Του Δημήτρη Τσίρκα
Είμαστε η γενιά της εικόνας και του διαδικτύου οπότε είναι λογικό να μεγαλοποιούμε αυτό που ξεδιπλώνεται εντός της εικονικής πραγματικότητας των μήντια (και των σόσιαλ μήντια) και να υποβαθμίζουμε εκείνο που επιμένει να «λαθροβιεί» ακόμη στον αναλογικό κόσμο. Η ιστορία του Αφγανού Ζαχίρ στο Master Chef είναι πράγματι συγκινητική – ένα παιδί πρόσφυγας που πέρασε τα πάνδεινα μέχρι να φτάσει να διαγωνίζεται ως μάγειρας σε ένα τηλεπαιχνίδι υψηλής τηλεθέασης, μπροστά στο πανελλήνιο τηλεοπτικό κοινό.
Το παράδειγμά του και τα αντιρατσιστικά μηνύματα που κομίζει μπορεί όντως να φτάσουν σε ένα πολύ πιο ευρύ ακροατήριο από εκείνο στο οποίο απευθύνονται οι παραδοσιακές αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές δράσεις. Η συγκινητική ιστορία του δύναται, έστω και στιγμιαία, να αγγίξει πολλούς περισσότερους ανθρώπους από ότι δεκάδες προκηρύξεις και συγκεντρώσεις αντιρατσιστικών και αντιφασιστικών οργανώσεων. Και είναι αναμφισβήτητα καλοδεχούμενη, μια μικρή όαση μέσα στον ξενοφοβικό και σεξιστικό οχετό που συνεχίζει να είναι η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση.
Ήταν όμως η τηλεοπτική εμφάνιση του Ζαχίρ «περισσότερο αποτελεσματική από πέντε αντίφα φεστιβάλ»; Εδώ νομίζω συγκρίνουμε δύο ανόμοια πράγματα τα οποία δεν θα έπρεπε να μπαίνουν αντιπαραθετικά. Τα αντίφα φεστιβάλ, οι αντιρατσιστικές οργανώσεις και δράσεις, οι κινήσεις αλληλεγγύης σε πρόσφυγες και μετανάστες, η μαχητική πάλη ενάντια στον ρατσισμό, τον σεξισμό και τον φασισμό και άλλα πολλά διαμορφώνουν αργά και βασανιστικά ένα περιβάλλον στο οποίο ο Ζαχίρ και ο κάθε Ζαχίρ μπορούν να λογίζονται ως άνθρωποι με δικαιώματα, ανάγκες και αγωνίες και όχι ως εισβολείς – μικρόβια που απειλούν το «εθνικό σώμα». Όλο αυτό το «περιθωριακό» σύμπαν που φαντάζει απελπιστικά μειοψηφικό, αυτοαναφορικό και αναποτελεσματικό διαμόρφωσε το υπόβαθρό, ώστε να μη κυριαρχούν καταθλιπτικά οι Θέμοι και οι Τατιάνες και να μπορέσει ο Ζαχίρ να πει την ιστορία του σε μια εκπομπή μεγάλης τηλεθέασης.
Επιπλέον, το ίδιο μαχητικό αντιφασιστικό περιθώριο είναι αυτό που θα δώσει την καθημερινή μάχη ώστε η ιστορία του Ζαχίρ και του κάθε Ζαχίρ να μην είναι ένα ακόμη πυροτέχνημα που θα σβήσει μέσα στο πυκνό σκοτάδι των συντριπτικά περισσότερων τηλεοπτικών εκπομπών οι οποίες συνεχίζουν να προωθούν τα κυρίαρχα ρατσιστικά και σεξιστικά μοτίβα. Που θα επιμείνει ότι οι μετανάστες δεν αξίζουν αναγνώρισης και συμπόνοιας μόνο όταν βγαίνουν στα κανάλια για να πουν τη συγκινητική ιστορία τους, ή όταν διαπρέπουν σε κάποιο δημοφιλές άθλημα ή σώζουν τις ζωές «αυθεντικών» Ελλήνων. Αλλά είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της κοινωνίας και πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα με όλους τους άλλους.
Με άλλα λόγια, τα αντίφα φεστιβάλ είναι το αφανές υπόβαθρό που κατέστησε δυνατή την τηλεοπτική εμφάνιση του Ζαχιρ και αυτό που θα της δώσει συνέχεια ώστε να μην είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα μιας εθνικιστικής, ρατσιστικής και σεξιστικής τηλεόρασης. Όσο έντονος και άμεσος και αν είναι ο αντίκτυπος μιας δημοφιλούς τηλεοπτικής εκπομπής ή ενός viral meme στα σόσιαλ μήντια, δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οργανωμένη, συστηματική και καθημερινή πάλη για τη την αναγνώριση, τη δικαιοσύνη και την ισότητα για όλους.
Το πρώτο είναι πλήρως συμβατό με τη λογική των συστημικών μέσων τα οποία προβάλουν συστηματικά ιστορίες βασανισμένων ανθρώπων που με σκληρή δουλειά και πίστη στον εαυτό τους υπερβαίνουν τις δύσκολες συνθήκες και πετυχαίνουν στη ζωή τους. Το δεύτερο ξεσκεπάζει την ιδεολογική φενάκη του καπιταλιστικού ονείρου, του «όποιος έχει ικανότητες και δουλέψει σκληρά θα πετύχει» και προσπαθεί να διαμορφώσει έναν περιβάλλον συμπερίληψης και ισότητας για όλους, όχι μόνο για τους νικητές της αγοράς ή για όσους μπορούν να γίνουν το πρόσκαιρο καύσιμο της μηχανής του θεάματος.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.