Οι Στέρεο Νόβα ανατέλλουν μέσα απ’ τη σκόνη

Θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσμο
Και θα ‘ναι πιο όμορφα κι από ένα όνειρο
Γιατί μια καινούρια αγάπη θα χύνεται σαν μέλι
Κι από ένα σημείο τής γης αυτός ο ήλιος θ’ ανατέλλει

Οι Στέρεο Νόβα είναι πρωτοπόροι και ξεχωριστοί, και αυτή η φράση αρκεί για να γραφεί ο πρόλογος σε ένα κείμενο, που σκοπό δεν έχει να εξυμνήσει ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά σχήματα των 90s, αλλά να εξηγήσει γιατί βρίσκονται σε αυτή τη θέση -ακόμα περισσότερο, για ποιο λόγο βρίσκονται ακόμα σε αυτή τη θέση, την ίδια στιγμή που οι αρχές των 90s βρίσκονται σχεδόν 30 χρόνια πίσω μας. Ας αρχίσουμε από το προφανές: ambient, techno και trip-hop με ελληνικό στίχο, σε μια εποχή μάλιστα που, ναι μεν υπήρχαν οι “raveάδες”, αλλά στη λεγόμενη εναλλακτική σκηνή μεσουρανούσαν οι Τρύπες -που τότε θεωρούνταν μεγαλύτεροι από το θεό, τα Ξύλινα Σπαθιά, τα Διάφανα Κρίνα ξεκινούσαν να γράφουν το δικό τους μύθο και κάθε καινούριο ή και παλιότερο σχήμα ήθελε να πάρει λίγη από τη χρυσόσκονη που προσέφερε απλόχερα η ελληνόφωνη ροκ σκηνή με όλες τις προεκτάσεις της. Βέβαια, στις αρχές με μέσα των 90s ήταν όταν άρχισε και το hip hop να κερδίζει έδαφος στον ελληνικό χώρο, με τους Active Member να γράφουν στιχουργικά έπη και πλήθος γκρουπ να ξεπετάγονται γύρω αλλά και απέναντι τους (ναι, από τότε κρατάει αυτή η κόντρα).

Την ίδια στιγμή, απομονωμένοι αλλά όχι αποξενωμένοι από όλα αυτά, ο Κωνσταντίνος Βήτα, ο Μιχάλης Δέλτα και ο Αντώνης Πι αποφασίζουν να προχωρήσουν σε έναν διαφορετικό δρόμο. Το έτος είναι το 1986 και η αρχή γίνεται για την τριάδα, ως ορχηστρικό σχήμα με το όνομα Bobby Blast, όταν και ξεκινούν να γράφουν κάποια κομμάτια. Φυσικά, κυκλοφορία από το συγκρότημα δεν υπήρξε πριν μπουν στίχοι. Αυτό έγινε κάπου στο ’90, όταν ο Κ. Βήτα παρουσίασε κάποιους στίχους του στους υπόλοιπους, ξεκινώντας να ξεδιπλώνει σιγά σιγά και αυτήν την πτυχή του ταλέντου του. Έτσι, το ’91 τα πάντα είχαν δρομολογηθεί, και υπό το όνομα Στέρεο Νόβα πλέον, ολοκληρώνονται τα πρώτα κομμάτια που συνέθεσαν το παζλ του πρώτου και ομώνυμου δίσκου τους, ο οποίος εν τέλει κυκλοφόρησε ένα χρόνο αργότερα από την Wipe Out Records. Το ντεμπούτο των Στέρεο Νόβα μας αφήνει κληρονομιά κομμάτια όπως τα Ηλίθια Αστεία, Το Παιχνίδι της Εξουσίας, Ο Εξώστης, Ένα Κλεμμένο Ποδήλατο, με μουσική σχετικά αργή, περισσότερο κοντά στην ambient ή στην techno ambient και στίχους που αγγίζουν το κοινό της εποχής, το κοινό που ήξερε τι σημαίνει να είσαι ένας νέος ευαίσθητος σε μια πόλη που γιγαντωνόταν και έπαιρνε τη μορφή μητρόπολης.

