Μετά το Ορλάντο

Η επίθεση στο Ορλάντο ήρθε σε μια συγκυρία όπου η ΛΟΑΤ κοινότητα βρίσκεται στο δρόμο. Ο Ιούνιος είναι ο μήνας όπου παραδοσιακά γίνονται στις περισσότερες πόλεις οι γιορτές υπερηφάνειας και έτσι πολύς κόσμος διασκεδάζει σε γκέι μπαρ και κλαμπ και σε άλλους χώρους φιλικούς στα ΛΟΑΤ άτομα.

Πίσω στο μακρινό 1969, έναν άλλο Ιούνιο, τα άτομα που βρίσκονταν συγκεντρωμένα στο Stonewall Inn στη Νέα Υόρκη, αντέδρασαν σε έναν τυπικό αστυνομικό έλεγχο, με αποτέλεσμα ημέρες ολόκληρες ταραχών εναντίον της αστυνομίας. Την επομένη της επίθεσης στο Ορλάντο ένα περιπολικό της αστυνομίας βρισκόταν έξω από το συγκεκριμένο ξενοδοχείο, που βρίσκεται σε μια περιοχή που έχει αναπλαστεί εδώ και χρόνια.

Η σχέση της ΛΟΑΤ κοινότητας με την αστυνομία, δεν ήταν μια σχέση αρμονική. Τα ΛΟΑΤ άτομα στοχοποιήθηκαν για δεκαετίες από το κράτος, μια και η ύπαρξή τους θεωρούνταν πάντα από τις κυρίαρχες τάξεις υπονομευτική για τις αρχές και τα θεμέλια του κρατικού οικοδομήματος. Η αστυνομία και τα όργανά της, αναλάμβαναν να επιβάλλουν το πνεύμα και το γράμμα του νόμου επάνω στα σώματα των ΛΟΑΤ ατόμων, που σαν παρίες της κοινωνίας περιθωριοποιημένοι και αόρατοι, ένιωθαν επάνω τους το μακρύ σιδερένιο χέρι του κράτους. Αυτός είναι και ο λόγος της εξέγερσης του Stonewall Inn, η οποία παραδοσιακά γιορτάζεται κάθε χρόνο τον Ιούνιο, ακριβώς για να θυμίζει εκείνο το μακρινό Ιούνιο του 1969.

Σήμερα όλα αυτά μοιάζουν να έχουν αλλάξει. Οι γκέι, οι λεσβίες, οι αμφισεξουαλικοί, οι τρανς και οι ίντερσεξ μοιάζουν περισσότερο από ποτέ ενταγμένοι στο σύστημα στις δυτικές κοινωνίες. Νόμοι για την προστασία τους ψηφίζονται, η ομοφοβία βρίσκεται, τουλάχιστον επίσημα, έξω από την κρατική πολιτική ατζέντα, ενώ το σύμφωνο συμβίωσης στις πιο πολλές, και σιγά σιγά ο γάμος για όλους, γίνονται δεκτά σε μια σειρά δυτικές χώρες.

Στην Αμερική η κυβέρνηση Ομπάμα ακολούθησε όλα τα χρόνια που βρισκόταν στην εξουσία, μια πολιτική άρσης διακρίσεων για τα ΛΟΑΤ άτομα. Εξέχοντα μέλη της ΛΟΑΤ κοινότητας προσελήφθησαν ως σύμβουλοι στο γραφείο του προέδρου, ακόμα και τρανς γυναίκα προσελήφθη στο Λευκό Οίκο, ενώ ο πρόεδρος σε κάθε ευκαιρία διακήρυσσε την αλληλεγγύη του προς τη ΛΟΑΤ κοινότητα.

Στην Ελλάδα, δειλά τον τελευταίο χρόνο, η κυβέρνηση Τσίπρα προσπαθεί να κάνει κάποια βήματα που να ακολουθούν την πολιτική Ομπάμα, λαμβάνοντας υπόψη την ελληνική ομοφοβική και χριστιανορθόδοξη πραγματικότητα. Ο πρωθυπουργός, προσπαθώντας να ακολουθήσει τις εξελίξεις, έκανε μέχρι και δηλώσεις στο τουίτερ εναντίον της ομοφοβίας με αφορμή το μακελειό στο Ορλάντο.

