Φωτογραφίες: Σάκης Αναστασόπουλος
Ο Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης είναι ένας δημιουργός που δεν εφησυχάζει ποτέ. Σκηνοθέτης του κινηματογράφου και του θεάτρου, σεναριογράφος, oικονομολόγος, με δεκαετή προϋπηρεσία στον τραπεζικό τομέα, τον οποίο άφησε για ν’ ασχοληθεί με την τέχνη. Βρίσκεται συνεχώς ανάμεσα σε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, μουσικά videos, ντοκιμαντέρ, φωτογραφίσεις. Έχει σκηνοθετήσει τη θεατρική παράσταση «About Milgram», (θεατρική διασκευή του κειμένου “Π(εί)ραμα” της Λουκίας Ανάγνου), στον Τεχνοχώρο Cartel, τον Ιανουάριο του 2016. Φέτος με αφορμή τη νέα του θεατρική παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά μιλάει στο 3point για όλους και για όλα και σίγουρα “δεν μασάει τα λόγια του”.
Διασκεύασες και σκηνοθέτησες το έργο «Το Ξύπνημα της Άνοιξης» που παίζεται ήδη από την προηγούμενη Δευτέρα, 5/2/2018 στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Γιατί επέλεξες αυτό το δραματικό έργο που φέρει τον υπότιτλο «μια παιδική τραγωδία»;
Είναι σημαντικό για μένα να δίνω συνέντευξη στο 3pointmagazine, ένα ανεξάρτητο και αυτοδιαχειριζόμενο μέσο ενημέρωσης, καθώς θεωρώ ότι ζούμε στην εποχή της καθοδηγούμενης πληροφόρησης και της έλλειψης αντικειμενικότητας.
Από την πρώτη στιγμή που διάβασα το κείμενο, περίπου ενάμιση χρόνο πίσω, με μάγεψε. Είδα μέσα από τις σελίδες να ξεπηδούν οι χαρακτήρες, οι εικόνες, οι συνθήκες, τα νοήματα και εκείνη την στιγμή ήξερα ότι αυτό το έργο θα το παρουσιάσω, όχι επειδή είναι ένα από τα σημαντικότερα κλασικά έργα του θεατρικού χώρου, αλλά επειδή καλύπτει τους στόχους μου απέναντι στο κοινό που θέλω να εκφραστώ.
Μία παιδική τραγωδία τολμώ να πω, βιώσαμε όλοι και βιώνουν ακόμα όλα τα παιδιά. Σε μία κοινωνία που λίγα έχουν αλλάξει από το 1891, όπου γράφτηκε το έργο, με τις ίδιες συντηρητικές προσεγγίσεις, την ίδια διαπαιδαγώγηση, τις ίδιες αντιλήψεις. Σήμερα ο Frank Wedekind είναι πιο επίκαιρος από ποτέ. Μας μιλάει για το ξύπνημα της σεξουαλικότητας των εφήβων, για τις πρώτες ορμές και για το πώς οι ενήλικες αντιμετωπίζουν το εν λόγω ζήτημα. Τα αποτελέσματα είναι σαφώς καταστροφικά και οδηγούν σε παιδικές τραγωδίες.
Ποιοι ήταν οι λόγοι που σε έκαναν να προβείς σε διασκευή; Μίλησέ μας για την υπόθεση του έργου, όπως προκύπτει μέσα από τη διασκευή σου.
