Στα μπαλκόνια τους ακούν τον ήχο του ασυρμάτου. Οι πιο άτυχοι υπομένουν τον ήχο από τη μηχανή της κλούβας και τα καυσαέρια. Τα παντζούρια δεν γίνεται να κλείσουν, γιατί το καλοκαίρι κρατάει ακόμη τον Σεπτέμβριο. Για να φύγουν από την πολυκατοικία χρειάζεται να περάσουν πάνω από τους ράθυμους Ματατζήδες στα σκαλοπάτια. Συνήθως δεν κάνουν στην άκρη. Αντίθετα, αν είσαι γκέι, σε φωνάζουν «πούστη». Αν είσαι γυναίκα και δεν φοράς σουτιέν μέσα από την μπλούζα, σε ρωτάνε «πού πας έτσι;». «Πουτάνα».
Η μαζική παρουσία της αστυνομίας στην περιοχή, ειδικά μετά την εκκένωση τεσσάρων καταλήψεων, δεν έχει επιλύσει κανένα από τα πραγματικά της προβλήματα. Οι μαφιόζοι πουλάνε ανενόχλητοι τα ναρκωτικά την πλατεία. Οπλοφορούν και τραμπουκίζουν όσους επιμένουν να περνούν από εκεί και κάποιους ελάχιστους που δεν κατεβάζουν οριστικά τα ρολά στα μαγαζιά τους. Το Bibliotheque είναι το βιβλιοπωλείο – φάρος που βαστά ακόμη.
Την προηγούμενη εβδομάδα, με πρωτοβουλία του βιβλιοπωλείου, διοργανώθηκε από την Πέμπτη έως τη Δευτέρα τετραήμερο πολιτικό φεστιβάλ με συναυλίες κι έκθεση βιβλίων. Η εκδήλωση, που είχε στόχο να ζωντανέψει πάλι την πλατεία και να απομακρύνει έστω για λίγο τους διακινητές ναρκωτικών, σημαδεύτηκε από την αστυνομική βία.
Την Πέμπτη (29.8) μια διμοιρία επιχείρησε να εισβάλει στην κατάληψη του ΒΟΞ και έριξε χημικά μέσα στον κλειστό χώρο προκαλώντας γενική αναταραχή. Φεύγοντας απείλησε λέγοντας: «Αυτά θα έχετε κάθε μέρα». Το Σάββατο η αστυνομία μετέτρεψε την επίθεση που δέχτηκε με μολότοφ στην πρώην κατάληψη της Σπύρου Τρικούπη σε ευκαιρία για να μετατρέψει την πλατεία σε πεδίο μάχης. Διέλυσε τη συναυλία και κυνήγησε τον κόσμο στα στενά των Εξαρχείων. Μισή ώρα αργότερα οι ναρκέμποροι επανήλθαν κανονικά στην πλατεία.
Για τα τελευταία γεγονότα και την κατάσταση που επικρατεί συνολικά στην περιοχή μιλήσαμε με ανθρώπους που ζουν σε αυτήν. Κάνουν λόγο για υποκρισία εκ μέρους της αστυνομίας, καθώς, την ώρα που εκκενώνει καταλήψεις αλληλεγγύης, την ίδια ώρα κλείνει τα μάτια στις μαφίες ναρκωτικών που δρουν λίγο πιο πέρα. Οι Εξαρχειώτες ή και… Αβατιώτες υποστηρίζουν με βεβαιότητα ότι τα Εξάρχεια δεν «τελείωσαν» και με όπλο την αλληλεγγύη μπορούν να γίνουν πάλι μια γειτονιά – σημείο αναφοράς μόνο για τον πολιτισμό της, τα πρωτότυπα πολιτικά εγχειρήματα και την ανταλλαγή ιδεών.
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε πρώτα στην Αυγή
Θέκλα Τσελέπη: “Θέλουν εγκλήματα χωρίς μάρτυρες”
*Photo: Popaganda
«Τα Εξάρχεια είναι μαθημένα στα χτυπήματα και δεν θα λυγίσουμε ούτε αυτή τη φορά» δηλώνει στην «Αυγή» η ραδιοφωνική παραγωγός Θέκλα Τσελέπη, η οποία ήταν παρούσα στο φεστιβάλ και ζει καθημερινά την περιοχή. Όπως υποστηρίζει, οι αστυνομικές επιθέσεις των τελευταίων ημερών έχουν στόχο “να διώξουν τον κόσμο από τα Εξάρχεια και τους επισκέπτες«. »Γι’ αυτό χτυπήσαν το φεστιβάλ, για να πραγματοποιήσουν τα εγκλήματά τους χωρίς μάρτυρες”, λέει.
