Μη φοβάστε, νικάμε: Πρόσωπα και κινήματα του ’16

Είναι αναμφίβολα για εμάς τα πρόσωπα της χρονιάς, μιας χρονιάς που δεν είχε μόνο θανάτους διασήμων. Πρόσωπα που δεν θα δεις να φιγουράρουν σε κανένα αφιερωματικό τεύχος του περιοδικού Time (που έβγαλε για πρόσωπο της χρονιάς τον Τραμπ), πρόσωπα που κανείς δεν θα αναφέρει.

Μικροί καθημερινοί αγωνιστές/στριες, ήρωες της διπλανής πόρτας που κατάφεραν με τον δικό τους μικρό ή μεγάλο τρόπο να αλλάξουν το ρου της ιστορίας ή τουλάχιστον να αφυπνίσουν ακόμα και να επιτύχουν μικρές συμβολικές νίκες απέναντι στον φόβο, τον ρατσισμό, τον φασισμό, την ανελευθερία και την βία.

Μια κατάληψη στέγης προσφύγων στην Πατησίων που έγινε παράδειγμα αλληλεγγύης, ένας μαραθωνοδρόμος που τόλμησε να σταυρώσει τα χέρια του και να δώσει ένα μήνυμα με κόστος την ίδια του την ζωή, ένας Αιγύπτιος μετανάστης που κέρδισε απέναντι στον ρατσισμό, χιλιάδες γυναίκες στον κόσμο που διεκδίκησαν το δικαίωμα στο σώμα τους, μια αφροαμερικανή που πήγε κόντρα στους μπάτσους, χιλιάδες αυτόχθονες που νίκησαν πετρελαϊκή εταιρεία και κέρδισαν το δικαίωμά τους στο καθαρό νερό, μια γυναίκα που εμπόδισε φασίστες να κάνουν πορεία.

Γιατί οι ήρωες δεν βρίσκονται ποτέ στα συστημικά μίντια.

Οι Ινδιάνοι του Standing Rock

Ήταν πριν μερικούς μήνες όταν η αμερικανική κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει έναν αγωγό που θα μετέφερε αργό πετρέλαιο από τη Βόρεια Ντακότα στο Ιλινόις και θα αναπτυσσόταν ξυστά από τον καταυλισμό των Ινδιάνων Σιου που βρίσκεται στην περιοχή του Standing Rock (Όρθιος Βράχος). Οι Ινδιάνοι μένουν εκεί από το 1890 όπου και μετακινήθηκαν από τα Βόρεια όταν οι «καλοί λευκοί» στην κυριολεξία τους έσφαξαν μετά από την δική τους εξέγερση για την διεκδίκηση της γης τους.

Οι ντόπιοι αυτόχθονες εναντιώθηκαν από την πρώτη στιγμή στον αγωγό Dakota Access Pipeline, ο οποίος θα περνούσε κάτω από τον πυθμένα του ποταμού Μιζούρι, και θα μόλυνε όλο τον υδροφόρο ορίζοντα.

Κάπως έτσι άρχισε ένα μακρύς και σκληρός αγώνας αντίστασης. Ο αγώνας των Σιου ξεσήκωσε κύμα συμπαράστασης από όλες τις ινδιάνικες φυλές των ΗΠΑ, οικολόγους, κοινωνικούς ακτιβιστές, καλλιτέχνες και, εν γένει, το προοδευτικό κομμάτι της χώρας που συσπειρώθηκε γύρω από τον Σάντερς.

Για μήνες οι Σιου και οι χιλιάδες αλληλέγγυοι και βετεράνοι πολέμου που τους συμπαραστάθηκαν έδωσαν έναν τεράστιο αγώνα ενάντια στις πολυεθνικές όχι μόνο για τη γη τους, αλλά για τη γη και τις ζωές όλων.

Παρόλο που οι αρχές υπόσχονταν θέσεις εργασίας, οι Ινδιάνοι δεν χαμπάριασαν και τις αρνήθηκαν, τίποτα δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις συνέπειες από μια ενδεχόμενη οικολογική καταστροφή έλεγαν.

