Αρραγείς Λέξεις: Το βιβλίο για τον άστεγο δεν είναι πολυτέλεια

Το διάβασμα μας κάνει όλους μετανάστες. Μας παίρνει μακριά από τα σπίτια μας, αλλά το σπουδαιότερο, μας βρίσκει σπίτια παντού

Συνήθως ο κόσμος που θέλει να δείξει την αλληλέγγυή του στους αστέγους, αφήνει μια μερίδα φαγητό ή κάποιο ρούχο. Αλλά και οργανώσεις που ασχολούνται συστηματικά με την υποστήριξή τους, δίνουν επίσης εκεί προτεραιότητα. Στο φαΐ, το μπάνιο, την ενδυμασία.  Είναι οι πρώτες ανάγκες που μπορεί να σκεφτεί κανείς, όταν βλέπει έναν άνθρωπο στο δρόμο.

Αν σκεφτούμε τι χρειαζόμαστε εμείς για να αισθανόμαστε πλήρεις, καταλαβαίνουμε ότι οι ανάγκες δεν περιορίζονται στα προφανή, όσο απαραίτητα κι αν είναι. Ένας άνθρωπος για να αισθανθεί άνθρωπος, χρειάζεται να τρέφεται από το πιάτο και όχι τα σκουπίδια, χρειάζεται όμως να τρέφεται και από το άυλο. Αυτό μπορεί να είναι η γνώση για την πολιτική, η συντροφιά ενός διηγήματος, οι στίχοι ενός ποιήματος.

Το βιβλίο ως βασική ανάγκη για τον άστεγο, όπως για κάθε άνθρωπο, αναδεικνύει η πρωτοβουλία «Αρραγείς Λέξεις». Την εμπνεύστηκε πριν λίγους μήνες ο Παναγιώτης Σταυρόπουλος και ακολούθως σχηματίστηκε μια μικρή ομάδα από εθελοντές. Η αυτοοργανωμένη ομάδα παραλαμβάνει τα βιβλία από εκείνους που θέλουν να προσφέρουν, επεξεργάζεται την κατανομή τους με βάση τις προτιμήσεις των μελλοντικών τους αναγνωστών και στη συνέχεια τα δίνει σε αστέγους, αλλά και κρατούμενους, ηλικιωμένους σε γηροκομεία κι άλλους ανθρώπους που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.

Με «κεφάλαιο» την εμπειρία των αρκετών μηνών που υλοποιούν την πρωτοβουλία, συζητήσαμε με τις Αρραγείς Λέξεις για τη σημασία του βιβλίου στην καθημερινότητα του αστέγου, τους λόγους που δεν είναι αυτό πολυτέλεια, αλλά και τον ρόλο που μπορεί να επιτελέσει γενικότερα στις ανθρώπινες σχέσεις.

Σε μια περίοδο που κυριαρχεί ο διχασμός, πιστεύετε ότι τα βιβλία μπορούν να κάνουν τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων ξανά αρραγείς και πώς μπορούν αυτό να το επιτύχουν;

Παρά τα πολλά οφέλη που δίνει ένα βιβλίο δυστυχώς δεν μπορεί να κάνει τόσα ώστε να βοηθήσει έναν άνθρωπο που προσπαθεί να επιβιώσει σε μια κοινωνία ‘’ζαλισμένη’’.  Κάποιον που νοιάζεται αποκλειστικά να την βγάλει και σήμερα, χωρίς σχέδια για το απώτερο μέλλον-που αδιαφορεί για τον διπλανό του και τον νοιάζει μόνο να είναι εκείνος καλά. Αντιθέτως η πραγματική ανθρώπινη επαφή με τους γύρω μπορεί να κάνει θαύματα, μειώνοντας αρνητικά συναισθήματα όπως ο φόβος και το άγχος.

Τι έχει το βιβλίο που το κάνει ξεχωριστό; Τι θα σήμαινε ένα μέλλον χωρίς αυτό, όπως προδιαγράφει η συνεχής τεχνολογική εξέλιξη;

Tα βιβλία έχουν την ικανότητα να σου ανοίγουν το μυαλό αφού καλλιεργούν την φαντασία μας, προσφέρουν επίσης ικανοποίηση και ψυχαγωγία. Αναπτύσσει την σκέψη και μας δίνει γνώση για άλλες χώρες, άλλους τρόπους ζωής και μαθαίνουμε κάθε τι διαφορετικό και ξένο. Η τεχνολογική εξέλιξη των πραγμάτων θέλω να πιστεύω πως θ’ αφήσει ανέγγιχτο το βιβλίο, ας γίνουν πιο μοντέρνες οι βιβλιοθήκες που τα φιλοξενούν αν πρέπει κάτι ν’ αλλάξει!

