Στο δημοψήφισμα της Μεγάλης Βρετανίας δεν ήταν η πρώτη φορά που οι ευρωπαίοι πολίτες αποφάσισαν ενάντια στη βούληση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για περισσότερα από 10 χρόνια οι λαοί της Ευρώπης ψηφίζουν ενάντια στις προτάσεις και τα σχέδια των επικεφαλής της Ε.Ε, ακόμη δηλαδή και όταν η κρίση δεν υπήρχε στην καθημερινότητά της.
Η αρχή έγινε το 2005 με τους Γάλλους οι οποίοι απέρριψαν το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, όπως το ίδιο έπραξαν και τρεις μέρες αργότερα οι Ολλανδοί.
Όταν ξεκινούσε δε η κρίση να γίνεται αισθητή (2010), οι Ισλανδοί εκτός από 6.000 άτομα, όσο ήταν το 2% που είπε ΝΑΙ, ψήφισαν ΟΧΙ στην επιλογή να μπει το κράτος εγγυητής στην αναχρηματοδότηση του ιδιωτικούς χρέους των τραπεζών.
Ένα χρόνο μετά, αφού όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο του στο Βήμα (19.6.2016) ο πανεπιστημιακός Δημήτρης Χριστόπουλος οι ισλανδικές τράπεζες είχαν τεθεί ουσιαστικά εκτός διεθνούς πιστωτικού συστήματος, το ποσοστό αυτό έπεσε στο επίσης υψηλό 60%.
Η συνέχεια δόθηκε στη Δανία το 2015. Στην πρόταση της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταργηθεί η δυνατότητα να εξαιρείται η χώρα από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο στα πεδία της δικαιοσύνης και της αστυνόμευσης, οι πολίτες απάντησαν επίσης ΟΧΙ.
Τελευταίο δημοψήφισμα – χαστούκι για την Ε.Ε ήταν το ελληνικό, πέρυσι το καλοκαίρι. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η ελληνική κυβέρνηση απέναντι στην άτεγκτη στάση των δανειστών αντιπαρέταξε τη βούληση του λαού. Το 61,3% απέρριψε το τελεσίγραφο Γιούνκερ και στην πραγματικότητα είπε ΟΧΙ σε νέες πολιτικές λιτότητας.
Το αποτέλεσμα του ελληνικού δημοψηφίσματος αντιπροσωπεύει το ένα από τα δύο κυρίαρχα ρεύματα άρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ένα θέλει μια δημοκρατική Ευρώπη με μια πραγματική και όχι κατ’ όνομα Ευρωπαϊκή Ένωση, το άλλο μια περιχαρακωμένη και ξενοφοβική Ευρώπη όπου δεν θα υπάρχει κανενός είδους Ένωση. Αυτή η αντίθεση δεν φάνηκε μόνο με φόντο τις πολιτικές λιτότητας, αλλά και το προσφυγικό ζήτημα.
Βέβαια, οι πολιτικές λιτότητας που εντάθηκαν το διάστημα της κρίσης, είναι αυτές που δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για την επιστροφή του εθνικισμού ως βασικού ρεύματος επιρροής. Μια δημοκρατική Ευρώπη με βασικά χαρακτηριστικά της την ισότητα και την αλληλεγγύη δεν θα ήταν αντιπαθής σε κανέναν, παρά μόνο στους ακροδεξιούς κύκλους, που θα ήταν όμως ανίσχυροι σε ένα τόσο θετικό για όλους τους πολίτες περιβάλλον να αναπτυχθούν.
Η Ε.Ε προσφέρει σήμερα ένα ιδιαίτερα φιλόξενο πεδίο στις άναρθρες κραυγές. Τα δύο «ΌΧΙ» αυτό της Δανίας και της Μεγάλης Βρετανίας βρίσκονται στην ανάποδη κατεύθυνση με το «ΟΧΙ» της Ελλάδας. Αν και δεν ψηφίστηκαν αποκλειστικά από ακροδεξιούς και φασίστες, είναι γεγονός ότι και από τις δύο διαδικασίες βγήκαν κερδισμένοι οι ακροδεξιοί και οι φασίστες.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία επιβεβαίωσε πάντως ότι οι λαοί μπορούν ακόμη να πάρουν σημαντικές αποφάσεις μέσω της κάλπης. Ανεξαρτήτως αν κάποιος συμφωνεί ή διαφωνεί με αυτό ή με την λογική των ψηφοφόρων, αγορές και τράπεζες δεν το καθόρισαν, ενώ οι συνηθισμένες απειλές από τα σκληροπυρηνικά στελέχη της Ε.Ε όπως ο Σόιμπλε αποδείχτηκαν «λίγες».
Αποδεικνύεται λοιπόν ότι οι λαοί έχουν τη δύναμη στα χέρια τους ώστε να καθορίσουν τι μέλλον θέλουν, ακόμη κι αν δεν κατεβούν στο δρόμο.
