Ήταν σχεδόν δέκα χρόνια πριν. Η παραλιακή της Θεσσαλονίκης ήταν γεμάτη από κόσμο κάθε ηλικίας. Παππούδες, παιδάκια, σημαιάκια, γλειφιτζούρια, ξηροί καρποί, όλο το πακέτο. Η στρατιωτική παρέλαση γινόταν τότε με φουλ έξτρα, όχι όπως τώρα που για οικονομία κατεβάζουν μόνο το πεζικό και πέντε-έξι τζιπάκια. Μιράζ και F-16 σε μας ξεκούφαιναν πετώντας σε εντυπωσιακούς σχηματισμούς (“ωωω!” έκαναν τα παιδάκια δείχνοντας τον ουρανό), έτρεμε η γη κάτω από τα πόδια μας από τα Leopard (“ααα!” έκαναν τα παιδάκια δείχνοντας τις ερπύστριες).
“Α, τί ωραία! Είναι όπως στον σοσιαλισμό!”, είπε η Κατερίνα με το πού φτάσαμε στην πρώτη σειρά των θεατών. Η Κατερίνα ήταν φιλοξενούμενή μου από την Τσεχία, και είχε να δει παρέλαση από το 1989. Όταν κατέρρευσε ο “σοσιαλισμός”, η Κατερίνα έχασε για πάντα το στρατιωτικό έθιμο. Κατά τα άλλα όμως ανακουφίστηκε γιατί μπόρεσε τελικά να πάει στο Γυμνάσιο – αν δεν έπεφτε το Τείχος αυτό δεν θα ήταν καθόλου εύκολο, γιατί οι γονείς της δεν ήταν μέλη στο Κόμμα. Όσο για την Ελλάδα, ξαφνικά ήταν μία από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που συνέχιζαν να διοργανώνουν παρελάσεις.
Δεν είναι όμως αυτό το πρόβλημα – παρελάσεις κάνει ακόμη η Γαλλία (Ημέρα της Βαστίλλης, 14 Ιουλίου), η Ιταλία (Γιορτή της Δημοκρατίας, 2 Ιουνίου), και άλλα δημοκρατικά κράτη, όσο κι αν κατά καιρούς ακούγεται ότι το έθιμο τηρείται μόνο από ολοκληρωτικά καθεστώτα. Εξίσου αδύναμο είναι πλέον και το επιχείρημα περί κόστους: από 1,3 εκατομμύρια Ευρώ που κόστιζε παλιότερα, η στρατιωτική παρέλαση στη Θεσσαλονίκη θα στοιχίσει φέτος μόλις 230.000. Φυσικά δεν είναι ευκαταφρόνητο το νούμερο, αλλά σίγουρα δεν είναι και παράγοντας που θα οδηγήσει τη χώρα σε δημοσιονομική εκτροπή.
Όχι, δεν είμαι κατά των παρελάσεων επειδή “μόνο εδώ και στη Βόρεια Κορέα γίνονται”. Ούτε επειδή “κοστίζουν τόσα λεφτά όταν ο κόσμος δεν έχει να φάει”. Είμαι κατά των παρελάσεων, γιατί συντέλεσαν διαχρονικά στην εθνική ψωροπερηφάνια που μας έφερε ως εδώ. Γιατί είναι κομμάτι του ίδιου ιδεολογικού παζλ που θέλει τον Ιωάννη Μεταξά “εθνικό ήρωα”. Κι αυτό το παζλ περιλαμβάνει ακόμη ένα εκπαιδευτικό σύστημα που αφιερώνει το 90% της ύλης Ιστορίας στην Ελλάδα και χωρίζει τους λαούς σε “Έλληνες” και “κακούς”.
Κάποια από τα παιδάκια με τα γλειφιτζούρια και τα σημαιάκια του 2003 έγιναν τώρα λεβέντες με μαύρες μπλούζες και κοντάρια. Ορισμένοι από αυτούς μπορεί να φωνάξουν εθνικιστικά και ρατσιστικά συνθήματα, παρελαύνοντας με τις στολές των ΟΥΚ. Άλλοι μπορεί να επιτεθούν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ακολουθούν κάτι γελοίους, αλλά επικίνδυνους τύπους που αποκαλούν “σταλινοτσολιά” και “εσχατόγερο” τον άνθρωπο που κατέβασε την ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη, ενώ ηρωοποιούν τους Ταγματασφαλίτες. Σε ένα μόνο πράγμα έχουν εκπαιδευτεί καλά: να υπακούν εντολές, να κρατούν ψηλά τη σημαία και να παρελαύνουν.
Δεν μπορούμε βέβαια να αλλάξουμε ολόκληρη τη νοοτροπία ενός λαού εν μία νυκτί – εδώ ούτε ένα σχολικό βιβλίο Ιστορίας που κατέρριπτε εθνικούς μύθους δεν άντεξε πάνω από ένα χρόνο. Γι’ αυτό πρέπει να αρχίσουμε από τις απλές αποφάσεις: ας τελειώνουμε με τις παρελάσεις, μαθητικές και στρατιωτικές, τώρα.
ΥΓ. Για κάθε ενδιαφερόμενο, έχω έτοιμες προτάσεις για το κονδύλι των 230.000 Ευρώ που θα μείνει “ορφανό”. Π.χ. να κατεβαίνουν και πάλι κάθε 28η Οκτώβρη όλοι οι Θεσσαλονικείς για βόλτα στην παραλία, αλλά να τρώνε δωρεάν μπουγάτσα με έξοδα του στρατού αντί να ξεροσταλιάζουν στη βροχή με πανάκριβο ηλιόσπορο. Μέρος των χρημάτων μπορεί να προσφερθεί ως αποζημίωση στους πωλητές ξηρών καρπών και πλαστικών σημαιών.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.