Εσύ θα ξενυχτήσεις απόψε για τα Όσκαρ;

Εσύ θα ξενυχτήσεις απόψε για τα Όσκαρ;

Λίγο πριν ανάψουν τα φώτα της 91^ης Τελετής Απονομής βραβείων Όσκαρ, ξαναβλέπουμε τις ταινίες που διεκδικούν το βραβείο Καλύτερης Ταινίας, ετοιμάζοντας καφέ και πίτσα για ξενύχτι. Για να μην έρθει κανείς να μας κατηγορήσει ως Χούλιγκαν που βλέπουν μόνο Λάνθιμο!

Αποφεύγουμε βαρύγδουπες δηλώσεις τύπου «ποιος ασχολείται τώρα με τα Όσκαρ». Ας μην κρυβόμαστε: Τα Όσκαρ είναι ένα κινηματογραφικό πανηγύρι το οποίο όλοι οι φίλοι του μέσου, λίγο ή πολύ, διασκεδάζουμε να συζητάμε. Έχουμε ξεπεράσει, θαρρώ, το γεγονός ότι τα Όσκαρ δεν είναι σφραγίδα, αλλά απλή ένδειξη καλλιτεχνικής ποιότητας. Και το αντίστροφο. Το 1977 ο θρυλικός  «Ταξιτζής» του Σκορσέζε έχασε το Όσκαρ από το, αγαπημένο κατά τ’ άλλα, «Rocky» με το Σταλόνε(!)  Και προφανώς, τόσο η υποψηφιότητα όσο και η βράβευση μιας ταινίας, δε γίνεται με αμιγώς καλλιτεχνικά κριτήρια. Ας μην ξεχνάμε τον Harvey Weinstein, του οποίου η σφραγίδα ως παραγωγός ήταν, για 20 χρόνια και βάλε, συχνότατη εγγύηση Οσκαρικών δαφνών, πριν το ξαφνικά ευερέθιστο Hollywood θυμηθεί μόλις προσφάτως να τον διώξει κλοτσηδόν από τους κύκλους του.

H «χρυσή εποχή» των Όσκαρ, όταν κοινό στηνόταν μπροστά στο τηλεοπτικό γυαλί για να δεί λαμπερούς σταρ, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Και καλώς έκανε. Άλλη εποχή, άλλο πλαίσιο. Φέτος, οι διοργανωτές στην προσπάθειά τους να γίνει δημοφιλής η τελετή ως τηλεοπτικό προϊόν, έχουν κάνει απανωτές γκάφες, σαν να ‘χουν βαλθεί  να υπονομεύσουν την όποια υπόσταση έχει ο θεσμός. Δημιούργησαν νέα κατηγορία Όσκαρ «Most Popular Film»,  ανακοίνωσαν ότι  4 κατηγορίες Όσκαρ, μεταξύ των οποίων αυτά Φωτογραφίας και Μοντάζ  δε θα προβληθούν στη ζωντανή μετάδοση, με σκοπό η τελετή να έχει μικρότερη διάρκεια. Μετά από μαζικό και ευηπόληπτο κράξιμο, τα πήραν όλα πίσω. Επίσης, είναι η πρώτη φορά (μετά από ένα..φιάσκο το 1989) που η τελετή δε θα έχει κεντρικό παρουσιαστή. Αχ, Billy Crystal, μας λείπεις.

Πού και πού, συναντάμε πραγματικά αξιόλογες ταινίες στις λίστες των Οσκαρικών Υποψηφιοτήτων. Φέτος είναι μια τέτοια χρονιά.  Κι όσοι είναι να δουν τα Όσκαρ, θα τα δουν για τις ταινίες, είτε σκάσουν μύτη οι σταρ φορώντας παγιέτα, είτε όχι. Για όσους λοιπόν αποφασίσουν να ξενυχτήσουν, παρέα μ’ εμάς, ας θυμηθούμε, λίγες ώρες πριν την τελετή, τις ταινίες που διεκδικούν το μεγάλο βραβείο: το Όσκαρ Καλύτερης ταινίας.

