Οι Μικρές Περιπλανήσεις είναι μια πολύ ξεχωριστή, και πολύ ταλαντούχα, μουσική παρέα με βάση την Κω. Με «θητεία» 22 ετών στη δισκογραφία, αν και κανένα από τα αρχικά μέλη του συγκροτήματος δεν ήταν επαγγελματίας μουσικός, υπήρξαν «ανακάλυψη» του αείμνηστου Νίκου Παπάζογλου, ο οποίος τους ενθάρρυνε και τους υποστήριξε από τα πρώτα τους βήματα, μέχρι το θάνατό του. Έχοντας διαγράψει μια διακριτική και σεμνή πορεία στο χώρο του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού, κυκλοφόρησαν πριν από μερικούς μήνες, μετά από δισκογραφική «αποχή» επτά χρόνων, καινούριο CD με τίτλο Άστρα που ψιχαλίζουν φως στην ανεξάρτητη εταιρεία «Μετρονόμος». Αυτό ήταν και η αφορμή της κουβέντας που ακολουθεί.
22 χρόνια έχουν περάσει από τον πρώτο σας δίσκο, που διατηρεί στο ακέραιο τη φρεσκάδα και τη ζεστασιά του. Ποια ανάγκη σας ώθησε να ξεκινήσετε τις περιπλανήσεις σας στο χώρο και το χρόνο, και ανάμεσα στους ανθρώπους; Πόσο σημαντική υπήρξε η ενθάρρυνση και υποστήριξη του Νίκου Παπάζογλου; Σε ποιο βαθμό σας ενέπνευσε και σας διαμόρφωσε το νησί καταγωγής σας, η Κως;
Η μουσική και το τραγούδι από τη φύση τους είναι μια περιπλάνηση στο χώρο, τον τόπο και τους ανθρώπους. Όταν γράφεις τραγούδια, θέλεις να τα ακούσουν και οι άλλοι, άρα υπάρχει η ανάγκη της επικοινωνίας. Αν τύχει και αρέσουν, αυτό τροφοδοτεί την επιθυμία σου να συνεχίσεις. Η ενθάρρυνση και η υποστήριξη του Νίκου του Παπάζογλου υπήρξε αμέριστη, γενναιόδωρη, μεγαλόψυχη. Δεν το ξεχνάμε και δεν τον ξεχνάμε ποτέ. Μας εμπιστεύθηκε και μας πίστεψε. Για μας ο Νίκος δεν έχει φύγει. Είναι κοντά μας, μας κοιτά με εκείνο το παιδικό του χαμόγελο και εμείς του το ανταποδίδουμε. Ο γενέθλιος τόπος- αν και δεν είναι για όλους μας η Κως- και ο τόπος μακρόχρονης διαμονής παίζει καθοριστικό ρόλο σε κάθε άνθρωπο. Είναι οι εικόνες που αποτυπώνεις, τα βιώματα που αποκτάς, η ανθρώπινη εμπειρία που συλλέγεις και όλα αυτά μαζί, σε ένα κράμα, χωρίς ξεκάθαρες αναλογίες διοχετεύονται στη μουσική και το τραγούδι. Η Κως είναι νησί, έχει το θαλασσινό τοπίο, τον ανοιχτό ορίζοντα, τα καράβια που πάνε κι έρχονται. Δεν είναι παράξενο να αποτυπώνονται και στα τραγούδια μας αυτά τα μοτίβα.
