Στις 27 Απριλίου εγκαινιάστηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών η φωτογραφική έκθεση του διάσημου κοινωνιολόγου Pierre Bourdieu (1930-2002) από το Ίδρυμα που φέρει το όνομά του.
Οι εικόνες αυτές που αντικρίζουμε στις φωτογραφίες απαθανατίστηκαν την εποχή του πολέμου της ανεξαρτησίας της Αλγερίας (1958-1961) και δίνουν επίκαιρα μηνύματα για τις συνέπειες της κρίσης. Ο Pierre Bourdieu, ήταν στρατιώτης εκείνη την περίοδο και όταν έληξε η θητεία του αποφάσισε να παραμείνει στην Αλγερία και να καταγράψει στιγμιότυπα μετά τον πόλεμο, αποτυπώνοντας μια κοινωνία που προσπαθούσε να αναδυθεί μέσα από τις στάχτες του πολέμου.
Η έκθεση, που παρουσιάστηκε από το Jeu de Paume στο Château de Tours το 2011, μας δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε το φωτογραφικό του έργο στο πλαίσιο της κοινωνιολογικής του δράσης, κατά την περίοδο μάλιστα του απελευθερωτικού πολέμου, και να μοιραστούμε το βλέμμα του για τον κοινωνικό κόσμο από μια άλλη οπτική γωνία.
Στόχος της παρουσίασης αυτών των φωτογραφιών στη σύγχρονη Αθήνα, έναν τόπο που έχει πληγεί βαθύτατα από την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης, είναι να αποδειχθεί ότι «η μιζέρια του κόσμου» είναι έκδηλη στα πρόσωπα των γυναικών και των ανδρών και αντανακλά μία βαθιά ανθρώπινη κατάσταση πέρα από τα χωρικά και χρονικά πλαίσια.
Ο Bourdieu, ορκισμένος εχθρός της γαλλικής αποικιοκρατίας και της στρατιωτικής καταστολής, διεξήγαγε ριζικά πολιτικοποιημένες και στρατευμένες έρευνες: ήθελε να είναι μάρτυρας όλων όσα παρατηρούσε και να κατανοήσει έναν αποπροσανατολισμένο, αντιφατικό και αναχρονιστικό κοινωνικό κόσμο.
“Η φωτογραφία συνδέεται με τη μορφή της σχέσης που είχα διαρκώς με το αντικείμενό μου, που δεν ξέχασα ποτέ ότι ήταν άνθρωποι· τους ανθρώπους αυτούς κοίταζα με ένα βλέμμα που, αν δεν φοβόμουν μην ακουστεί γελοίο, θα το περιέγραφα ως στοργικό και, συχνά, συγκινημένο. […]
Ήμουν πολύ συγκινημένος, πολύ ευαίσθητος απέναντι στον πόνο όλων αυτών των ανθρώπων και συγχρόνως ένιωθα την αποστασιοποίηση του παρατηρητή, η οποία εκδηλωνόταν με το γεγονός ότι τραβούσα φωτογραφίες”.
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του Pierre Bourdieu «Εικόνες της Αλγερίας»)
Το αντικείμενο των φωτογραφιών του και τα κοινωνιολογικά τους μηνύματα, οι συνέπειες μιας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής κρίσης και τα συμπτώματα κοινωνικής παθολογίας που αυτή επέφερε ξεπερνούν κατά πολύ το συγκεκριμένο ιστορικό και εθνογραφικό πλαίσιο μέσα στο οποίο τις τράβηξε ο Γάλλος φιλόσοφος.
Franz Schultheis, καθηγητή κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Saint Gall, πρόεδρος του Ιδρύματος Bourdieu
Την ίδια ημέρα προηγήθηκε στο πλαίσιο της φωτογραφικής έκθεσης συζήτηση με θέμα: «Mια οπτική κοινωνιολογία των οικονομιών της μιζέριας», όπου συμμετείχαν:
Franz Schultheis, καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Saint Gall, πρόεδρος του Ιδρύματος Bourdieu
Christine Frisinghelli, υπεύθυνη της διατήρησης των φωτογραφικών αρχείων του Pierre Bourdieu στην Camera Austria International
Tassadit Yacine, διευθύντρια έρευνας, EHESS
Γιώργος Νικολακάκης, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης
Ηρακλής Παπαϊωάννου, διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη
Νίκος Παναγιωτόπουλος, καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Bourdieu
*H έκθεση θα διαρκέσει από τις 27 Απριλίου έως τις 30 Ιουνίου στο Γαλλικό Ινστιτούτο.
Είσοδος ελεύθερη
Φωτογραφίες: Λάμπρος Παπαευθυμίου
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.