Ο Δημήτρης Πουλικάκος από την πλευρά του βλέπει την επίθεση του Σαββάτου να έρχεται μετά από μία περιττή επίθεση στα ΜΑΤ. “Και να μην είναι προβοκάτσια, λειτούργησαν έτσι που φαίνεται σαν προβοκάτσια”. Από την άλλη δεν αναιρείται το γεγονός ότι οι ματατζήδες συμπεριφέρονται άσχημα. “Είναι σαν δυνάμεις κατοχής”. “Κάποιοι τώρα τους βλέπουν κι ανακουφίζονται βέβαια. Ανάλογα με το κεφάλι που κουβαλά ο καθένας”.
Δημήτρης Πουλικάκος: Η παρουσία της αστυνομίας στα Εξάρχεια είναι χυδαία
Οι διμοιρίες δεν βρίσκονται μόνο έξω από τις καταλήψεις. Αλλά και κάτω από τις πολυκατοικίες που βρίσκονται δίπλα και απέναντι σε αυτές. Στα σημεία, που βρίσκονται οι ματατζήδες «χαχανίζουν όλο το βράδυ και δεν αφήνουν τον κόσμο να κοιμηθεί, πειράζουν τις γυναίκες, ενοχλούν τους ανθρώπους που περνάνε. Έχουν χυδαία παρουσία. Και βέβαια δεν κάνουν τη δουλειά τους, καθώς δεν ενοχλούν τους πρεζέμπορους».
Μπορεί η αστυνομία να είναι μέρος της λύσης; «Δύσκολο. Είναι όπως στα γήπεδα. Άμα δεν υπάρχει αστυνομία στο γήπεδο, δεν γίνονται φασαρίες, ενώ άμα βρίσκεται γίνονται».
Χρήστος Καλογράνης: “Αισθανθήκαμε ότι κανείς δεν ήταν μόνος”
Αντίστοιχη εικόνα για τα γεγονότα του Σαββάτου έχει και η Πόπη Μέλλιου, κάτοικος της περιοχής από το 2012 και πρώην φωτορεπόρτερ, η οποία καθόταν στο καφενείο της οδού Τσαμαδού, διαγώνια απέναντι από τη μουσική σκηνή στην πλατεία. “Έχουμε μια στατική διμοιρία η οποία δέχεται επίθεση με μολότοφ. Τα άτομα που πετάνε τις μολότοφ γυρνάνε στην πλατεία με τη διμοιρία να τους κυνηγάει. Η διμοιρία αυτό που ξέρει να κάνει είναι να ρίχνει αδιακρίτως δακρυγόνα ή και πιο στοχευμένα σε έναν κλειστό χώρο (ΒΟΞ). Όταν έχεις συγκρούσεις μέσα σε μια πόλη…”.
“Η στιγμή που ξεκίνησαν τα γεγονότα ήταν στιγμή τεράστιας έντασης” θυμάται ο Χρήστος Καλογράνης από τα Γυμνά Καλώδια. Ήταν η μπάντα που παρέμεινε στον χώρο, παρότι είχαν ξεκινήσει οι συγκρούσεις με την αστυνομία, καλώντας τον κόσμο να επιστρέψει. “Θυμάμαι ότι κοίταξα τον Θανάση (ντράμερ) και τον Κωνσταντίνο (μπασίστας) και περίμενα εκείνη τη ματιά που να λέει ότι “συνεχίζουμε”. Και φυσικά τη ματιά αυτή τη βρήκα και εγώ σε αυτούς και αυτοί σε εμένα. Το ίδιο και στον Ηλία Μωραΐτη και στη Θέκλα. Αισθανθήκαμε εκείνη την ώρα ότι κανείς δεν είναι μόνος”.
Η κίνησή του αποτύπωσε το πνεύμα της πρωτοβουλίας για το φεστιβάλ. «Θα ήθελα ο κόσμος να θυμάται από εκείνη την κίνηση και από εκείνη την βραδιά ότι όλοι είμαστε αδέρφια, είμαστε ένα. Μπορούμε να καταφέρουμε μαζί την ειρήνη, την αγάπη, την αλληλεγγύη. Θα ήθελα να θυμάται ο κόσμος ότι εκείνος είναι το φως στα σκοτάδια των καιρών. Εκείνος είναι η δύναμη για να υπάρχουν όλα».
