Χάρης Χαραλάμπους: “Όλοι κρύβουμε μέσα μας έναν μικρό Βόυτσεκ”

Ο ηθοποιός Χάρης Χαραλάμπους κατάγεται από τη Λεμεσό της Κύπρου. Μετά τη στρατιωτική του θητεία ήρθε στην Αθήνα λόγω της σχολής του στο Πολυτεχνείο. Γύρω στο τρίτο έτος της σχολής αποφάσισε πως δεν ήθελε να γίνει ένας δυστυχισμένος χημικός μηχανικός, αφού δεν του άρεσε πραγματικά το επάγγελμα και στράφηκε στο αληθινό του ενδιαφέρον, το θέατρο.

Είναι αριστούχος της δραματικής σχολής του «Νέου Ελληνικού Θεάτρου Γιώργου Αρμένη». Τον έχουμε δει ως Αγγελιαφόρο στους “Πέρσες” (σκηνοθέτης Άρης Μπινιάρης), ως Τειρεσία στις “Βάκχες” (σκηνοθέτης Άρης Μπινιάρης), στον μονόλογο του “Ανάμιση Τενεκέ” του συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη (σκηνοθεσίας Μαρίας Αιγινίτου).

Ο Χάρης Χαραλάμπους διαθέτει μια εξαιρετική ευπλαστότητα ως ηθοποιός και αυτό γίνεται εμφανές σε κάθε μεταμόρφωσή του επί σκηνής.  Αυτή την περίοδο μας χαρίζει μια ακόμα υπέροχη ερμηνεία ως Λοχαγός, στο έργο του Μπύχνερ με τίτλο “Βόυτσεκ”.

Παίζεις στην παράσταση «Βόυτσεκ» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. Ο δοκιμιογράφος και θεωρητικός της λογοτεχνίας George Steiner είχε πει ότι ο «Βόυτσεκ» είναι «η πρώτη τραγωδία χαμηλής ζωής». Ποια είναι η δική σου αίσθηση για το ημιτελές έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ;

Ο Βόυτσεκ είναι μια βαθιά υπαρξιακή τραγωδία, έχει μια γραφή καθαρά αποσπασματική και ποιητική. Με αυτό το κείμενο ο Μπύχνερ προσπαθούσε να θέσει νέους κανόνες γραφής της τραγωδίας. Ήθελε να σπάσει τη φόρμα που είχαν φτιάξει οι αρχαίοι και ο Σαίξπηρ και ακριβώς επειδή ο λόγος είναι αποσπασματικός, ποιητικός και ταυτόχρονα λαϊκός, κάποιες στιγμές όλα αυτά μαζί τον κάνουν και πολύ δύσκολο.

Μίλησέ μας για τον ρόλο που υποδύεσαι και τη συνεργασία σου με την Κατερίνα Ευαγγελάτου.

Κάνω τον Λοχαγό, που είναι στο έργο ο ένας από τους δύο πυλώνες που βασανίζουν τον Βόυτσεκ, τον καταπιέζουν και προβάλλουν πάνω του όλα τους τ’ απωθημένα. Ο Λοχαγός εκπροσωπεί την μεσαία τάξη ανθρώπων που, όταν τους δοθεί μια εξουσία, γίνονται οι χειρότεροι εξουσιαστές και ξαφνικά ξεσπάνε σε όλους τους υπόλοιπους  ό, τι πιο σαθρό και χυδαίο – θα μπορούσα να πω – έκρυβαν στα μύχια της ψυχής τους.

Ο ρόλος μου αρέσει πολύ. Προσπάθησα να βρω ανθρώπινα στοιχεία παρ’ όλη τη φαυλότητα που τον χαρακτηρίζει και βρήκα ότι έχει στοιχεία κάποια που είναι σχεδόν συγκινητικά, δηλαδή η σχέση που έχει ο λοχαγός με το χρόνο, ο φόβος του ότι δεν πρέπει να μένει ανεκμετάλλευτος, το ότι σε κάθε στιγμή κάτι πρέπει να γίνεται, σημαίνει ότι μέσα του έχει φόβο για τον θάνατο και αυτό κάπως εμένα με άγγιξε. Έτσι ήρθα πιο κοντά στην ανθρώπινη του υπόσταση για να μπορέσω να τον προσεγγίσω και να βγάλω προς τα έξω και αυτό.  Έναν άνθρωπο τρομαγμένο, που όμως με την εξουσία που του δόθηκε, έχει γίνει ο χειρότερος.

