Λίγες μέρες αφότου κυκλοφόρησε ο 13ος δίσκος του και λίγες μέρες πριν την επιστροφή του σε live εμφανίσεις, ο Γιώργος Δημητριάδης απαντά άλλοτε καυστικά, άλλοτε με σαρκασμό κι άλλοτε με χιούμορ στις ερωτήσεις του 3pointmagazine.gr και μας εξηγεί γιατί αξίζει κανείς να ξεκινά απ’ το… μηδέν.
Mπορεί να ξεκινήσει "απ’ το μηδέν" ένας καλλιτέχνης, που ήδη μετρά 12 δίσκους;
Και βέβαια μπορεί… Αν έτσι αισθάνεται ανεξάρτητα από τους 13 τίτλους δισκογραφίας που κουβαλάει… Αν η ανάγκη του να νιώσει πως ξεκινά από την αρχή σε ένα τόπο που κι αυτός προσπαθεί να ξεκινήσει από το μηδέν, γιατί εκεί φτάσαμε… Πώς δηλαδή να μην φτάσω κι εγώ; Στο ίδιο καράβι είμαι.
Δηλαδή ο τίτλος αυτός έχει δύο αναγνώσεις, μία προσωπικής ανάγκης για ένα νέο ξεκίνημα, σαν ένα μικρό παιδί που όλα του φαίνονται μα και είναι συναρπαστικά και μίας χώρας που ψάχνει να βρει τρόπους -ποιους δεν είμαι σε θέση να το πω γιατί δεν είμαι πολιτικός- αλλά ένας πολίτης που ανήκει στην κατηγορία όσων θεωρούν, όσων νομίζουν πως οι απαντήσεις δεν είναι αυτονόητες κι ούτε εύκολες. Η ζωή προχωρά μέσα από τα μικρά ή μεγάλα βήματα του καθενός μας, στην τραυματισμένη μας ψυχή και ηθική όλα αυτά τα χρόνια. Ελπίζω όμως, δεν απελπίζομαι.
Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με την μουσική;Νιώθεις κάποιες φορές σαν να μην πέρασε μια μέρα, τον ίδιο ενθουσιασμό;
Ουσιαστικά είχα ξεκινήσει από τότε που με θυμάμαι να λέω το αμπεμπαμπλόμ… Βέβαια τότε δεν ήμουν ακόμα σε θέση να συνειδητοποιήσω την μετέπειτα εξέλιξή μου… Ήμουν τριών ετών νήπιο βλέπετε…
Μερικές φορές νιώθω λες και ήταν χτες που φιλάκια σου “΄δινα στα χείλη τα βελούδινα” συγνώμη παρασύρθηκα.. ναι… όντως… νιώθω πολύ κοντά σε εκείνη την ηλικία που μάθαινα με το στόμα όλα τα σόλα στην κιθάρα του Eric Clapton… οπότε και κατάλαβα πως μάλλον για τραγουδιστής θα πήγαινα παρά για βιρτουόζος, μάλλον για να γράφω τις μουσικές που από τότε είχαν αρχίσει να συνωθούνται στο κεφάλι μου και άλλες φορές όλα αυτά τα βλέπω πολύ μακριά μέσα σε μία ομίχλη με αχνές φιγούρες ανθρώπων που αγάπησα, ημερών που έκανα ποδήλατο στην παραλία εκεί μπροστά στο σπίτι μου στην Θεσσαλονίκη… Καμιά φορά τους μακρινούς απόηχους τους ακούς πολύ καλύτερα… Όλος ο χρόνος μας είναι μέσα μας. Υπάρχει εκεί ξέρετε, δεν φεύγει ποτέ…
Τι κρατά έναν μουσικό, ειδικά τώρα, να παράγει, να δημιουργεί;
Δεν ξέρω για άλλους, υποθέτω όμως πως έναν πραγματικό καλλιτέχνη, δημιουργό, τον κρατά σφιχτά αυτό που του έχει δώσει σαν χάρισμα η φύση, το κάτι τις, δανεικό είναι, η ανάγκη του να υπάρχει κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι δαίμονές του, οι φωνές του, η ανάγκη του ίσως πάλι να αγαπιέται και αγαπάει με αυτόν τον τρόπο τον εαυτό του και τους άλλους. Εκεί να γίνεται ο καλύτερος δυνατός εαυτός του… Είναι όπως ο έρωτας… όπου όλα και όλοι σου φαίνονται λαμπροί και όμορφοι… Εμένα πάντως με κρατάει σε καλή απόσταση από την παράνοια και την ερεβώδη κατάθλιψη. Σας κάλυψα;
Είσαι αισιόδοξος;
Ο Διονύσης Σαββόπουλος έχει πει κάτι που με σημάδεψε ανάμεσα σε άλλα πολλά κι αυτό είναι πως η παράδοση είναι να δημιουργείς εκ του μηδενός. Αυτός ο τόπος μια ζωή μιλά για την παράδοση κι έχεις την εντύπωση πως βρίσκεσαι στο Μουσείο της Μαντάμ Τυσώ. Κέρινα ομοιώματα χωρίς ζωή, εφιαλτικό άμα το σκεφτείτε καλά.
