Μέχρι πρότινος, στο μυαλό των περισσότερων η σχέση της Κίνας με το μπάσκετ περιοριζόταν σε δύο λέξεις, Γιάο Μινγκ. Στις 20 Ιουλίου συμπληρώνονται δύο χρόνια από τότε που ο παλαίμαχος σέντερ των Χιούστον Ρόκετς αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, όμως το μπάσκετ στην πατρίδα του βρίσκεται σε τροχιά συνεχούς ανάπτυξης και αποκτά σιγά-σιγά φήμη ανάλογη μ’ αυτή του κορυφαίου γίγαντα που ανέδειξε.
Πάνω από 450 εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούν σε σταθερή βάση το άθλημα, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Κινεζικής ομοσπονδίας ξεπερνούν τα 300 εκατομμύρια όσοι ασχολούνται ενεργά.
Το 3pointmagazine.gr καταγράφει τους λόγους που η χώρα των δράκων εξελίσσεται στον νέο μεγάλο ισχυρό πόλο του αθλήματος.
Παρεξηγημένη λόγω… Εθνικής
Στις 21 Δεκεμβρίου του 1891, ο Καναδός καθηγητής Τζέιμς Νέισμιθ, απογοητευμένος από τις συνεχείς αποτυχημένες απόπειρες να βρει ένα παιχνίδι κομμένο και ραμμένο για τα γούστα των απαιτητικών πιτσιρικάδων του κολλεγίου Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, πέταξε απογοητευμένος ένα ακόμα τσαλακωμένο χαρτί με ιδέες στον κάδο δίπλα απ’ το γραφείο του.
Το πρώτο «σπάσιμο του καρπού» στην ιστορία ήταν γεγονός. Δεν πέρασαν πάρα λίγα δευτερόλεπτα για ν’ αντιληφθεί ότι μόλις είχε βάλει τέλος στους μπελάδες του. Η έμπνευσή του αποδείχτηκε πολύτιμη βέβαια για έναν ακόμα λόγο, που σε βάθος χρόνου αποδείχτηκε μακράν πιο σημαντικός. Ήταν η αρχή της πορείας ενός αθλήματος που σήμερα συγκαταλέγεται στα δημοφιλέστερα σπορ όλου του κόσμου.
Δεν χρειάστηκαν παρά λίγα χρόνια, για να έρθει η σειρά των κινέζων να γοητευθούν από τη «σπυριάρα». Το 1935 η Κίνα ανακηρύσσει το μπάσκετ, σ’ εθνικό της άθλημα, έντεκα χρόνια δηλαδή πριν δημιουργηθεί το ΝΒΑ! Παρόλα αυτά, ποτέ της δεν κατάφερε να γίνει υπερδύναμη, όπως μπορούν να περηφανεύονται ότι πέτυχαν οι H.Π.Α, η Ρωσία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Σερβία ή η Ελλάδα. Σε όλες τις διεθνείς διοργανώσεις το ένα ναυάγιο διαδεχόταν το άλλο.
Eκτός του πανασιατικού πρωταθλήματος, η Κίνα κατάφερε ποτέ να φτάσει σε διάκριση σε διεθνές επίπεδο, γνωρίζοντας πολλές φορές τη συντριβή ακόμα κι από ομάδες χαμηλότερης θεωρητικά δυναμικότητας ή με λιγότερο πλούσια προϊστορία στο άθλημα. Η εικόνα της Εθνικής, αδίκησε την πραγματική σχέση του κόσμου της Κίνας με το μπάσκετ, η οποία είχε αρχίσει από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 να γίνεται όλο και πιο στενή.
Γαλουχήθηκαν με τον Τζόρνταν
Το 1987, το CCTV (China Central Television) έρχεται σε συμφωνία με το ΝΒΑ για την παραχώρηση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων των αγώνων του πρωταθλήματος. Ιερά τέρατα του μπάσκετ, όπως ο Μάικλ Τζορνταν, ο Καρλ Μαλόουν, ο Λάρι Μπερντ, ο Ντομινίκ Γουίλκινς, ο Τσάρλς Μπάρκλεϊ, ο Κλάιντ Ντέξτερ και ο Πατρικ Γιούινγκ μπαίνουν στα σπίτια των Κινέζων. Στα πρόσωπα των μεγάλων NBAer, οι νέες γενιές βρίσκουν ινδάλματα και διέξοδο. Μεγαλώνουν ξεσηκώνοντας κόλπα , κολλούν αφίσες τους στο δωμάτιό τους, παίζουν μπάσκετ για ώρες και κάνουν όνειρα για τα δικά τους μεγάλα ματς. Το ενδιαφέρον του κόσμου αυξάνεται κατακόρυφα. Οι μεγαλοεταιρείες το προσέχουν και αρχίζουν να σπρώχνουν προϊόντα.