Παρότι κανένα από τα αρχικά μέλη της μουσικής σας παρέας δεν υπήρξε επαγγελματίας μουσικός, το δημιουργικό αποτέλεσμα της συνεύρεσής σας συνδυάζει τον πηγαίο χαρακτήρα του καλώς εννοούμενου ερασιτεχνισμού με την τεχνική αρτιότητα του επαγγελματικού «προϊόντος». Πώς το καταφέρνετε;
Αν ισχύει αυτό που λέτε, φαίνεται ότι το ένα δεν αποκλείει το άλλο, αν αγαπάς αυτό που κάνεις, το σέβεσαι και θέλεις να βγάλεις τον καλύτερό σου εαυτό. Ίσως το ένα τροφοδοτεί το άλλο. Δηλαδή, εάν θεωρήσουμε ότι ο ερασιτεχνισμός περιέχει κυρίως το μεράκι, το πάθος, την αγάπη, το πείσμα και ο επαγγελματισμός κυρίως τη γνώση, την οργάνωση και την τεχνική, άρα όλα είναι απαραίτητα για ένα καλό αποτέλεσμα, προσπαθείς με κάθε τρόπο να ισορροπήσεις ανάμεσα στα δύο, δηλαδή δεν απαρνιέσαι τον ερασιτεχνισμό και παλεύεις για τον επαγγελματισμό.
Νιώθω ότι τα τραγούδια σας πολύ συχνά αποπνέουν μια «αύρα» μελαγχολίας και νοσταλγίας, χωρίς, ωστόσο, να ξεπέφτουν σε εύκολους συναισθηματισμούς. Κάνω λάθος;
Συχνά λένε ότι το τραγούδι γράφεται όταν η ψυχή του ανθρώπου έχει βάσανα και θέλει να ημερέψει, γι’ αυτό βγάζει πίκρα, πόνο, μελαγχολία. Αν ισχύει αυτό, που μάλλον έτσι είναι, δεν είναι παράξενο και τα δικά μας τραγούδια να έχουν αυτή την αύρα. Η νοσταλγία, η γλυκιά επιθυμία για επιστροφή σε γνώριμους τόπους, στην πρώτη πατρίδα, σε χαμένες αγκαλιές, ο νόστος- θέμα που έχει σημαδέψει την ελληνική τέχνη– υπάρχει και στο δικό μας τραγούδι πράγματι και επανέρχεται με πολλές και διαφορετικές εκδοχές. Επειδή, λοιπόν, είναι μάλλον μια βαθιά πρωτογενής ανάγκη, που δε φτιασιδώνεται, και δε χωράει επιτήδευση, ίσως γι’ αυτό ο στίχος δεν ξεπέφτει σε ρηχούς συναισθηματισμούς.
Η νύχτα συναντάται πολλές φορές ως θεματικό μοτίβο στα τραγούδια σας. Την αισθάνεστε οικεία;
Ο χρόνος, αν επιστρέψουμε στην πρώτη σας ερώτηση, και η περιπλάνηση στις οδούς του, περιλαμβάνει και τη νύχτα. Είναι η ώρα των αποσιωπήσεων, των εκμυστηρεύσεων, της απουσίας του φωτός, των σκιών, της τρομαχτικής διάρκειας, μια μεγάλη αντίθεση στη ζωή μας δηλαδή, που δεν μπορεί να μην έχει σημαντική θέση στο τραγούδι.
Το 2006 κυκλοφορεί το CD …και με Οδηγό μου ένα παιδί, το τελευταίο σας στη «Lyra». Ένα χρόνο αργότερα, η εμβληματική ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία, με την οποία κι εσείς είχατε συνδεθεί σε όλη τη μέχρι τότε πορεία σας, αλλάζει χέρια και ουσιαστικά «τελειώνει» δημιουργικά. Πώς βιώσατε το γεγονός αυτό;
Η «Λύρα» είχε αναλάβει τη διακίνηση και την τελική τεχνική επεξεργασία πριν την κυκλοφορία του δίσκου. Παραγωγός των δίσκων μας ήταν ο Νίκος Παπάζογλου ο οποίος είχε δημιουργήσει την εταιρεία παραγωγής «Στρόγγυλοι Δίσκοι», και μ’ αυτόν υπογράψαμε το πρώτο και τελευταίο μας συμβόλαιο. Το κλείσιμο της «Λύρα» υπήρξε και το τέλος μιας εποχής και η απαρχή μιας νέας που όλοι γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά της. Το αρχικό σοκ το διαδέχτηκε έντονη ανησυχία για το μέλλον.
