαπάμε τον χαμένο, να ταυτιζόμαστε με τον αδύνατο και να συμπλέουμε με τον αδικημένο. Αυτή ήταν η ύπουλη εκπαίδευση που μας μεγάλωσαν και που ασυνείδητα μάς δίδαξε να τρέμουμε την διεκδίκηση των αναγκών μας, την πραγμάτωση των επιθυμιών μας, την επιδίωξη των ονείρων μας –τον τρόπο να παλέψουμε για να ανατρέψουμε το καθεστώς που μας συνθλιβεί. Άρα δυστυχής σημαίνει ένας από τους πολλούς, άρα όχι στόχος, άρα νορμάλ! Ναι!

Ποιες είναι οι διαφορές του θεάτρου και της τηλεόρασης;

Το θέατρο είναι μια διαδρομή, και για τον ηθοποιό και για το θεατή. Είναι μια σκληρή τέχνη που δε συγχωράει τίποτα, το αντίθετο, κάθε μέρα σου υπογραμμίζει το λίγο σου και σου ζητά να προχωρήσεις όλο και πιο πέρα. Δεν έχει σχέση με την ηρεμία και την γαληνή. Είναι ένας αγώνας δρόμου για την αλήθεια. Ένα κυνήγι απαντήσεων που ξέρεις πως ποτέ δε θα βρεις ή αν θες, είναι τελείως διαφορετικές για τον καθένα. Εσύ όμως οφείλεις να τη δώσεις αυτή τη μάχη. Να τη δώσεις χωρίς καμία κάλυψη, χωρίς καμία εγγύηση ή σιγουριά. Εδώ σε αυτό το άγριο, το σχεδόν βασανιστικό τοπίο, κρύβεται το παράδοξο ή το Θαύμα, αν προτιμάς, του θεάτρου. Όσο κουραστικό, όσο δύσκολο, όσο αδιέξοδο και οδυνηρό μοιάζει, τόσο λυτρωτικό είναι στο τέλος για τον καλλιτέχνη αυτό το μονοπάτι όταν του δοθεί χωρίς πίσω σκέψεις. Αυτό εισπράττει ο θεατής από την καρέκλα του. Αυτή τη λύτρωση που δεν μπορεί να την εξηγήσει λογικά αλλά που τον συντροφεύει ακόμα και όταν έχει φύγει από το θέατρο. Γιατί μια καλή παράσταση δημιουργεί αναμνήσεις. Κάτι που μόνο η ζωή μπορεί να δημιουργήσει.

Ο θεατής, λοιπόν, σηκώνεται από τον καναπέ του, πάει στο θέατρο, πληρώνει εισιτήριο ακριβώς για να ζήσει αυτή την εμπειρία. Για να βιώσει αυτή τη ζωή, αυτή τη διαδρομή που κάνει ο ηθοποιός πάνω στη σκηνή. Πάει για να νοιώθει συναισθήματα, για να συγκινηθεί. Με λίγα λόγια, πάει για να έρθει σε επαφή με την ανθρώπινη φύση του που οι καθημερινοί ρυθμοί αλλά και ο τρόπος ζωής που έχει επιβληθεί μάς κρατά μακριά. Ο κόσμος πάει στο θέατρο ζητώντας απαντήσεις. Ζητώντας την Αλήθεια –ή αν θες τον αγώνα για την Αλήθεια.

Στην τηλεόραση, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εισβάλεις στο σπίτι και στον χώρο του αλλού. Πας ακάλεστος. Οφείλεις να λάβεις υπόψη σου το γεγονός πως ο άλλος μπορεί να μην είναι έτοιμος για αυτή την Αλήθεια. Άρα στην καλύτερη, στην τηλεόραση λες την Αλήθεια καλυμμένη και στην χειρότερη λες ψέματα.

Όλα αυτά έχουν να κάνουν με την συγγραφή. Έχουν να κάνουν με το θεατρικό κείμενο και με το επεισόδιο κάποιου σήριαλ.

