Αποτίοντας φόρο τιμής σε έναν μάστορα του τρόμου (και της σάτιρας)

Η αποχαιρετιστήρια ανοικτή επιστολή του σκηνοθέτη Edgar Wright στον εκλιπόντα George A. Romero

Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 77 ετών, ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς σκηνοθέτες των τελευταίων δεκαετιών: ο George A. Romero. Αν και απολάμβανε του θαυμασμού κυρίως όσων ασχολούνται με τις ταινίες τρόμου, ο Romero, που δραστηριοποιούνταν επίσης ως παραγωγός και ως σεναριογράφος, ήταν ένας δημιουργός που όχι μόνο άφησε το σημάδι του στο συγκεκριμένο είδος, αλλά επηρέασε και κινηματογραφιστές πέρα από αυτό, δημιουργώντας ταινίες που αποτελούν εξαιρετικά καίρια σχόλια πάνω στην πολιτική και κοινωνική ζωή των ΗΠΑ και του δυτικού κόσμου γενικώς.

Ο Romero έγινε γνωστός ήδη από την πρώτη του ταινία, τη “Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών”, που έδωσε νέα (καλλιτεχνική, υφολογική και εμπορική) ώθηση στο είδος των ταινιών zombie αλλά αποτέλεσε παράλληλα και ένα καίριο σχόλιο πάνω στην πολυτάραχη κοινωνική ζωή της Αμερικής εκείνη την περίοδο (Civil Rights Movement, χάσμα των γενεών, έντονος συντηρητισμός κ.ό.κ.) – κάτι που συνεχίστηκε και με τις επόμενες δημιουργίες του, έως το πιο πρόσφατο “Survival of The Dead” (2009).

Ένας κινηματογραφιστής που επηρεάστηκε βαθιά από το έργο του Romero ήταν ο Edgar Wright, γνωστός για ταινίες, όπως τα “Shaun of The Dead” και “Hot Fuzz”, αλλά και το επερχόμενο Baby Driver. O Wright έσπευσε να αποτίσει δημοσίως φόρο τιμής στον σπουδαίο εκλιπόντα σκηνοθέτη (που υπήρξε και συνεργάτης του), όπως μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω:

«Είναι δίκαιο να πω πως χωρίς τον George A. Romero, δεν θα είχα την καριέρα που έχω τώρα. Πολλοί άνθρωποι χρωστούν στον George μεγάλη ευγνωμοσύνη για την έμπνευση που τους πρόσφερε. Εγώ είμαι απλώς ένας από αυτούς.

Το λιγότερο που μπορώ να πω είναι πως, χωρίς τον George, η καριέρα μου θα είχε ξεκινήσει διαφορετικά. Το μέλλον μου στον κινηματογράφο ξεκίνησε στην ουσία όταν έγινα κολλητός φίλος με τον Simon Pegg, την περίοδο που γυρίζαμε μαζί το SPACED και αντιληφθήκαμε πως είχαμε και οι δύο εμμονή με το Dawn of The Dead και το υπόλοιπο έργο του George.

Είχα παθιαστεί με το έργο του George προτού καν το δω, ψάχνοντας σε περιοδικά horror και fantasy για στοπ καρέ, αφίσες και άρθρα πολύ πριν να φτάσω στην ηλικία που να μπορώ να δω τις ταινίες του. Όταν τελικά παρακολούθησα όντως, σε VHS ή στη μεταμεσονύχτια τηλεόραση, ταινίες όπως Η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών, Μάρτιν, Dawn of The Dead, Creepshow, Day of The Dead και άλλες, έγινα πια αληθινός λάτρης όλων όσων σχετίζονταν με τον Romero.

Αργότερα, όταν είχαμε φτιάξει πια το Spaced, εγώ και ο Pegg είχαμε μια τρελή ιδέα να γυρίσουμε μια ταινία που να εκτυλίσσεται στο σύμπαν του George, αλλά με το ανέκφραστο χιούμορ του βορείου Λονδίνου, ως απάντηση στα δικά του έπη με zombie που εκτυλίσσονταν στο Pittsburgh. Το φιλμ που προέκυψε τελικά, το Shaun of The Dead, προφανώς και δεν θα υπήρχε χωρίς τον ίδιο τον μεγάλο δάσκαλο και, όταν ολοκληρώσαμε την ταινία, αποφασίσαμε να προσπαθήσουμε να έρθουμε σε επαφή με τον George και να οργανώσουμε μια προβολή μόνο για αυτόν. Για εμάς, η δική του γνώμη ήταν η μόνη που μετρούσε.

