Όταν το νεκρό σώμα της 20χρονης Jeyasre Kathiravel βρέθηκε, στις 5 Ιανουαρίου 2021, δίπλα στο σπίτι της, η οικογένειά της δεν είχε καμία αμφιβολία για το ποιος ήταν ο δολοφόνος. Η ίδια είχε άλλωστε αποκαλύψει, καιρό τώρα, τη συστηματική σεξουαλική παρενόχληση που ήταν αναγκασμένη να υφίσταται από τον προϊστάμενό της στο εργοστάσιο παραγωγής ενδυμάτων όπου δούλευε στην πολιτεία Tamil Nadu της Ινδία.
Και το περιστατικό φαίνεται πως δεν είναι καθόλου μεμονωμένο. Καθώς το εργοστάσιο προμηθεύει τον σουηδικό κολοσσό H&M αλλά και άλλες δημοφιλείς στη Δύση μάρκες, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλεια των γυναικών που ράβουν τα φθηνά ρούχα που φοράμε.
Συστηματικές οι παρενοχλήσεις
Πριν απαχθεί, βιαστεί και δολοφονηθεί από τον προϊστάμενό της, η Jeyasre Kathiravel είχε καταγγείλει στην διεύθυνση προσωπικού την παρενόχληση αλλά και τις απειλές που υφίστατο από τον θύτη της στον χώρο εργασίας. «Τίποτε δεν έγινε», ανέφερε η οικογένεια της Kathiravel αλλά και οι συνάδερφοί της. Η 20χρονη εργάτρια θεωρούσε πως η δουλειά της θα την εξασφάλιζε καλύτερη μόρφωση κι ένα καλύτερο μέλλον, κι έτσι υπέμεινε την κακοποιητική συμπεριφορά του προϊστάμενου. Κάπως έτσι κατέληξε εκείνη την ημέρα να υπακούσει στις εντολές του να πάει στο εργοστάσιο, απ’ όπου την απήγαγε, την οδήγησε στο σπίτι ενός φίλου όπου τη βίασε, την δηλητηρίασε και έπειτα ξεφορτώθηκε το πτώμα της. Η Kathiravel, λένε οι συνάδερφοί της, δεν ήταν το μόνο θύμα του.
Μετά την δολοφονία της Kathiravel τουλάχιστον 25 εργάτριες στο ίδιο εργοστάσιο κατήγγειλαν περιστατικά συστηματικής σεξουαλικής παρενόχλησης, κατηγορώντας την αδιαφορία της εργοδοσίας που εκτρέφει τέτοιες συμπεριφορές. Τα περιστατικά είναι μάλλον πολλά περισσότερα καθώς πολλές εργάτριες δεν μιλούν για όσα βιώνουν καθημερινά, καθώς είτε δεν βρίσκουν πρόσβαση στο να τα καταγγείλουν- ο σχετικός νόμος του 2013 δεν εφαρμόζεται στην Ινδία όπως θα έπρεπε -είτε φοβούνται αντίποινα αν μιλήσουν. Ωστόσο, ακόμα και όταν μιλούν, οι καταγγελίες τους μένουν στα συρτάρια και οι ίδιες εκτεθειμένες.
Το 2016, έντεκα εργάτριες σε ένα άλλο εργοστάσιο στην Ινδία είχαν στείλει έγγραφη καταγγελία στον συνδικάτο τους ζητώντας να εισακουστεί η φωνή τους και καταγγέλλοντας την κακοποίηση που έπρεπε να ανέχονται στη δουλειά.
Νόρμα οι απειλές και η κακοποίηση
Για τις εργάτριες στα εργοστάσια “γρήγορης” μόδας της Ινδιίας, η κακοποίηση είναι κάτι το σύνηθες για το οποίο δεν μιλούν. Οι φωνές και οι βρισιές απέναντι στις εργαζόμενες χρησιμοποιούνται καθημερινά ως μέσο πίεσης για την εντατικοποίηση των ρυθμών εργασίας. Το κλίμα φόβου που προάγουν οι προϊστάμενοι αφήνει λίγα περιθώρια για αντίδραση ή αντίσταση στις κακοπληρωμένες εργάτριες που προέρχονται από φτωχές οικογένειες και το πενιχρό μεροκάματο είναι πολύ σημαντικό.
Όταν οι απειλές δεν είναι αρκετές, υπάρχει και η σωματική βία. «Με τράβηξε από την καρέκλα και έπεσα στο πάτωμα, με χτύπησε, ακόμα και στο στήθος, κι έπειτα συνέχισε να με κλοτσά» θα καταγγείλει η Ροντίγια.
Η Roja R από την άλλη περιγράφει πως ο προϊστάμενός της την παρακολουθούσε μετά την δουλειά και την έπαιρνε τηλέφωνα ζητώντας της σεξουαλικές «χάρες» ενώ τις έταζε καλύτερα ωράρια και μεγαλύτερα διαλείμματα.
Όταν αυτή τον κατήγγειλε, η εργοδοσία της είπε ότι αυτό είναι κάτι το «κανονικό».
Από την Ινδία ως την Καμπότζη
Παρ’ όλη την προσπάθεια του σουηδικού κολοσσού να πείσει για την πολιτική μηδενικής ανοχής απέναντι σε κάθε βία, οργανώσεις κατηγορούν την εταιρεία για επιφανειακή πολιτική.
«Αυτό που διαπιστώνουμε με την H&M είναι ότι η ανταπόκρισή τους είναι μόνο επιφανειακή — θα απαντήσουν σε τηλεφωνικές κλήσεις και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Στην πραγματικότητα όμως, είναι αρκετά αδιαφανείς. Έτσι, δεν θα μας πουν σε ποια εργοστάσια διεξάγουν πιλοτικά έργα, ενώ απέφυγαν να διευκρινίσουν πώς σχεδιάζουν να εισάγουν τις ελάχιστες αποδοχές διαβίωσης» είχε πει η Ινδή ακτιβίστρια για εργατικά ζητήματα Anannya Bhattacharjee
Πριν από μερικά χρόνια, έρευνα της Asia Floor Wage Alliance κατηγορούσε την σουηδική αλυσίδα λιανικού εμπορίου H&M ότι εκμεταλλεύεται συστηματικά εργάτες από την Ινδία μέχρι την Καμπότζη. Η έκθεση αποτελούνταν από συνεντεύξεις 251 εργαζομένων στα εργοστάσια των προμηθευτών της H&M, και καταγγέλλει πολυάριθμες παραβιάσεις των βέλτιστων πρακτικών, όσον αφορά τους διεθνείς κανόνες εργασίας.
Μήπως για κάθε φθηνό ρούχο που αγοράζουμε, μια εργάτρια έχει υποφέρει;
Πηγές: HWR, the Guardian, Aljajeera, retail gazette, goachronicle.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.