Προσωπικά θεωρώ ότι ακόμα και ως διασκευή, ο θεατής έρχεται σε πιο στενή επαφή με το αυθεντικό Γερμανικό κείμενο, σε σχέση με παλαιότερες μεταφράσεις. Έγινε μία απευθείας νέα μετάφραση του Γερμανικού κειμένου και πολύ μικρές παρεμβάσεις, έτσι ώστε να φωτιστεί λίγο περισσότερο η διαδρομή της Βέντλα Μπέργκμαν, χωρίς ωστόσο να καλύπτονται οι υπόλοιποι επίσης σημαντικοί χαρακτήρες. Το έργο μας παρουσιάζει 5 έφηβους, 5 νέα παιδιά στην κρίσιμη ηλικία των δεκατεσσάρων, που τους εμφανίζονται οι πρώτες σεξουαλικές ορμές. Αποκομμένα για λόγους ηθικής από την οικογένεια, το σχολείο, την εκκλησία, αναγκάζονται να ανακαλύψουν μόνα τους «πώς γίνονται όλα αυτά». Βλέπουμε όμως 5 εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις χαρακτήρων, με ξεχωριστά χαρίσματα, ευαισθησίες, αδυναμίες, προτερήματα. Όλα καταλήγουν όμως στην παιδική τραγωδία του Wedekind.
Στο διάστημα του μεσοπολέμου «Το Ξύπνημα της Άνοιξης» υπήρξε το δημοφιλέστερο θεατρικό έργο στο γερμανόφωνο χώρο. Είναι ένα έργο με πυκνό λόγο, με μια γερμανική γλώσσα με ιδιωματισμούς και με περίπλοκη σύνταξη, άλλοτε λυρική και στομφώδη κι άλλοτε grotesque, η οποία σε κάποια σημεία εμφανίζεται ως γλώσσα νεκρή. Μέσα από την επεξεργασία του, τι αντιστοιχία βρήκες στο σήμερα;
Ως η μεταφράστρια του έργου σίγουρα όλα αυτά δυσκόλεψαν εσένα περισσότερο, παρά εμένα! Εγώ είχα απλώς τη χαρά να βλέπω όλα τα νοήματα του Frank Wedekind να ξεδιπλώνονται μπροστά μου και σε κάθε φράση, κάθε παιδιού, να αναδύονται δικές μου παιδικές αναμνήσεις και σκέψεις. Η περιγραφή του Μόριτς για την πρώτη του ονείρωξη είναι χαρακτηριστικότατο παράδειγμα για κάθε σχεδόν νέο αγοράκι που βρίσκεται σε αυτή την πρωτόγνωρη θέση στην τρυφερή εφηβική ηλικία, ειδικά όταν κανείς δεν τον έχει ενημερώσει σωστά για το τι συμβαίνει. Αλλά και πέρα από αυτό, η ιστορία με τον πελαργό που φέρνει τα παιδιά, ένα χαζό παραμύθι που ακόμα και σήμερα διηγούνται κάποιοι γονείς, χωρίς να κατανοούν τις συνέπειες που δημιουργούν στον χαρακτήρα ενός παιδιού, όταν το τρέφουν με ψέματα.
Δυστυχώς μετά από 130 χρόνια περίπου, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Οι νέοι γονείς έχουν γίνει ακόμα πιο συντηρητικοί, στο βάρος της ευθύνης που τους βαραίνει που έφεραν ένα παιδί στον κόσμο. Βλέπω παντού γύρω μου γονείς της δικιάς μου γενιάς, να μεταλλάσσονται με την έλευση του παιδιού τους σε κάτι διαφορετικό από αυτό που ήταν. Σαν έναν διακόπτη στον εγκέφαλο που τους κόβει την λογική και αντιμετωπίζουν με φόβο το παιδί τους και αποστειρώνοντας περισσότερο το περιβάλλον του. Βλέπω παιδιά να μεγαλώνουν στη σημερινή εποχή της απελευθερωμένης πληροφόρησης και να γνωρίζουν λιγότερα απ’ όσα γνωρίζαμε εμείς. Τίποτα δεν έχει αλλάξει και θεωρώ ότι ο φόβος είναι αποτέλεσμα βιαστικών κινήσεων κάτω από την κοινωνική και οικογενειακή πίεση και καταπίεση για τα «πρέπει». Πρέπει να παντρευτείς, πρέπει να κάνεις παιδιά, πρέπει να γίνεις άλλο ένα γρανάζι της κοινωνίας. Πνιγμένοι λοιπόν ανάμεσα στα πρέπει, χάσαμε τα θέλω και ουσιαστικά την ίδια την ζωή.