Στην ουσία δηλαδή επικαλούμενοι συνεχώς μια «παράδοση» ηθών, μουσικών, συμπεριφορών είναι σαν να στέκεσαι ακίνητος σε έναν κόσμο που τρέχει, σε έναν δικό σου χρόνο, σε μία αιωνιότητα εθνικής μοναξιάς κι ατελεύτητης αυταρέσκειας άρα και βολέματος. Κι έτσι χάνεις και Πολιτισμό και Κοσμοπολιτισμό, μία εσωστρεφής, μικρονοϊκή επαρχία στη Γη. Το θέμα είναι πως ακόμα αυτό το σημείο αναφοράς που λέτε δεν το βλέπω και αγχώνομαι.
Τι σε πειράζει περισσότερο στην κοινωνία μας;
Όλα τα παραπάνω που ανέφερα περικλείουν κι υπονοούν και όλα τα άλλα που συμβαίνουν ή δεν συμβαίνουν στον κοινωνικό και πολιτικό μας βίο.
Στην μουσική;
Όταν ακούγονται όλα αυτά που περιγράφω στην παραπάνω απάντησή μου. Αλλά και απολαμβάνω πραγματικά όσους νέους ανθρώπους αποτολμούν μέσα σε αυτή την δυστοπία που ζούμε να κάνουν κάτι αληθινά καινούργιο και άξιο, κάτι αυθεντικό, επίσης έχοντας πίσω τους χρόνια γεμάτα με μία μαλθακότητα, σχετικοποίηση των πάντων, εννοιών, αξιών. Χρόνια βυθισμένα στο σημαντικότητα του ασήμαντου και του άθλιου, της κακογουστιάς και στο ψέμα της ευκολίας, της άμεσης επιτυχίας χωρίς καμία προσπάθεια και σμίλευμα. Πώς να βγάλουν τέτοιες εποχές χαρακτήρες και προσωπικότητες;
Στον εαυτό σου;
Το ότι με ενοχλεί συστηματικά ο φόβος του θανάτου… είναι ένα θέμα αυτό και μάλλον θα λυθεί όταν πεθάνω. Είμαι αισιόδοξος, είδατε; Επίσης το γεγονός πως εύκολα παθαίνω αλλεργίες διάφορες όταν ακούω στο ραδιόφωνο αοιδούς να νομίζουν πως είναι μεγάλες ερμηνεύτριες ενώ στην ουσία είναι νάρκισσοι. Νομίζω πως και σε αυτό πρέπει να βρω μία λύση, μάλλον με ομοιοπαθητική, δηλαδή να ακούω τόσο πολύ ούτως ώστε να αποκτήσω τις απαραίτητες άμυνες.
Εκνευρίζομαι με τον εαυτό μου όταν ξεχνώ ονόματα γνωστών ηθοποιών και μουσικών αλλά και παλαιών ποδοσφαιριστών. Εκνευρίζομαι που δεν μπορώ πλέον να καπνίζω, αλλά και αυτό θα το ξεπεράσω. Όταν επίσης κοιτάζομαι στον καθρέφτη, αναγκαστικά βλέπετε, όταν ξυρίζομαι και διαπιστώνω πως όσο μεγαλώνω μοιάζω με κάποιο ζωάκι του δάσους… Επιρροές από τα παλιά Μίκυ Μάους που διάβαζα μικρός. Αυτά και άλλα πολλά που όμως θα σας τα ομολογήσω σε κάποια άλλη ψυχαναλυτική συνεδρία γιατρέ μου…
Στον Παναθηναϊκό;
Το ότι παίζει τόπι παρά μπάλα.