Πόπη Μέλλιου: “Πού είναι οι δημοσιογράφοι;”
“Αυτό που μου έχει κάνει εντύπωση είναι ότι δεν έχει έρθει κανένας δημοσιογράφος να δει την κατάσταση από κοντά. Κάτι κανάλια την πρώτη μέρα και έκτοτε… Οι δε ανακρίβειες που λέγονται… Ακούσαμε ακόμα και ότι είναι άβατο η γωνία Μαυρομιχάλη και Καλλιδρομίου, δίπλα στο αστυνομικό τμήμα” σημειώνει η Πόπη. “Άκουσες πουθενά να ακούγεται το φεστιβάλ; Τα κανάλια λένε κάθε βράδυ μόνο για τις χιλιάδες μολότοφ”, συμπληρώνει ο Πουλικάκος.
Κι υπάρχουν τόσα να καταγραφούν. “Όσα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό εγώ δεν τα έχω ξαναζήσει.. “, λέει η Πόπη και αναφέρει ειδικότερα: “Με τη συνεχή παρουσία των διμοιριών στις γειτονιές, οι κάτοικοι δεν μπορώ να πω ότι αισθάνονται ασφαλείς να περνάνε συνέχεια δίπλα σε οπλισμένους άνδρες. Συγχρόνως το εμπόριο στην πλατεία καλά κρατεί. Ακόμα και την ημέρα που εκκενώθηκαν οι καταλήψεις και υπήρχε πολύ μεγαλύτερη δύναμη της αστυνομίας μέσα στα Εξάρχεια, η πλατεία ‘λειτουργούσε’ κανονικά. Επίσης δεν έχει συλληφθεί κανένας για διακίνηση και δεν βρέθηκε τίποτα μέσα στις καταλήψεις”.
Γιώργος Φιοράκης: “Μάλλον εννοούσαν ότι θα μας αποτελειώσουν”
Ο κάτοικος της περιοχής και δημιουργός της σελίδας – οδηγού inexarchia.gr Γιώργος Φιοράκης υπογραμμίζει ότι τα τελευταία χρόνια οι Εξαρχειώτες έχουν ζήσει “την απόλυτη στοχοποίηση της γειτονιάς”. Όπως μας θυμίζει, “η νυν κυβέρνηση έλεγε προεκλογικά πως ‘θα τελειώσει με τα Εξάρχεια από τον πρώτο μήνα’, όμως… ο φωτισμός στους πεζόδρομους παραμένει ελλιπής, το πράσινο το ψάχνουμε και τα ναρκωτικά καλά κρατούν. Εκτός αν εννοούσαν ‘θα απο-τελειώσουμε τα Εξάρχεια…’ Εξ ου και η αστυνόμευση, σε σημείο εκφοβισμού, που δίνει την όψη μια κατεχόμενης πόλης, οι επιθέσεις και οι εκκενώσεις στεγών μεταναστών. Σαν μια άλλη οργουελική ιστορία, κάτι διαφορετικό ίσως εννοούν”.
“Τα Εξάρχεια, πάντως, δεν τελειώνουν τόσο εύκολα” λέει ο Γιώργος. Και πρέπει πάση θυσία να ζήσουν “γιατί συμβολίζουν τη δυνατότητα της ελεύθερης έκφρασης και στον δημόσιο χώρο” λέει η Θέκλα. Κι ο Χρήστος υπερθεματίζει:
“Τα Εξάρχεια ήταν ανέκαθεν ένας φωτεινός χώρος δημιουργίας. Στην πλατεία αυτή, έχουν δημιουργηθεί ιδέες που έχουν επηρεάσει τη σύγχρονη καλλιτεχνική πραγματικότητά μας. Από την άλλη πλευρά η περιοχή έχει αμαυρωθεί από συμφέροντα παράξενα που τη θέλουν να κυλήσει στον πάτο. Συχνά λένε ότι είναι άβατο, ενώ η πραγματικότητα διαφέρει. Τα φεστιβάλ και οι εκδηλώσεις το αποδεικνύουν αυτό. Ο κόσμος αντιλαμβάνεται την ιστορική πορεία και καλλιτεχνική υπόσταση του χώρου και επίσης αντιλαμβάνεται τις κακές γλώσσες που ψεύδονται λόγω συμφερόντων.
Ο κόσμος υποστηρίζει τα Εξάρχεια γιατί υποστηρίζει τη δημιουργία, τη διαφορετικότητα, την αλληλεγγύη και τόσες άλλες αξίες που εκεί υπερασπίζονται. Οι μουσικοί, συμμετέχοντας στα δρώμενα της περιοχής, φωτίζουν με ενέργεια την πλατεία. Να θυμόμαστε ότι τα Εξάρχεια έχουν στα σπλάχνα τους τις πιο σημαντικές ροκ μουσικές και τους πιο επαναστατικούς ποιητές με τους οποίους μεγαλώσαμε”.
