​«Η πολιτική δεν μπορεί να μείνει έξω από το ποδόσφαιρο»

«Μπήκατε ποτέ σας σε ένα άδειο γήπεδο; Κάντε τον κόπο. Σταθείτε στη μέση του αγωνιστικού χώρου και αφουγκραστείτε. Δεν υπάρχει τίποτα πιο γεμάτο από ένα άδειο γήπεδο. Δεν υπάρχει τίποτα πιο θορυβώδες από τις κερκίδες χωρίς κανένα θεατή».

Στο βιβλίο του «Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου» ο Εντουάρντο Γκαλεάνο καθιστά σαφή την κοινωνική διάσταση των σπορ, των συμμετεχόντων σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου και των θεατών, φανατικών και μη. Όπως το ποδόσφαιρο είναι ένα κομμάτι της κοινωνίας, η πολιτική δεν γίνεται να μείνει μακριά και έξω από τους χώρους που το φιλοξενούν.

Αυτή την άποψη διατυπώνει και ο Τάσος Αλευράς, δημιουργός του ντοκιμαντέρ «What Politica – a non political football story», που αύριο, Παρασκευή 22 Μαΐου, κάνει πρεμιέρα στην Αθήνα. Διαπλέκοντας τη σχέση ανάμεσα στην πολιτική και το ποδόσφαιρο και με αφορμή την υποψηφιότητα του αντιπροέδρου του Ολυμπιακού Γ. Μώραλη ως δημάρχου, και του προέδρου του Ολυμπιακού Βαγγέλη Μαρινάκη ως δημοτικού συμβούλου στον Πειραιά, το «What Politica» αφηγείται τη στάση των οπαδών του Ολυμπιακού απέναντι στην πολιτική και τις κοινωνικές εξελίξεις, μέσα από το πρόταγμα του «No Politica» που εκφράζεται από την κερκίδα τους.

Το 3pointmagazine.gr κουβέντιασε με τον Τάσο Αλευρά για την ταινία, το ποδόσφαιρο, την πολιτική και τους οπαδούς.

Η ιδέα ενός ντοκιμαντέρ σχετικά με την πολιτική και το ποδόσφαιρο υπήρχε αρκετό καιρό σαν ιδέα, αλλά περιοριζόταν σε ένα πλαίσιο θεωρητικής έρευνας και προσωπικής απασχόλησης. Η «NO POLITICA» διακήρυξη των οργανωμένων του Ολυμπιακού ήταν ο λόγος για να περάσουμε από το γενικό στο ειδικό και να παρακολουθήσουμε την πορεία του. Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας Μώραλη-Μαρινάκη στον Δήμο Πειραιά ήταν η τελική αφορμή για να ξεκινήσουμε τα γυρίσματα.

Πόσο καιρό χρειαστήκατε για να ολοκληρώσετε το ντοκιμαντέρ; Ποιες δυσκολίες συναντήσατε;

Τα γυρίσματα μαζί με το μοντάζ διήρκεσαν περίπου ένα χρόνο. Ο χρόνος που χρειάστηκε ήταν από μόνος του ένα πρόβλημα αφού απαιτήθηκε να κάνουμε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Αθήνα πολλές φορές με όποια κούραση και έξοδα μπορεί να έχουν τέτοια ταξίδια. Αποφασίσαμε συνειδητά με τις συνεργάτριές μου (Δώρα Καλακίδου και Άννα Πρόκου) να μείνουμε μακριά από εξωτερικές χρηματοδοτήσεις και σπόνσορες, ώστε να προστατέψουμε το ντοκιμαντέρ από παρεμβάσεις, οπότε γίνεται κατανοητό ότι δυσκολευτήκαμε αρκετά στο να καλύπτουμε τα έξοδα των γυρισμάτων. Δυσκολίες επίσης συναντήσαμε στις συνεντεύξεις που άνθρωποι με τους οποίους ερχόμασταν σε επαφή αρνούνταν να μας μιλήσουν, είτε από φόβο, είτε από αδιαφορία, είτε επειδή είμαστε από τη Θεσσαλονίκη (!), όπως μας είπε χαρακτηριστικά ένας εκ των αντιδημάρχων του Δήμου Πειραιά, με τον οποίο ήρθαμε σε επαφή.

