Τα κεφαλλονίτικα «αγιόφιδα»
Ο Αύγουστος, ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού, είναι από μόνος του ένας λόγος για να γιορτάσει κανείς. Η ημέρα του δεκαπενταύγουστου, ωστόσο, είναι ξεχωριστή από λαογραφικής –και για κάποιους από θρησκευτικής- απόψεως. Έθιμα, παραδόσεις, μυστήρια, συνήθειες είναι συνδεδεμένα με ακόμη μια γιορτή στο ημερολογιακό έτος, προκειμένου ο τόπος και οι άνθρωποι να θυμούνται την ενότητα αυτή που τους καθιστά κάτι ιδιαίτερο.
Σε ένα κείμενο αφιερωμένο στην παράδοση του δεκαπενταύγουστου, δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω την Κεφαλονιά και το δικό της λαογραφικό «παράδοξο»: τα «αγιόφιδα». Πρώτη φορά είδα τα «φιδάκια της Παναγιάς» όταν ήμουν μικρή. Καθ’ όλα εντυπωσιακό –φυσικό βεβαίως- φαινόμενο, στο χωριό Μαρκόπουλο. Πρόκειται για μικρά φιδάκια, τα οποία από 6 ως 15 Αυγούστου κάθε χρόνο τριγυρίζουν την εικόνα της Παναγιάς στο εκκλησάκι του χωριού.
Ο μύθος θέλει πειρατές να επιτέθηκαν στη γυναικεία Μονή του χωριού πριν πέντε αιώνες περίπου. Η πρώτη εκδοχή λέει πως οι μοναχές έγιναν φίδια, για να τους απωθήσουν και να μην τις παρενοχλήσουν. Η δεύτερη εκδοχή θέλει το μοναστήρι να κυκλώνεται από φίδια για να μην μπορέσουν οι πειρατές να μπουν. Το φαινόμενο αυτό συνδέεται με την δύναμη της Παναγιάς και την προστασία της. Έτσι, η τοπική ονομασία που της αποδίδεται είναι «Παναγία η Φιδούσα».
Η αλήθεια είναι πως πρόκειται για φυσικό φαινόμενο που συνδέεται με την αναπαραγωγή των μικρών φιδιών. Το δεκαήμερο αυτό αποτελεί την αναπαραγωγική περίοδο της σπάνιας αυτής ράτσας. Εξάλλου, τα ίδια φιδάκια «βγαίνουν» και στο χωριό Αργίνια του νησιού. Οι πιστοί και οι «παλιοί» δε δέχονται την εκδοχή αυτή, μιας και το γεγονός έχει σημαντική αξία για το νησί –εθιμική, αλλά και εμπορική, τουριστική.
Όποια κι αν είναι όμως η εξήγηση, δεν παύει η εμφάνιση των «αγιόφιδων» να είναι κάτι που αξίζει να δει όποιος επισκέπτεται την όμορφη Κεφαλονιά.
Μίνα Κωστοπούλου
Το κασιώτικο πανηγύρι
Στο μικρό νησί της Κάσου με τους ελάχιστους μόνιμους κατοίκους τα παραδοσιακά πανηγύρια αποτελούν μεγάλη γιορτή για τον τόπο και μια ευκαιρία για όλους να ξεφύγουν από την καθημερινότητα. Το πιο ξακουστό πανηγύρι, αν και όχι απαραίτητα το πιο πετυχημένο, είναι αυτό της Παναγίας το δεκαπενταύγουστο. Εξάλλου, όσοι αγαπούν το νησί απαραιτήτως θα παρευρεθούν στο πανηγύρι.
Το γλέντι ξεκινάει από το μεσημέρι. Αρχικά σερβίρονται μερίδες φαγητού δωρεάν. Κασιώτικο πιλάφι που κανείς δε μπορεί να πετύχει τόσο μαγειρεύοντάς το στο σπίτι του, πατάτες τηγανητές, κρέας και κασιώτικα ντολμαδάκια που τυλίγουν οι γυναίκες του χωριού. Μετά ξεκινά το γλέντι και ο χορός. Το βράδυ σερβίρονται μεζέδες με κεφτεδάκια και μπουστιά (στομάχι ζώου γεμισμένο με ρύζι). Απαραίτητο στοιχείο είναι το άφθονο κρασί που μοιράζεται, χωρίς το οποίο το κέφι θα ήταν σίγουρα λιγότερο. Όλοι πίνουν πολύ και χορεύουν ή κάθονται σε παρέες και μιλούν.
Λύρα και λαούτο, μαντινάδες, κασιώτικοι και κρητικοί χοροί, παραγγελιές, επαγγελματίες χορευτές και παιδιά που μαθαίνουν για πρώτη φορά τα βήματα του χορού. Άνθρωποι ντυμένοι με τα καλύτερά τους, χαμόγελα, γνωστά πρόσωπα, σοκάκια και η λευκή εκκλησία της Παναγίας. Όλα μαζί συνθέτουν ένα πολύχρωμο καλοκαιρινό γεγονός, το γεγονός του νησιού.
Το πανηγύρι είναι μια ευκαιρία για επιστροφή στις παραδόσεις, ένα λαογραφικό διάλειμμα από τα μπαράκια, την pop και την ηλεκτρονική μουσική. Είναι τα ήθη και τα έθιμά μας που μας κρατούν κοντά στο παρελθόν και μας δημιουργούν το αίσθημα οικειότητας με το νησί. Και μετά το πανηγύρι, φυσικά ακολουθεί πάντα το «Εν Πλώ», το κλαμπάκι της Κάσου, όπου οι σούστες και το πεντοζάλι συνεχίζονται, υπό άλλες πια συνθήκες.
Μαρία Δελαγραμμάτικα
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.