Ο Μπρεχτ πίσω από στίχους τραγουδιών

Πενήντα εφτά χρόνια έχουν περάσει από τον θάνατο του Μπέρτολτ Μπρεχτ, αλλά τα έργα του παραμένουν επίκαιρα και μνημονεύονται όσο ποτέ άλλοτε. Σε μια εποχή όπου η οικονομική κρίση μαστίζει την ελληνική και όχι μόνο κοινωνία , το έργο του Μπρεχτ που έζησε την κρίση του 1920 και την άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία φαντάζει σαν ένα περίεργο παιχνίδι της μοίρας ή μάλλον είναι άλλος ένας κύκλος της ιστορίας.

Ο σπουδαίος δραματουργός, σκηνοθέτης και ποιητής του 20ου αιώνα, Μπέρτολτ Μπρεχτ,  θεωρείται ο πατέρας του «επικού θεάτρου» στη Γερμανία. Στη συνέχεια ο ίδιος το αποκάλεσε «διαλεκτικό θέατρο», καθώς ήταν βασισμένο στις αρχές του διαλεκτικού υλισμού που είχε μελετήσει.

 Ο Μπρεχτ ήθελε να κρατάει το κοινό του σε αφύπνιση ώστε  να μην ξεχνάει ότι παρακολουθεί ένα θεατρικό έργο και να μην δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ενός πραγματικού κόσμου. Σημαντικά θεατρικά έργα του που αποτέλεσαν καινοτομία στην ιστορία του θεάτρου είναι «Η όπερα της πεντάρας» , «Η αγία Ιωάννα των σφαγείων», «Τρόμος και αθλιότης του Γ΄Ράιχ», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», «Ο καυκασιανός κύκλος με την κιμωλία», «H Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της».

Το “διδακτικό” και “ανθρωπιστικό” θέατρο που για χρόνια υπηρέτησε ο Μπρεχτ απηχεί και τη μαρξιστική του ιδεολογία. Όπως και τα ποιήματά που έγραψε, των οποίων τα θέματα θεωρούνται επίκαιρα ακόμη και σήμερα. Στρατευμένος στον μαρξισμό, προσπάθησε να μην συμβιβαστεί με τα «κακώς κείμενα» της εποχής του και να αγωνιστεί για έναν κόσμο διαφορετικό, χωρίς εκμετάλλευση.

Το 3pointmagazine.gr επιλέγει  τραγούδια που είτε αποτελούν μελοποιημένα ποιήματά του από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες είτε τραγούδια από τα θεατρικά του έργα.

Mack the Knife- Louis Armstrong

Η μπαλάντα της έγκρισης- Ωχρά Σπειροχαίτη

Οι Ωχρά Σπειροχαίτη, ένα συγκρότημα με καθαρά αντι-εμπορικό χαρακτήρα έχει μελοποιήσει αρκετά ποιήματα του Καρυωτάκη και άλλων. Εδώ μελοποιούν το ποίημα του Μπρεχτ «Η Μπαλάντα για την έγκριση του κόσμου». Είναι ένα ποίημα που σχολιάζει τη διαφθορά την εποχή της ανόδου του ναζισμού στη Γερμανία και μιλάει για τη δειλία των συγγραφέων της εποχής να ορθώσουν ανάστημα. Μέσα από τη φωνή ενός υποταγμένου συγγραφέα ομολογεί τη δειλία του:

Να φτάνουν είδα δολοφόνων στρατιές
κι ήθελα να φωνάξω: «Σταματήστε!»
Μα ξέροντας πως κρυφοκοίταζε ο χαφιές,
μ’ άκουσα να φωνάζω: «Ζήτω! Προχωρήστε!»

Άννα μην κλαις- Γιάννης Κούτρας Θάνος Μικρούτσικος

 Ο Θάνος Μικρούτσικος είναι γνωστός για τις μελοποιήσεις ποιημάτων, όπως του Καββαδία, του Χικμέτ, αλλά και του Μπρεχτ. Το συγκεκριμένο τραγούδι το πρωτοτραγούδησε ο Γιάννης Κούτρας  το 1978 στο δίσκο του Θάνου Μικρούτσικου «Μουσική πράξη στον Brecht». Οι στίχοι μιλάνε για την ελπίδα που πρέπει να έχουμε παρόλο που μπορεί να ζούμε κάτω από συνθήκες ανελευθερίας. Μπορεί οι συνθήκες να είναι κακές αλλά κάποια στιγμή θα φέρουμε την ανατροπή όπως υποδηλώνεται στους τελευταίους στίχους:

«Ο στρατός ξεκινά σαν γυρίσω ξανά
θα ακολουθώ άλλες σημαίες, ο στρατός ξεκινά»

Alabama song- The Doors

Αγαπημένο τραγούδι των Doors, είναι διασκευή από το τραγούδι του συνθέτη Kurt Weil με στίχους του Μπρεχτ που γράφτηκαν στα αγγλικά από τη συνεργάτιδά του Elisabeth Hauptmann. Το ερμήνευσε πρώτη φορά η Γερμανίδα τραγουδίστρια Lenya Lotte στην όπερα του Μπρεχτ «Η ακμή και πτώση της πόλης Μαχαγκόνι». Βέβαια οι στίχοι δεν είναι ακριβώς ίδιοι με του πρωτότυπου καθώς στους Doors ο ερμηνευτής είναι άντρας κι έτσι έγιναν κάποιες μικροαλλαγές για την προσαρμογή στο φύλο. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η ροκ μουσική σκηνή αναμείχθηκε με το θεατρικό λόγο του Μπρεχτ και μέχρι σήμερα το αποτέλεσμα δικαιώνει τους δημιουργούς του, καθώς η απήχηση του τραγουδιού στο κοινό είναι πολύ μεγάλη.