Στο "Τρέχα" λες ότι βοηθά να ξεχάσουμε και να προχωρήσουμε μπροστά. Δεν πρέπει όμως να μάθουμε, αλλά και να θυμόμαστε το πώς φτάσαμε εδώ; Πώς θα αποφευχθούν νέα λάθη; Για παράδειγμα στο χώρο της μουσικής, δισκογραφικές, ραδιόφωνα ακόμα και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες "βιάζονταν" να βγάλουν το εύκολο χρήμα, παρακάμπτοντας κανόνες ηθικής και πατώντας επί πτωμάτων μάλιστα πολλές φορές…
Το τραγούδι αυτό ξεκινά από την αφετηρία πως πλέον ναι, έχεις καταλάβει τι έχει φταίξει και ξεκινάς πλέον χωρίς μεμψιμοιρίες, πας μπροστά με τις δικές σου δυνάμεις και χωρίς καμία επιδότηση. Κανείς δεν σου χρωστάει. Εσύ χρωστάς στον εαυτό σου πρώτα από όλα. Διαφορετικά θα παραμείνεις στην παράγκα της αιώνιας εθνικής σου μιζέριας και παράπονου της καθ’ ημάς Ανατολής.
Πώς ήταν δυνατόν να ξεφύγει και ο χώρος της μουσικής από το μεγάλο πάρτυ της οξυζενέ Ελλάδας των προηγουμένων ετών; Της Ελλάδας της σκυλάδικης συμπεριφοράς, στους δρόμους, στις πλατείες, στις παρέες και στα σπίτια μας μέσα; Ακόμα συμβαίνει αυτό. Η ψυχή μας πρώτα βγαίνει και το χούι παραμένει. Το λέω αυτό όχι για να δικαιολογήσω κανέναν, αλλά απλώς γιατί καταλαβαίνω τα όρια του ανθρώπου απέναντι στο εύκολο γενικά και το «πολύ» στη ζωή του. Θεωρώ πως αυτή η κρίση προήλθε πρώτιστα από μία ηθική, γενική σήψη σε όλα τα επίπεδα δυστυχώς, κοινωνικά, πολιτικά. Πολύ λίγοι εξαιρούνται.
Έχει αλλάξει τίποτα προς το καλύτερο; Καταρρέει το σύστημα όπως το ξέραμε;
Εξαρτάται τι εννοούμε σύστημα. Ποιο είναι το σύστημα για τον καθένα. Μεγάλη κουβέντα ανοίγουμε εδώ. Θα πω μονάχα πως για μένα ναι, υπάρχει ένα σύστημα που λέει πως δεν είναι το σύστημα και θέλει να ανατρέψει ένα σύστημα του οποίου όμως είναι κι αυτό ο γεννήτορας όσων μας έφεραν εδώ που μας έφεραν. Στον τόπο αυτό δυστυχώς ποτέ δεν αναπτύχθηκε σοβαρή πολιτική θεωρία είτε στον αστικό πολιτικό χώρο είτε της αριστεράς άρα και πράξη. Θεωρία που θα πήγαζε από και θα ανταποκρινόταν στις δικές μας κοινωνικές και ιστορικές ιδιαιτερότητες. Μονάχα ο μπαλκονι-σμός και ο διαχωρισμός. Για να μην επεκταθώ χρονικά περισσότερο θα πω από τον Εμφύλιο και μετά. Ποτέ η σύνθεση. Δεν μας χαρακτήριζε αυτό κι ούτε τώρα. Έτσι όμως δεν πας μπροστά ποτέ. Καταρρέει βασανιστικά αργά και είναι αναπόφευκτη αυτή η αργή εξέλιξη, καταρρέει ένα πράγμα συνολικά, αυτό που ήταν ή νόμιζε πως ήταν η σύγχρονη Ελλάδα. Μέσα σε αυτή την κατάρρευση είναι όλοι κι αναφέρομαι κυρίως στις πολιτικές δυνάμεις του τόπου και σε μεγάλα κομμάτια της πελατειακής μεσαίας τάξης.