Δεν είμαι από αυτούς που μάχονται την τηλεόραση. Αντίθετα, αγαπώ το μέσο και εκτιμώ τη δύναμή της και την ικανότητα του να κρατά συντροφιά. Ως ηθοποιός που έχω εκτεθεί σε αυτό έχω εισπράξει την αγάπη του κοινού. Ούτε μπαίνω στη διαδικασία να τα συγκρίνω γιατί για εμένα θέατρο και τηλεόραση είναι ανόμοια πράγματα.

Η τέχνη είναι το ηχείο της κοινωνίας ή απλά ένα μέσο προβολών του εγώ μας;

Νομίζω πως όποιος προσπάθησε να εκμεταλλευτεί την τέχνη έχασε. Ακόμα κι αν δε το κατάλαβε. Ξέρετε, ο κόσμος μπορεί εύκολα να σου δείχνει πως σε αγαπάει, πως σε «πάει» αλλά με την ίδια ευκολία σε ξεχνάει. Από το «γεια σου μεγάλε», εύκολα πέρνα στο «γεια σου ψωνάρα»! Όμως τους καλλιτέχνες που αφιερώθηκαν στην τέχνη τους –και προς Θεού δε μιλώ για τους τύπου κουλτουριάρηδες, είδος που διαπρέπει στην Ελλάδα– αλλά για αυτούς που όλη τους τη ζωή προσπάθησαν να προχωρήσουν την τέχνη τους και να μοιραστούν με το κοινό όσα ανακάλυψαν στη διαδρομή τους στη σκηνή, ο κόσμος τους έχει στην καρδιά του. Τους θυμάται και τους περιβάλει με αγάπη, σεβασμό και συγκίνηση. Δείτε πως βουρκώνουν τα ματιά των ανθρώπων όταν μιλούν για το Βέγγο, για την Καρέζη, για την Λαμπέτη… Με λίγα λόγια, λέω πως μπορεί να ξεγελάσεις προς στιγμήν το κοινό, να το κοροϊδέψεις όχι.

Ποιο καλλιτεχνικό σας όνειρο δεν έχετε πραγματοποιήσει ακόμα;

Δεν έχω πραγματοποιήσει κανένα! Και αυτό δεν είναι αχάριστο, είναι απλά ειλικρινές και σκληρό. Ακόμα παλεύω να κρατηθώ, να βρω ένα δρόμο.

Ποιος είναι ο μεγάλος έρωτας, η υποκριτική ή η γραφή ενός θεατρικού κειμένου;

Η υποκριτική βέβαια! Το γράψιμο για εμένα είναι μια πολύ επίπονη και άσχημη διαδικασία. Η πιο ευχάριστη στιγμή όταν γραφώ είναι η στιγμή που δακτυλογραφώ: ΤΕΛΟΣ.

Αν είχατε τη δυνατότητα τι θα αλλάζατε;

Εξαρτάται τη μέρα. Υπάρχουν μέρες που θα άλλαζα τα πάντα και άλλες που δεν θα άλλαζα τίποτα!

Πείτε μας πώς προέκυψε η συνεργασία σας με την Βασιλική Ανδρίτσου;

Με την Βασιλική συναντηθήκαμε πριν πολλά χρονιά σε μια σειρά του Mega το Camera Café. Μετά από κάποια χρόνια έγραψα μια σειρά που πρωταγωνίστησε στον Alpha. Για εμένα είναι μια από τις σημαντικότερες ηθοποιούς που έχουμε. Σκηνοθετώντας εμένα σε ένα τόσο δύσκολο πράγμα –κωμικός μονόλογος (!)– εγώ ξαναβρήκα μια δασκάλα! Και αυτό το θεωρώ πολύ σημαντικό. Με βοήθησε να ανακαλύψω πράγματα που δεν ήξερα –πρώτη φορά κάνω κάτι τέτοιο– υπήρξε μια στιγμή που κατάλαβα τη δυσκολία του όλου εγχειρήματος και έκανα πίσω. Η πίστη της σε εμένα με έκανε να συνεχίσω. Αυτό είναι το πιο σημαντικό, γιατί τέχνη χωρίς πιστή δεν υπάρχει! Την αγαπώ πολύ και την ευχαριστώ για αυτή την παράσταση. Μου έδωσε ένα δώρο που θα με ακολουθεί.