Νατ Τέρνερ: Ο μαύρος Σπάρτακος

Στις 30 Οκτωβρίου του 1831 ένας αγρότης ανακαλύπτει στο δάσος του Σαουθάμπτον της Βιρτζίνιας, σε μια τρύπα στο έδαφος καλυμμένη με σανίδια, τον επικηρυγμένο επαναστατημένο σκλάβο, Νατ Τέρνερ.

Ο Νατ θα δικαστεί, θα φυλακιστεί και τελικά θα απαγχονιστεί στις 11 Νοεμβρίου. Το σώμα του θα διαμελιστεί σε κομμάτια ως παραδειγματισμό προς τους υπόλοιπους μαύρους σκλάβους του Νότου που θα σκέφτονταν αυτό που κάθε λευκός αφέντης φοβόταν: Την εξέγερση.

Παρόλο που το σώμα του Νατ Τέρνερ δεν θα ταφεί ποτέ, το όνομά του θα βρεθεί στο πάνθεο των ηρώων για τους μαύρους της Αμερικής, ενώ θα μείνει στην ιστορία ως ηγέτης μιας από τις πιο γνωστές εξεγέρσεις σκλάβων, αλλά και ως μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στην ιστορία της Αμερικής.

Παιδί θαύμα

Ο Νατ γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου του 1800 και όπως οι περισσότεροι μαύροι σκλάβοι στην Αμερική δεν είχε επώνυμο αλλά μόνο το όνομα που του έδωσε ο αφέντης του, Μπέντζαμιν Τέρνερ. Ο Νατ μεγάλωσε με την σκλάβα μητέρα και τη σκλάβα γιαγιά του, καθώς ο πατέρας του λέγεται πως το είχε σκάσει. Και οι δύο μεγάλωσαν τον Νατ, λέγοντάς του ότι ήταν προορισμένος για μεγάλα πράγματα.

Από πολύ νεαρή ηλικία ενέπνευσε τον θαυμασμό των γύρω του και ιδιαίτερα των αφεντικών του για την ευφυία του, καθώς έμαθε να διαβάζει και να γράφει μόνος του από μικρός. Οι Τέρνερς τον θεωρούσαν χαρισματικό και τον έβαζαν σπίτι τους να διασκεδάζει τους καλεσμένους με την ευφυία του. Βέβαια όταν μεγάλωσε επαρκώς για να δουλέψει στάλθηκε στις φυτείες όπως κάθε σκλάβος συνθλίβοντας τις όποιες ελπίδες του Νατ, ότι μπορούσε να ελευθερωθεί λόγω του χαρισματικού πνεύματός του.

Ο Νατ ήταν βαθιά θρησκευόμενος, διάβαζε συνεχώς τη Βίβλο και προσευχόταν. Υποστήριζε ότι μιλούσε με το Άγιο Πνεύμα και ότι έβλεπε οράματα. Ήταν τέτοια μάλιστα η πίστη του σε αυτά, που στα 22 του και ενώ το είχε σκάσει από το αφέντη του, γύρισε πίσω επειδή όπως ο ίδιος υποστήριξε, είδε όραμα.

Η φρίκη της σκλαβιάς

Ο Νατ θεωρούνταν το πρότυπο του σκλάβου τόσο για την εξυπνάδα του όσο και ότι ενέπνεε μαύρους και λευκούς.  Μάλιστα, λέγεται ότι άλλαξε προς το καλύτερο την άστατη ζωή ενός λευκού, μετά από συζήτηση.

Αγοράστηκε τελικά από άλλον ιδιοκτήτη, κάποιον ονόματι Τράβις, ο οποίος τον αγόρασε για την χαρισματικότητα του και τον έχρισε ιερέα αφήνοντάς τον να πηγαίνει από εκκλησία σε εκκλησία και να διδάσκει. Εκεί ο Νατ κερδίζει την εκτίμηση και τον σεβασμό των άλλων μαύρων σκλάβων.

Εκεί θα δει την αγριότητα της σκλαβιάς με τα μάτια του. Εκεί μέσω των διδαγμάτων του θα πείσει τους σκλάβους πως ήρθε η ώρα να εξεγερθούν.