The Favourite (Η Ευνοούμενη) του Γιώργου Λάνθιμου

Στην Αγγλία του 18^ου αιώνα, δυο γυναίκες διεκδικούν την εύνοια της Βασίλισσας, και μαζί την ανεξάρτητη υπόστασή τους σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο. Στην τρίτη αγγλόφωνη απόπειρά του, ο Γιώργος Λάνθιμος καθόλου δε νοιάζεται να κάνει μια συμβατική ταινία εποχής. Με την «Ευνοούμενη» εξελίσσει και εμπλουτίζει εκπληκτικά το ιδιοσυγκρασιακό κινηματογραφικό του σύμπαν δίνοντας μια εξαιρετική, πολυεπίπεδη ταινία, καταφέρνοντας να σκοράρει την πρώτη του οσκαρική υποψηφιότητα ως σκηνοθέτης. Ακολουθώντας αγαπημένα του μοτίβα, παρουσιάζει στρεβλωμένες εκδοχές της πραγματικότητας καδράροντας ανθρώπους που φαντάζουν μικροί, ανήμποροι, συχνά γελοίοι, παγιδευμένοι μέσα σε παραμορφωμένους, μεγάλους χώρους. Βάζει στο κέντρο ένα αλληλένδετο γυναικείο τρίο: μια βασίλισσα, αντι-ηρωίδα, που αναιρεί συνεχώς το ρόλο της, αφήνεται έρμαιο καταστάσεων, επιλέγοντας να εκμεταλλεύεται πνοές ζωής από δύο φιλόδοξες προσωπικότητες που, μοιραία, σκοντάφτουν πάνω στα περιορισμένα όρια του πλαισίου που «υπηρετούν». Μια ταινία auteur, ένα arthouse σινεμά που κατάφερε με την ιδιοφυή του δύναμη να γίνει εμπορική επιτυχία, παγκοσμίως.  10 Υποψηφιότητες για Όσκαρ, σε όλες τις βασικές κατηγορίες, με την Ολίβια Κόλμαν στον Α’ Γυναικείο και το Γιώργο Μαυροψαρίδη στο μοντάζ να έχουν μεγάλες πιθανότητες βράβευσης. Go, go Yorgos!

Green Book (Το Πράσινο Βιβλίο) του Peter Farrely

To Negro Motorist Green Book ήταν ένας οδηγός επιβίωσης για Aφροαμερικανούς που επιχειρούσαν να ταξιδέψουν στην Αμερική των μέσων του προηγούμενου αιώνα, περιλαμβάνοντας προορισμούς όπου επιτρεπόταν η πρόσβασή αυτών ώστε να αποφεύγεται αλληλεπίδραση με λευκούς. Βασισμένη σε πραγματική ιστορία, η ταινία Green Book είναι ένα road movie, όπου ένας λευκός Ιταλο-Αμερικανός της εργατικής τάξης του Μπρονξ γίνεται σωφέρ ενός Μαύρου εστέτ πιανίστα κλασικής μουσικής, που αποφασίζει να κάνει περιοδεία στο σκληρό Αμερικάνικο Νότο.  Αντιστρέφοντας το «Σωφέρ της Κυρίας Ντέιζι», μακριά από το ρόλο του κακόμοιρου-πάντα-σκλάβου-μαύρου Μπαρμπα-Θωμά, η ταινία μπορεί να διαδραματίζεται στα 60s, κρύβει ωστόσο μια ηθελημένη αχρονικότητα, κλείνοντας το μάτι σε, προσωπικότητες που προσπάθησαν να αλλάξουν, πετυχημένα ή όχι, το κοινωνικο-πολιτικό γίγνεσθαι στην Αμερική. Πίσω από την ταινία κρύβεται το σκηνοθετικό χέρι ενός εκ των δύο αδελφών-δημιουργών του «Ο Ηλίθιος κι ο Πανηλίθιος». Ω ναι, με το Jim Carrey. Ο Φαρέλι περνά από τις χοντροκομμένες κωμωδίες των 90s, σε ένα από τα καλύτερα δείγματα mainstream κινηματογράφου που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Ας μην παρεξηγηθούμε, με τον όρο «mainstream» εννοούμε «σινεμά που απευθύνεται σε ευρύ κοινό», όχι arthouse, δύσκολες ταινίες. Ναι, το «Green Book» δεν ήρθε για να γράψει κινηματογραφική ιστορία. Αλλά θα περάσεις υπέροχα ενώ τη βλέπεις. Γουστάρουμε να βλέπουμε τέτοιες ταινίες, που εν δυνάμει μπορούν να φέρουν κοινό στην κινηματογραφική αίθουσα, πετυχαίνοντας διάνα τη λεπτή ισορροπία  της ψυχαγωγίας με το κοινωνικο-πολιτικό σχόλιο. Ερμηνευτικό ντουέτο που σπάει κόκκαλα, οι Viggo Mortensen και Mahersala Ali διεκδικούν δύο από τις 5 Υποψηφιότητες για Όσκαρ της ταινίας, κι ο δεύτερος μάλλον θα φύγει νικητής.