Παρά τις αντίξοες συνθήκες, το ξύλο, τις συλλήψεις, την τρομοκρατία και τις απειλές που δέχθηκαν οι διαδηλωτές του Standing Rock δεν υποχώρησαν και κατάφεραν να μας κάνουν να χαμογελάσουμε καθώς η εταιρεία και ο στρατός ανακοίνωσαν ότι αποχωρούν και ότι θα διαβουλευτούν πρώτα με τους κατοίκους και θα σχεδιάσουν μια άλλη διαδρομή για τον αγωγό.

Tess Asplund

Ανήμερα της πρωτομαγιάς, η αντιρατσίστρια ακτιβίστρια Tess Asplund στέκεται με υψωμένη τη γροθιά της μπροστά σε 330 νεοναζί σε παρέλασή τους στη Σουηδία. Τα σχέδια των νεοναζί να σπείρουν τον φόβο, ματαιώνονται.

«Δεν το είχα σκεφτεί, απλά συνέβη», είπε η T. Asplund μετά το συμβάν.

Ήταν η πρώτη φορά που επετράπη στους νεοναζί να παρελάσουν στην παραδοσιακά αριστερή πόλη Borlänge. Τα τελευταία χρόνια η ακροδεξιά φαίνεται να έχει κερδίσει έδαφος, την πρωτομαγιά όμως υπέστη ένα ισχυρότατο και αναπάντεχο πλήγμα. Ήταν η μικροκαμωμένη Tess που έκανε το βήμα που δεν σκέφτηκαν ή δεν τόλμησαν να σκεφτούν εκείνοι που αποδοκίμαζαν τους νεοναζί από το πεζοδρόμιο.

Η πράξη αντίστασης της T. Asplund υπερέβη κατά πολύ τα όρια της μικρής σουηδικής πόλης (λίγο παραπάνω από 40.000 κάτοικοι), ενέπνευσε και αφύπνισε σε μια εποχή όπου ο κίνδυνος της φασιστοποίησης της Ευρώπης είναι μεγαλύτερος από ποτέ.

Φεϊζά Λιλέσα

Τερμάτισε δεύτερος στον μαραθώνιο των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο, αλλά αντί για τιμές και δάφνες όπως δήλωσε ο ίδιος αυτό που τον περίμενε στην πατρίδα ήταν μόνο θάνατος. Ο λόγος για τον Αιθίοπα μαραθωνοδρόμο, Φεϊζά Λιλέσα, και την κίνηση που έκανε καθώς τερμάτιζε δεύτερος κατακτώντας το αργυρό μετάλλιο.

Συγκεκριμένα ο Λιλέσα σήκωσε τα χέρια του και “σταύρωσε” τους καρπούς του. Με τη χειρονομία αυτή θέλησε να εκφράσει την αλληλεγγύη του στα μέλη της φυλής του (Ορόμο), που καταγγέλλουν εκκαθαρίσεις και βασανιστήρια της Κυβέρνησης της χώρας του. Σύμφωνα με Human Rights Watch, τη μη κυβερνητική οργάνωση ενάντια στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μόνο τον Ιούνιο τουλάχιστον 400 άτομα έχασαν τη ζωή τους και εκατοντάδες συνελήφθησαν ή εξαφανίστηκαν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες μετά από προσπάθεια των Αρχών της Αιθιοπίας να καταστείλουν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας που οργανώθηκαν από τους Ορόμο.

«Εάν επιστρέψω στην Αιθιοπία, πιθανόν να με σκοτώσουν. Διαφορετικά, θα με κλείσουν στη φυλακή», δήλωσε αργότερα στις τηλεοπτικές κάμερες ο Λιλέσα ο οποίος φοβάται για την οικογένεια και τους συγγενείς του. Ζήτησε άσυλο στην Βραζιλία και έγινε σύμβολο αντίστασης που αψήφησε τον φόβο και κατήγγειλε δημόσια κάνοντας γνωστή την φρίκη που λαμβάνει χώρα στην πατρίδα του.

