Είναι ζόμπι και δεν είναι χορτοφάγα!

Το βράδυ της Κυριακής (13/10/13) η τέταρτη σεζόν της πολύκροτης πλέον σειράς «The Walking Dead», έκανε πρεμιέρα στο αμερικάνο κανάλι AMC, σπάζοντας κάθε ρεκόρ τηλεθέασης!

Τη στιγμή που το αμερικάνικο δίκτυο μετέδιδε αγώνες μπέιζμπολ και ράγκμπι, τα… «ζόμπια» [1] καθήλωναν περισσότερους από 16,1 εκ. τηλεθεατές μπροστά από τις οθόνες τους, προκειμένου να πάρουν μυρωδιά από αίμα… Έστω και μολυσμένο.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο όρος «ζόμπι», όχι με βέβαια με την έννοια που όλοι γνωρίζουμε σήμερα, πρωτοεμφανίστηκε στην Αφρική όπου ιδεολογικά υπάρχει ακόμα και σήμερα με την παρθένα εκδοχή του. Αναφέρεται κυρίως σε τελετές βουντού και ουσιαστικά χαρακτηρίζει το νεκρό ον που επανέρχεται στη ζωή κατόπιν τελετών από ιερείς που έχουν ασπαστεί τα βουντού και αποκαλούνται «Μπόκορς».

Ζόμπι… τζάμπα πράμα!
Όπως αντιλαμβάνεται κανείς βέβαια, στη συνέχεια το ζόμπι γίνεται κτήμα του εκάστοτε Μπόκορ. Αυτά βέβαια στη μία πλευρά της Μαύρης Ηπείρου, καθώς υπάρχει και μια άλλη εκδοχή που θέλει τους Μπόκορς να αιχμαλωτίζουν μέρος των ψυχών των ανθρώπων, τις οποίες στη συνέχεια τοποθετούν μέσα σε δοχεία. Ο λόγος βέβαια είναι για να ελέγχουν τα σώματα των ψυχών που κατέκτησαν, αλλά και το κέρδος. Κι αυτό γιατί μπορούν να πουλήσουν τα δοχεία σε άλλους, με σκοπό την ίαση σπάνιων ασθενειών ή ακόμα και την επιτυχία σε επαγγελματικό επίπεδο (σ.σ. κάτι σαν το… λαγοπόδαρο δηλαδή)!

Εισιτήριο χωρίς επιστροφή!
Στην παραπάνω περίπτωση πάντως, έρχεται και μια άλλη ιστορία να «κουμπώσει» στη λαϊκή παράδοση και αναφέρεται στα «τρένα των μαγισσών». Για να μετατρέψουν σε ζόμπι έναν άνθρωπο, οι μάγισσες πρέπει πρώτα να τον σκοτώσουν και στη συνέχεια να μεταφέρουν το άψυχο σώμα στο σημείο που γίνονται οι τελετές. Κάπως έτσι λοιπόν, στην Αφρική η κατασκευή σιδηροδρομικών γραμμών σε άγονες περιοχές, προκειμένου να μεταφέρουν ντόπιους εργάτες, έδωσε τροφή στο θρύλο. Σύμφωνα με τον οποίο, οι εργάτες είναι ζόμπι που ψάχνουν συνεχώς για το επόμενο θύμα.

Αν κάποιο βράδυ λοιπόν, βρεθεί στο δρόμο τους το θύμα, η εξέλιξη θα είναι μάλλον η αναμενόμενη. Ο θρύλος θέλει τους εργάτες να προσφέρουν μετακίνηση στον ανυποψίαστο άτυχο, ρωτώντας τον αν προτιμά μετακίνηση με επιστροφή. Εφόσον η απάντησή του είναι θετική, τον σκοτώνουν και στη συνέχεια πετάνε το άψυχο σώμα του σε σημείο που κανείς δεν μπορεί να εντοπίσει. Αν πάλι η διαδρομή είναι απλή, τότε και τα πράγματα είναι απλά: τον σκοτώνουν μεν, επιστρέφει ως ζόμπι, δε! Η παράδοση μιλά ακόμα και για φορτηγά που φορτωμένα με εργάτες, εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό.