Roma του Alfonso Cuaron

Καμία σχέση μην ψάχνεις εδώ με την πρωτεύουσα της Ιταλίας. Ο Alfonso Cuaron, στη σπουδαιότερη ίσως, ταινία του, γυρνά πίσω στη μεσοαστικές γειτονιές του Μεξικό της δεκαετίας του ’70, παρατηρώντας την καθημερινότητα μιας οικογένειας (μπαμπάς, μαμά, γιαγιά, παιδιά) σε κρίση, και της Ινδιάνικης καταγωγής υπηρέτριάς της μέσα σε ένα χρόνο. Μιας οικογένειας που ίσως, μάλλον, είναι η δική του. Η αυτοβιογραφική διάθεση του Cuaron εδώ είναι διακριτική, παρατηρεί από μακριά, επιλέγοντας να μη βάλει σε πρώτο πλάνο ένα δικό του alter-ego. Ζωγραφίζει, ωστόσο, συνεχείς πινελιές αναμνήσεων, που αν κοιτάξεις καλύτερα, μιλούν για νεανική αθωότητα, όνειρα, αγάπη για σινεμά, νοσταλγία. Κινηματογραφεί εκπληκτικά το χώρο-χρόνο, κάνοντάς σε ως θεατή να αντιληφθείς την υποκειμενική γεωγραφία του σπιτιού της οικογένειας, της πόλης που φιλοξενεί ξένοιαστες βόλτες και αιματηρές διαδηλώσεις, μιας φτωχογειτονιάς με παράγκες,  της θάλασσας στο τουριστικό θέρετρο. Και στο τέλος, αν σκεφτείς,  σου δίνει την απάντηση για το τί στο καλό δουλειά έχει εκείνο το (ίδιο; ) αεροπλάνο που επιμένει να εμφανίζεται συνεχώς στον ουρανό, ταξιδεύοντας (ποιόν; ) κάπου μακριά. 10 Υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεγάλο φαβορί για σκηνοθεσία. Άσε το αγαλματάκι κάτω ρε Αλφόνσο, πήρες πρόπερσι Όσκαρ για το Gravity, εμείς θέλουμε Yorgo!

BlacKkKlansman (Η Παρείσφρηση) του Spike Lee

Χρησιμοποιώντας λόγια του ίδιου του Spike Lee: «μαύρος μπαίνει στην Κου Κλουξ Κλαν». Κι όμως, αυτό βασίζεται σε πραγματική ιστορία. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Ρον Στάλγουορθ, μαύρος αστυνομικός ντετέκτιβ, καταφέρνει, με τη βοήθεια ενός Λευκού Εβραίου συναδέλφου, να παρεισφρήσει ως μυστικός στα κλιμάκια της Κου Κλουξ Κλαν. Ο ακτιβιστής δημιουργός του «Do the Right Thing» μας δίνει την καλύτερη εδώ και χρόνια ταινία του, κερδίζοντας και την πρώτη του (!) υποψηφιότητα ως σκηνοθέτης. Έχοντας σε πρώτο πλάνο επίκαιρα σχόλια για τις ακραίες εκφράσεις ρατσισμού απέναντι στις κοινότητες μαύρων της Αμερικής, το BlacKkKlansman είναι μια διασκεδαστικότατη ταινία με εξαιρετικό ρυθμό και πολύ χιούμορ, που κλείνει συνεχώς το μάτι στις ένοχες απολαύσεις και την ιδεολογία του Blaxploitation σινεμά των 70s. Και με soundtrack μουσικάρες-φόρο τιμής στην εποχή! 6 Υποψηφιότητες για Όσκαρ, μάλλον θα φύγει με άδεια χέρια.