“Δεν μπορείς να τελειώσεις τους ανθρώπους που ζουν εδώ και αρνούνται να φύγουν. Δεν μπορείς να τελειώσεις τα ιστορικά κτήρια, τις παρουσιάσεις βιβλίου, τις μουσικές που γεννιούνται, τις σχολές, τις συζητήσεις στα φοιτητόσπιτα και στα καφενεία. Τα Εξάρχεια είναι το λογοτεχνικό καζάνι όπου μαγειρεύεται η πνευματική τροφή όλης της Αθήνας. Είναι οι άνθρωποι της γειτονιάς που, αν χρειαστεί, αντιδρούν σε όποιον καταπατά τα δικαιώματά τους. Ειδικά τώρα, σε καιρούς που μας θέλουν πνευματικά παραλυμένους μπροστά σε μια τηλεόραση” επισημαίνει ο Γιώργος.
Το φεστιβάλ αφήνει μια παρακαταθήκη. «Αφήνει τη χαρά των συναντήσεων και το συναίσθημα της αλληλεγγύης. Η μνήμη από τη δυναμική που αναπτύσσεται όταν οι άνθρωποι στέκονται μαζί δίπλα είναι ζωντανή» λέει η Θέκλα. Παρακαταθήκη αφήνει και η απόφαση από τα Γυμνά Καλώδια να παραμείνουν on stage: «Θα ήθελα ο κόσμος να θυμάται από εκείνη την κίνηση και από εκείνη τη βραδιά ότι όλοι είμαστε αδέρφια, είμαστε ένα. Μπορούμε να καταφέρουμε μαζί την ειρήνη, την αγάπη, την αλληλεγγύη. Θα ήθελα να θυμάται ο κόσμος ότι εκείνος είναι το φως στα σκοτάδια των καιρών. Εκείνος είναι η δύναμη για να υπάρχουν όλα».
Αναστασία Τσουκαλά: Η καταστολή στα Εξάρχεια φανερώνει την πολιτική αδυναμία της ΝΔ
Την άποψη ότι η κυβέρνηση επεμβαίνει κατασταλτικά στα Εξάρχεια για να νομιμοποιήσει την ύπαρξή της, εκφράζει μιλώντας στην Κυριακάτικη “Αυγή” η αναπλ. καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris Sud και κάτοικος Εξαρχείων Αναστασία Τσουκαλά.
«Μέσω της δημιουργίας ενός ‘εσωτερικού εχθρού’ -του άνομου βίαιου ακροαριστερού / αναρχικού ατόμου- η υπόλοιπη κοινωνία συσπειρώνεται γύρω από την εικόνα μιας κυβέρνησης προστατευτικής για τους νομοταγείς πολίτες χάρη στην αποφασιστική και αποτελεσματική δράση της» τονίζει.
* Τι έχει να κερδίσει η κυβέρνηση εφαρμόζοντας πολιτικές σκληρής καταστολής στα Εξάρχεια; Μήπως, στο όνομα της κάθαρσης και απελευθέρωσης της περιοχής, επιδιώκεται η περιστολή δικαιωμάτων και ελευθεριών ευρύτερα για την κοινωνία;
Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει κατ’ αυτό τον τρόπο ένα δυσεπίλυτο πολιτικό πρόβλημα νομιμοποίησης της ύπαρξής της. Όταν τα πεδία άσκησης οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής είναι ουσιαστικά εκτός της ακτίνας κυριαρχίας της, και αυτή η αδυναμία συμπαρασύρει σε μεγάλο βαθμό και την άσκηση κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, η εσωτερική ασφάλεια αναβαθμίζεται δυσανάλογα στην πολιτική ατζέντα ως ο μόνος χώρος ορατής κυβερνητικής δράσης. Η Ν.Δ. δεν έχει τίποτα άλλο να υποσχεθεί στους πολίτες προκειμένου να δικαιώσει την επιλογή των ψηφοφόρων της και να εξασφαλίσει μια μελλοντική εκλογική της νίκη. Θεωρώ, επομένως, ότι το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης είναι η νομιμοποίηση της ύπαρξής της και όχι η συρρίκνωση των θεμελιωδών ελευθεριών μας. Χωρίς αμφιβολία, η περιστολή του δικαιωματικού πεδίου συνιστά έναν από τους στόχους της ακραίας πτέρυγας της Ν.Δ., αλλά για τους υπόλοιπους είναι μάλλον παράπλευρη απώλεια την οποία ωστόσο αποδέχονται εν δυνάμει.