Ήθελα πολύ να συνεργαστώ με την Κατερίνα Ευαγγελάτου και είμαι πολύ χαρούμενος που συνέβη τώρα και με αυτό το έργο και μ΄αυτό τον ρόλο. Η περίοδος των προβών μας ήταν μια περίοδος ουσιαστικής έρευνας, προσωπικής εξέλιξης στην υποκριτική τέχνη και εργασίας εις βάθος σε όλα τα επίπεδα.

Λέει ο Βόυτσεκ στο έργο, ότι «ο Θεός δεν πρόκειται να παρασκοτιστεί, αν το μικρό ανθρωπάκι βγήκε πριν ή μετά το Αμήν» και ο Λοχαγός του (εσύ) κατηγορεί τον ήρωα ότι δεν έχει αρετή και ηθική. Πόσο κοντά στο σημερινό άνθρωπο είναι ο περιφρονημένος και αποξενωμένος Βόυτσεκ;

Πιστεύω ότι στην εποχή που ζούμε σήμερα και με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε όλοι, μπορεί να κρύβουμε μέσα μας έναν μικρό Βόυτσεκ. Δεχόμαστε καταπίεση από πολλά συστήματα που δρουν γύρω μας είτε είναι το κράτος, είτε τ΄αφεντικά μας, ο κόσμος ή η οικογένειά μας και δεν καταφέρνουμε πολλές φορές ν’ αρθρώσουμε ευκρινώς την αγανάκτησή μας και δεν μπορούμε ν’ αντισταθούμε σε όλο αυτό που είναι πιο ισχυρό από εμάς.

Αυτό παθαίνει και ο Βόυτσεκ, γι’ αυτό και ο Μπύχνερ τον έχει βάλει να μην ολοκληρώνει φράσεις, τη σκέψη του να πετάει από το ένα θέμα στο άλλο κι ας έχει τόσα πράγματα να πει. Δυσκολεύεται, γιατί στο κεφάλι του επικρατεί τρικυμία. Κινούμαστε σε τόσο γρήγορες ταχύτητες και πολλοί άνθρωποι δεν θέλουν καν να σκεφτούν, γιατί δεν μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Αντίθετα ο Βόυτσεκ εμφανίζεται γενναίος, θέλει να σταθεί απέναντι στις δυσκολίες και ν’ αντισταθεί.

Sarah Kane: “Ο Βόυτσεκ είναι ένα έργο για τη σιωπή και για εκείνους που μένουν άφωνοι μπροστά σε ό, τι δεν μπορούν να πουν και σε ό, τι λένε προκειμένου να καλύψουν ό, τι θέλουν πράγματι να πουν”

Στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, όπου οι κοινωνικές αδικίες διαδέχονται η μία την άλλη, εσύ πώς ανταπεξέρχεσαι, συναισθηματικά και πρακτικά;

Όπως ο κάθε άνθρωπος. Προσπαθώ σε όλα να βρίσκω κάτι θετικό είτε μέσα από το θέατρο, που είναι μια διέξοδος, είτε μέσα από φίλους, τον έρωτα και τις ωραίες στιγμές. Αυτά είναι τα πολεμοφόδια μου για να προχωρήσω μπροστά. Όσο πιο ευγενικά και με πίστη αγωνιζόμαστε, τόσο το καλύτερο. Το θέατρο μπορεί να είναι ένα καταφύγιο, αλλά πιστεύω ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να είναι σε άμεση σύνδεση με το τι συμβαίνει έξω και γύρω. Οι καλλιτέχνες πρέπει να είναι άνθρωποι του καιρού τους.

Υπάρχει κάποιο περιστατικό που σε συγκλόνισε πρόσφατα όσον αφορά στο κοινωνικό γίγνεσθαι;

Με συγκλονίζει και με απασχολεί όλο αυτό που συμβαίνει με τους πρόσφυγες. Το έχω δει να συμβαίνει και μπροστά στα μάτια μου, σε μια περιοδεία του Θείου Βάνια το 2016 στη Σάμο, τότε που η ροή ήταν τεράστια. Έβλεπα ανθρώπους να βγαίνουν από τη θάλασσα, άλλους να κάθονται πάνω στα βραχάκια, οικογένειες που κοιτούσαν μ’ ένα κενό βλέμμα τη θάλασσα. Ακόμα με συγκλονίζουν αυτές οι εικόνες για μια κατάσταση που ακόμα βλέπουμε να συνεχίζεται.

