Σαν χώρα δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που περνάμε μία οικονομική κρίση. Ουκ ολίγες φορές έχουμε βρεθεί στα όρια χρεοκοπίας και σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ξεπεράσαμε κιόλας.
Έτσι λειτουργεί η διεθνής οικονομία, όπως στις επιχειρήσεις υπάρχει ένας κύκλος, έτσι και στα κράτη συμβαίνει το ίδιο. Φυσικά ούτε είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη που κατέληξε με τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα, ήδη αυτή τη στιγμή Βρετανία και Γαλλία υποφέρουν από ελλείμματα της τάξης του 7,9% και 4,5% αντίστοιχα. Τι είναι αυτό όμως που κάνει τη χώρα μας τόσο ιδιαίτερη περίπτωση και ποια η ειδοποιός διαφορά από τις υπόλοιπες;
Η απάντηση είναι η απάθεια του κράτους και των πολιτών της για αλλαγή και θα δώσω ένα παράδειγμα για αυτό. Πριν μερικούς μήνες στη Μεγάλη Βρετανία ξέσπασε ένα μείζον σκάνδαλο σχετικά με επιχειρήσεις κολοσσούς, οι οποίες δεν κατέβαλαν φόρους στο δημόσιο. Αυτές οι εταιρίες είναι οι Amazon, Starbucks και Google, οι οποίες μέσω φορολογικών παραδείσων και εκμεταλλευόμενες νομοθεσίες της Βρετανίας, κατάφερναν να πληρώνουν ελάχιστους ή καθόλου φόρους στο Βρετανικό κράτος, παρά τα τεράστια κέρδη που αποκόμιζαν από την εγχώρια αγορά.
Το Amazon με συνολικά κέρδη πάνω από 200εκ. λίρες, πλήρωσε φόρους 1,8εκ. το 2011. Τα Starbucks σε ένα χρονικό περιθώριο 3 ετών, δεν πλήρωσαν ούτε μία λίρα στο Βρετανικό Δημόσιο. Συνολικά σε 13 χρόνια παρουσίας και με απολαβές που αγγίζουν τα 3δισ. κατέβαλε 8εκ. μόνο. Τέλος η Google με 2,5δισ. αποτελέσματα στην βρετανική αγορά, κατέβαλε μόνο 3,4εκ στο κράτος.
Η κοινοβουλευτική επιτροπή για τη φορολογία κάλεσε με συνοπτικές διαδικασίες μερικών εβδομάδων, σε απολογία τους γενικούς διευθυντές των εταιριών, ώστε να δώσουν εξηγήσεις για την φορολογική συμπεριφορά τους. Οι βουλευτές ήθελαν να μάθουν από τους διευθυντές των επιχειρήσεων αν θεωρούσαν την τακτική τους ηθικά επιλήψιμη και το αν ήταν σωστό για τις εταιρείες που είχαν τεράστια κέρδη από τους Βρετανούς φορολογούμενους, να μην πληρώνουν το ανάλογο ποσό στην χώρα που τους φιλοξενεί. Σε μία διαδικασία όπου εξασκήθηκε κάθε αυστηρότητα, οι 3 διευθύνοντες σύμβουλοι κατηγορήθηκαν για προσπάθεια αποφυγής να απαντήσουν στις ερωτήσεις και για προκλητικότατη έλλειψη βασικών γνώσεων του πώς κινούνται φορολογικά οι εταιρίες τους.
Χαρακτηριστική ήταν η αντιπαράθεση μεταξύ της προέδρου της επιτροπής και του διευθύνοντα σύμβουλου της Google, ο οποίος προσπαθώντας να υπερασπιστεί την εταιρία του επικαλέστηκε ότι οι πράξεις ήταν πέρα για πέρα νόμιμες, ώστε να λάβει την απάντηση ότι δεν τους κάλεσαν για να διευκρινίσουν την νομιμότητα των τακτικών που ακολουθούσαν, αλλά για το κατά πόσο είναι ηθικό αυτό που κάνουν.
Το αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας ήταν η προσπάθεια την Βρετανικής κυβέρνησης να κυνηγήσει με κάθε δυνατό τρόπο «νόμιμες» φοροδιαφυγές από εταιρίες κολοσσούς, που ασκούν εμπορικές δράσεις σε βρετανικό έδαφος. Συμφωνίες με την Ελβετία και άλλους οικονομικούς παραδείσους προβλέπεται να γεμίσουν το δημόσιο ταμείο κατά 2δισ. λίρες το χρόνο.
Το αξιοσημείωτο στο γεγονός δεν είναι η στάση της πολιτείας, αλλά η στάση των πολιτών έπειτα από τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων. Amazon και Starbucks είδαν μια κατακόρυφη πτώση στα έσοδά τους στη Βρετανία. Μεγάλη αγανάκτηση ξέσπασε, με στόχο την ανήθικη φοροδιαφυγή. Εν τέλει οι εταιρίες αποφάσισαν μπροστά στο κόστος που αντιμετώπιζαν από μείωση των πωλήσεων, να δώσουν σε ένδειξη καλής θελήσεως κάποιο ποσό στο Βρετανικό κράτος. Η στάση των πολιτών ώθησε τους οικονομικούς γίγαντες να αλλάξουν τακτική, ζητώντας συγγνώμη και υποσχόμενοι αλλαγή στον τρόπο που πληρώνουν φόρους. Αντιπροσωπευτικά τα Starbucks έδωσαν 20εκ. λίρες στο βρετανικό ταμείο ώστε να καθησυχάσει τους Βρετανούς πολίτες.
Αυτό θα πρέπει να μας γίνει μάθημα, η κρίση στην Ελλάδα δεν έγκειται μόνο στα οικονομικά στοιχεία. Έχει βαθύτερες ρίζες, έχει πηγή την ίδια μας τη συμπεριφορά. Η απαράδεκτη ανοχή μας σε αισχροκέρδειες και στη διαφθορά των εταιριών, δικαιολογώντας και απαλλάσσοντάς τες με το σκεπτικό του «ωχ αδελφισμού» προκαλεί σημαντικότερα προβλήματα και από το μεγαλύτερο έλλειμμα. Για να λειτουργήσει σωστά μια κοινωνία πρέπει να απαρτίζεται από υγιή και γερά θεμέλια. Χωρίς τον προβληματισμό και την αφύπνιση του κόσμου ο,τι μέτρα και να παρθούν από την πολιτεία, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο. Μηδέν εις το πηλίκο.
Γιώργος Παπαδόπουλος
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.