* Πώς δομείται η εικόνα για τα Εξάρχεια στην κοινωνία από το κράτος; Σε ποια ανακλαστικά στοχεύει;
Τα τελευταία χρόνια καλλιεργείται συστηματικά από τη Ν.Δ., με την αμέριστη υποστήριξη της πλειοψηφίας των ΜΜΕ, η εικόνα ότι τα Εξάρχεια είναι σύμβολο ανεξέλεγκτης ανομίας και παραβατικότητας. Δεδομένου ότι τα Εξάρχεια είναι από παλιά η πλέον αστυνομοκρατούμενη περιοχή της χώρας -απλώς, οι αστυνομικοί που δρουν εκεί φορούν πολιτικά- η ιδέα ότι η γειτονιά αυτή είναι ανεξέλεγκτη είναι εξ ορισμού προβληματική, διότι, αν ίσχυε, θα σήμαινε ότι η ΕΛ.ΑΣ. είναι δομικά και διαχρονικά ανεπαρκέστατη. Στην πραγματικότητα, η προώθηση αυτού του αφηγήματος αντανακλά μεν τις ιδεολογικά ακραίες απόψεις πολλών στελεχών της κυβέρνησης, αλλά το διακύβευμα υπερβαίνει την παραδοσιακή ιδεολογική σύγκρουση μεταξύ Άκρας Δεξιάς και Άκρας Αριστεράς. Μέσω της δημιουργίας ενός «εσωτερικού εχθρού» -του άνομου βίαιου ακροαριστερού / αναρχικού ατόμου-, η υπόλοιπη κοινωνία συσπειρώνεται γύρω από την εικόνα μιας κυβέρνησης προστατευτικής για τους νομοταγείς πολίτες χάρη στην αποφασιστική και αποτελεσματική δράση της. Η προσοχή της κοινής γνώμης επικεντρώνεται σ’ αυτό το θέμα, υποβαθμίζοντας το γεγονός ότι η κυβέρνηση αυτή ουσιαστικά αδυνατεί να προστατεύσει τους πολίτες από ζωτικής σημασίας απειλές, οικονομικού ή περιβαλλοντικού τύπου λόγου χάρη.
* Ποια θα μπορούσε να είναι η πολιτική από τα πάνω, η οποία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει στον πυρήνα τους τα πραγματικά προβλήματα και να μην έρθει σε ρήξη με τη γειτονιά;
Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι τα Εξάρχεια ταλανίζονται από αλληλένδετα πολυεπίπεδα προβλήματα που, λόγω ακριβώς της πολυπλοκότητάς τους, δεν μπορούν να επιλυθούν με μονομερείς κυβερνητικές πολιτικές. Πέραν αυτού, το θέμα είναι να προσδιοριστεί το αιτούμενο της όποιας κυβερνητικής πολιτικής. Εάν το αιτούμενο είναι η τήρηση της έννομης τάξης, θα έπρεπε να αναρωτηθούμε γιατί ως φορολογούμενοι πολίτες πληρώνουμε εδώ και χρόνια το Τμήμα Δίωξης Ναρκωτικών που αποστρέφει το βλέμμα από τη μεγαλύτερη ίσως πιάτσα διακίνησης ναρκωτικών στην Αθήνα.
Εάν το αιτούμενο είναι η αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης, θα έπρεπε να αναρωτηθούμε γιατί η κυβέρνηση απαιτεί ουσιαστικά από τους κατοίκους των Εξαρχείων να χάσουν την αξιοπρέπειά τους δεχόμενοι αδιαμαρτύρητα τα καθημερινά υβριστικά ή εξευτελιστικά σχόλια των ένστολων που αστυνομεύουν πλέον ασφυκτικά την περιοχή. Εάν το αιτούμενο είναι η εξάρθρωση ενός πολιτικού χώρου που θεωρείται εν δυνάμει επικίνδυνος για την ασφάλεια της χώρας, θα έπρεπε να αναρωτηθούμε γιατί δεν λαμβάνονται αντίστοιχα μέτρα ελέγχου και περιστολής του ακροδεξιού χώρου.
Εάν όμως το αιτούμενο είναι ανομολόγητο και εν πολλοίς άσχετο με τους φαινομενικούς στόχους της κυβερνητικής δράσης, είναι πολύ πιθανό η δράση να αποτύχει, προκαλώντας περαιτέρω ακόμα μεγαλύτερη κοινωνική και πολιτική αταξία.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.