Black Panther του Ryan Coogler        

Η πρώτη φορά που ταινία υφής superhero blockbuster σκάει μύτη στην κατηγορία Καλύτερης Ταινίας, εκεί όπου δυστυχώς ο Batman είχε φάει Χ με το «Dark Knight» το 2009. Αποκτώντας και κριτική αποθέωση στη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της, η Marvel εδραιώνει το σύμπαν της και εκτός των multiplex. Θεωρούμε υπερβολή ο «Black Panther» να βρίσκεται στη λίστα της Καλύτερης ταινίας, ενώ έχουν μείνει έξω ταινίες όπως το «If Beale Street Could Talk» ή το «Can You Ever Forgive Me?» Αυτό κρίνοντας την στα πλαίσια των Όσκαρ. Ως ταινία blockbuster, ομολογούμε ότι είναι από τις πιο ολοκληρωμένες που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, και γουστάραμε βλέποντάς τη στη μεγάλη οθόνη. Η πιο σημαντική κληρονομιά της όμως είναι ότι είναι μια ταινία για μαύρους super heroes, που αγαπά τους χαρακτήρες της, και δεν τους χαρίζεται. Σκέψου ένα μαύρο πιτσιρίκι πώς θα ένιωσε!  Υποψήφια για 7 Όσκαρ, πιθανόν να έχει κάποια νίκη στις τεχνικές κατηγορίες του ήχου.

Bohemian Rhapsody του Bryan Singer

Με τίτλο ένα από τα πιο εμβληματικά τραγούδια των Queen, το «Bohemian Rhapsody» καδράρει την πορεία του συγκροτήματος έχοντας στο κέντρο το θρυλικό frontman τους, το Freddy Mercury. Μια ταινία που πέρασε από 40 κύματα ώσπου να πραγματοποιηθεί, τελικά έφτασε στη μεγάλη οθόνη ως ένα χλιαρών εντάσεων πορτραίτο μιας εμβληματικής, ηλεκτρισμένης μουσικής προσωπικότητας, ταινία που δεν αξίζει ούτε στο Freddy ούτε στους Queen. Το σενάριο έχει λειάνει τις γωνίες, αρνούμενο να δεί την ανθρώπινη προσωπικότητα του Freddy σφαιρικά, ενώ χειρίζεται και την ταυτότητά του ως ομοφυλόφιλου αρκετά αδέξια. Βασικό χαρτί της ταινίας, ο Ραμί Μαλέκ του τηλεοπτικού Mr Robot, ο οποίος πετυχαίνει μια εκπληκτική ερμηνεία στο ρόλο του Mercury, χωρίς υποστήριξη από σκηνοθεσία και σενάριο. Υποψήφια για 5 Όσκαρ, αν τσιμπήσει κάτι, θα είναι το Α’ Αντρικού για το Μαλέκ. Κι αν το χάσει, θα είναι λόγω της φήμης του σκηνοθέτη Bryan Singer, ο οποίος αντιμετωπίζει μπαράζ κατηγοριών για χρόνια κακοποίηση ανήλικων αγοριών. Κι ενώ το όνομα του είναι κανονικά στους τίτλους (κι ας απολύθηκε), οι δημόσιες δηλώσεις των υπολοίπων συντελεστών σχετικά με την ταινία αποφεύγουν την παραμικρή αναφορά στο σκηνοθέτη(!).  Αυτό το γεγονός που προστίθεται στην ευρύτερη κουβέντα που έχει ανοίξει σχετικά με το πόσο προσωπική ζωή ενός ατόμου είναι δυνατόν ή όχι να διαχωρίζεται από την κριτική μιας καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Κι αν τελικά αποφασίζουμε ότι δε θέλουμε να βλέπουμε ταινίες ενός ατόμου με τέτοιο προφίλ, πόσο αντιφατικό είναι η ταινία του να προτείνεται για μεν για Όσκαρ, αλλά χωρίς να λέγεται το όνομά του, αλά Βόλντεμορτ . Α, κι αν κάτσεις να ξενυχτήσεις απόψε,  να ξέρεις ότι οι Queen «ανοίγουν το πρόγραμμα» της βραδιάς.