Η Universal επικοινώνησε με τον George και οργάνωσε μια προβολή για αυτόν κατά τη διάρκεια των διακοπών του στη Φλόριδα. Θυμάμαι πως με είχε εκπλήξει δυσάρεστα το γεγονός πως ο George είχε υποχρεωθεί να παρακολουθήσει την ταινία υπό την επίβλεψη ενός σεκιουριτά. Λες και ο George θα υπέκλεπτε την ταινία και θα την διένειμε παράνομα στο διαδίκτυο! Ακόμα κι αν το έκανε, βέβαια, θα δικαιούνταν και με το παραπάνω κάποια κέρδη από εκείνο το ερωτικό μας γράμμα προς αυτόν.

Αργότερα εκείνο το βράδυ, ο George μας τηλεφώνησε στο Λονδίνο. Θυμάμαι πως καθόμουν στο διαμέρισμά μου στο Islington, όταν έλαβα το τηλεφώνημά του, και πως μίλησε για την ταινία μας με ασύγκριτη θέρμη και ευγένεια.  Θυμάμαι πως είπε ότι η ταινία ήταν “An absolute blast” (Σημ.: έκφραση που μεταφράζεται πρόχειρα ως «εξαιρετική απόλαυση»). Αυτό, μάλιστα, ήταν το μόνο τσιτάτο που χρησιμοποιήθηκε στην αφίσα της ταινίας στις ΗΠΑ. Φέρνω συχνά στη σκέψη μου αυτή τη στιγμή που στεκόμουν στο σπίτι μου ως τη στιγμή που η ζωή μου άλλαξε στα αλήθεια και ο κόσμος έγινε πιο μικρός.

Κάτι παραπάνω από έναν χρόνο μετά, ο George ζήτησε από εμένα και τον Simon Pegg να έρθουμε στο Τορόντο και να εμφανιστούμε στη νέα του ταινία Land of The Dead. Αφού οι ΚΝΒ FX μας έβαλαν το μακιγιάζ στο Λος Άντζελες, και πετάξαμε προς το παγερό νυχτερινό σκηνικό για να συναντήσουμε τον ίδιο τον George. Του είχαμε στείλει μια ταμπελίτσα από το Foree Electric (Σημ.: το κατάστημα ηλεκτρικών ειδών από το Shaun of The Dead), με το όνομά του, ως δείγμα ευγνωμοσύνης για την ατάκα του που είχαμε χρησιμοποιήσει στην αφίσα της ταινίας, κι εκείνος τη φορούσε το βράδυ που τον συναντήσαμε. Η γνωριμία μαζί του ήταν απλώς καταπληκτική, καθώς όλοι όσοι τον γνώρισαν θα σας πουν πόσο αστείος, έξυπνος και προσηνής ήταν.

Όταν γυρίσαμε το σύντομο cameo μας ως τα “Photo Booth Zombies”, ήταν σκέτη απόλαυση να μας σκηνοθετεί ο ίδιος ο “Βασιλιάς των Zombie”. Δεν το πιστεύαμε πως παίρναμε οδηγίες για το πώς να φερθούμε ως zombie, από τον ίδιο τον σπουδαίο αυτό δημιουργό. Στην ουσία δεν είχε καθόλου σημειώσεις και είπε απλώς “Ξέρετε τι να κάνετε, παιδιά”. Αργότερα, οι φωτογραφίες μας, με το μακιγιάζ, συμπεριλήφθηκαν και στην αφίσα της ταινίας, κάτι που προκάλεσε πολλαπλές εκρήξεις στο μυαλό του horror σπασίκλα που έχω μέσα μου.

Θυμάμαι κάτι άλλο που είπε ο George, τη μέρα μετά το γύρισμα του cameo μας. Ήπιαμε έναν καφέ μαζί του σε ξενοδοχείο του Τορόντο και ρώτησε ποιο θα ήταν το επόμενο κινηματογραφικό βήμα για εμένα και τον Simon. Απάντησα πως θα γυρίζαμε μια αστυνομική κωμωδία δράσης (Σημ.: το Hot Fuzz). “Α, ώστε όχι μια ταινία τρόμου;” είπε. “Άρα, φεύγετε προς τα έξω”.

