Την Τρίτη η Άνγκελα Μέρκελ επισκέπτεται την Ελλάδα. Το ετήσιο τσεκ των σειρήνων της αεράμυνας αναβάλλεται για δυο μέρες αργότερα προς αποφυγήν παρεξηγήσεων και ρεπορταζιακού οργασμού σχετικά με το πώς το πήρε η ίδια, ο κόσμος, ο Κουβέλης με ερωτήματα του τύπου “τι συμβολίζει αυτή η κίνηση; Ήταν τυχαία; Υπονοούσε κάτι η ελληνική συγκυβέρνηση; Έχουμε πράξη αντίστασης;”
Οι γελαστοί υποτελείς και το… face control
Ε όχι και εισβολέας όμως ολόκληρη Καγκελάριος. Απλώς μουσαφίρης. Αν έβλεπε βέβαια κανείς τη φάτσα του Σαμαρά, θα είχε την αίσθηση ότι μόλις είχε καταφτάσει το μεγάλο αφεντικό. Και προκειμένου να συνεχίσει να τρώει που και που κανένα κόκκαλο, έστησε ένα φαντεζί σκηνικό.
Κόκκινο χαλί, ελεύθεροι σκοπευτές, χαμόγελα, αποκλεισμένοι στα σπίτια τους ή στους δρόμους Αθηναίοι και 6.000 αστυνομικοί σε ρόλο κριτή οντισιόν για το ποια φάτσα μας κάνει να κυκλοφορεί. Αρκετοί δεν πέρασαν αυτό το… ιδιότυπο face control. Αν έχεις μούσια, μακρύ μαλλί και κουβαλάς σακίδιο ξαφνικά βρίσκεσαι με χειροπέδες.
Εκείνη πάλι ατάραχη και σε… κέφια. Το μόνο που αντίκρισε ήταν ένστολους και γελαστούς υποτελείς. Δεν πήρε μυρωδιά φυσικά ούτε από άστεγους, ούτε από διαδηλωτές, ούτε από οργισμένους Έλληνες. Με ένα τραπεζομάντιλο παλιάς κοπής είχε σκεπάσει το background ο πρωθυπουργός μας, αλλά μάλλον δεν άκουσε αυτό που ήθελε.
Με ύφος χιλίων καρδιναλίων η Μέρκελ δηλώνει πως… εύχεται να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ, αλλά δεν παίρνει κι όρκο κιόλας. Επιμένει φυσικά στην εφαρμογή των μέτρων και στα καπάκια μαθαίνουμε εκτός των άλλων πως τα νησιά που δεν έχουν πάνω από 150 κατοίκους βγαίνουν στο σφυρί. Οι κάτοικοι; Ας κόψουν το λαιμό τους. Ίσα–ίσα ο παππούς και η γιαγιά που έμεναν 50 και βάλε χρόνια σ’ αυτά έχουν μια ευκαιρία για νέα ζωή.
Αντί να βγούμε λοιπόν όλοι στους δρόμους και να κορνάρουμε από ευτυχία σε στυλ Euro 2004, αμέσως άρχισαν τα παράπονα. Κακεντρεχή σχόλια όπως «Ζητούνται άλλοι 150 να αποβιβασθούμε προς κατάληψη ελληνικής ακατοίκητου νήσου», «Ψέριμος 130, Γαύδος 88, Φαρμακονήσι 74, Αντίπαξοι 65, Κάτω Κουφονήσι 60, η Ηρακλειά σώζεται στο νήμα με 151 κατοίκους», πλημμύρισαν το διαδίκτυο.
Υπάρχει πάντως ένας λόγος να ευγνωμονούμε την κ. Μέρκελ. Η τιμή που μας έκανε και πάτησε τα εδάφη μας αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για την εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων. Διότι μη νομίζετε, μαζί με τον Αμερικανό διαδηλωτή ξεγυμνώθηκαν και κάποια ακόμη πράγματα. Το ζητούμενο βέβαια, είναι να μη χαθούμε στην μετάφραση….
Κίνδυνος η… συνήθεια
Το να αποσιωπάς την αλήθεια, είναι σαν να θάβεις το χρυσάφι έλεγε ο Πυθαγόρας. Παρόλα αυτά δεν έχουμε και τόσο καλή σχέση μαζί της. Ίσως επειδή δεν έχουμε καλή σχέση και με το χρυσάφι. Έστω και για λίγο όμως, αξίζει να θυμίσουμε κάτι από… Σκρουτζ Μακ Ντακ και να κολυμπήσουμε σ’ αυτό.