Ας γυρίσουμε για λίγο εκεί: Ο δράστης Ομάρ Ματίν, ένας ομοφοβικός άνδρας, μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, παντρεμένος και με ένα παιδί, ήταν μεγαλωμένος στη Μέκκα των γκέι, τις ΗΠΑ, που, σύμφωνα με την εικόνα που προβάλλεται, είναι μια χώρα όπου τα ΛΟΑΤ δικαιώματα γίνονται σεβαστά από μεγάλο αριθμό ανθρώπων και κυρίως στις μεγάλες πόλεις, όπως στο Ορλάντο της Φλόριντα.

Τις επόμενες ώρες βγήκαν αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Ομάρ Ματίν. Ήταν κάποιος με βίαιο παρελθόν, η πρώην γυναίκα του ανέφερε ότι την χτυπούσε, ενώ έγιναν αναφορές ότι ήταν τακτικός θαμώνας του γκέι κλαμπ που επέλεξε να χτυπήσει. Ο Ομάρ Ματίν δηλαδή ήταν, σύμφωνα με το πορτραίτο του από τα ΜΜΕ, ένας *cis-άνδρας, μουσουλμάνος, κρυφογκέι, άρα γενικά διαταραγμένος. Το πορτραίτο αυτό, τον απομακρύνει από την εικόνα του ισορροπημένου ετεροφυλόφιλου οικογενειάρχη, που ήταν και είναι ακόμα, από ό,τι φαίνεται από την αντιμετώπιση των ΜΜΕ, ο στυλοβάτης της κοινωνίας.

Τις αμέσως επόμενες ώρες από την επίθεση στο κλαμπ του Ορλάντο, η παρουσίαση στον Τύπο ήταν απογοητευτική: Μια σειρά ομίλων ειδήσεων αρνήθηκαν να παρουσιάσουν το έγκλημα ως ομοφοβικό, κάνοντας λόγο για επίθεση σε “μπαρ”, αφαιρώντας το χαρακτηρισμό “γκέι”. Ήταν δηλαδή σαν ο Ομάρ Ματίν να επιτέθηκε σε ένα οποιοδήποτε μπαρ, κάνοντας το έγκλημά του, στο συλλογικό υποσυνείδητο, να αποκλείει το ομοφοβικό έγκλημα μίσους.

Με τον ίδιο τρόπο στην Ελλάδα η είδηση παρουσιάστηκε από τα γερασμένα κυρίαρχα ΜΜΕ και το προσωπικό τους. Το έγκλημα στο Ορλάντο δεν έγινε πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων των καναλιών και του διαδικτύου, όπως έγινε η επίθεση στο περιοδικό Charlie Hebdo τον Ιανουάριο του 2015, ή η επίθεση στο Παρίσι το Νοέμβριο του ιδίου χρόνου, το κλαμπ Pulse, ένα πολύ γνωστό γκέι κλαμπ που το περιέχουν οι οδηγοί, αποσιωπήθηκε ότι ήταν φιλικό στα ΛΟΑΤ άτομα, ενώ η φυλετική ταυτότητα των θυμάτων, που ήταν στην πλειοψηφία τους Λατίνοι, κυρίως Πορτορικανοί, υποβαθμίστηκε. Αντίθετα τονίστηκε το χαρακτηριστικό του μουσουλμάνου τρομοκράτη.

Οι ζωές των ΛΟΑΤ ατόμων επομένως, είναι άξιες να τις πενθήσουμε, όταν ενισχύουν την κυρίαρχη αντίληψη της δημιουργίας ενός δαίμονα, του ισλαμισμού στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλιώς καταδικάζονται στη λήθη, ενώ η φυλή παρουσιάζεται μόνο όταν είναι να χρησιμοποιηθεί για να ενοχοποιήσει.

Αυτές τις μέρες στην Αθήνα και σε άλλες τέσσερις πόλεις, για πρώτη φορά και στην Πάτρα, γιορτάζονται οι παρελάσεις υπερηφάνειας της ΛΟΑΤ κοινότητας. Αυτές οι παρελάσεις κάθε χρόνο γίνονται και μεγαλύτερες και επεκτείνονται και σε άλλες πόλεις, δίνοντας μια πολύχρωμη αισιόδοξη νότα εξωστρέφειας για όλη την κοινότητα.