Δεν δημιουργούνται μονάχα εμπορικές βάσεις, αλλά σημειώνεται πρόοδος σε όλα τα επίπεδα με βασική αρχή το θέαμα. Ο κόσμος γουστάρει τα καρφώματα, τα μεγάλα σκορ και τις μεγάλες συγκινήσεις.
Στη χώρα όμως το επίπεδο παραμένει ακόμα χαμηλό. Η Κίνα δεν βγάζει σταρ διεθνούς φήμης, το πρωτάθλημά της είναι φτωχό σε ποιότητα και ενδιαφέρον, στο οποίο συνέβαλε και η κατά κανόνα σφιχτή σε ήξεις και αφίξεις πολιτική του κράτους. Η δεδομένη αγάπη των κινέζων για το μπάσκετ, συμβάλλει στην ανατροπή του σκηνικού.
Αλά ΝΒΑ
Το 1996, διαμορφώνεται στα πρότυπα του ΝΒΑ, η νέα κινεζική λίγκα. Σχηματίζονται δύο περιφέρειες, που αποτελούνται συνολικά από 17 ομάδες. Η διαδικασία δεν διαφέρει από αυτή που υπάρχει στη συντριπτική πλειοψηφία των εθνικών πρωταθλημάτων. Κανονική περίοδος και πλέι οφ, που καθορίζουν τον πρωταθλητή. Σε αυτό που διαφέρει η Κίνα με την Ευρώπη, ή τουλάχιστον σε αυτή τη διαφορά που προσπαθεί να στηρίξει τις προσπάθειες της για την καθιέρωσή της από φτωχή συγγενής σε πρωταγωνίστρια, είναι η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων. Το θέαμα υπερισχύει του σκοπού, όπως στο ΝΒΑ.
Νίκες φυσικά θέλει και το Μαϊάμι και η Μπαρτσελόνα. Αν όμως οι Καταλανοί χάσουν 16 παιχνίδια σε μια σεζόν, όσα δηλαδή έχει χάσει μέχρι τώρα η παρέα του Λεμπρόν, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός στόχων. Στην Κίνα, καλώς κακώς, έμαθαν να χειροκροτούν, να ενθουσιάζονται με τα καρφώματα, τα μεγάλα σκορ και το γρήγορο τέμπο.
Από τον Χότζες στον Μακ Γκρέιντι
Οι νέοι κανονισμοί είχαν σαφή προσανατολισμό, να μετατρέψουν το κινεζικό μπάσκετ σε ελκυστικό προϊόν. Ανάμεσα τους ξεχωρίζει η δυνατότητα να χρησιμοποιούν οι ομάδες αμερικανούς. Μέτρο που δικαίωσε άμεσα, αλλά και μακροπρόθεσμα, όσους επέμειναν στην εφαρμογή του.
Οι Αμερικανοί δεν προσέφεραν μόνο θέαμα, αλλά και ουσία ανεβάζοντας σημαντικά το επίπεδο. Χάρισαν κάτι από το δικό τους know how στους διψασμένους για διάκριση και βελτίωση Κινέζους, που είχαν την ευκαιρία να έρθουν σ’ επαφή με τους καλύτερους.
Η Liaoning εκμεταλλευόμενη το νέο καθεστώς, απέκτησε το 1996 τον Τζέιμς Χότζες. Έναν παίκτη με φτωχό βιογραφικό, αλλά σπουδαία αθλητικά προσόντα, που έπαιξε στη συνέχεια, με διάλειμμα ενός έτους στην Πολωνική Σλασκ, σε μια ακόμα ομάδα της CBA, τη Jiangsu. Στην Κίνα ο Χότζες λατρευόταν σαν τον «Μάικλ Τζόρνταν», όπως είχε δηλώσει στο παρελθόν σχολιάζοντας τις εκδηλώσεις θαυμασμού στο πρόσωπο του. Ο Χότζες είχε την ικανότητα που αρκούσε για να τον κάνει δημοφιλή. Ήξερε να περπατά στον… αέρα.
Κέρδισε τρία συνεχόμενα χρόνια τον διαγωνισμό καρφωμάτων στο All Star Game (96-97-98), ενώ ακόμα διατηρεί το ρεκόρ των περισσότερων καρφωμάτων σ ’ ένα παιχνίδι. Τη σεζόν 98/99 στο παιχνίδι των Liaoning απέναντι στην Shandong (95-85) σταμάτησε στα 12, ωστόσο ρεκόρ πόντων πέτυχε μια χρονιά αργότερα ενάντια στη Shangai, σημειώνοντας 32 (83-96).