Την Τρίτη σίγουρα δεν βιώσαμε κάτι το πρωτόγνωρο. Η 9η Οκτωβρίου δεν αποτέλεσε την απαρχή των κοινωνικών αναταραχών που πολλοί περίμεναν. Το μεγάλο μπαμ πήρε παράταση για την επόμενη μεγάλη συγκέντρωση.
Τηρουμένων των αναλογιών και των δυσκολιών πράγματι είδαμε αρκετό κόσμο να κατεβαίνει, αλλά μέχρι εκεί.
Ίσως πρέπει να δεχτούμε ότι η ιστορία αποτελεί την εικόνα του μέλλοντος. Οι άνθρωποι είμαστε ολίγον προβλέψιμοι και συνάμα απρόβλεπτοι. Οποιοδήποτε κίνημα γεννήθηκε τα τελευταία χρόνια, γεννήθηκε αυθόρμητα. Οι Αγανακτισμένοι αποτέλεσαν την εξαίρεση. Αποτέλεσαν copy paste μιας αντίστοιχης ισπανικής πρωτοβουλίας και απέδειξαν την τρομακτική ισχύ των social media. Απέδειξαν όμως και κάτι πιο σημαντικό που είχε προλάβει να φανεί από τον Δεκέμβρη του 2008.
Εκτός των καμμένων μεγαλοεπιχειρήσεων, άξιζε να προσέξει κανείς την ανάγκη του κόσμου να εκφράσει αυτό που τον καταπίεζε. Να εναντιωθεί σε ένα σύστημα που του ρουφούσε μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο το αίμα. Και φανταστείτε μιλάμε για μια τετραετία πίσω. Τώρα ο κόσμος έχει τους τετραπλάσιους λόγους να θέλει να διαμαρτυρηθεί.
Η αλήθεια όμως είναι ότι παραμένει μουδιασμένος, αν και έχει πολλά να πει, πολλά να εξιστορήσει από τη σκληρή καθημερινότητα του και ακόμα περισσότερα να πράξει. Μοιάζει ζαλισμένος από τα απανωτά μέτρα, τις απότομες αλλαγές στη ζωή του. Μοιάζει φοβισμένος από τα παράθυρα, τις νέες εξαγγελίες περί νέων μέτρων, από τους φασίστες, από τον Τσίπρα, από όλα όσα μας περιμένουν και κανείς φαίνεται πως δεν ξέρει με σιγουριά.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ξεπροβάλλει είναι αυτός της συνήθειας. Να συνηθίσει να βλέπει το παιδί του νηστικό, να συνηθίσει να ζητάει δανεικά, να συνηθίσει να δουλεύει για 200 ευρώ 10 και 12 ώρες, να συνηθίσει να χάνονται όσα κέρδισε και να αρκείται στο ότι αυτά συμβαίνουν σ’ όλους.
Ο κόσμος θέλει να κατέβει στο δρόμο, αλλά έχει εγκλωβιστεί στο ενδιάμεσο. Διαμαρτύρονται πολλοί, αλλά φαίνονται λίγοι. Τα μαζεμένα ρυάκια δεν γίνονται χείμαρρος. Στην παρούσα φάση μάλλον του λείπει η αφορμή. Η σπίθα. Αν και η ανεργία έχει φτάσει στο 25%, αν και οι συντάξεις μοιάζουν πλέον με είδος πολυτελείας για την ώρα σιχτιρίζει, αλλά μεταξύ σοβαρού και αστείου μιλά για την ανάγκη του να καεί το σύμπαν και να ξεκινήσουν όλα από την αρχή.