Μην αφήσεις τη ζωή να σε πάρει από κάτω
τους φόβους που σε τρέφουν να τους κάνεις κάτι άλλο
κάνε τους ποίηση ή μηχανήματα σπουδαία
Μη γυρνάς την πλάτη, μη ζεις στο ψέμα

Οι στίχοι τους εξάλλου ήταν αυτοί που κέντρισαν αρχικά το ενδιαφέρον του κοινού, μιας και ο καθένας έβρισκε κάποιο μικρό ή μεγάλο ενδιαφέρον σε αυτούς. Κι ήταν ο εμπνευστής τους, ο Κ. Βήτα, εκείνος ήταν που ράπαρε πάνω από την ηλεκτρονική μουσική σε ένα είδος που η Ελλάδα δεν είχε ξαναδεί και οι Στέρεο Νόβα γέννησαν από το κεφάλι τους, σαν να ‘ταν ο Δίας που γεννούσε την Αθηνά. Ήταν η ιδιαίτερη -βαθιά, σκληρή, ευαίσθητη, τρυφερή, ήρεμη, εσωτερικά οργισμένη- φωνή του που προσέδιδε ένα βάρος επιπλέον στους στίχους, που σύντομα έγιναν το κυρίαρχο στοιχείο των Στέρεο Νόβα, χωρίς να μένει πίσω βέβαια η μουσική. Η μουσική τους και περισσότερο οι πειραματισμοί τους πάνω σε αυτήν ήταν ένα ξεχωριστό κράμα, ιδανικό “χαλί” για τον Κ. Βήτα, ιδανική αιχμή του συγκροτήματος που αποδείκνυε συνεχώς πως δεν ακολουθούσε την πεπατημένη.

Οι ιδέες συνεχίζουν να ξεπετάγονται από τους Στέρεο Νόβα, που όσο προχωράμε στη δεκαετία του ’90, αλλάζει η κουλτούρα των νέων και ζούμε την πιο εκσυγχρονισμένη εκδοχή των 70s, τόσο αυτοί τη μια στιγμή ακολουθούν την εποχή και την επόμενη την έχουν ήδη ξεπεράσει, μουσικά, στιχουργικά, αισθητικά. Όλοι θέλουν να βρεθούν σε μία συναυλία τους, για να βιώσουν αυτό που συμβαίνει εκεί: Ένα εκρηκτικό οπτικοακουστικό θέαμα με slides, χορευτικά και δρώμενα επί σκηνής, με τη μουσική φυσικά σε πρώτο πλάνο, κι όλα μαζί να οδηγούν το κοινό σε ένα ταξίδι, πάνω και γύρω από τη γη, μέσα και βαθιά στον ίδιο τους τον εαυτό.

Η δημιουργικότητα τους δεν στερεύει ποτέ, κάτι που φαίνεται και από τις κυκλοφορίες τους. Ως μέλος της FM Records πλέον, κυκλοφορούν μεταξύ ’93 και ’97 πέντε δίσκους, έναν κάθε χρόνο, με άξονα πάντα στους τίτλους το ευρηματικό παιχνίδι τους με λέξεις ελληνικές και αγγλικές, άσχετες και σχετικές μεταξύ τους. Αυτοί είναι τα Ντίσκολατα, Ασύρματος Κόσμος, The Drone Compilation, Τέλσον και Βιταμίνα Τεκ. Σε επίπεδο EP το συγκρότημα κινείται στους ίδιους ρυθμούς, κυκλοφορώντας άλλες επτά “μικρότερες” δουλειές έως το ’98: Το Παζλ στον Αέρα – ’93, Τέκνο (Μόμπιλ) – ’94, New Life 705 – ’94, Λιγότερο από Αυτό – ’95, Μάθημα – ’96, Ταξίδι στη Γη – ’97, Νόχι – ’98. Όσο περνούν τα χρόνια κι αλλάζει η τριάδα, αλλάζει και η μουσική των Στέρεο Νόβα. Οι ευαίσθητοι στίχοι με τις μυσταγωγικές ερμηνείες του 30άρη Κ. Βήτα στις αρχές των 90s έχουν δώσει τη θέση τους σε μια πιο ωμή αντιμετώπιση της πραγματικότητας, πάντα όμως με διάχυτο λυρισμό. Η μουσική γίνεται κι αυτή πιο σκληρή, περισσότερο ηλεκτρονική και πειραματική, κινούμενη πλέον στον ευρύτερο χώρο της techno, σπάζοντας ένα ακόμα όριο -από τα πολλά που έσπασαν στη διάρκεια της καριέρας τους, αποδεικνύοντας γι ακόμα μια φορά πως όταν η εποχή τους πλησίαζε, οι Στέρεο Νόβα εκτοξεύονταν ακόμα πιο μακριά της.

