Ο Αντώνης Σιγάλας μας εξηγεί γιατί η ΛΑΕ δεν μπήκε στη Βουλή

Λίγες ώρες μετά την αποτυχία της Λαϊκής Ενότητας να μπει στη Βουλή, του κόμματος που σχηματίστηκε με την προσδοκία να βρει πολιτική εκπροσώπηση το ΟΧΙ, συναντηθήκαμε με τον υποψήφιο βουλευτή στην Α’ Αθήνας, Αντώνη Σιγάλα σε καφέ στα Εξάρχεια. Εκείνη την ώρα διάβαζαν οι φοιτητές και έπιναν αμέριμνοι τον καφέ τους οι υπόλοιποι, χωρίς να ακούς ούτε μία πολιτική κουβέντα. Ίσως αυτό να αποτελεί και το στοιχείο που να επιβεβαιώνει τον Α. Σιγάλα, ότι πράγματι «ο κόσμος δεν έχει ακόμη αντιληφθεί τον αντίκτυπο του νέου μνημονίου στην καθημερινότητά του».

Ο Α. Σιγάλας ήταν μέλος του τμήματος δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, του κομματιού που αντέδρασε περισσότερο στην συντηρητικοποίηση του κόμματος. Κομμάτι αυτής της συντηρητικοποίησης είναι σύμφωνα με τον ίδιο η απουσία ανθρώπων από την ΛΟΑΤ κοινότητα στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και οι ομοφοβικές επιθέσεις από sites που συνδέονται με την ηγεσία του κόμματος. Όπως μας είπε ήλπιζε μέχρι τέλους ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα υπέγραφε το μνημόνιο, που σημαίνει ότι δεν θα υπήρχε και λόγος διάσπασης. Η απόφαση για δημοψήφισμα και το νικηφόρο αποτέλεσμα γέμισαν τον ίδιο και αρκετούς ακόμη με την ελπίδα ότι η αριστερή κυβέρνηση θα φανεί αντάξια του ιστορικού της αναστήματος. Γρήγορα όμως “φάνηκε ότι ήταν απλά ένας πολιτικός ελιγμός για τους αντιρρησίες στο κόμμα”.

Η συνέχιση της ΛΑΕ, χωρίς ωστόσο να κουβαλήσει τις παθογένειες του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να είναι όπως λέει ο Α. Σιγάλας η πολιτική διέξοδος για τον κόσμο που πίστεψε τον ΣΥΡΙΖΑ και απογοητεύτηκε. Άλλωστε, ζητούμενο σε μια κοινωνία της οποία τα δικαιώματα αναμένεται να καταπατηθούν ακόμη περισσότερο είναι να βρει πολιτική έκφραση. Διαφορετικά εγκυμονεί πάντα «ο σοβαρότατος κίνδυνος των όψιμα αντισυστημικών ναζί».

Πώς εξηγείς την αποτυχία της Λαϊκής Ενότητας να μπει στη Βουλή;

Υπάρχουν ενδογενείς παράγοντες με την έννοια ότι έχουν να κάνουν με ζητήματα της Λαϊκής Ενότητας, τα οποία δεν έχουν λυθεί και εξωγενείς.

Ξεκινώντας με τους εξωγενείς, το διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της συμφωνίας και των εκλογών ήταν τόσο μικρό, με αποτέλεσμα να μην έχει γίνει κατανοητή η μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ και κατά συνέπεια να μην έχει αισθανθεί ο κόσμος τον αντίκτυπο που θα έχουν τα νέα μέτρα στην προσωπική του ζωή.  Όσοι ήμασταν στο ΣΥΡΙΖΑ, καταλαβαίνουμε επίσης ότι η σύνδεση του κόμματος με τις κινηματικές διαδικασίες ήταν και όσο πάει γίνεται ακόμη πιο χαλαρή, γιατί ακριβώς το κόμμα επιζητά την ανάθεση και η ανάθεση γίνεται πιο ισχυρή σήμερα που αναγκάζεται να περάσει όλα αυτά τα μέτρα. Η πολιτική δράση ξεκινάει από την κορυφή και καταλήγει να διαχέεται στη βάση, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο για ένα κόμμα της Αριστεράς. Αυτή η αναντιστοιχία επιτρέπει στον ΣΥΡΙΖΑ να ελίσσεται πολιτικά και να πηγαίνει δεξιότερα του προγράμματος του, καθώς δεν υπάρχει αυτόματη αντίδραση από τις λαϊκές μάζες. Διότι απλούστατα οι λαϊκές μάζες δεν συμμετέχουν στην παραγωγή πολιτικής.