O Φρανκ Βέντεκιντ έχει αφιερώσει το βιβλίο «Στον Κύριο με τη μάσκα». Πόσα μπορείς να μας αποκαλύψεις σχετικά με αυτό;
Έχουν περάσει 130 χρόνια και νομίζω ότι και άλλα τόσα να περάσουν, δεν θα καταλήξουμε για την ταυτότητα του “Κυρίου με την μάσκα”. Έχω διαβάσει αρκετές ερμηνείες, διάλεξα να κρατήσω την αρχική δική μου. Θα πρέπει όμως να έρθετε στην παράσταση για να μάθετε τι πιστεύω εγώ για αυτόν τον μυστηριώδη άνδρα.
Πόσο αυτοβιογραφικό είναι «Το Ξύπνημα της Άνοιξης»; Πιστεύεις ότι το έργο έχει έναν διδακτισμό που απορρέει από τα βιώματα του συγγραφέα;
Θεωρώ ότι όλα τα έργα, είτε θέλουμε είτε όχι, περιλαμβάνουν αυτοβιογραφικά στοιχεία του εκάστοτε συγγραφέα. Γράφω και εγώ κείμενα και σενάρια ταινιών και ξέρω ότι όσο και αν προσπαθήσεις να κρατήσεις εκτός τα δικά σου βιώματα από τους χαρακτήρες των έργων, πάντα θα υπάρχουν κάποιες μικρές πιτσιλιές. Στους συγκεκριμένους χαρακτήρες του έργου του Wedekind, νομίζω ότι όλοι βρίσκουμε πολλά από τους εαυτούς μας. Μία τέτοια προσέγγιση, σίγουρα υποδηλώνει ότι βασίστηκε σε αληθινές καταστάσεις και βιώματα της νεαρής του ηλικίας. Παραμένει όμως μαγικός ο τρόπος που εντυπώνει όλες αυτές τις σκέψεις και τους χαρακτήρες στο χαρτί.
Η δραματουργική δομή του έργου έχει τη ρίζα της στην αρχαιότητα και αποτελείται από μια σειρά μικρών σκηνών με συνεχή αλλαγή του τόπου δράσης. Πώς χειρίστηκες σκηνοθετικά αυτές τις σκηνικές και τεχνικές δυσκολίες;
Το ίδιο το έργο έτσι όπως ήταν γραμμένο μου θύμισε κινηματογραφική ταινία. Ο καθένας καλλιτέχνης φυσικά με τις δικές του αντιλήψεις παρουσιάζει τα έργα όπως τα νιώθει και τα βλέπει. Ως κινηματογραφιστής, το βρήκα πολύ γνώριμο όλο αυτό και δεν μου δημιούργησε κάποια τεχνική δυσκολία. Όλη η παράσταση είναι σαν μία κινηματογραφική ταινία. Οι σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη, φωτίζονται τα συγκεκριμένα πλάνα που επιθυμώ και ο θεατής βιώνει όλο το έργο ξεκάθαρα μπροστά του. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει και ο ίδιος ο κινηματογράφος, τον οποίο χρησιμοποίησα για τους ρόλους των ενηλίκων. Μία αρμονική συνύπαρξη θεατρικού και κινηματογραφικού μέρους βοηθάει στην ενίσχυση της αποστασιοποίησης των ενηλίκων (επί οθόνης) έναντι των εφήβων (επί σκηνής). Τα υπόλοιπα στην παράσταση.