Επτά χρόνια δισκογραφικής «αποχής» ακολουθούν, για να φτάσουμε στο φθινόπωρο του 2013, οπότε και επιστρέφετε με τα Άστρα που ψιχαλίζουν φως. Τι μεσολάβησε σε αυτό το διάστημα και πώς προέκυψε η συνεργασία σας με την επίσης ανεξάρτητη και εκλεκτική εταιρεία «Μετρονόμος» ;
Πάντα μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα από τον ένα δίσκο στον άλλο. Ο δίσκος «Άστρα που ψιχαλίζουν φως» κανονικά θα κυκλοφορούσε το 2010, αλλά η ζωή κάνει άλλα σχέδια για τους ανθρώπους και συχνά τροποποιούνται οι αρχικοί σχεδιασμοί. Μετά το θάνατο του Νίκου Παπάζογλου υλοποιήθηκε η επιθυμία του (κάτι που δεν προλάβαμε να κάνουμε μαζί του), ο πρώτος δίσκος που θα γραφόταν στη Νίσυρο, μετά το κλείσιμο του «Αγροτικού», να ήταν των Μικρών Περιπλανήσεων. Σε αυτό συνέβαλλε καθοριστικά η Βαρβάρα Γουίλιαμς, η γυναίκα του Νίκου. Ο δίσκος γράφτηκε στα Νικειά στο σπίτι της οικογένειας Παπάζογλου, αλλά έπρεπε και να εκδοθεί. Το καλό περιοδικό «Μετρονόμος» ήταν γνωστό ότι κάνει και μουσικές παραγωγές. Ανταποκρίθηκε άμεσα και ανέλαβε την έκδοση του νέου δίσκου.
Αρκούν, τελικά, ο αγέρας και τ’ όνειρο, για να στεριώνεις κάστρα; Υπάρχει κάτι- κάποιο «φως», ίσως- που σας κάνει και στην εποχή μας, εποχή από κάθε άποψη ζόρικη και συχνά καταθλιπτική, να ελπίζετε και να ονειρεύεστε;
Η ερώτησή σας περιέχει και την απάντηση. Το όνειρο είναι ένα φως μες στο σκοτάδι. Αν πάψουμε να ονειρευόμαστε, θα χαθούμε. Ο αγέρας, με την κυριολεκτική και τη μεταφορική του σημασία, μπορεί να στεριώσει κάστρα. Ξεθεμελιώνει τα σαθρά και ανανεώνει τα στέρεα, δίνει ανάσα στα γερά και στα καλοφτιαγμένα. Και ο αγέρας και το όνειρο είναι εκείνη η ευμετάβλητη, η μαγική ουσία, η απαραίτητη, για να καταφέρνουμε να αντέχουμε στη μίζερη εποχή μας και να ξαναχτίζουμε από την αρχή, αν χρειαστεί.
Η πολυπρόσωπη μουσική παρέα των Μικρών Περιπλανήσεων αποτελείται από τους: Χρήστο Γαμβρέλλη (ακορντεόν, τραγούδι), Νίκο Αρμπιλιά (μπουζούκι, μαντολίνο, τζουράς, μαντόλα, τραγούδι, στίχοι), Μάνθο Αρμπελιά (κιθάρα, τραγούδι), Λεωνίδα Κουλίτση (κιθάρα, τραγούδι, στίχοι), Γιάννη Παπαστεργίου (βιολί, μαντολίνο, τραγούδι), Γιάννη Κολοβό (κοντραμπάσο), Σταυρούλα Κουλίτση (κιθάρα, μπαγλαμάς), Ελένη Κολετζάκη (τραγούδι), Αλέξανδρο Λαμπρίδη (τραγούδι). Τους στίχους στα Άστρα που ψιχαλίζουν φως υπογράφουν ακόμη οι Στέργιος Πολύζος, Μάριος Λεοντίδης, Θεοδόσης Διακογιάννης, Μαρία Μαυροματάκη, Μαρίνα Μπέττα και Γιώργος Χαρτοφίλης.
Ευχαριστώ θερμά τον Θανάση Συλιβό, την κινητήρια δύναμη του «Μετρονόμου», για την πολύτιμη συνδρομή του στη διεξαγωγή της συνέντευξης.
Γιάννης Κοντός
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.