«Είμαι ποιητής και κανείς δεν πυροβολεί τους ποιητές». Όταν το έλεγε αυτό, ούτε μία δεκαετία πριν την εκτέλεσή του, ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα όντως πίστευε πως η ιδιότητά του αυτή θα του εξασφάλιζε την “ηρεμία” του.
Έχοντας όμως αποφασίσει εκτός από ποιητής, να είναι και πολίτης και μάλιστα ενεργός, ο συνδυασμός των δύο όχι μόνο δεν του εξασφάλισε την “ηρεμία” του, αλλά τον οδήγησε και στο εκτελεστικό απόσπασμα από τις δυνάμεις του Φράνκο.
Γεννημένος στις 5 Ιουνίου του 1898, ο Ισπανός ποιητής – θεατρικός συγγραφέας υπέστη από τους πρώτους μήνες της ζωής του την ταλαιπωρία σοβαρής ασθένειας, η οποία μάλιστα άφησε “κουσούρι” στο ένα του πόδι. Κάτι τέτοιο μπορεί να τον εμπόδισε να συμμετάσχει πρακτικά στα παιχνίδια των συμμαθητών του, ωστόσο ανέπτυξε από πολύ μικρός το πνεύμα της οργανωτικότητας και της φαντασίας, όντας ο ιθύνων νους των περισσότερων παιχνιδιών.
Η γνωριμία με τους “σπουδαίους”
Η συνέχεια περιελάμβανε σπουδές Φιλοσοφίας και Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας, ενώ παράλληλα πήρε μαθήματα κιθάρας και πιάνου με δάσκαλο τον Μανουέλ ντε Φάλλια. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του πήγε στη Μαδρίτη, όπου γνώρισε σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Λουίς Μπουνιουέλ και ο Σαλβαδόρ Νταλί.
Η “επήρεια” είναι εμφανής και έτσι το 1921 έρχεται η πρώτη ποιητική συλλογή του Λόρκα με το “Βιβλίο ποιημάτων”, ενώ παράλληλα γράφει το “Ποίημα του Κάντε Χόντο”, εμπνευσμένος από την περιθωριακή ως τότε μουσική των τσιγγάνων της Ανδαλουσίας.
Η ενασχόληση με το θέατρο
Εκτός όμως από την ποίηση, το ταλέντο του νεαρού Λόρκα επεκτάθηκε και στο θέατρο και τη μουσική, όπου μεγαλούργησε (κυρίως στο πρώτο). Το 1927 έκανε μια έκθεση των έργων του με μεγάλη επιτυχία, ενώ την ίδια χρονιά είχε και την πρώτη του επιτυχία στο θέατρο με το έμμετρο έργο ‘Μαριάνα Πινέδα’, με πρωταγωνίστρια τη διάσημη Μαργαρίτα Σίργου και σκηνικά του Νταλί. Ήταν όμως το βιβλίο του ‘Τσιγγάνος τραγουδιστής’, που κυκλοφόρησε τον επόμενο χρόνο, και έκανε τον Λόρκα διάσημο σε όλον τον ισπανόφωνο κόσμο.
Το επόμενο διάστημα επικεντρώθηκε στην περιοδεία του θεατρικού ‘Μπαράκα’, ενός κινούμενος πανεπιστημιακού θεάτρου, ανεβάζοντας τους Ισπανούς κλασικούς στα πιο απομακρυσμένα χωριά της χώρας. Η ομοφοβία (ήταν ομοφυλόφιλος) και η συντήρηση που συναντούσε τα απομακρυσμένα χωριά ουδέποτε τον πτόησαν. Αντιθέτως του έδωσαν την απαραίτητη ώθηση για τα επόμενα έργα του που είναι και τα πιο γνωστά σε όλο τον κόσμο.
Η δυστυχία, η κατάθλιψη, η μιζέρια και οι ιδιοτελείς ήρωες πρωταγωνίστησαν στον ‘Ματωμένο Γάμο’ και στο ‘Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα’, ενώ ένα ακόμα γνωστό θεατρικό του έργο ‘Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σαντσιέθ Μεχίας’ δημιουργήθηκε με βαθιά οδύνη από το Λόρκα με αφορμή τον θάνατο του ταυρομάχου φίλου του, Ιγνάθιο Σαντσιέθ Μεχίας που σκοτώθηκε σε μια ταυρομαχία το 1935.
Η αντίστροφη μέτρηση
Η επόμενη χρονιά έμελλε να είναι η καταδικαστική για τον 38χρονο τότε Λόρκα. Παρότι δεν συμμετείχε ποτέ ενεργά στην πολιτική ζωή, οι αντιφασιστικές του απόψεις, το γεγονός ότι ήταν πολέμιος της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας αλλά και ομοφυλόφιλος, τον κατέστησαν κόκκινο πανί για τον Φράνκο, ο οποίος λίγο μετά την ανάληψη της εξουσίας δεν δίστασε να εκτελέσει τον ποιητή (όπως και χιλιάδες Ισπανούς διανοούμενους και καλλιτέχνες στη συνέχεια).
Το λάθος του Λόρκα ήταν να μεταβεί στη Γρανάδα και να κυκλοφορεί ελεύθερα. Σε μία πόλη που ήταν γνωστό ότι ελέγχονταν από ακροδεξιούς. Είχε εμπιστοσύνη φαίνεται στην ιδιότητά του ως ποιητή.
Κάτι τέτοιο όμως δεν του εξασφάλισε τη ζωή του, καθώς παρότι είχε βρει καταφύγιο στο σπίτι ενός φίλου του που ήταν μέλος της τοπικής φασιστικής επιτροπής, συνελήφθη και εκτελέστηκε λίγες μέρες αργότερα, στις 18 Αυγούστου στο χωριό Βίθναρ. Τα εκτελεστικά όργανα μάλιστα δεν γνώριζαν ποιος είναι, ενώ το πτώμα του δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.
Η μετέπειτα επιρροή
Και μπορεί να δολοφονήθηκε σε ηλικία μόλις 38 ετών, ωστόσο ο τραγικός του θάνατος και το σπουδαίο έργο που άφησε πίσω του, έκαναν την ποίηση του πολύ γρήγορα γνωστή, μετατρέποντάς τον σε σύμβολο κατά του φασισμού σε όλη την Ευρώπη.
Συγκεκριμένα στην Ελλάδα, ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα έχει μεταφραστεί από πολλούς συγγραφείς, όπως ο Νίκος Γκάτσος και ο Οδυσσέας Ελύτης και έχει μελοποιηθεί από τους τρεις σημαντικότερους ίσως Έλληνες συνθέτες, τον Μάνο Χατζηδάκη, τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Σταύρο Ξαρχάκο.
Το έργο του πάντως κυκλοφόρησε ελεύθερα στην πατρίδα του το 1975, αφού πέθανε ο Φράνκο. Όπως έλεγε και ο Γκυστάβ Φλομπέρ… “Δεν τον σκότωσαν στην τύχη. Ανέκαθεν εξυφαίνονταν μια συνωμοσία ενάντια στην ποίηση, ενάντια στην λευτεριά…”
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.