Αλλά πιστεύω πως επίσης αναπόφευκτα θα προκύψουν νέες κοινωνικές συνθέσεις άρα και πολιτικές παρουσίες με νέες ιδέες που αρμόζουν στον 21ο αιώνα. Μας αξίζει κάτι καλύτερο. Δεν θέλω ούτε καν να διανοηθώ άλλες εξελίξεις. Θα γκρεμιστούμε εντελώς κι αυτό νομίζω πως κάθε εχέφρων άνθρωπος δεν το θέλει. Να φτιάξουμε, όχι να χαλάσουμε, να δημιουργήσουμε, όχι να καταστρέψουμε, να αγαπήσουμε αυτή την χώρα αληθινά και όχι να καίμε τις πόλεις μας, να αγαπήσουμε ξανά ο ένας τον άλλο, δικό μας ή ξένο. Φτάνει πια.
Βλέπεις νέους δημιουργούς, που σε γεμίζουν μ’ ελπίδα;
Ακούω μουσικές από νέα παιδιά και χαίρομαι πολύ… Είναι καλύτεροι από εμάς παλιά, εκτελεστικά κιόλας, σαν μουσικοί. Ποτέ δεν ήταν πολλές εξάλλου οι ενδιαφέρουσες προτάσεις, μην υπερβάλλουμε. Τώρα υπάρχει μία πληθώρα ακουσμάτων που εύκολα την βρίσκεις κυρίως μέσα από το διαδίκτυο, αλλά αυτό δεν εξυπακούει [sic] πως όλα είναι σε ένα καλό επίπεδο. Θα μιλήσω εδώ για τους Lexicon Project μιας και θα παίξουμε μαζί στον Σταυρό Του Νότου. Τους είχα ξεχωρίσει εδώ και κάποια χρόνια γιατί γράφουν τραγούδια με μουσικές όμορφες, έχουν ελληνικό λόγο, που για μένα είναι βασικό μου κριτήριο. Τα παιδιά κάνουν κάτι θαρραλέο σε μία περίοδο που έχει επιπόλαια δώσει υπερβολική προσοχή στον αγγλόφωνο στίχο και δεν ξέρω πολλές άλλες ακόμα που να έχουν δώσει τέτοια δείγματα σοβαρής γραφής σύγχρονου τραγουδιού πόλης και αναφέρομαι στα τελευταία χρόνια.
Σε παλιότερη συνέντευξή σου, είχες δηλώσει ότι ονειρεύεσαι μονάχα στον ύπνο σου και προτιμάς τις πράξεις όταν είσαι ξύπνιος. Πώς είναι μια ημέρα του Γιώργου Δημητριάδη;
Κρεμιέμαι ανάποδα σε ένα δέντρο και βγάζω άναρθρες κραυγές και μετά φωνάζω να μου απαντήσει το Υπέρτατο Όν αλλά απάντηση δεν παίρνω… Τι θέλετε να σας πω ακριβώς; Πώς φτιάχνω τον πρωινό καφέ μου… Βασικά να σας πω… Κατ’ αρχήν φοράω τις παντόφλες μου να ζεσταθούν τα ποδαράκια μου και μετά κάνω πρωινή γυμναστική ακούγοντας το ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΣΑΣ ΠΑΙΔΙΑ με την Θεία Λένα. Μετά αφού ολοκληρώσω αυτές τις ασκήσεις, πάω και κάνω κάτι που δεν μπορώ να σας πω. Έπειτα ακολουθεί μία συναρπαστική ακολουθία αποκαλυπτικών γεγονότων που όμως για λόγους δημιουργίας μυστηρίου και μύθου δεν θα σας αποκαλύψω.