Γιατί δεν είναι εύκολο να μείνει η πολιτική έξω από το ποδόσφαιρο;

Ας το θέσουμε διαφορετικά. Γιατί να μείνει η πολιτική έξω από το ποδόσφαιρο; Και τέλος πάντων, από πού είναι εύκολο να μείνει εκτός η πολιτική, για να είναι εύκολο στο ποδόσφαιρο; Μπορεί να μείνει εκτός θεάτρου, εκτός κινηματογράφου ή εκτός δρόμου; Πώς, λοιπόν, μπορεί να απουσιάζει από το ποδόσφαιρο, όπου διακυβεύονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας, επιρροής και προβολής όπου δεκάδες παίχτες-παράγοντες εσχάτως και διαιτητές εξαργυρώνουν την παρουσία τους στα γήπεδα με πολιτικά αξιώματα;

Υπάρχει εμπειρία για αντίστοιχες περιπτώσεις κερκίδων no – politica στο εξωτερικό, σήμερα ή και παλιότερα;

Το «No Politica» δεν είναι ανακάλυψη των οργανωμένων του Ολυμπιακού. Το συναντάμε σε γήπεδα της Ευρώπης από τη δεκαετία του ΄90, με τα ίδια πάντα αποτυχημένα αποτελέσματα.

Πρόσφατα στο Σ.Ε.Φ αναρτήθηκαν πανό κατά του κ. Κοντονή. Είναι γνωστή η αντίθεση του ποδοσφαιρικού Ολυμπιακού και του ιδιοκτήτη του, Β. Μαρινάκη, με το καινούργιο αθλητικό νομοσχέδιο. Ισχύουν τα «δυο μέτρα και δυο σταθμά»;

Είναι τουλάχιστον ειρωνικό να δηλώνεις «No Politica» και παράλληλα να βγάζεις ανακοινώσεις για τον πρώην Δήμαρχο Πειραιά όταν ακόμα ήταν νυν, να αναρτάς πανό για τον εκάστοτε Υφ. Αθλητισμού και παράλληλα να ζητάς να μείνει η πολιτική εκτός γηπέδου. Πώς ακριβώς ορίζεται δηλαδή το «No Politica» και γιατί είναι «No Politica» ένα πανό για τον Κοντονή, ενώ για τον Παύλο Φύσσα δεν είναι; Μπέρδεμα ε;

Ο Ολυμπιακός τιμωρήθηκε από την UEFA τον Δεκέμβριο του 2013 για ανάρτηση πανό με ρατσιστικό περιεχόμενο. Στο παρελθόν έχουν ακουστεί αρκετές φορές ρατσιστικά συνθήματα στις κερκίδες του Καραϊσκάκης. Τι σχέση έχουν οι οπαδοί του Ολυμπιακού με την ακροδεξιά;

Το ποδοσφαιρικό τμήμα του Ολυμπιακού όντως τιμωρήθηκε από την UEFA και κατά τη γνώμη μου κακώς η UEFA δεν κοινοποιεί τους ακριβείς λόγους της εκάστοτε τιμωρίας. Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, ότι τόσο η UEFA όσο και τα άλλα θεσμικά όργανα σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο εγκρίνουν και προωθούν τη «No Politica» στάση στα γήπεδα, ώστε το προϊόν τους να μη φορτίζεται πολιτικά και να είναι πιο εύκολα εμπορεύσιμο. Όσο για τα ρατσιστικά συνθήματα, θεωρώ ότι η παραπάνω διαπίστωση είναι λανθασμένη. Τουλάχιστον απ΄ όσο γνωρίζω.