Η πίστη, ποιο ρόλο διαδραματίζει στη δουλειά σου και στη ζωή σου γενικότερα;

Πολύ σημαντικό ρόλο, χρειάζομαι σαν άνθρωπος να πιστεύω σε κάτι. Στη δουλειά μου πιστεύω στο σκηνοθέτη μου, στο έργο, στον παρτενέρ μου πάνω στη σκηνή. Γενικά στη ζωή μου πιστεύω στον άνθρωπο και αυτό με κρατάει. Δίνω ευκαιρίες στους ανθρώπους, γιατί όλοι έχουμε αδυναμίες και δεν πρέπει να είμαστε υπεράνω. Και επιστρέφω στο έργο μας και αναφέρομαι στον Λοχαγό, ο οποίος είναι ένας άνθρωπος με χιλιάδες αδυναμίες, που δεν τις αναγνωρίζει και ξεσπάει στον Βόυτσεκ.

Ποτέ πριν πάω στη σχολή δεν είχα σκεφτεί ότι θα γίνω ηθοποιός. Έχω τελειώσει Χημικός Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Πιο πολύ σχέση είχα με τη μουσική. Τραγουδάω και παίζω κιθάρα. Παλιότερα είχα κι ένα συγκρότημα με το όνομα «Ναυαγοί». Παίζαμε ξένο κι ελληνικό ροκ και έντεχνα στο μπαρ «Σεισμός» στην πλατεία Αμερικής.

 

Έχεις σπουδάσει υποκριτική στη σχολή του “Νέου Ελληνικού Θεάτρου Γιώργου Αρμένη”. Μίλησέ μου για τον δάσκαλό σου Γιώργο Αρμένη και την επίδραση που είχε η διδασκαλία του στη διαμόρφωσή σου ως ηθοποιός.  

Ο Γιώργος Αρμένης με έμαθε την αλφαβήτα του θεάτρου. Μια αλφαβήτα την οποία στην πορεία αμφισβήτησα και «ξέχασα» για να μπορέσω να εμβαθύνω στην δια βίου μου εκπαίδευση ως ηθοποιός και να προχωρήσω.  Αυτή άλλωστε ήταν και η προτροπή του ίδιου του κύριου Αρμένη. Σε όλη τη διάρκεια της σχολής υπήρξα βοηθός του στις σκηνοθεσίες, με τίμησε με την εμπιστοσύνη του κι έτσι έμαθα πολύ καλά τι συμβαίνει πίσω από τη σκηνή και εκτίμησα περισσότερο τον κόπο των ανθρώπων του θεάτρου.

Η πρώτη μου επαγγελματική παράσταση ήταν στο πρώτο έτος της σχολής, είχαμε πάει χειμερινή περιοδεία με το έργο του Εντουάρντο Ντε Φιλίππο, «Αχ, αυτά τα φαντάσματα».

Foto: Dimi Theodoraki

Σ’ ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων;

Ναι, μ’ ενδιαφέρει το πώς λειτουργεί η επικοινωνία μιας παράστασης  με το κοινό και το τι μπορεί να τη δυσκολεύει. Αυτός είναι κι ένας από τους βασικούς στόχους της τέχνης του θεάτρου, αλλά και της τέχνης γενικά. Η επικοινωνία, όχι ως αυτοσκοπός, αλλά ως μοίρασμα και συνενοχή. Ναι, γενικά είμαι πολύ καλός ακροατής, δεν είμαι απόλυτος, ακούω τις γνώμες και μετά φιλτράρω.

Με την καθημερινότητα τι σχέση έχεις;

Πολύ καλή! Προσπαθώ να έχω μια καθημερινότητα ποιητικών διαστάσεων.

Με τον κινηματογράφο;

Είμαι λάτρης του κινηματογράφου. Η τελευταία ταινία, που είδα, ήταν «Η Ευνοούμενη» του Λάνθιμου και μου άρεσε πάρα πολύ.

Το πέρασμα του χρόνου πόσο σε απασχολεί;

Με απασχολεί το πέρασμα του χρόνου να είναι ποιοτικό… ακόμα και το χάσιμο του χρόνου προσπαθώ να είναι ποιοτικό!

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