Ο δίσκος αυτός είναι μέρος του δικού σου τρόπου δράσης; Είναι μια διαμαρτυρία, μια κριτική ματιά απέναντι στο παρελθόν;
Εν γένει η «διαμαρτυρία» στη δική μου αντίληψη, ανάγκη, στο δικό σώμα μουσικής δεν μου πάει. Αυτό που λέτε διαμαρτυρία για μένα μπορεί και γίνεται πιο αποτελεσματικό όταν περνάει σαν ντοκυμαντέρ, εικόνες και συναισθήματα που αυτές προκαλούν. Π.χ. όπως στο τραγούδι σε αυτή τη δουλειά το ΒΗΜΑΤΑ ΒΑΡΙΑ, ή το ΛΑΘΡΑΙΟΙ. Σαφώς και υπάρχει μεγάλη δόση αυτοκριτικής με την συλλογική και προσωπική της διάσταση στον δίσκο, παράδειγμα το ομότιτλο ΑΠ’ΤΟ ΜΗΔΕΝ.
Παρόλα αυτά υπάρχουν πράγματα, που αξίζει να κρατήσουμε που είν’ αληθινά; Είναι στιγμές ή κάτι περισσότερο;
Για να κρατήσεις μέσα σου όσα είν’ αληθινά θέλει αγώνα και μεγάλη προσπάθεια γιατί το πιο εύκολο πράγμα είναι να ξεχάσεις ποιος είσαι και τι πραγματικά έχεις ανάγκη και όχι αυτό που έμαθες να θέλεις ή σου έμαθαν να θέλεις. Αξίζει να κρατήσουμε την αγάπη μας για τους ανθρώπους που αγαπάμε και πληγώνουμε μέσα στην αδυναμία μας, αξίζει να κρατήσουμε την εμπιστοσύνη μας στον Άλλον. Οι άνθρωποι δεν είναι αντικείμενα χρήσης με ημερομηνία λήξεως και αναφέρομαι στις σχέσεις ξέρετε, αυτές με ενδιαφέρουν και όχι πλέον οι χίμαιρες.
Ο καταναλωτισμός είχε μπει σαν δηλητήριο στις ανθρώπινες σχέσεις είτε φιλικές είτε ερωτικές, αισθηματικές και η ανοχή, η υπομονή είχαν υποχωρήσει από ένα τεράστιο ΕΓΩ που ήθελε και έμενε μόνο του στην αυταρέσκεια ενός άνετου διαμερίσματος και ήταν μία ελευθερία ψεύτικη, μόνη. Οι χίμαιρες ομολογώ πως ίσως με ενδιέφεραν όταν είχα χρόνο, την πολυτέλεια να κάψω και να καώ και ίσως και την επιπολαιότητα της νιότης και δεν μετανιώνω. Στο τραγούδι μου αυτό όμως μιλάω για την αγάπη, γι’αυτήν τραγουδώ. Όσα είναι αληθινά θέλουν δρόμο, κόπο και δουλειά για να βρεθούν.
Ποια είναι η ιστορία που κρύβεται πίσω από την "Οδό Ιταλίας";
Δεν κρύβεται. Αποκαλύπτεται φορώντας όμως το πέπλο της ομίχλης του χρόνου που η μνήμη κάνει εκείνα τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας όταν ο κόσμος φαινόταν τεράστιος και μαγευτικός. Είχα ανάγκη να πάω εκεί για να τιμήσω πρόσωπα και τόπο, τη γειτονιά μου. Την πόλη μου.
Αυτό και άλλα κομμάτια πότε θα έχουμε την ευκαιρία να τ’ ακούσουμε ζωντανά;
Παρέα με τους Lexicon Project θα μας ακούσετε βλέποντας μας με σάρκα και οστά κι εμένα με λίγη κοιλιά πια-που προσπαθώ να την ρίξω άλλοτε ρουφώντας την κι άλλοτε με τις ασκήσεις που προανέφερα-τα παιδιά είναι όλα στυλάτα εξάλλου, στον ΣΤΑΥΡΟ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ στο Stage Club στις 19 και 26 Φλεβάρη. Αρχές Μάρτη, θα ανακοινωθεί πότε, θα κάνω και την ζωντανή επίσημη παρουσίαση του νέου μου album στον ίδιο χώρο παρέα με τα παιδιά και πολλούς καλεσμένους φίλους καλλιτέχνες κι εκπλήξεις!
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.