Υπάρχει το λεγόμενο «οπαδικό κίνημα» στην Ελλάδα;

Νομίζω ότι δεν έχουμε δείγματα οπαδικού κινήματος. Υπάρχουν κινήσεις προς μια καλή κατεύθυνση, όπως τα παιδιά των «Radical Fans United», αλλά ακόμα δε μπορούμε να μιλήσουμε για τίποτα μαζικό και οργανωμένο. Πιστεύω ότι θα αργήσουμε πολύ να συζητήσουμε για κάτι τέτοιο σε ρεαλιστική βάση.

Μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως ισχύουν οι κοινωνικές καταβολές των ομάδων και της πλειοψηφίας των οπαδών τους; (πχ. ο Ολυμπιακός είναι η λαϊκή ομάδα του λιμανιού και του μεροκάματου, ο Παναθηναϊκός των μικροαστικών και αστικών στρωμάτων, η ΑΕΚ η ομάδα των προσφύγων)

Έχω την εντύπωση ότι αυτού του είδους οι αναφορές χάθηκαν μαζί με τον ρομαντισμό από το ποδόσφαιρο. Είναι όμορφο ίσως και συγκινητικό να ακούς ιστορίες από παλιότερους για το πώς η κοινωνική τους κατάσταση επηρέαζε ή λύτρωνε το οπαδικό αίσθημα, πλέον όμως που οι ομάδες είναι επικερδείς εταιρίες σε καθεστώς άκρατου ανταγωνισμού, δε νομίζω ότι βρίσκεις τέτοιου είδους διαφορές μεταξύ ομάδων και οπαδών. Ίσως μικρότερες ομάδες και σίγουρα σε ερασιτεχνικά πρωταθλήματα να κρατάνε ακόμα δεσμούς με την ιστορικότητα και τους συμβολισμούς τους.

Τι σχέση έχουν οι οπαδοί του Ολυμπιακού με την πολιτική;

Στην ερώτηση αυτή δεν μπορεί να δοθεί σαφής απάντηση, γενικά και αόριστα. Όντας κι εσύ φίλαθλος ή οπαδός θα ξέρεις ότι οι οπαδοί μιας ομάδας δεν είναι ένα συμπαγές αντικείμενο προς μελέτη και άρα με τα ίδια χαρακτηριστικά, ούτε και το ενδιαφέρον για την πολιτική ορίζεται με έναν τρόπο συγκεκριμένο. Έτσι, ποτέ δεν μπορείς να πεις αν 35.000 που πάνε στο γήπεδο όλοι μαζί ασχολούνται με κάποιο τρόπο (συλλογικά ή ατομικά) με την πολιτική.

Πού και πότε μπορεί κανείς να δει το ντοκιμαντέρ;

Αύριο Παρασκευή 22 Μαΐου θα γίνει προβολή στο «ΣΙΝΕ ΤΡΙΑΝΟΝ» στις 21.00. Μετά το τέλος της προβολής θα γίνει συζήτηση μεταξύ συντελεστών και κοινού και έπειτα θα ακολουθήσουν live οι Noir Project. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις επόμενες προβολές μπορείτε να ενημερώνεστε στη σελίδα στο: www.facebook.com/whatpolitica

Πληροφορίες για το ντοκιμαντέρ

Σκηνοθεσία: Τάσος Αλευράς
Σενάριο: Τάσος Αλευράς
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Θεοδώρα Καλακίδου
Μοντάζ: Άννα Πρόκου
Μουσική: Τάσος Πελτέκης, Στέλιος Χατζηκαλέας
Παραγωγός: Τάσος Αλευράς
Φορμά: DCP Έγχρωμο
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Διάρκεια: 60′
Έτος Παραγωγής: 2014
Παγκόσμια εκμετάλλευση: Τάσος Αλευράς
tasosalevras@gmail.com