Όσον αφορά τους ενδογενείς παράγοντες, έχουν να κάνουν κυρίως με διάφορα επικοινωνιακά λάθη όπως η υπερπροβολή του ζητήματος για το νόμισμα, ενώ δεν έγινε από την Λαϊκή Ενότητα αρκούντως ορατό το εναλλακτικό σχέδιο. Αν είναι δηλαδή να πάμε στη δραχμή με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό, αν το σηκώνουν τα συναλλαγματικά αποθεματικά, αν θα έχει θετικό αντίκτυπο στην καθημερινότητά μας και κατά πόσο η αλλαγή του νομίσματος θα είναι η λύση στο πρόβλημα της Ελλάδας.

Δεύτερος σημαντικός παράγοντας ήταν ότι ξεκίνησε αργά το χτίσιμο του συγκεκριμένου πολιτικού σχηματισμού. Το αργοπορημένο αυτό ξεκίνημα οδήγησε στην αδυναμία συγκρότησης ενός εκλογικού μηχανισμού στην περιφέρεια, αλλά και απ’ ό,τι φάνηκε και στα αστικά κέντρα. Από τη μία λοιπόν δεν υπήρχε η οργανωτική δομή, από την άλλη δεν υπήρχαν και τα ηγετικά πρόσωπα που -με εξαίρεση τη Ζωή Κωνσταντοπούλου- με μεγάλη απήχηση στο ευρύτερο εκλογικό σώμα. Δεν έγινε φανερή ακόμη η διασύνδεση που υπάρχει με τη νεολαία, στοιχείο που δεν βγήκε ούτε στα εκλογικά ψηφοδέλτια, ενώ δεν υπήρξαν και οι ευρύτερες εκλογικές συνεργασίες. Ένα κομμάτι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που θα μπορούσε να συμμετέχει στον σχηματισμό, το οποίο δεν έγινε προσπάθεια να ενσωματωθεί, ή τουλάχιστον δεν έγινε αρκετή προσπάθεια, ήταν παράγοντας που επηρέασε αρνητικά.

Ποιος ήταν ο στόχος του σχηματισμού της Λαϊκής Ενότητας;

Ήταν η συγκρότηση ενός πόλου αντίστασης στη μνημονιακή πολιτική. Κατά την άποψη μας, από τη μεριά της Αριστεράς αυτό έπρεπε να υπάρξει γιατί ακριβώς η οποιαδήποτε κοινωνική οργή, από τη στιγμή που δεν υπάρχει αριστερό ανάχωμα θα καρπωθεί από τους φασίστες.  Όπως το είδαμε και να συμβαίνει με +1,5% για τη Χρυσή Αυγή. Και αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο αρνητικό στοιχείο που προκύπτει από τις εκλογές μαζί με το 45% της αποχής που κάνει τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ να φαντάζει θολή. Κέρδισε καθαρά, αλλά το γεγονός ότι κέρδισε με τόσο μεγάλη αποχή, δεν μπορεί να μην προβληματίζει.

