Η προεδρία της Ε.Ε. παρουσιαζόταν πάντα ως ευκαιρία για αναβάθμιση του ρόλου της χώρας στην Ευρώπη, διεκδίκηση ισοτιμίας στις σχέσεις των χωρών Βορρά-Νότου και ανάδειξη των εθνικών θεμάτων. Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν ενδιαφερόταν ποτέ για το ποια χώρα ασκεί την προεδρία. Ειδικά δε μετά τον περαιτέρω περιορισμό των αρμοδιοτήτων της προεδρεύουσας χώρας με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, ο θεσμός έχει καταστεί λίγο-πολύ συμβολικός – θυμάστε μήπως ποια χώρα ασκεί την προεδρία τώρα, πριν την Ελλάδα, ή ποια θα ακολουθήσει;
Παρότι είναι μαθηματικά βέβαιο ότι η προεδρία ελάχιστα θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή πολιτική λιτότητας, η κυβέρνηση έχει ήδη ξεκινήσει το επικοινωνιακό της παιχνίδι. Ταυτόχρονα, έχει ξεκινήσει και το “πάρτυ” διαφθοράς που συνοδεύει πάντα τέτοιες μεγάλες διοργανώσεις.
Πέρα από τις γραβάτες
Στη δαπάνη για τα εθιμοτυπικά δώρα που δίνονται παραδοσιακά στα μέλη των ξένων αποστολών σταμάτησαν τα ρεπορτάζ γνωστών “αποκαλυπτικών” sites. Πράγματι, το κονδύλι ύψους σχεδόν 150.000 ευρώ για γραβάτες και φουλάρια είναι εξωφρενικό, αλλά δεν είναι το μόνο.
Απ’ ό,τι φαίνεται, το Γραφείο της Ελληνικής Προεδρίας εκτιμά ότι ο υπάρχων εξοπλισμός του Ζαππείου δεν επαρκεί, καθώς αποφάσισε να ενοικιάσει έπιπλα διαθέτοντας κονδύλι ύψους 98.400 ευρώ. Ας πούμε ότι είναι απαραίτητη η ανακαίνιση – με τόσα χρήματα, η επίπλωση θα μπορούσε να αγοραστεί. Το ίδιο ισχύει και για τον “συνεδριακό και μεταφραστικό εξοπλισμό” που θα ενοικιαστεί προς 147.600 ευρώ – αλήθεια, πρώτη φορά φιλοξενεί συνεδριάσεις το Ζάππειο;
Τουλάχιστον, σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις προκηρύχθηκε μειοδοτικός διαγωνισμός. Περισσότερο ενδιαφέρον θα είχε να εξηγήσει το υπουργείο Εξωτερικών γιατί κάποια άλλα έπιπλα (δεν δίνονται διευκρινίσεις για τη χρήση τους) θα προμηθευτούν από την εταιρία “ΔΡΟΜΕΑΣ ΑΒΕΕΑ” με απευθείας ανάθεση και κόστος 17.949,40 ευρώ. Επίσης, γιατί χαρίζει -πάλι με απευθείας ανάθεση– τον σχεδιασμό του λογοτύπου της προεδρίας στην εταιρία “Beetroot“, με δαπάνη ύψους 12.300 ευρώ.
Ο νόμος (3669/08) επιτρέπει απευθείας αναθέσεις για δαπάνες κάτω των 20.000 ευρώ. Αλλά ορίζει ότι πρόκειται “για εξαιρετική διαδικασία” όταν συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η συνηθισμένη δικαιολογία ότι δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για τη διενέργεια διαγωνισμών είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση τελείως γελοία: όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. γνωρίζουν χρόνια πριν το πότε αναλαμβάνουν την προεδρία.
Χρόνια ημέτεροι, σε όλα συνέταιροι
Ένα προσεκτικό “σκάλισμα” στην ηλεκτρονική πύλη του προγράμματος “Διαύγεια” αρκεί για να λυθούν οι απορίες.