από παιδί αναρωτιόμουν ποιος έχει τη δύναμη
αυτός που χτυπάει ή αυτός που πονάει
βαθιά μέσα τους θα γελούν αν πεθάνεις

Ως υπερκαινοφανείς αστέρες, λογικό επακόλουθο κάποια στιγμή ήταν να σβήσουν οι Στέρεο Νόβα, Παρά την κοινή πια αποδοχή από το κοινό και την μεγάλη επιτυχία που συναντούσαν σε κάθε βήμα, όπως ο ίδιος ο Μιχάλης Δέλτα δήλωνε το ’97, “Οι Stereo Nova είναι ένας μύθος πια, πάει τελείωσε”. Πρώτος αποχώρησε ένα χρόνο νωρίτερα, λίγο μετά την κυκλοφορία του Τέλσον, ο Αντώνης Πι. Στα τέλη του ’97, ήταν πλέον καιρός για τους Στέρεο Νόβα να χαθούν στον ουρανό από όπου προήλθαν.

Και οι τρεις συνέχισαν και συνεχίζουν να ασχολούνται με τη μουσική, ακολουθώντας δρόμους διαφορετικούς, κυκλοφορώντας δίσκους και γράφοντας μια αξιοσημείωτη σόλο πορεία ο καθένας. Έως σήμερα… 20 χρόνια μετά την τελευταία τους κοινή δουλειά και 10 χρόνια μετά την τελευταία τους εμφάνιση -στο live για τα τρία χρόνια της Lifo, το 2008- οι Στέρεο Νόβα θα βρεθούν ξανά μαζί στη σκηνή για το Summer Nostos Festival στο ΚΠΙΣΝ, το οποίο θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 17-24 Ιουνίου 2018, ενώ το Μάιο σύμφωνα με δημοσιεύματα θα κυκλοφορήσει και νέα δουλειά από το συγκρότημα (περισσότερες πληροφορίες εδώ). Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι υπάρχει στο μέλλον για τους Στέρεο Νόβα, ούτε οι ίδιοι δεν θα μπορούσαν να σκεφτούν ένα πλάνο για τους απρόβλεπτους εαυτούς τους, ακόμα πιο σίγουρα δεν ξέρουμε αν μπορούν να μας προσφέρουν δίσκους αντίστοιχους των 90s. Το μόνο που με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε είναι πως πάλι θα βουτήξουν στα βαθύτερα και πιο σκοτεινά σημεία αυτής της πόλης για να βγουν με εκρήξεις στην επιφάνεια, να περάσουν από πάνω της και να μπουν σε τροχιά χαιρετώντας μας νωχελικά, σχεδόν μελαγχολικά.

Τώρα που οι βόμβες εκτοπίζουν τους πολίτες απ’ τις πόλεις
Αγγίζεις τα λουλούδια και σχεδόν ματώνεις
Έτσι όπως τότε που ο ουρανός σκοτείνιασε
Ήταν η πρώτη φορά που τα μάτια μου δακρύσανε

* Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από στίχο του κομματιού Ο Αόρατος Άνθρωπος (Ασύρματος Κόσμος, 1994).

** Έμπνευση για διάφορα σημεία του κειμένου αποτέλεσε το αφιέρωμα του Γιώργου Ανδρονικίδη στους Στέρεο Νόβα, για το Mic.gr.