Οι γυναίκες που αντιστάθηκαν

Ο λόγος λοιπόν για τις χιλιάδες γυναίκες που κατέβηκαν στους δρόμους της Πολωνίας, της Αργεντινής και της Τουρκίας για να διαμαρτυρηθούν για το δικαίωμά τους στην άμβλωση αλλά και στο να μπορείς να περπατάς στον δρόμο χωρίς τον φόβο ότι θα βιαστείς και θα δολοφονηθείς ή ακόμα και θα αναγκαστείς να παντρευτείς τον βιαστή σου!

Πολωνία

Ντύθηκαν στα μαύρα οι γυναίκες στην Πολωνία και φώναξαν «Δικό μου το σώμα- Δική μου η απόφαση» ενάντια στις προσπάθειες της κυβέρνησης να σκληρύνει τους ήδη πολύ περιοριστικούς νόμους που αφορούν τις αμβλώσεις.

«Αρκετά ανεχτήκαμε» φώναζαν οι χιλιάδες Πολωνές που κατάφεραν με τις μαζικές και δυναμικές διαμαρτυρίες τους να αναγκάσουν το κοινοβούλιο να απορρίψει το νομοσχέδιο.

Για την ιστορία, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που είχε υποβληθεί στο κοινοβούλιο της Πολωνίας νωρίτερα αυτό τον μήνα, οι αμβλώσεις θα επιτρέπονταν μόνο αν κινδύνευε η ζωή της γυναίκας. Παράλληλα οι γυναίκες που προχωρούσαν σε άμβλωση θα μπορούσαν να τιμωρηθούν με ποινή κάθειρξης πέντε ετών, ενώ οι γιατροί που έκαναν τις αμβλώσεις έως και με ισόβια.

Αργεντινή

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, με το σύνθημα «Ni una menos» (Ούτε μία λιγότερη) οι γυναίκες στην Αργεντινή απήργησαν και βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στη σεξιστική βία και τις δολοφονίες γυναικών, που έχουν αυξηθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες. Στο κάλεσμα των γυναικών της Αργεντινής ανταποκρίθηκαν και οι γυναίκες σε Ουρουγουάη, Παραγουάη, Χιλή και Μεξικό που καλούν σε διαδηλώσεις.

Η «σταγόνα που ξεχείλησε το ποτήρι» ήταν ο βιασμός και η δολοφονία της Λουσία Πέρες. Τον Οκτώβρη η 16χρονη Λουσία έπεσε θύμα απαγωγής από το σχολείο της στην πόλη Mar del Plata της επαρχίας του Μπουένος Άιρες. Δύο άνδρες την άφησαν σε νοσοκομείο στις 8 Οκτωβρίου, πλυμένη και ντυμένη με καθαρά ρούχα, λέγοντας ότι είχε λάβει υπερβολική δόση ναρκωτικών. Οι γιάτροι όμως διαπίστωσαν ότι είχε πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Σύμφωνα με τους γιατρούς, της είχε χορηγηθεί μαριχουάνα και κοκαΐνη πριν τον βιασμό. Οι δράστες είχαν τοποθετήσει αντικείμενο στον πρωκτό της με τόση βία, ώστε προκλήθηκε ακατάσχετη εσωτερική αιμορραγία και πέθανε λίγο μετά τη μεταφορά της στο νοσοκομείο.

Η κυβέρνηση του Μαουρίσιο Μάκρι υποσχέθηκε μέτρα για να σταματήσει το φαινόμενο αυτό.

Τουρκία

Τέλος, οι γυναίκες της γειτονικής μας χώρας, της Τουρκίας, οι οποίες και παρά τα αυξημένα μέτρα κατά των διαδηλώσεων που υπάρχουν στην χώρα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, δεν φοβήθηκαν και κατέβηκαν στους δρόμους ενάντια σε νομοσχέδιο της κυβέρνησης Ερντογάν που «νομιμοποιούσε τον βιασμό»!