Γιατί δεν αποχωρήσατε νωρίτερα;

Θα απαντήσω για μένα, διότι αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί συλλογικά, καθώς υπάρχουν  διαφορετικές προσεγγίσεις και είμαστε από διαφορετικά ιδεολογικά ρεύματα. Ήλπιζα μέχρι την τελευταία στιγμή ότι θα υπάρξει μια ανατροπή. Δηλαδή το δημοψήφισμα του Ιουλίου το οποίο οδήγησε στο 61,3% και το οποίο ήταν μια ριζοσπαστική απόφαση από την κυβέρνηση και τον Τσίπρα, μου έδωσε πολλές ελπίδες. Μέσα σε μία εβδομάδα και πολύ νωρίτερα, αποδείχτηκε ότι το δημοψήφισμα ήταν ένας ελιγμός για να ξεφύγει η κυβέρνηση από τη δύσκολη θέση στην οποία βρισκόταν. Διαφαινόταν ότι υπήρχε ήδη μια ειλημμένη απόφαση να υπογραφεί η συμφωνία και επειδή δεν μπορούσε να το δειχτεί το κόμμα βρήκαν τον τρόπο του δημοψηφίσματος, ευελπιστώντας είτε ότι το ΟΧΙ θα ήταν κοινωνικά μειοψηφικό, είτε ότι θα κέρδιζε με μικρή διαφορά. Αυτό δεν συνέβη. Το αποτέλεσμα ήταν μια μεγάλη πλειοψηφία υπέρ του ΟΧΙ, την οποία δεν μπορούσαν να διαχειριστούν, διότι ακριβώς οι πολιτικές τους προτεραιότητες ήταν άλλες και ήταν ειλημμένες. Εγώ ήλπιζα μέχρι την τελευταία στιγμή για μια απόφαση που θα οδηγούσε στη ρήξη, διότι και γι’ αυτό μας είχαν προετοιμάσει. Χειρότερη όμως από την υπογραφή της συμφωνίας ήταν η στρατηγική επιλογή της υπεράσπισης του μνημονίου και εκεί δεν μπορούσα πλέον να παραμείνω.

Με το εκλογικό αποτέλεσμα και με εσάς εκτός Βουλής ακυρώθηκε το ΟΧΙ του δημοψηφίσματος;

Ναι. Δημιουργεί τεράστια προβλήματα το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται να παίρνει μια νομιμοποίηση από τον ελληνικό λαό ώστε να διαχειριστεί την παρούσα πολιτική κατάσταση, η οποία δεν είναι εν λευκώ, ωστόσο δείχνει ότι πολύ μεγάλο κομμάτι του κόσμου έχει περιοριστεί στην λογική της ανάθεσης. Από την άλλη στην Ελλάδα έχουμε μια απολύτως ταξική εφαρμογή του μνημονίου, χτυπιούνται άνθρωποι που δεν βγάζουν καν τα προς το ζην και μοιραία θα έχουμε ακόμη μεγαλύτερη εξαθλίωση, που ως εξέλιξη δεν είναι στην κουλτούρα της ελληνικής κοινωνίας εύκολο να την αποδεχτεί. Το πιο πιθανό είναι να προκληθεί κοινωνική οργή. Το πότε αυτή θα εκδηλωθεί είναι άγνωστο, ωστόσο κάτι το οποίο θα επηρεάσει καθοριστικά ώστε να έχει θετική έκβαση είναι αν θα υπάρξει ένα οργανωμένο μοντέλο πολιτικής διαχείρισης. Είναι αδύνατο αυτή κοινωνική οργή να μη βρει πολιτική έκφραση, είτε στους υπάρχοντες σχηματισμούς, είτε σε καινούριους.

Είχε προβλεφθεί να υπάρχει Λαϊκή Ενότητα ακόμη και σε περίπτωση εκλογικής ήττας;

Φαντάζομαι ότι είχε προβλεφθεί, ειδικά το τελευταίο διάστημα που διαπιστωνόταν ότι δεν είναι σίγουρη η είσοδος στη Βουλή. Επειδή τις προηγούμενες μέρες βρισκόμουν στη Θεσσαλονίκη για παραστάσεις (*Ο Α. Σιγάλας είναι λυρικός τραγουδιστής) και δεν συμμετείχα ενεργά και γι’ αυτό αναφέρομαι σε τρίτο πληθυντικό. Και η παρουσία σύσσωμης της ηγεσίας της ΛΑΕ στο προεκλογικό περίπτερο πάντως, μετά τα αποτελέσματα, αυτό το μήνυμα έστελνε: Εμείς συνεχίζουμε, άλλωστε έχουμε ξαναβρεθεί σε αυτή τη θέση.