Το έργο έχει πολλά πρόσωπα, ποιοι ηθοποιοί ανέλαβαν τους ρόλους; Πώς ήταν η διαδικασία όταν δουλεύατε τους ρόλους;
Το έργο στην αρχική του μορφή έχει περίπου 30 χαρακτήρες εφήβων και ενηλίκων μαζί. Με την διασκευή, καταφέραμε να μειώσουμε τους εφήβους σε 5 και τους ενήλικες σε 14 και φυσικά τον “Κύριο με την μάσκα”. Οι ενήλικες παρουσιάζονται στην οθόνη, ως μέρος του κινηματογράφου, με σημαντικούς ηθοποιούς όπως τον Ακύλλα Καραζήση, την Μαρία Σκουλά, τον Κώστα Ανταλόπουλο, την Δανάη Παπουτσή και άλλους, τους οποίους τους ευχαριστώ όλους ξεχωριστά για την βοήθειά τους. Στη σκηνή και στο θεατρικό μέρος χρησιμοποίησα 3 ηθοποιούς που γνώριζα και εκτιμούσα, την Λίνα Φούντογλου, τον Αλέξανδρο Χούντα και την Χρηστίνα Γαρμπή, ενώ είχα την τύχη να συμπεριλάβω μέσα από ακρόαση μία ακόμα εξαιρετική ηθοποιό, την Εύα Φρακτοπούλου, που αποφοίτησε φέτος από το Εθνικό. Η Λίνα Φούντογλου, με την οποία έχουμε και την ομάδα NAIL και μία διαρκή συνεργασία τόσο στον κινηματογράφο όσο και στο θέατρο, ανέλαβε την Βέντλα Μπέργκμαν. Ο Αλέξανδρος Χούντας τον Μέλχιορ, ενώ η Χρηστίνα Γαρμπή ανέλαβε μία μεγάλη πρόκληση να υποδυθεί τον Μόριτς και την Ίλζε, σε διπλή διανομή. Η Εύα Φρακτοπούλου επίσης σε διπλή διανομή ως Μάρτα και ο Κύριος με την μάσκα.
Η διαδικασία των προβών κύλησε πραγματικά υπέροχα και τολμώ να πω ότι μετά από 3 χρόνια δουλειάς στον καλλιτεχνικό χώρο, αυτή η ομάδα ηθοποιών υπήρξε η καλύτερη όλων που έχω συνεργαστεί. Και οι 4 ηθοποιοί ανταποκρίθηκαν άψογα στις μεγάλες απαιτήσεις του κειμένου, αλλά και τις δικές μου. Κατά την διάρκεια των προβών συνταξιδέψαμε στα βαθύτερα επίπεδα του κειμένου, αναλύσαμε διεξοδικά κάθε χαρακτήρα και επίσης με την βοήθεια του Γραφείου Ψυχολογικής Υποστήριξης, «Ψυχορροπία», που με βοηθούν σε κάθε καλλιτεχνική δουλειά, αγγίξαμε και τις εσώτερες ψυχολογικές πτυχές των ρόλων. Είμαι ειλικρινά πολύ περήφανος για την δουλειά των ηθοποιών και αυτή νομίζω είναι το πρώτο πράγμα που θα αναγνωρίσει όποιος δει το έργο.
O Βέντεκιντ χαρακτηρίστηκε ως ο πρόδρομος του εξπρεσιονιστικού Station Drama. Αυτό το είδος έργων σε εκφράζει και σε εμπνέει περισσότερο;
Δεν μου αρέσει να βάζω τέτοιου είδους ταμπέλες. Το τι είδος με εκφράζει και το τι με εμπνέει, αφορά καθαρά την κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Ο Frank Wedekind με το συγκεκριμένο έργο μου έδωσε μία αστείρευτη ανάγκη έκφρασης και με οδήγησε σε αυτή την δημιουργία.
Είναι η δεύτερη θεατρική σου δουλειά. Σκοπεύεις να συνεχίσεις σταθερά με το θέατρο;
Εγώ ως δημιουργός ανήκω στον Κινηματογράφο. Το θέατρο προκύπτει ως ξεχωριστή παράλληλη ανάγκη, αλλά τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί ως δεδομένο. Όπου μας βγάλει η έμπνευση.
