Το να παραμείνει κάποιος αξιοπρεπής στο διάβα της ζωής του είναι ένα πολύ δύσκολο κατόρθωμα. Το ίδιο ισχύει και για τους καλλιτέχνες. Το να διατηρήσουν την απελευθερωτική αύρα της παρουσίας τους στη δημόσια σφαίρα, το να εξακολουθούν να σπάνε στεγανά ή έστω να μην αρνούνται στην κοινωνία το δικαίωμά της να το κάνει, το να στέκονται με τις δικές τους δυνάμεις και σύμφωνα με τις δικές τους δεδηλωμένες προθέσεις στο ύψος των περιστάσεων: να τί προσωπικά θεωρώ ως το αμάλγαμα των στοιχείων που καθιστούν έναν καλλιτέχνη «ολοκληρωμένο».
Στο δικό μου μυαλό η έννοια «ολοκληρωμένος καλλιτέχνης» δεν σημαίνει απαραίτητα αριστερός, ριζοσπάστης, αμφισβητίας πέρα από την αμφισβήτηση που η ίδια του η τέχνη εγκυμονεί, καλλιεργεί και μεταδίδει. Σημαίνει ωστόσο να αντιλαμβάνεται το momentum που απαιτεί από την δημιουργική του πορεία να στρίψει το τιμόνι τόσο όσο χρειάζεται για να μην χαθεί η σπίθα του, η σπίθα που το κοινό του αποζητά. Ο «ολοκληρωμένος καλλιτέχνης» ταυτίζει την προσωπικότητά του με το έργο του, όχι λόγω στράτευσης αλλά ως φυσική εξέλιξη, όχι από σκοπιμότητα αλλά από σχεδόν φυσική αναγκαιότητα.
Η καραντίνα και η επακόλουθη οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική κρίση λειτούργησε εν πολλοίς σαν ‘’κόσκινο’’ στις τάξεις του καλλιτεχνικού κόσμου. Την ώρα που η Μενδώνη και η κυβέρνηση μοίραζαν με απευθείας αναθέσεις λεφτά από το λεφτόδεντρο που αποψίλωσαν για τους κόλακές τους, καλλιτέχνες βρίσκονταν στα πρόθυρα να εγκαταλείψουν δημιουργικές πορείες δεκαετιών. Την ώρα που ο αριστερός Μυστακίδης κυκλοφορούσε από την απομόνωση της καραντίνας το παρεμβατικό αντιφασιστικό «Μίλα» και ο δεξιός Ξαρχάκος αναλάμβανε την ευθύνη να υποστηρίξει τους συναδέλφους του, ο, κατά τα άλλα αγαπημένος μου, Σωκράτης Μάλαμας τραγουδούσε ανέμελα από την (οικονομική) ασφάλεια του σπιτιού του.
Η εκτός τόπου και χρόνου στάση του Σωκράτη Μάλαμα έπρεπε να γίνει meme για να προβεί -κατόπιν εορτής- στη δημοσίευση της viral χειρόγραφης επιστολής του όπου δήλωνε και αυτός την υποστήριξή του στους πληττόμενους καλλιτέχνες. «Αυταπάτες, μεγαλεία και μια θηριώδη ανία/ μπερδεμένα μυαλά και λογαριασμοί φωτιά/ με τα χρέη ψηλά, την ψυχή στα κόκκινα» τραγουδούσε κάποτε με λυσσαλέο πάθος στις τετράωρες συναυλίες του με 10€ είσοδο σε απόκεντρα θέατρα του Λεκανοπεδίου και με εντολές στους σεκιουριτάδες να κάνουν τα στραβά μάτια στους οπαδούς του που δεν είχαν εισιτήριο αλλά τον ακολουθούσαν σε όλη την Ελλάδα.
Και από εκείνη την εποχή – αλήθεια πόσο μακρινή φαίνεται – ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Σωκράτης μας, τώρα παίζει στην Κύπρο με άλλους 3 μουσικούς με 25€ είσοδο στο μεγαλύτερο ανοιχτό θέατρο της Λευκωσίας. Η είδηση αποτελεί συνέχεια της γελοίας αρπαχτής που το κοινό της Λευκωσίας αντιμετώπισε ενόψει της συναυλίας σε κλειστό χώρο τον περασμένο χειμώνα όπου μια παρέα 4 ατόμων για ένα από τα γνωστά τραπέζια-ακουμπιστήρια έπρεπε να καταβάλει ελάχιστη χρέωση 180€. Για να αποκτήσουμε ένα μέτρο σύγκρισης, ο Παυλίδης με τον Σιώτα θα παίξουν στον ίδιο ανοιχτό χώρο με 15€. Απορώ πως 2-3 παραπάνω εισιτήρια σε εποχές καθίζησης των off season κρατήσεων μπορούν να δικαιολογήσουν αυτή τη διαφορά.