Ο Χότζες, όμως, πέτυχε στην πραγματικότητα κάτι πολύ πιο σημαντικό. Απέδειξε ότι οι κινέζοι άξιζε να επενδύσουν στη «βοήθεια» από το εξωτερικό.
Την τελευταία μόνο δεκαετία πάνω από 200 διεθνείς παίκτες έχουν αγωνιστεί στην Κίνα. Ανάμεσα τους παίκτες που διέπρεψαν στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου και εξακολουθούν να πρωταγωνιστούν, όπως ο Τζίλμπερτ Αρίνας, ο Τρέισι Μακ Γκρέιντι και ο Στεφόν Μάρμπουρι.
Τους ξεπλήρωσαν με… Μινγκ
Οι κινέζοι δεν έφεραν μόνο παίκτες από το εξωτερικό, αλλά έδωσαν κιόλας, με κάποιους να ν’ αγωνίζονται ακόμα και στο ΝΒΑ. Κορυφαίος όλων φυσικά ο Γιάο Μινγκ. Για πολλούς, ακόμα και για «εχθρούς» όπως ο Σακίλ Ο ‘Νιλ, ο Κινέζος γίγαντας ήταν από τους καλύτερους σέντερ που πάτησαν ποτέ τα παρκέ. Τελείωσε την καριέρα του με πόνο, όμως πρόλαβε μέσα σε 7 χρόνια και 5 ματς τη σεζόν 2010/11, όταν και έκανε την τελευταία του απόπειρα να επανέλθει, να πετύχει 9.247 πόντους (μ.ο 19.0), να μοιράσει 769 ασίστ (μ.ο 1.6) και μαζέψει 4.494 ριμπάουντ(μ.ο 9.2).
Πρώτος το κατώφλι του ΝΒΑ, πέρασε πάντως ο Ζίζι Γουάνγκ. Μετά κόπων και βασάνων, κατάφερε να πείσει την ομάδα του στρατού Bayi Rockets να τον αφήσει να κάνει τα όνειρο, που ξεκίνησε το 1999 με την επιλογή του στο ντραφτ (νο36, 2ος γυρος) και να στελεχώσει το Ντάλας μετά από δύο περίπου χρόνια, πραγματικότητα λίγο πριν τα πλέι οφ του 2001! Ποτέ του δεν είχε υψηλές επιδόσεις, όμως η αξιοπρεπής παρουσία του, του χάρισε συμβόλαια μέχρι και το 2005, παίζοντας ακόμα στους Λος Αντζελες Κλίπερς και του Μαϊάμι Χιτ.
Εκτός των Μινγκ και Γουάνκ, αγωνίστηκαν στο ΝΒΑ, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία πάντως, ο Σον Γιάε (Λέικερς) και ο Μενγκέ Μπατίρ (Ντένβερ, Σπερς, Τορόντο), ενώ λίγο καλύτερα τα πήγε ο Γι Γιανλιάν (Μιλγουόκι, Νετς, Γούιζαρντς, Ντάλς) φτάνοντας να σκοράρει 12 πόντους ανά ματς με τη φανέλα των Nιου Τζέρσεϊ (πλέον Μπρούκλιν) τη σεζόν 2009/10. Ο Γιάε πάντως κατέκτησε κι ένα πρωτάθλημα το 2009, έχοντας βέβαια ισχνή συνεισφορά (μ.ο 0,6 πόντοι).
Έχασαν τα σκήπτρα
Αν οι Κινέζοι έχασαν κάτι από τη μαζική εισροή ξένων παικτών στη CBA είναι τα πρωτεία στις στατιστικές κατηγορίες. Φέτος, όπως συμβαίνει πλέον τα τελευταία χρόνια, οι Αμερικάνοι κυριάρχησαν. Συγκεκριμένα, πρώτος σε πόντους αναδείχτηκε ο Σαλβίκ Ράντολφ των Foshan Long Lions έχοντας 32 ανά αγώνα, ακολουθούν ο Κουίνσι Ντούμπι (μ.ο 31.6), ο Τσαρλς Γκέινς (31.5), ενώ στη 17η θέση βρίσκεται ο Γι Γιανλιάν, έχοντας την υψηλότερη επίδοση από πλευράς Κινέζων με 24.6 πόντους ανά ματς.
Παρόμοια είναι η κατάσταση στα ριμπάουντ. Πρώτος είναι ο Ντόνιελ Χάρβεϊ (είχε περάσει ένα φεγγάρι και από τον Πανιώνιο) με 16.6, ακολουθεί Τσαρλς Γκέινς με 15.2, ο Σαλβίκ Ράντολφ με 14.6, με τον Ζελίν Γουάνγκ να βρίσκεται στην 5η θέση με 12.9, αν και ο Τζος Μπόουν που βρίσκεται ακριβώς από πάνω αγωνίστηκε σε μόλις τέσσερα παιχνίδια, οπότε αδικείται.