Αυτή η δήλωση έλεγε πολλά, γιατί υπήρχε πάντα μια αίσθηση πως ο George είχε ενδιαφέροντα που απλώνονταν πέρα από τον κόσμο των ταινιών τρόμου. Αλλά, ακόμα κι αν είχε κατηγοριοποιηθεί κατά κάποιον τρόπο στον κόσμο ενός συγκεκριμένου κινηματογραφικού είδους, ένας από τους λόγους για τους οποίους η δουλειά του αντηχεί ακόμα είναι η οξεία ευφυΐα και το χιούμορ που κρύβονται πίσω της. Οι ταινίες του με Zombie και μόνο είναι το έργο ενός σπουδαίου σατιριστή, καθώς πρόκειται για εξαιρετικά ζωηρές κοινωνικοπολιτικές μεταφορές, που μερικές φορές αποτυπώνουν καλύτερα την εποχή κατά την οποία φτιάχτηκαν από αμέτρητα άλλα σοβαρά δράματα.

Ενώ οι ταινίες είδους συχνά δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, σε συζητήσεις περί κλασσικού κινηματογράφου, δεν υπάρχει απολύτως καμιά αμφιβολία για το σεισμικό αντίκτυπο που είχαν οι ταινίες του Romero στον κόσμο του σινεμά, της τηλεόρασης, των κόμικ, των βιντεοπαιχνιδιών και της λογοτεχνίας.

Την τελευταία φορά που επικοινώνησα μαζί του, ήταν πέρυσι, όταν είχε μαθευτεί μέσω διαδικτύου πως θα ελάμβανε το δικό του τιμητικό αστέρι στο Hollywood Walk of Fame. Του έστειλα ένα e-mail για να τον ρωτήσω πότε ήταν η τελετή, καθώς θα με ενδιέφερε να παρευρεθώ – ακολουθεί ένα μέρος μόνο της κωμικής και ως συνήθως μετριόφρονος απάντησής του:

Χαίρομαι που μου γράφεις. Είσαι ο πρώτος διάσημος άνθρωπος που αντέδρασε στην ανακοίνωση σχετικά με το “Αστέρι” μου στο Hollywood Walk of Fame. Αν ήξερα την ημερομηνία της τελετής, σίγουρα θα την είχα κοινοποιήσει σε όλους όσοι θα διασκέδαζαν με κάτι τέτοιο. Προς το παρόν δεν υπάρχει οριστική ημερομηνία. Μόλις η ημερομηνία θα αποφασιστεί, θα ειδοποιήσω εσένα και τα παιδιά μου, που, προς το παρόν, δείχνουν να είναι οι μόνοι άνθρωποι που το διασκεδάζουν… Εκτιμώ πλήρως το γεγονός πως κάποια μέρα στο μέλλον, ένα από τα παιδιά μου μπορεί να περπατά στην οδό Zambeezie στο Λος Άντζελες και να αναρωτιέται γιατί το όνομα του πατέρας του/της βρίσκεται χωμένο κάτω από τα σκατά των σκύλων. Χιλιάδες άλλοι άνθρωποι, που θα πατάνε πάνω στα ίδια σκατά σκύλων, αν κατορθώσουν να αποκρυπτογραφήσουν τα αποφλοιωμένα από το χρόνο γράμματα θα αναρωτιούνται “Ποιος στο διάολο είναι ο George A. Romero;” Μόνο εσύ και τα παιδιά μου θα γνωρίζετε την απάντηση.

Σ’ ευχαριστώ που γνωρίζεις,
Με αγάπη,

George

Αυτό ήταν το τελευταίο  e-mail που έλαβα από τον George. Όπως πάντα, φέρεται υπερβολικά σκληρά στον εαυτό του. Διότι, το επώνυμο Romero και μόνο φέρνει στο νου των ανθρώπων περισσότερες εικόνες και θέματα από το 99% των σεναριογράφων και σκηνοθετών εκεί έξω. Προσμένω τη μέρα που θα αποθέσουν το αστέρι προς τιμήν του, αν και είναι ήδη ένας υπέρλαμπρος φάρος στο φιλμικό σύμπαν.

Αναπαύσου εν ειρήνη, υπέροχε George. Γνωρίζοντας τις ταινίες σου, έχω ένα προαίσθημα πως θα επιστρέψεις.

Edgar»