Κι ενώ αναλογιζόμουν τα παραπάνω, διάβασα την μαρτυρία του Ευριπίδη Ταρασίδη, δημοσιογράφου του ρ/σ «Στο Κόκκινο» Καβάλας όπου περιέγραφε την δυσάρεστη εμπειρία του στην συναυλία του Μάλαμα σε ανοιχτό θέατρο της πόλης του. ‘’Υπήρχαν 3 «στάσεις» εισόδου. Η πρώτη ήταν πριν την είσοδο στον οικισμό, η δεύτερη κοντά στην καμάρα της εισόδου και η τρίτη πριν το θέατρο. Σε καμία από τις τρεις περιπτώσεις δεν τηρήθηκαν οι αποστάσεις. Στις δύο πρώτες περιπτώσεις κανείς δεν μας έλεγχε για το αν φοράμε μάσκα. […] Δεν έγινε θερμομέτρηση. […] Δεν τηρήθηκαν οι αποστάσεις κατά τη διάρκεια της συναυλίας. […] Η μέγιστη απόσταση μεταξύ των θεατών στις κερκίδες ήταν μισό μέτρο. Μάλιστα, στη δικιά μας περίπτωση, μας υποχρέωσε ένας σεκιουριτάς να στριμωχτούμε για να καθίσουν κι άλλοι!!! Η κατάσταση θύμιζε εποχές προ κορονοϊού.’’, γράφει στην ανάρτησή του στο Facebook.
Η εποχή, βεβαίως, προσφέρεται για κοινωνικό κανιβαλισμό και αποκαθήλωση συμβόλων. Δυστυχώς όμως, ορισμένοι δημιουργοί που ενέπνευσαν και άνοιξαν δρόμους, φαίνεται ότι είτε κουράστηκαν είτε απλά δεν νοιάζονται να συνεχίσουν. Η διάσπαση της ενότητας προσωπικότητας και έργου δεν μπορεί να επηρεάσει τη λάμψη του έργου. Μπορεί, όμως, και ίσως πρέπει να επηρεάσει τη στάση μας απέναντι στην ειδωλοποίηση του όποιου εναλλακτικού μοντέλου πολιτισμού αναδείχθηκε τις δεκαετίες της συντριπτικής κατίσχυσης του lifestyle. Γιατί όση ευθύνη έχει ο καλλιτέχνης απέναντι στον εαυτό του, άλλη τόση ευθύνη έχουμε εμείς να διατηρήσουμε την κριτική μας ματιά απέναντί του, αυτή τη ματιά που το ίδιο το έργο του καλλιτέχνη που αγαπάμε όξυνε. Γιατί η συμμετοχή στη συναυλία για την προστασία των δασών το 2007 στο Σύνταγμα, στις Σκουριές, και πάλι στο Σύνταγμα στο παρά ’5 του δημοψηφίσματος είναι επιλογή και όχι ες αεί εξαργυρώσιμη παρακαταθήκη.
«Γλυκά νανουρίζεις το ρήγμα π’ ανοίγει» τραγουδούσε πριν από 31 χρόνια ο τότε αγωνιζόμενος να καταξιωθεί Μάλαμας. Κλείνω με την ελπίδα αυτός μαζί με αρκετούς ακόμα να μην αφήσουν το ρήγμα που απειλεί να καταπιεί την κοινωνία, την κοινή λογική και τη δημοκρατία να διευρυνθεί. Αντ’ αυτού το «να ’σαι μονάχος σου θα πει να είσαι αντρειωμένος», να συνεχίσει να τραγουδιέται από πολλές γενιές ακόμα που θα βλέπουν στο πρόσωπο του «ασημένιου άντρα με τη βαριά φωνή» έναν συνοδοιπόρο και όχι απλά έναν διασκεδαστή.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.