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο αυτό, ανδρες που έχουν κριθεί ένοχοι για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών βρίσκουν «παραθυράκι» ώστε να αποφύγουν την καταδίκη, αν παντρευτούν το θύμα τους!

Το νομοσχέδιο δεν πέρασε λόγω των μαζικών και ηχυρών αντιδράσεων των γυναικών.

Ουαλίντ Ταλέμπ

Το Νοέμβριο του 2012 ο Ουαλίντ Ταλέμπ βρίσκεται από τους κατοίκους βασανισμένος και αλυσοδεμένος σε μια κολόνα στην Σαλαμίνα. Ήταν ημιλιπόθυμος καθώς για 18 ώρες ο εργοδότης του και ιδιοκτήτης φούρνου στην περιοχή μαζί με τον γιο του και δυο φίλους του τον βασάνιζαν αλύπητα. Κι όλα αυτά επειδή ζήτησε να του πληρώσει τα δυο μηνιάτικα που του χρωστούσε. Ο Σγούρδας μαζί με τους άλλους τρεις τον απήγαγαν, τον έκλεψαν και τον βασάνισαν με τις ώρες προτού ο Ταλέμπ καταφέρει να δραπετεύσει. Οι δράστες δεν προφυλακίστηκαν γιατί διαφώνησε ο Εισαγγελέας με τον ανακριτή και μέχρι σήμερα κυκλοφορούσαν ελεύθεροι. Ο Ουαλίντ παρά την περιπέτειά του αγωνίστηκε μέχρι τέλους για να αποδοθεί δικαιοσύνη. Τα κατάφερε και στις 28 Νοεμβρίου οι τρεις από τους τέσσερις βασανιστές του οδηγήθηκαν στην φυλακή.

Leshia Evans

Μόλις δυο ακόμη αφροαμερικανοί είχαν δολοφονηθεί από στην αστυνομία – χωρίς κανέναν λόγο- στη Λουιζιάνα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Leshia Evans μια απλή νοσοκόμα και μητέρα ένας πεντάχρονου αγοριού στάθηκε στην μέση του δρόμου ακίνητη μπροστά στις μονάδες καταστολής.

Για την πράξη της αυτή κρατήθηκε μαζί με άλλους 131 ανθρώπους – ανάμεσά τους ακτιβιστές του κινήματος Βlack Lives Matter – μια ολόκληρη μέρα στη φυλακή. Κι όλα αυτά επειδή είχε τα κότσια να σταθεί άοπλη απέναντι στους αστυνομικούς, να τους κοιτάξει στα μάτια και να υψώσει το σώμα της σαν τείχος ενάντια στη ωμή βία της αστυνομίας, στην ωμή βία μιας κοινωνίας στην οποία το να είσαι μαύρος είναι καταδίκη.

City Plaza

O λόγος για το ξενοδοχείο στην Οδό Αχαρνών που πριν από 8 μήνες αλληλέγγυοι προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες άνοιξαν τις κλειστές από καιρό πόρτες του και του έδωσαν ζωή στεγάζοντας δεκάδες οικογένειες προσφύγων που κοιμόντουσαν στην πλατεία Βικτωρίας. Το Plaza είναι ένα από τα πολλά εγχειρήματα που δείχνουν το πρόσωπο της αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Σήμερα φιλοξενεί 400 πρόσφυγες, οικογένειες κυρίως προσφύγων και μεταναστών που περιμένουν εγκλωβισμένοι να εξεταστεί το αίτημα ασύλου τους. Το εγχείρημα του City Plaza δεν έδωσε στους πρόσφυγες μόνο μια στέγη, αλλά και ελπίδα, αποτέλεσε και αποτελεί έναν αυτοοργανωμένο χώρο αλληλεγγύης όπου πρόσφυγες και αλληλέγγυοι συνεργάζονται για την λειτουργία του.