A Star is Born (Ένα Αστέρι Γεννιέται) του Bradley Cooper

Διάσημος μουσικός της country με προσωπικούς δαίμονες, ερωτεύεται νεαρή, φτωχή πλην τίμια, φωνάρα και…ένα αστέρι γεννιέται. H Lady Gaga με τα κρέατα, όχι η Βουγιουκλάκη με τα ψάρια. Κλασική χολιγουντιανή συνταγή, remake της ομώνυμης ταινίας του 1976 με τη Barbra Streisand και τον Kris Kristofferson. Προσωπικό στοίχημα του Bradley Cooper, που εδώ μας δίνει την πρώτη του αξιοπρεπέστατη σκηνοθετική απόπειρα, με εμπλοκή σε όλα τα στάδια της παραγωγής. Αν το θέμα ήταν να αποδειχτεί ότι η Lady Gaga μπορεί να είναι και ηθοποιός, αυτό έγινε. Κατά τ’ άλλα, μιλάμε για μια μάλλον χλιαρή ταινία, με κλισέ, μελό απολήξεις, που σε αφήνει να θυμάσαι δυνατές ερμηνείες, σε ρόλους και τραγούδι. Παγκόσμια εμπορική επιτυχία, η ταινία που πρόλαβε να ανακηρυχθεί ως οσκαρικό σουξέ ήδη από την πρεμιέρα της. 8 Υποψηφιότητες για Όσκαρ, έχει καπαρώσει αυτό του Τραγουδιού, αλλά η Gaga μάλλον θα μείνει μπουκάλα στον Α’ Γυναικείο Ρόλο, γιατί παραμονεύουν οι ερμηνειάρες των Glenn Close στο «The Wife» και Olivia Colman στο «The Favourite».

Vice (Ο Δεύτερος στην Ιεραρχία) του Adam McKay

Το Vice, από το Vice President, αναφέρεται  στο Dick Cheney, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης George Bush Jr, και ιθύνοντα νου πίσω από αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής μετά την 11^η Σεπτεμβρίου. Ο McKay χτίζει το πορτραίτο ενός ευφυούς, αμοραλιστή αριβίστα, από τη στιγμή που εισέρχεται στο κόμμα των Ρεπουμπλικάνων επί προεδρείας του Nixon, ως την περίοδο που διετέλεσε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ,  έχοντας καταφέρει να έχει στα χέρια του εξωφρενικά πολλές εκτελεστικές αρμοδιότητες. Το κινηματογραφικό αποτέλεσμα; Μια φιλόδοξη, εξυπνακίστικη ταινία. Σε τόνους κωμωδίας και σάτιρας, βασισμένη στο «ζουμί» που κουβαλά η ζωή μιας δαιμονικής προσωπικότητας με ισχυρό αντίκτυπο, η ταινία επιφυλάσσει ένα κούφιο περίβλημα, που κρύβεται καλά πίσω από το γρήγορο μοντάζ και  τις δυνατές ερμηνείες ενός εξαιρετικού καστ, με επικεφαλής την ερμηνευτική εγγύηση Christian Bale. Προτιμούμε την εγκυρότητα των ντοκιμαντέρ εάν αναζητούμε παράθεση γεγονότων. Από μια ταινία δραματουργίας απαιτούμε πολλά περισσότερα. Υποψήφια για 8 Όσκαρ, με μεγάλες πιθανότητες να σηκώσει αγαλματάκι ο Bale στον Α’ Ανδρικό καθώς η Ακαδημία αγαπά να βραβεύει μεταμορφώσεις. Θυμήσου το Gary Oldman ως Churchill πέρυσι.