Η ομάδα αναλαμβάνει να πάει στο σπίτι όποιου θέλει να προσφέρει βιβλία. Για την παραλαβή τους χρησιμοποιεί ποδήλατο, όπως και για την παράδοση

Υπάρχουν -και ποιες είναι αυτές- αντιδράσεις, θετικές ή αρνητικές, από τους αστέγους που σας έκαναν εντύπωση;

Οι αντιδράσεις είναι δύο και πολύ συγκεκριμένες. Είτε θα είναι πολύ θετικοί και ζητούν περισσότερες πληροφορίες, είτε τελείως αδιάφοροι. Στην δεύτερη περίπτωση προσπαθούμε να εξηγήσουμε τα θετικά του βιβλίου σε μια προσπάθεια να αλλάξουμε αυτή την απροθυμία, πολλές φορές η συγκεκριμένη συμπεριφορά οφείλεται και στην διστακτικότητα που έχουν γιατί δυσκολεύονται να εμπιστευτούν άτομα που βλέπουν για πρώτη φορά. Αυτό αλλάζει με την συχνή παρουσία μας και την συζήτηση, υπάρχουν άτομα που ήταν αδιάφορα αλλά πλέον μας περιμένουν με ανυπομονησία για να πάρουν το νέο τους βιβλίο και να ανταλλάξουμε μερικές κουβέντες.

To Street Work γίνεται 2 φορές την εβδομάδα και χωρίζεται σε δύο μέρη: την αναζήτηση αστέγων που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν βιβλία και την παράδοση των βιβλίων. Επιδιώκεται να μην είναι μια “στεγνή” διαδικασία, αλλά να αναπτύσσονται σχέσεις με τους ανθρώπους που εμπλέκονται

Ο κόσμος από την άλλη που σας εμπιστεύεται βιβλία, ποια προτιμά να παραχωρεί και ποιο είναι το σκεπτικό που τον παρακινεί να υλοποιήσει την πρωτοβουλία;

Ο κόσμος μας αγκάλιασε απ’ τον πρώτο καιρό της δημιουργίας μας, δείγμα πως βρίσκει την ιδέα αυτή ενδιαφέρουσα και αυτό μας δίνει μεγάλη δύναμη για να συνεχίσουμε. Τα βιβλία που  προσφέρουν είναι όλων των κατηγοριών, κάτι που μας βοηθά αφού και το ενδιαφέρον των ωφελούμενων της δράσης  έχει δείξει όλους αυτούς τους μήνες πως δεν στέκεται σε κάτι συγκεκριμένο αλλά σε κάθε κατηγορία-μας έχουν ζητήσει σχεδόν οτιδήποτε!

Η ομάδα βρίσκεται αυτή την περίοδο σε αναζήτηση χώρου ώστε να αποκτήσει έδρα – στέγη. Με δεδομένο ότι η όλη προσπάθεια προτάσσει αποκλειστικά την αλληλεγγύη και δεν γίνεται για κάποιο οικονομικό όφελος, υπάρχει ανάγκη για ένα χώρο που δεν θα απαιτεί ενοίκιο. Πιθανότατα ο Δήμος Αθήνας να μπορούσε να βρει κάποια λύση

Γιατί δεν είναι πολυτέλεια για τον άστεγο η πρόσβαση στο βιβλίο;

Το βιβλίο πρώτα απ’ όλα βοηθά να καταλάβουμε τον εαυτό μας. Ενισχύει την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό μας. Σε καμία περίπτωση δεν είναι πολυτέλεια, είναι η πνευματική τροφή του ανθρώπου που είναι εξίσου σημαντική. Τα παραπάνω είναι ένα σημαντικό εφόδιο όταν το άτομο που ζει έξω θα βρει ξανά μια φυσιολογική σχέση, δουλειά, καθημερινότητα.

Ποιο είναι το προφίλ των ανθρώπων που είναι άστεγοι; Εκείνοι που δεν έχουν μόρφωση, πώς θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την πρωτοβουλία; Είναι κάτι που έχετε σκεφτεί;

Όπως σε κάθε κοινωνία μεγάλη η μικρή οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους, το ίδιο ισχύει και για τους ανθρώπους που μένουν έξω. Έχουμε μιλήσει αυτό το διάστημα με πολύ κόσμο και δεν υπήρξε ένας που να μην γνώριζε ανάγνωση. Δεν χρειάζεται μόρφωση υψηλού επιπέδου, μόνο να διαβάζει και να έχει καθαρό μυαλό.  Συνήθως αρνητικοί είναι οι πιο ηλικιωμένοι που το μυαλό είναι κουρασμένο απ’ όλα αυτά που έχουν βιώσει. Όποιος και αν μας ζητήσει βιβλίο και σε οποιαδήποτε γλώσσα θα προσπαθήσουμε να ικανοποιήσουμε το αίτημα του.

Πώς οραματίζεστε τη συνέχεια; Ποια θα είναι η εξέλιξη που θα σας ικανοποιεί;

Η εξέλιξη που θέλουμε είναι η δράση μας να σταματήσει όσο πιο άμεσα γίνεται, αυτό θα σημαίνει πως κανένας δεν μας έχει ανάγκη. Ρεαλιστικά αυτό μοιάζει πολύ μακρινό, έτσι η δράση συνεχίζει να παρέχει βιβλία σε όποιον τα έχει ανάγκη.

Info Point

Facebook: Αρραγείς Λέξεις