Δεν θέλει απλώς να εκτονωθεί. Το χρειάζεται, αλλά ξέρει ότι όσες καρπαζιές και αν συλλέξει ένας αστυνομικός, όσες φορές και αν βρίσει την Μέρκελ το πρόβλημα του θα παραμείνει. Θέλει να διεκδικήσει αυτό που του αναλογεί. Ο Θοδωρής Ηλιόπουλος, ένας από τους πολλούς διαδηλωτές που φορτώθηκαν άδικα ένα βαρύ κατηγορητήριο, και παρόμοια περιστατικά μάλλον αναμένεται να δούμε αρκετές φορές στο μέλλον, είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ότι “ο Δεκέμβρης γέννησε ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης και κυρίως, ξεκόλλησε τα παιδιά από τα playstations και τα internet cafe. Είναι αφελές κι άδικο να λες πως τα παιδιά βγήκαν στο δρόμο μόνο για να εκτονώσουν την οργή τους. Τα ιδανικά και τα όνειρά τους διεκδίκησαν”. Με αυτό τον τρόπο ήθελε να απαντήσει σε όσους υποβάθμιζαν τα κίνητρα των κινητοποιήσεων το 2008. Κίνητρο λοιπόν υπάρχει. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα στο να μετουσιωθεί σε πράξη.
Η Μέρκελ δεν αποδείχτηκε ικανή, να προκαλέσει την έκρηξη. Συνέβαλαν βέβαια σε όλα αυτά η κινδυνολογία που οργίασε, η δυσκολία πρόσβασης στο κέντρο και φυσικά ένα χουντικό απομεινάρι που επικαλέστηκε η αστυνομία περί απαγόρευσης συναθροίσεων. Κάποιοι δικαίως πίστεψαν ότι η ΕΛ.ΑΣ είχε υποπέσει σε ένα μεγάλο φάουλ. Δεν είναι κρυφό πως αν απαγορεύσεις κάτι σε έναν άνθρωπο, είναι πιο πιθανό να παραβεί την εντολή σου, πόσω μάλλον όταν πρόκειται για ένα αυτονόητο δικαίωμα του, παρά να την υπακούσει τυφλά. Ούτε αυτό όμως αποδείχτηκε αρκετό.
Μήνυμα εστάλη πάντως στην Μέρκελ. Το πρόβλημα αφορά το περιεχόμενό του…
Ένα ήσυχο απόγευμα
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η κυβέρνηση δεν υποτιμά τη δύναμη του κινήματος εξ ου και τα… δρακόντεια μέτρα. Το κίνημα αντιθέτως δεν δικαιώνει τις μέχρι τώρα προσδοκίες. Η άφιξη της Μέρκελ στην Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από τα περισσότερα ευρωπαϊκά μέσα, μεταξύ αυτών και τα ελληνικά φυσικά, ως η πλέον επικίνδυνη έξοδός της από τη Γερμανία. Ωστόσο, μιλώντας με όρους… στοιχήματος όσοι πόνταραν στην παραπάνω πρόβλεψη οδηγήθηκαν στον… κουβά.
Η καγκελάριος πέρασε ένα πολύ ήσυχο απόγευμα, έκανε επίδειξη δύναμης και μάλλον δεν κατάλαβε τον λόγο όλης αυτής της γκρίνιας που έχει ξεσπάσει για την πολιτική λιτότητας. Από τη στιγμή λοιπόν που ο κόσμος δείχνει να… αντέχει, δικαίως και η ίδια μπορεί να πιστεύει πως έχει τη δυνατότητα να τεντώσει κι άλλο το σκοινί.
Ας σκεφτούμε απλά. Αν ένας φίλος σας ενοχλείται από το πείραγμα που του κάνετε, το λογικό είναι να αντιδράσει και τότε αυτόματα θα αλλάξετε τη συμπεριφορά σας. Αντιθέτως αν δεν εκφράσει ποτέ τη δυσαρέσκειά του, εσείς θα συνεχίζετε και μέρα με τη μέρα θα του κάνετε τη ζωή όλο και πιο δύσκολη. Μια ωραία πρωία βέβαια μπορεί να μη σηκώνει πια το τηλέφωνο του όταν θα τον καλείτε και εδώ ίσως μπορεί να ποντάρει ο… ντροπαλός και εσωστρεφής για την ώρα λαός μας.
Κέρδισε χρόνο
Ωφελημένη βγήκε και η κυβέρνηση. Μπορεί να μην άκουσε αυτά που περίμενε και να έβαλε λυτούς και δεμένους για να αποδείξει ότι την πόρτα μας χτύπησαν καλά μαντάτα, όμως κέρδισε πολύτιμο χρόνο σχετικής ηρεμίας, ενώ έδειξε πως ελέγχει την κατάσταση. Την ίδια ώρα έστειλε ένα σαφές μήνυμα του πώς θα κινηθεί μελλοντικά σε περίπτωση αναταραχών….