Τα τελευταία χρόνια, ο “ΔΡΟΜΕΑΣ ΑΒΕΕΑ” έχει αναλάβει, είτε με “πρόχειρους μειοδοτικούς διαγωνισμούς”, είτε με απευθείας ανάθεση μεταξύ άλλων τα εξής:
– Την προμήθεια επίπλων για το γραφείο του Υφυπουργού Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας, με κόστος 29.963,29 ευρώ το Νοέμβριο του 2010
– Την προμήθεια εξοπλισμού γραφείων για την Κοινωνία της Πληροφορίας, για 9.939,60 ευρώ, τον Αύγουστο του 2011
– Την προμήθεια επίπλων γραφείου στο Εργατικό Κέντρο Σερρών (με ευθύνη του Οργανισμού Εργατικής Εστίας), με κόστος 18.748,64 ευρώ τον Νοέμβριο του 2011
– Την προμήθεια εξοπλισμού και επίπλων γραφείου στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας) συνολικής αξίας 1.644,76 ευρώ, τον Νοέμβριο του 2011
– Την προμήθεια καθισμάτων γραφείου στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών για 4.458,25 ευρώ + ΦΠΑ, τον Αύγουστο το 2012
– Την προμήθεια επίπλων γραφείου για τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, με κόστος 9.328 ευρώ, τον Οκτώβριο του 2012
– Την προμήθεια καθισμάτων γραφείου, και πάλι για το ΙΙΒΕΑΑ, με δαπάνη ύψους 3.816,50 ευρώ, τον Απρίλιο του 2013
– Την προμήθεια τροχήλατων συρταριέρων για το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με κόστος 1.880,67 ευρώ τον Ιούλιο του 2013
– Την εγκατάσταση επίπλων και ειδών γραφείου για τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, με κόστος 7.770 ευρώ, τον Ιούλιο του 2013
– Την προμήθεια βιβλιοθηκών για το Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα έναντι 1.578,18 ευρώ, τον Οκτώβριο του 2013.
Τα παραπάνω παραδείγματα είναι ενδεικτικά – ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Πολλές συμπτώσεις: σχεδόν κάθε φορά που κάποιος δημόσιος οργανισμός χρειάζεται έπιπλα, η συγκεκριμένη εταιρία είναι παρούσα και αναλαμβάνει το έργο. Σε αρκετές από τις αποφάσεις δεν αναφέρεται κανένας διαγωνισμός – αυτό είναι λογικό, καθώς όπως αναφέραμε παραπάνω, για “μικρά” έργα τυπικά επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση. Στις υπόλοιπες, είτε ο “ΔΡΟΜΕΑΣ ΑΒΕΕΑ” είναι ο μοναδικός μειοδότης, είτε με κάποιο μαγικό τρόπο καταφέρνει να παρουσιάζει πάντα την πιο συμφέρουσα προσφορά, με διαφορά λίγων εκατοντάδων ευρώ.
Όσον αφορά στην εταιρία “Beetroot“, έχει αναλάβει πρόσφατα δύο σχετικά μεγάλα έργα: την παραγωγή τεσσάρων videosγια τον Ε.Ο.Τ. για 24.600 ευρώ, τον Μάιο του 2013, και τον σχεδιασμό της ιστοσελίδας για την «Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014» για το Δήμο Θεσσαλονίκης, έναντι 6.992,55 ευρώ τον Ιούλιο. Στην απόφαση του Ε.Ο.Τ. δεν αναφέρεται καμία άλλη προσφορά (παρότι υπερβαίνεται το όριο των 20.000 ευρώ), ενώ στη δεύτερη απόφαση, που υπογράφει ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, αναφέρεται ρητά η απευθείας ανάθεση.
Ό,τι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό;
Δεν αποκλείεται οι συγκεκριμένες εταιρίες να είναι οι καλύτερες η καθεμιά στον τομέα της και να υποβάλλουν πάντα τις πιο συμφέρουσες προσφορές. Εξάλλου, τυπικά, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια παρανομία.
Αλλά δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Ο νόμος ορίζει ένα όριο δαπάνης για “μικρά έργα”, στα οποία επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση, για να αντιμετωπίζονται έκτακτες ανάγκες: δεν θα ήταν λογικό για παράδειγμα, κάθε φορά που ένα σχολείο χρειάζεται επισκευή μιας βρύσης, να προκηρύσσεται ένας χρονοβόρος διαγωνισμός. Εκεί ακριβώς “πατάνε” όμως ένα σωρό αποφάσεις του δημοσίου τομέα, που χαρίζουν διαρκώς μικρά και μεσαία έργα στους ίδιους και τους ίδιους αναδόχους.
Η “Διαύγεια” είναι ένα χρήσιμο εργαλείο – αλλά είναι σαφές ότι η ανάρτηση των αποφάσεων δεν αρκεί. Τα στοιχεία πρέπει να αξιοποιούνται από τους αρμόδιους φορείς και την αντιπολίτευση, οι έλεγχοι να είναι διαρκείς και εξαντλητικοί. Αλλιώς, οι “ημέτεροι” θα βρίσκουν πάντα τρόπο να κάνουν τη δουλειά τους.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.