Στην Αϊτή η πρώτη επαφή

Ο πρώτος ισχυρισμός πάντως για την επαφή με ζόμπι, έρχεται από την Αϊτή, το μακρινό 1937. Τότε, η Ζόρα Νιλ Χέρστον (λαογράφος, ανθρωπολόγος και συγγραφέας) ασχολήθηκε πολύ στενά με την υπόθεση της Φελίτσια Φέλιξ Μέντορ. Μιας γυναίκας που πέθανε και ενταφιάστηκε το 1907, σε ηλικία 29 ετών και σύμφωνα με τους συγγενείς της, ήταν η ίδια που εμφανίστηκε μπροστά τους 30 χρόνια μετά την κηδεία της! Η γυναίκα υποβλήθηκε σε ακτινολογική εξέταση προκειμένου να διαπιστωθεί αν έχει το ίδιο κάταγμα στο πόδι με την Φελίτσια Μέντορ και παρότι κάτι τέτοιο δεν διασταυρώθηκε, η υπόθεση διατήρησε την αρχική της ίντριγκα.

Σύμφωνα με τις φήμες από την έρευνα της Χέρστον, στα ζόμπι κατά την ανάνηψη δίνονταν και ισχυρές ψυχοδραστικές ουσίες, που είχαν ως αποτέλεσμα την ίαση και ανοσία ακόμα των πλέον δυνατών τραυμάτων! Η ίδια το 1942 έγραψε στην αυτοβιογραφία της πως «αν η επιστήμη καταφέρει να συναντηθεί με τη σχέση των βουντού σε Αϊτή και Αφρική, τότε μπορεί να αποκαλυφτούν πολύ μεγάλα ιατρικά μυστικά, άγνωστα στην Ιατρική, δίνοντάς της παράλληλα δύναμη, μεγαλύτερη και από αυτήν που προσφέρουν οι τελετές βουντού».

Ο ρόλος του Κλέρβιους Ναρσίς
Τη θεωρία του μάλιστα επιχειρεί να επιβεβαιώσει και ο Αϊτινός Κλέρβιους Ναρσίς, ο οποίος τον Απρίλιο του 1962 διακομίστηκε στο νοσοκομείο με υψηλό πυρετό και πόνους στο σώμα, όπου τελικά και υπέκυψε. Η κηδεία του έγινε την επόμενη μέρα, αλλά 18 χρόνια αργότερα ένας άνδρας πλησίασε την αδερφή του Ναρσίς, ισχυριζόμενος ότι είναι ο νεκρός αδερφός της!

Η εισβολή στη μεγάλη οθόνη
Τα ζόμπι έχουν πλέον κατακλύσει τις οθόνες των κινηματογράφων, των τηλεοράσεων αλλά και των pc, με την αρχή όμως να γίνεται το 1932 στην ταινία «Λευκό Ζόμπι» του Βίκτορ Χαλπερίν. Τρία χρόνια νωρίτερα, είχε προηγηθεί και η νουβέλα «Το μαγικό νησί», ενώ απογειώθηκαν σε τηλεθέαση το 1968, στην ταινία του αφροαμερικανού Τζορτζ Άντριου Ρομέρο, «Η νύχτα των Ζωντανών Νεκρών».