Υπάρχει ο κίνδυνος να μεταφερθούν οι παθογένειες του ΣΥΡΙΖΑ;

Σαφώς υπάρχει πιθανότητα με την εξής έννοια είμαστε ένα κομμάτι που έχει φύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ από διαφορετικές τάσεις και ρεύματα με ιδεολογικές διαφορές, όλοι μας. Με αυτή την έννοια το μοντέλο της ριζοσπαστικής αριστεράς που υπήρχε από το 2002-2003 που δημιουργήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό αναπαράγεται με κάποιο τρόπο στην ΛΑΕ. Το ζήτημα είναι να μην αναπαραχθούν οι κλειστές διαδικασίες και ο τρόπος ελέγχου από τα πάνω της λειτουργίας και των αποφάσεων έτσι ώστε αυτό να λειτουργήσει ανοιχτά, και να γίνει κάτι σαν το αδιαφανές μοντέλο Τσίπρα. Ένα εχέγγυο για παράδειγμα είναι η συλλογική ηγεσία, από εκεί και έπειτα ο τρόπος της δράσης του κόμματος στα κινήματα, πόσο οι από πάνω θα ακούνε τους από κάτω. Θα φανεί το επόμενο διάστημα. Υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει ένα πράγμα κλειστό, το οποίο είναι ολέθριο βέβαια γιατί δεν έχει ούτε τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ.

Ποια ήταν τα πιο προβληματικά σημεία στην λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ;

Τα μεγαλύτερα προβλήματα ήταν η αυτονόμηση ανθρώπων που βρίσκονται στην ηγετική ομάδα και η στροφή πολιτικής που δεν είχε να κάνει ούτε με το συνέδριο, ούτε με συλλογικές διαδικασίες, αλλά με αποφάσεις συγκεκριμένων ανθρώπων οι οποίες παίρνονταν ερήμην των μελών που μετά τις καπελώνονταν. Κατά δεύτερο λόγο η λογική της ανάθεσης, ως αποτέλεσμα της χαλαρής σύνδεσης του κόμματος με τα κινήματα. Χαρακτηριστικό είναι ας πούμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ΛΟΑΤ υποψηφιότητες, παρά το γεγονός ότι υπήρχε και οργανωμένη ομάδα και άνθρωποι με αναγνωρισιμότητα στην ΛΟΑΤ κοινότητα και κινηματική δράση και άνθρωπου που είχαν φυσικά το επίπεδο να υποστηρίξουν τη δράση του κόμματος σε αυτό το πεδίο. Το κόμμα δεν ήθελε στην πραγματικότητα μια τέτοια ριζοσπαστική ομάδα.

Υπάρχει μεγάλος σεξισμός και ομοφοβία στον ΣΥΡΙΖΑ και ιδίως στην ηγετική ομάδα. Το προηγούμενο διάστημα είδαμε χυδαία άρθρα εναντίον της ΛΟΑΤ κοινότητας από blogs που είναι γνωστό ότι συνδέονται με τον Νίκο Παππά όπως το Tribune. Δεν υπήρχε καμία απάντηση από την πολιτική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ αστεία ήταν η απάντηση που έδωσε ο Τσίπρας για την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, λες και βρισκόμαστε 40 χρόνια πίσω.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήθελε τα κινήματα να έχουν πρωταρχικό ρόλο, να καθορίζουν αυτά την πολιτική, ήθελε άλλοι να καθορίζουν την πολιτική και αυτή να διαχέεται στα κινήματα. Κάτι που αποκόπτει τον ΣΥΡΙΖΑ από τους ανθρώπους που τον στήριξαν…