Την τελευταία δεκαετία η κοινή τους απάντηση στις πρακτικές και τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εκκωφαντικά «ΟΧΙ» τα οποία επηρεάζουν πολύ περισσότερο απ’ όσο πολλοί φαντάζονταν τη δυναμική της Ε.Ε. Ταυτόχρονα όμως με την κοινή απάντηση μπαίνει κι ένα ερώτημα, τι Ευρώπη θέλει ο κόσμος που απορρίπτει τη σημερινή Ευρώπη όπως την ξέρουμε.
Στον απόηχο του αποτελέσματος, πυκνώνουν οι εκκλήσεις προς τους «σκληρούς» ηγέτες της Ε.Ε να μαλακώσουν και να αλλάξουν ρότα ώστε να υπάρξει μια άλλη Ευρώπη περισσότερο προοδευτική. Το καλύτερο που μπορούν να πετύχουν αυτές οι εκκλήσεις είναι ένας ελιγμός από την πλευρά των ισχυρών, που δεν θα αλλάξουν φυσικά ιδεολογία και δεν θα μεταπηδήσουν από τον νεοφιλελευθερισμό στο σοσιαλισμό.
Η λογική λέει βέβαια, ότι η γερμανική κυβέρνηση όπως και οι υπόλοιπες συντηρητικές κυβερνήσεις θα ανταποκριθούν στις εκκλήσεις και θα υποχωρήσουν μετά την απώλεια ενός μέλους τόσο ισχυρού από την Ε.Ε. Ειδικά αν αυτή την αποχώρηση τη διαδεχτεί η άνοδος μιας τρίτης αριστερής δύναμης στην εξουσία στον ευρωπαϊκό Νότο. Παράλληλα στον ορίζοντα υπάρχουν οι γαλλικές εκλογές και η σχεδόν σίγουρη νίκη της Λε Πεν, που δεν αφήνει περιθώρια για νέα σκληρά μέτρα και νέες πιεστικές πολιτικές.
Η όποια όμως αλλαγή κατεύθυνσης συντελεστεί θα γίνει στο πλαίσιο ενός ελιγμού επιβίωσης και όχι μιας πραγματικής αλλαγής πολιτικής. Συνεπώς οι εκκλήσεις, ειδικά από τις δυνάμεις της Αριστεράς πρέπει να είναι προς τον κόσμο.
Το ερώτημα «τι Ευρώπη θέλουμε;» στην πραγματικότητα θα απαντηθεί από τους ίδιους τους λαούς και όχι από τους ηγέτες που έχουν ξεμείνει από το παρελθόν και δεν ήρθαν στην εξουσία ως αποτέλεσμα της άρνησης στις πολιτικές της Ε.Ε, όπως σε Ελλάδα και Πορτογαλία.
Διαβάστε ακόμη:
Οι λαοί καλούνται να νοηματοδοτήσουν το «ΟΧΙ» τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπως λειτουργεί και να δώσουν σε αυτή το σχήμα που θέλουν.
Στη Μεγάλη Βρετανία φαίνεται πως κυριάρχησε η εθνική υπερηφάνεια στη κλασσική κιτς της εκδοχή: «εμείς είμαστε Βρετανοί και κανείς δεν θα μας πει τι θα κάνουμε». Αντίθετα δεν αμφισβητήθηκε στην ουσία του το σύστημα, ούτε ενδυναμώθηκε η ταξική αλληλεγγύη.
Στην Ελλάδα η αμφισβήτηση στο σύστημα κορυφώθηκε πιο πολύ από πότε στο περυσινό δημοψήφισμα. Οι πολιτικές επιλογές της Ευρώπης αποδοκιμάστηκαν και όλα αυτά εν μέσω διεθνών απειλών, οικονομικής ασφυξίας και προπαγάνδας από τα media. Δεν προβλήθηκε με το «ΟΧΙ» ο κιτς εθνικισμός, αλλά το αίτημα για κοινωνική ισότητα.
Από την ιδεολογική αυτή πάλη που εκφράστηκε σε δύο διαφορετικές χώρες θα προκύψει η απάντηση για την Ευρώπη των επόμενων χρόνων. Το ρεύμα που θα κυριαρχήσει θα πυροδοτήσει νέες καταστάσεις και πολιτικές ανατροπές.
Το σίγουρο είναι ότι δύσκολα θα παραμείνουν στην εξουσία οι άνθρωποι που γνωρίζουμε και πρωταγωνιστούν αρνητικά με τις αποφάσεις τους. Όμως θα είναι δυστύχημα η ανατροπή τους να φέρει μια Ευρώπη ακόμη πιο μακριά από την ισότητα και πολύ πιο κοντά στο μίσος και τον φυλετικό διαχωρισμό.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.