Ως νέος σκηνοθέτης πώς βλέπεις από τη δική σου πλευρά την κατάσταση να εξελίσσεται στο σύγχρονο ελληνικό θεατρικό γίγνεσθαι;
Το σύγχρονο ελληνικό θεατρικό γίγνεσθαι. Μάλιστα. Η αλήθεια είναι ότι δεν τρέφω μεγάλη εκτίμηση για το σύγχρονο ελληνικό θεατρικό γίγνεσθαι και θεωρώ μεμονωμένες περιπτώσεις καλλιτεχνών ως πολύ άξιους και ταλαντούχους. Ζούμε σε μία περίοδο προχειρότητας, τσαπατσουλιάς, εύκολης προώθησης και ανεπάρκειας. Συγκαλύπτουν δε την ανεπάρκεια με όρους “πειραματικό”, “work in progress” ή δεν ξέρω και εγώ τι άλλο για να επιβιώσουν, ενώ το τραγικό φαινόμενο των ψευτοσελέμπριτι του Facebook στον χώρο της τέχνης έρχεται να ενισχύσει αυτή την παρακμή. Πλέον στην τέχνη δεν επιβιώνει ο ταλαντούχος, αλλά αυτός που έχει οικονομική άνεση ή διασυνδέσεις. Υπάρχει σοβαρή έλλειψη αντικειμενικότητας και ελεύθερης έκφρασης, ακόμα και από τα ίδια τα μέσα που κρίνουν τις παραστάσεις ή τους καλλιτέχνες. Δεν ξέρω που θα οδηγήσει όλο αυτό, αλλά θλίβομαι με αυτά που βλέπω.
Συμμετείχες στο London Greek Film Festival με τις δύο πρώτες σου ταινίες μικρού μήκους, “Epsilon” και “DER” και απέσπασες το τιμητικό βραβείο καλύτερου νέου σκηνοθέτη. Αυτή η σημαντική βράβευση σου έδωσε, εκτός από χαρά, δύναμη κι ελπίδα για το μέλλον όσον αφορά στην καλλιτεχνική σου δημιουργία και πορεία;
Είναι για μένα σημαντικό οι δύο πρώτες μου κινηματογραφικές δουλειές να κάνουν μία πορεία στο εξωτερικό και να βραβεύονται κιόλας. Το βραβείο που έλαβα ως καλύτερος νέος σκηνοθέτης από το London Greek Film Festival, ήρθε να μου δώσει πραγματικά την δύναμη που χρειαζόμουν και την επιβεβαίωση για την δουλειά μου, ώστε να συνεχίσω ακόμα πιο δυναμικά στο μέλλον. Ήδη μπορώ να πω, έρχονται πολλές νέες σπουδαίες δημιουργίες, τόσο στον κινηματογράφο όσο και στην τηλεόραση. Επίσης θα πραγματοποιηθεί σύντομα και το 2ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πειραιά, που διοργανώνουμε με την ομάδα NAIL.
Η ομάδα σας, η ΝΑΙL, η πρώτη κινηματογραφική ομάδα κοινωνικοπολιτικών παρεμβάσεων, πρόκειται μετά το «Το Ξύπνημα της ‘Άνοιξης» να παρουσιάσει κάποιο νέο κύκλο videos;
Η ομάδα NAIL πήρε ένα ρεπό λόγω της παράστασης, αλλά να είσαι σίγουρη ότι τώρα επιστρέφει ακόμα πιο δυναμικά, ακόμα πιο προκλητικά και ακόμα πιο παρεμβατικά. Και αυτό δεν είναι απλώς υπόσχεση, αλλά και απειλή!
Πες μου μια αγαπημένη σου φράση από το «Το Ξύπνημα της ‘Άνοιξης» και από πότε μέχρι πότε μπορούμε να σας δούμε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Είναι πραγματικά τόσες πολλές οι φράσεις που λατρεύω σε αυτό το έργο, που νιώθω ότι θα αδικήσω πολλές αν διαλέξω μία. Σίγουρα η φράση της Μάρτα, «όταν θα κάνω παιδιά θα τα αφήσω να μεγαλώνουν όπως τα αγριόχορτα στον κήπο με τα λουλούδια μας. Κανείς δεν τα φροντίζει και γίνονται τόσο ψηλά και τόσο πυκνά. Τα τριαντάφυλλα όμως που τα δένουμε σε βέργες, μαραζώνουν χρόνο με τον χρόνο», ήταν μία από τις πρώτες που αγάπησα στο κείμενο και ας μείνω σε αυτή, για να ακούσουν οι θεατές τις υπόλοιπες στην παράσταση.
Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να ευχαριστήσω το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή Νίκο Διαμαντή που με εμπιστεύθηκαν γι’ αυτό το έργο και πραγματοποίησαν αυτή την εξαιρετική παραγωγή σε ένα μαγικό θέατρο. Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θα μας βλέπετε κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20.30 έως 13/3. Μετά, θα δούμε…
Ταυτότητα της παράστασης
Μετάφραση: Ντίμη Θεοδωράκη
Σκηνοθεσία – Διασκευή: Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης
Επιμέλεια Μετάφρασης: Ντίμη Θεοδωράκη & Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης
Πρωτότυπη Μουσική: Ιωάννης Βουδούρης
Φωτισμοί: Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης
Σκηνικά: Φωτεινή Αλεξοπούλου
Κοστούμια: Eva Doppelgänger
Κινησιολογία: Μαρία Στεφανίδου
Χορογραφία: Βασίλης Σκαρμούτσος
Επιμέλεια Μακιγιάζ: Ζηνοβία Ευθυμιάδη
Εκτέλεση Μακιγιάζ: Δήμητρα Σταυροπούλου
Make Up Artist: Χρύσα Μιχαηλίδου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Υρώ Μακρή
Βοηθοί Παραγωγής και Επικοινωνίας: Ιωάννα Κουλοχέρη, Αντωνία Φουντή, Φωτεινή Αλεξοπούλου & Νεφέλη Συρίγου
Κινηματογραφικό Μέρος: Ομάδα NAIL
Φωτογραφίες: Σάκης Αναστασόπουλος
Ψυχολογική Ανάλυση Ρόλων: Ιάκωβος Σιανούδης & Εύη Καπασακαλίδη – Ψυχορροπία
Hair Styling Κινηματογράφησης: Χρήστος Νικολής & Χρύσα Μιχαηλίδου
Ερμηνεύουν:
Θεατρικό Μέρος: Λίνα Φούντογλου, Αλέξανδρος Χούντας, Χρηστίνα Γαρμπή, Εύα Φρακτοπούλου
Κινηματογραφικό Μέρος: Ακύλλας Καραζήσης, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Μαρία Σκουλά, Κώστας Ανταλόπουλος, Γιάννης Παπαγιάννης, Δανάη Παπουτσή, Στέλιος Καλαϊτζής, Δημήτρης Όντος, Έλενα Σταματίου, Διονύσης Στραβοράβδης, Φελίς Τόπη, Μαρία Στεφανίδου, Βασιλική Μαυρίδη, Βασίλης Ζώης και Ελένη Μολέσκη.
Παραγωγή: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Αίθουσα: Φουαγιέ Α’
Πρεμιέρα: 5 Φεβρουαρίου 2018
Παραστάσεις: Δευτέρα και Τρίτη στις 20:30, έως 13/3
Διάρκεια: 120’
Εισιτήρια: € 15, €10 για φοιτητές και € 5 για ανέργους και ΑΜΕΑ
Προπώληση εισιτηρίων: Ταμεία Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Λεωφ. Ηρ. Πολυτεχνείου 32, Πειραιάς 185 35
email: info@dithepi.gr
Ταμείο Θεάτρου | 210 4143 310
Ώρες Ταμείου:
Δευτέρα έως Παρασκευή: 10.00 – 14.00 και 18:00 – 21:00
Σάββατο: 16.00 – 21.00
Κυριακή: 10.00 – 15.00 – 18:00 – 20:00
Facebook Παράστασης:
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.