Ο προφήτης της ελευθερίας

Δεν είναι σίγουρο ότι τα «οράματα» που υποστήριζε ότι «έβλεπε» τα πίστευε σοβαρά ή προσπαθούσε να βρει εύληπτους τρόπους να διαπεράσει την συνείδηση των σκλάβων με τα προτάγματα της εξέγερσης. Το βέβαιο είναι ότι στις αρχές του 1828 ο Νατ διαβεβαίωνε ότι «ορίστηκε για κάποιους μεγάλους σκοπούς στα χέρια του παντοδύναμου». Υποστήριξε επίσης, ότι στις 12 Μαΐου και ενώ δούλευε στις φυτείες, «άκουσε» έναν «δυνατό ήχο στους ουρανούς» και μετά, δήθεν ένα πνεύμα που του μίλαγε. Δήλωνε επίσης βέβαιος ότι ο θεός του έδωσε εντολή «να σκοτώσει τους εχθρούς με τα δικά τους όπλα». Τέσσερις νεαροί σκλάβοι, οι Χένρι, Χαρκλ, Νέλσον και Σαμ τον ακολουθούν πρώτοι.

Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1831 ο Τέρνερ ξεκινά την προετοιμασία της εξέγερσης, με το αρχικό σχέδιο να την προγραμματίζει για τις 4 Ιουλίου, την ημέρα της αμερικανικής ανεξαρτησίας. Ωστόσο αυτή η ημερομηνία αναθεωρήθηκε.

Στις 13 Αυγούστου του 1831 ο ουρανός παίρνει ένα πρασινογαλάζιο χρώμα, προφανώς λόγω της διάθλασης των ηλιακών ακτίνων που περνούσαν μέσα από την τέφρα του ηφαιστείου Σεντ Χέλενς που ήταν σε έντονη δραστηριότητα. Για τον Τέρνερ όμως αυτό ήταν «σημάδι».

Η εξέγερση

Το βράδυ της 21ης Αυγούστου, ο Νατ μαζί με έξι εξεγερμένους σκλάβους, οπλισμένοι με τσεκούρια και μαχαίρια θα μπουν στα σπίτια των λευκών ιδιοκτητών και θα σκοτώσουν συνολικά 55 ανθρώπους, χαρίζοντας την ζωή σε πολλούς όμως. Στο πρώτο σπίτι που θα μπει θα είναι αυτό των ιδιοκτητών του. Τελικά, μέσα σε δυο 24ωρα οι αρχές θα καταπνίξουν την εξέγερση και θα φυλακίσουν τουλάχιστον 55 άτομα ενώ θα σκοτώσουν τουλάχιστον 200 σκλάβους για παραδειγματισμό. Ο Νατ θα γλιτώσει αρχικά και θα κρυφτεί στα δάση. Θα ανακαλυφτεί δυο μήνες αργότερα. Τα όνομά του θα παραμείνει απαγορευμένο χρόνια αργότερα. Οι Λευκοί θα το τρέμουν, οι μαύροι θα το υμνούν.

Η εξέγερση φαινομενικά όχι μόνο θα αποτύχει αλλά θα φέρει και αυστηροποίηση των νόμων για τους σκλάβους οι οποίοι θα χάσουν τα λιγοστά δικαιώματα που είχαν, όπως το να μορφώνονται ή να εκκλησιάζονται χωρίς την παρουσία φύλακα. Παρόλ’ αυτά είναι η πρώτη φορά που οι λευκοί αρχίζουν και τρομοκρατούνται για ενδεχόμενες εξεγέρσεις των σκλάβων, ενώ θα ξεκινήσει και ο διάλογος για την κατάργηση της δουλείας που θα φέρει ουσιαστικά τον Αμερικανικό Εμφύλιο μερικά χρόνια αργότερα.

Για τον Νατ Τέρνερ θα γραφτούν βιβλία, τραγούδια και ταινίες. Θα εμπνεύσει και θα συνεχίζει να εμπνέει ως ένας από τους «μάρτυρες» των μαύρων στο δρόμο προς την λευτεριά και την κατάργηση της δουλείας.

I’m the one that they don’t teach you in class about
I’m the one who ran up in the master’s house
Put a knife to his neck and then gagged his mouth
Charged him for black murder, I’m Nat Turner

Through the darkness, we march like hellions
They called it a massacre, I call a rebellion