Όμως, αν δούμε τα αρχικά κινηματικά τους χαρακτηριστικά, οι παρελάσεις αυτές διεθνώς τείνουν να απομακρυνθούν από την κινηματική διεκδίκηση, δίνοντας την προτεραιότητα στο πάρτι και τη διασκέδαση. Αυτός, μαζί με τον τρανσφοβικό λόγο που άρθρωσαν μέλη της διοργανωτικής επιτροπής, ήταν και ο λόγος που πέρυσι και φέτος στη διοργάνωση της Αθήνας, δε συμμετείχαν αρκετές οργανώσεις. Η αποχή αυτή ακολουθήθηκε από μια συγκέντρωση και συζήτηση για το χαρακτήρα της γιορτής υπερηφάνειας.

Η επίθεση στο Ορλάντο φέρνει τη ΛΟΑΤ κοινότητα παγκόσμια απέναντι σε μια καινούργια κατάσταση. Μακριά από τις κυρίαρχες αφηγήσεις περί άρσης διακρίσεων και κρατικών πολιτικών, το πολιτικό μήνυμα θα μπορούσε να είναι αυτό: Η βία και η κακοποίηση είναι μέρος της καθημερινής ζωής των ΛΟΑΤ ατόμων, και αποτέλεσμα αυτών είναι οι φόνοι στο Ορλάντο.

Οι πολιτικοί μπορεί να μιλάνε για πολιτικές φιλικές στα ΛΟΑΤ άτομα, ωστόσο δε μπορούμε να μη θυμηθούμε ότι στην Ελλάδα, η ομοφοβική εκκλησία έχει το πάνω χέρι σε όλα τα θέματα που αφορούν την παιδεία, ενώ μέλη της όπως ο Αμβρόσιος, ο Σεραφείμ ή ο Άνθιμος προβαίνουν συχνά πυκνά σε εμπρηστικές δηλώσεις μίσους απειλώντας θεούς και δαίμονες.

Δε μπορούμε να ξεχάσουμε ότι ο Τσίπρας σε ερώτηση για το θέμα των οικογενειών ομοφύλων ζευγαριών, απάντησε ότι υπάρχει διχογνωμία της επιστημονικής κοινότητας, ενώ στον πρόσφατο νόμο για το σύμφωνο συμβίωσης, η κυβέρνηση αποφάσισε στυγνά να εξαιρέσει τις ΛΟΑΤ οικογένειες από τη γονική μέριμνα, ενώ ακόμα και ο ίδιος ο αρμόδιος υπουργός από το βήμα της Βουλής δήλωνε ότι θα φέρει ειδική διάταξη για απαγόρευση της τεκνοθεσίας από ΛΟΑΤ άτομα, προκειμένου να πείσει τους βουλευτές της αντιπολίτευσης να ψηφίσουν το νομοθέτημα.

Η ΛΟΑΤ κοινότητα βλέπει αυτές τις εξελίξεις. Καταλαβαίνουμε τη βία και το μίσος σαν το πανταχού παρόν βλέμμα πάνω από τον ώμο όταν κρατούμε το χέρι των συντρόφων μας. Γνωρίζουμε τις ομοφοβικές επιθέσεις που δέχτηκαν και δέχονται καθημερινά, πολλά μέλη της κοινότητάς μας σε ανύποπτο χρόνο, είτε αυτές είναι οργανωμένες σαν την επίθεση των φασιστών στην πλατεία Βαρνάβα, είτε αυθόρμητες λόγω της εμφάνισης ενός ΛΟΑΤ ατόμου στο δρόμο.

Όλες οι ομοφοβικές επιθέσεις έχουν σαν βασικό στοιχείο την υπεροχή των cis-ανθρώπων ή των ετεροφυλοφίλων, ενώ τα θύματα αυτών των επιθέσεων, όπως και της επίθεσης στο Ορλάντο, δεν αναφέρονται σαν θύματα ετεροφυλοφίλων cis- ανδρών. Όμως σε μια κοινωνία κομμένη και ραμμένη για να εξυπηρετεί τους τελευταίους, τα ΛΟΑΤ άτομα συνεχίζουν να ζουν σε μια δίνη βίας, με τους πιο περιθωριοποιημένους να παλεύουν ακόμα και για τη φυσική τους επιβίωση.

*cis-gendered είναι τα άτομα εκείνα που το φύλο που τους αποδόθηκε με τη γέννηση (βιολογικό φύλο) συμφωνεί με το κοινωνικό τους φύλο, το φύλο δηλαδή με το οποίο τα ίδια αυτοπροσδιορίζονται.