«One small step for [a] man, one giant leap for mankind».
«Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο για την ανθρωπότητα» αυτή ήταν η ιστορική φράση του αστροναύτη Νιλ Άρμστρονγκ, όταν πατούσε για πρώτη φορά στη Σελήνη, στις 21 Ιουλίου του 1969. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που το έκανε αυτό και ήταν φυσικό για την εποχή εκείνη να ήταν άνδρας. Τι θα γινόταν όμως αν αυτό το βήμα γινόταν από μία γυναίκα;
Το 1960 η κούρσα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης στην κατάκτηση του διαστήματος εν μέσω κιόλας του Ψυχρού Πολέμου βρισκόταν στο απόγειό της. Οι Αμερικανοί πιεσμένοι από τις επιτυχίες των Ρώσων στο Διάστημα ήθελαν οπωσδήποτε να στείλουν πρώτοι την αποστολή που θα πατούσε για πρώτη φορά στη Σελήνη. Έτσι η NASA ξεκίνησε έναν αγώνα δρόμου για να εκπαιδεύσει τους αστροναύτες που θα έστελνε σε αυτή την επικίνδυνη και πρωτοφανή αποστολή. Όλοι τους φυσικά άντρες.
Την ίδια στιγμή, ο Dr. William Randolph Lovelace, επιστήμονας της NASA θα τρέξει ένα πρόγραμμα με σκοπό να αποδείξει κατά πόσο οι γυναίκες όχι μόνο μπορούν να πάνε στο διάστημα, αλλά να ανταπεξέλθουν και πολύ καλύτερα από τους άντρες συναδέλφους τους. Το μυστικό αυτό πρόγραμμα θα ονομαστεί Mercury 13.
Οι Myrtle Cagle, Jerrie Cobb, Janet Dietrich, Marion Dietrich, Wally Funk, Sarah Gorelick, Jane Hart, Jean Hixson, Rhea Hurrle, Gene Nora Stumbough, Irene Leverton, Jerri Sloan and Bernice Steadman, ή αλλιώς οι γυναίκες του Mercury 13, όπως ονομάστηκε το πρόγραμμα των 13 γυναικών πιλότων που θα γινόντουσαν οι πρώτες κυβερνήτες διαστημικών αεροσκαφών, κατάφεραν να περάσουν με επιτυχία όλες τις απαραίτητες ιατρικές και ψυχολογικές εξετάσεις.
Έτσι άρχισαν να εκπαιδεύονται για την κατάκτηση του διαστήματος περνώντας όχι μόνο με επιτυχία κάθε τεστ ή προσομοίωση που τους έβαζαν, αλλά πολλές φορές επιδεικνύοντας ότι ήταν ικανότερες από τους άντρες συναδέλφους τους.
«Μας έβαζαν παγωμένο νερό μέσα στα αυτιά μέχρι που ο οργανισμός μας άρχιζε να τρέμει και να σταματάει να λειτουργεί. Ουρλιάζαμε από τον ίλιγγο αλλά εγώ ανακτούσα τις αισθήσεις μου γρηγορότερα ακόμα και από τους άντρες» θα πει χρόνια αργότερα η Funk για την εμπειρία της.
:quality(75)/curiosity-data.s3.amazonaws.com/images/content/landscape/standard/45f53f99-4698-422b-bf9f-b75a010375bc.jpg)
Το 1961 και ενώ οι γυναίκες έχουν περάσει με εξαιρετικά αποτελέσματα τις εξετάσεις, η NASA διακόπτει το πρόγραμμα, χωρίς καμία εξήγηση. Ήταν ξεκάθαρο ότι δεν ήθελε γυναίκες στο διάστημα.
Οι 13 πιλότοι λαμβάνουν τελεσίγραφο ότι το πρόγραμμα σταματά, παρά την τεράστια απογοήτευσή τους συνεχίζουν να ελπίζουν και δεν το βάζουν κάτω. Θα πάνε μέχρι την Ουάσιγκτον για να καταθέσουν μπροστά στην Επιτροπή του Κογκρέσου σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη για το δικαίωμα των γυναικών να έχουν ίση μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες στον επαγγελματικό τομέα, να καταδείξουν την σεξιστική διάκριση στην οποία υπόκεινται οι ίδιες -αν και πλήρως ικανές για να πιλοτάρουν ένα διαστημικό σκάφος- και να επανεκκινήσουν το πρόγραμμα Mercury 13 που είχε πλέον παγώσει.
Μάταια όμως.
Αν και το Mercury 13 δεν προχώρησε ποτέ και οι απίστευτες αυτές γυναίκες δεν μπόρεσαν να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα και να συμμετάσχουν στην κατάκτηση του διαστήματος ισότιμα με τους άνδρες, παρόλα αυτά, οι ίδιες συνέχισαν να αγωνίζονται για το δικαίωμά τους. Η Hart και η Cobb έκανα καμπάνιες κατά της διάκρισης των γυναικών στον εργασιακό χώρο, ενώ η Funk έκανε τέσσερις φορές αίτηση στη NASA, όπου και απορρίφθηκε και τις τέσσερις.
«Αν αφήσουμε τις γυναίκες να πάνε στο διάστημα, θα πρέπει τότε να αφήσουμε και άλλες μειονότητες, όπως τους Αφροαμερικανούς και τους Μεξικάνους να πάνε και αυτοί στο διάστημα» είχε πει κυνικά στην Cobb ο τότε αμερικανός πρόεδρος, Λίντον Τζόνσον.
Το 1963 η ΕΣΣΔ θα στείλει την Βαλεντίνα Τερεσκόβα στο διάστημα. Οι ΗΠΑ έστειλαν το 1983 την πρώτη αμερικανή γυναίκα στο διάστημα, την Σάλι Ράιντ. Η πρώτη αμερικανή γυναίκα πιλότος σε διαστημικό αεροσκάφος έγινε η Εϊλίν Κόλλινς, η οποία ταξίδεψε σε αποστολή στο διάστημα το 1995. Δίπλα της φωτογραφήθηκαν μερικές από τις 13 γυναίκες του Mercury που είδαν το όνειρό τους να πραγματώνεται, ύστερα από δεκαετίες.
Μερικές από τις γυναίκες του Mercury 13
To ντοκιμαντέρ για την ιστορία τους:
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.