Στη συνέχεια ακολούθησαν κι άλλες μεγάλες επιτυχίες στο χώρο, όπως «Η Αυγή των Νεκρών», η «Μέρα των Ζωντανών Νεκρών» (αμφότερες αποτέλεσαν ουσιαστικά συνέχεια στην ταινία του Ρομέρο), αλλά και οι πρόσφατες «Ζωντανός Θρύλος» με τον Γουίλ Σμιθ, «Παγκόσμιος Πόλεμος Ζ» με τον Μπράντ Πιτ, «Τα Ζόμπι δεν είναι χορτοφάγα» και βέβαια η σειρά «The Walking Dead», που ήδη μετράει εκατομμύρια φίλους και θαυμαστές και είναι βαθμολογημένη με 8.7/10 στο IMDB, η οποία σημειωτέον ξεκίνησε και βασίστηκε στα ομώνυμα αμερικάνικα κόμικς!

Ζόμπι εδώ, ζόμπι εκεί… ζόμπια και παραπέρα!
Παράλληλα βέβαια, ο όρος ζόμπι εισχώρησε και σε πολλά άλλα απλά καθημερινά πράγματα της ζωής. Αρχικά στη μουσική, με τον όρο ζόμπι να χρησιμοποιείται κυρίως σε πιο επαναστατικά τραγούδια, υποδηλώνοντας άβουλα όντα μπροστά στη δύναμη της εξουσίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το «Zombie» από τους «Cranberries».

Και βέβαια από τα «Zombie Walks [4]» τα οποία ουσιαστικά αποτελούν promotions διαφόρων εταιριών για διαφημιστικούς λόγους και λαμβάνουν χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο (Σαντιάγκο, Τορόντο, Μπουένος Άιρες, Παρίσι, Κοπεγχάγη, Νιου Τζέρσεϊ, Νόττινχαμ, Ρεσίφε, Μόσχα κ.ο.κ) μέχρι το… νέο αυτοκίνητο της Hyundai, που θα αντιμετωπίσει τα ζόμπι!

Ψάχνοντας την αλήθεια…
Τώρα για το πού ακριβώς βρίσκεται η αλήθεια στην όλη ιστορία, το τοπίο παραμένει μάλλον θολό. Τόσο θολό, όσο και το μυαλό του Ναρσίς, πιθανότατα μετά τη χρήση ναρκωτικών ουσιών από το φυτό Δατούρα, τουλάχιστον σύμφωνα με τις επίσημες τοποθετήσεις των ιατρών που τον εξέτασαν το 1962. Σε κάθε περίπτωση, το μόνο σίγουρο σε όλες τις περιπτώσεις και τις αντίστοιχες εικασίες, είναι πως τα ζόμπι είναι νεκροί οργανισμοί.

Και δεν είναι… χορτοφάγα!

Σύντομες διευκρινήσεις

[1] Ζόμπια είναι ο όρος που έχει επικρατήσει στην αργκό καθομιλουμένη των απανταχού θαυμαστών της σειράς «Walking Dead».

[2] Ο εθνοβοτανολόγος ασχολείται με τη μελέτη των σχέσεων μεταξύ των φυτών και των λαών.

[3] Η Δατούρα (Datura) γνωστή και σαν διαβολόχορτο, είναι φυτό που χρησιμοποιείται από τους τοξικομανείς και προκαλεί ταραχή, έντονη ναυτία, διαστολή της κόρης των ματιών, Θολούρα και κακή εστίαση στην όραση, ταχυπαλμία, έντονο αποπροσανατολισμό, ντελίριο, ευαισθησία στο φως και στο θόρυβο, ξηρό στόμα και μάτια, ρινορραγία, απώλεια μνήμης, χρόνου και εντέλει ελέγχου του σώματος.

[4] Τα «Zombie Walks» είναι μια μορφή φεστιβάλ όπου ομάδες ανθρώπων ντύνονται με κοστούμια ζόμπι και περιφέρονται με μεθοδευμένο τρόπο σε δημόσια μέρη, με σκοπό την ψυχαγωγία ή κάτι πιο συγκεκριμένο, όπως την κατάρριψη ενός ρεκόρ ή την προώθηση ενός κοινωνικού σκοπού.