Στις ασίστ η πρωτιά ανήκει σε Αμερικανό πάλι, που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει όμως στην Κίνα! Ο λόγος για τον Οσάμα Νταγκλίς. Σε κάθε παιχνίδι μοιράζει ούτε λίγο ούτε πολύ 9.1 πάσες, αφήνοντας πίσω κατά σειρά τους Ντόρον Πέρκινς (6.8), Μινγκ Λου (6), Στεφόν Μάρμπουρι (5.8), Μάρκους Ουίλιαμς (5.2) και Τρέισι ΜακΓκρέιντι (5.1).
Παρέλαση σταρ
Από τη CBA έχουν περάσει ακόμα ο Στιβ Φράνσις, με απόλυτα πετυχημένη θητεία στο ΝΒΑ σε Χιούστον, Ορλάντο και Νιου Γιορκ Νικς, ο Κένιον Μάρτιν, ένας από τους καλύτερους πάουερ φόργουροντ στη σύγχρονη ιστορία του ΝΒΑ που συνεχίζει να αγωνίζεται με τη φανέλα των Νικς έχοντας μέχρι στιγμής 7.2 πόντους και 5.2 ριμπάουντ ανά αγώνα, ο Τζει Αρ Σμιθ που αγωνίζεται επίσης στους Νικς και πραγματοποιεί εξαιρετική σεζόν με 18.3 πόντους ανά ματς, αλλά και ο Αάρον Μπρουκς που επίσης συνεχίζει στο ΝΒΑ με τους Ρόκετς.
Eκτός των Μάρμπουρι, Αρίνας και ΜακΓκρέιντι, στο κινεζικό πρωτάθλημα παραμένουν ακόμα ο πρωταθλητής με τους Guangdong Southern Tigers του Γιόνας Καζλάουσκας, Τζέιμς Σίνγκλετον (Κλίπερς, Ντάλας, Γουίζαρντς), ο Γουίλι Μακ Ντόναλντ που έχει κάνει μεγάλη καριέρα στα ευρωπαϊκή γήπεδα αγωνιζόμενος με ισπανικές ομάδες, αλλά κι έχοντας αποτελέσει στο παρελθόν διακαή πόθο του Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς για την ενίσχυση της ρακέτας του Παναθηναϊκού, ο Μάρκους Ουίλιαμς (Νιου Τζέρσεϊ, Γκόλντεν Στέιτ και Μέμφις) και ο Λέστερ Χούντσον (Μπόστον, Μέμφις, Κλίβελαντς, Ουάσινγκτον και Μπόστον).
Χτυπητές αδυναμίες
Οι βασικοί λόγοι που εγνωσμένης αξίας παίκτες επιλέγουν την Κίνα ως επόμενο προορισμό της καριέρας τους είναι οι σχετικά προφανείς. Υψηλές αμοιβές, ιδανικές συνθήκες εργασίας σε γήπεδα που θυμίζουν πολύ ΝΒΑ, κόσμος που αγαπά το μπάσκετ και τους ίδιους, ανάγκη να δώσουν μια νέα ώθηση στην καριέρα τους, ακόμα και να ξεσκάσουν…
Η Κίνα παρόλα αυτά χρειάζεται ακόμα να διανύσει μια σημαντική απόσταση για να γίνει η γη της επαγγελίας, όπως και να αποκτήσει τη δυναμική ενός πρωταθλήματος αντάξιου με τα κορυφαία αυτή τη στιγμή στον κόσμο όπως είναι το ΝΒΑ και η ισπανική ACB. Κολλήματα που εμπόδιζαν κάποτε να παίξουν οι ξένοι στο πρωτάθλημα, εξακολουθούν να υπάρχουν.
Ο ΜακΓκρέιντι, έπρεπε να περάσει στα 33 του τεστ γνώσεων για τους κανονισμούς της λίγκας. «Ανοησίες» ήταν η απάντηση του, αλλά έχει να θυμάται την ενθουσιώδη υποδοχή του από τους Κινέζους. Ο Μάρμπουρι ξεκαθάρισε πως δεν θέλει να παίζει με τα παπούτσια της εταιρείας που ντύνει την Beijing Ducks, αλλά με αυτά που βολεύουν τον ίδιο. Λογική απαίτηση δεδομένου ότι «πάνω από όλα είναι η υγεία ενός αθλητή. Πρέπει να φορά τα παπούτσια που θέλει και να προστατεύει το σώμα του». Κι εκείνος βέβαια δεν έχει άλλα παράπονα.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.