Παρακράτος
Η ΕΛ.ΑΣ είτε με είτε χωρίς εντολή έχει πλήρη ελευθερία κινήσεων. Χρησιμοποιεί όσα χημικά θέλει, βαράει όσο θέλει, όπως θέλει, ενώ πλέον έχει και… αντλίες νερού.
Το πρωτοσέλιδο της ΑΥΓΗΣ με λίγες εικόνες τα λέει όλα. Πλέον ένας αστυνομικός μπορεί να χρησιμοποιεί εκτός της ασπίδας που του δίνεται και ανθρώπους για να προστατευτεί. Πλέον μπορεί να ανοίγει κεφάλια, να συλλαμβάνει αθώους και να δημοσιεύει τα πρόσωπά τους. Η ΕΛ.ΑΣ δεν ψήφισε μόνο Χρυσή Αυγή. Λειτουργεί χρησιμοποιώντας την πρακτική της. Και από τη στιγμή που ο φασισμός έχει νομιμοποιηθεί, δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα να τρομοκρατεί, να εφαρμόζει τους δικούς της νόμους και κανόνες.
Πού ΠΑΜΕ;
Την ίδια ώρα στις τάξεις του κινήματος, υπάρχει ένα θέμα συνοχής. Η παρουσία του ΠΑΜΕ στη διαδήλωση ομολογουμένως προκάλεσε αίσθηση. Ένα κόμμα του 4 και 5% κατέβασε τον τριπλάσιο κόσμο από όλους τους υπόλοιπους μαζί. Η δυναμική του σε έκανε να ανατριχιάσεις. Για άλλη μια φορά όμως επέλεξε να κρατήσει αποστάσεις. Και γι’ αυτό τον λόγο αποδοκιμάστηκε.
Σε μια τέτοια συγκυρία η αλληλεγγύη όχι μόνο δεν πρέπει να παραμερίζεται, αλλά να αποτελεί ισχυρό όπλο. Στις σχολές η φοιτητική οργάνωση του ΚΚΕ κράτησε την ίδια στάση. Δεν σήκωσε το χέρι για το ψήφισμα στήριξης στους 24 συλληφθέντες.
Τί φοβούνται άραγε στον Περισσό; Μήπως εκτεθούν; Μήπως παρασυρθούν; Αυτό θα συνέβαινε μόνο αν δεν είναι σίγουροι για την ταυτότητά τους.
Ίσως να ξέρουν και κάτι παραπάνω. Ίσως και όχι. Το σίγουρο είναι ότι με μια αντίσταση διαμελισμένη, ακόμα και αν αυθόρμητα ξεσπάσει ένα ακόμα κοινωνικό κίνημα, τότε το μέλλον αυτόματα κρίνεται αβέβαιο γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Τη στιγμή που στον αντίποδα, ακόμα και αν ο ένας ρουφιανεύει τον άλλο, την ίδια ώρα τον σιγοντάρει. Δεν αποτελεί ακριβώς στάση προς μίμηση, αλλά έχει ένα ενδιαφέρον να δούμε πως είναι να μην κυνηγάμε την ουρά μας.
Ιστορικές στιγμές
Κάνοντας μια σούμα, διαπιστώνουμε πως βιώνουμε ιστορικές στιγμές. Χρόνια που μας φαίνονταν μακρινά, μοιάζουν μέρα με τη μέρα όλο και πιο κοντά στο τώρα. Ενδεικτικό της αστάθειας και των παιχνιδιών που παίζονται είναι το πρώτο θέμα της ιστοσελίδας tovima.gr που μιλά για κίνδυνο εδραίωσης αυταρχικού καθεστώτος στην καρδιά της Ευρώπης, αναφερόμενο στην Ελλάδα. Πέρασε στα ψίλα. Ενδεχομένως να αποτελούσε ένα ακόμα τρικ αποθάρρυνσης του κόσμου, όμως το πώς και πόσο εύκολα πλέον παίζει κανείς με την λέξη χούντα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Και αν τελικά μας την κοτσάρουν, καλό είναι να θυμηθούμε ότι εκτός από… δρόμους, χάθηκε το δικαίωμα του να διαφωνείς, του να έχεις λόγο στο πως θες να ζήσεις, αλλά ακόμα και εδάφη, με το έγκλημα της Κύπρου να παραμένει ακόμα νωπό.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.