Με αφορμή την πρόσφατη σύλληψη ενός υπόπτου για την πολύκροτη υπόθεση του αγνοούμενου φοιτητή Βαγγέλη Γιακουμάκη στα Γιάννενα, γεννιέται ένα πολύπλευρο και πολυσήμαντο ερώτημα, όχι τόσο για το τι ακριβώς συνέβη αλλά για το γιατί τα πράγματα πήραν μία τέτοια τροπή.
Όπως έχει δοθεί στη δημοσιότητα εδώ και αρκετό καιρό, ο Βαγγέλης Γιακουμάκης ήταν θύμα bullying. Δεχόταν φραστικές και σωματικές απειλές παρατεταμένα σε σημείο να μη μπορεί να πιει ούτε έναν καφέ, να γίνεται jukebox και να τον κλειδώνουν στη ντουλάπα πετώντας του κέρματα, να τον δένουν σε καρέκλες και να του περνάνε ιμάντες στο λαιμό. Με λίγα λόγια, να μη μπορεί να υπάρξει.
Αυτή η κατάσταση εν μέρει ορίζεται ως bullying. Bullying είναι οι καθ΄ επανάληψη προσβολές και παρενοχλήσεις. Ξεκινάνε από απλά καθημερινά πειράγματα σε οτιδήποτε φαίνεται διαφορετικό ή μη προσαρμοσμένο στο μέσο όρο και μπορούν να καταλήξουν σε μαρτύριο. To bullying όπως και η κάθε πράξη, ορίζεται από τον/ τους θύτες και το θύμα. Η βασική διαφορά ανάμεσά τους είναι ποσοστιαία και αποτελεί την έλλειψη δύναμης. Το θύμα είναι αδύναμο, σωματικά κυρίως και δε δύναται να αμυνθεί και να προασπίσει τον εαυτό του. Η Ψυχολογία και οι Κοινωνικές Επιστήμες συνήθως και πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για παιδιά τείνουν να αναλύουν τόσο την ιδιοσυγκρασία του θύματος όσο και του ίδιου του θύτη, καταλήγοντας πως και ο θύτης είναι θύμα μίας άλλης κατάστασης, συνήθως οικογενειακής και μαθαίνει να αντιδρά με τον ίδιο τρόπο.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η Diana στη δική της προσωπική μαρτυρία : «Μετά από πολύ καιρό και μέσα από θεραπεία και πολλή προσευχή για να τους καταλάβω, κατάφερα τελικά να τους συγχωρήσω. Βλέπω τώρα πως τα παιδιά που με παρενοχλούσαν το έκαναν από δική τους ζήλια και ανασφάλεια. Αλλά τα περισσότερα το έκαναν επειδή και οι γονείς τους είναι θύτες. Συνήθως έτσι γεννιέται ένας θύτης».
Στην προκειμένη όμως δε μιλάμε για παιδιά. Αλλά για ενήλικες κάπου στα 20. Μεταεφηβεία και προ- ενηλικίωση για την ακρίβεια. Συνεπώς δε μπορούμε να μιλάμε υπεραπλουστευμένα για μία μορφή bullying, αλλά πρέπει να θέσουμε και μια άλλη όψη, την ξεκάθαρη και απόλυτα βίαιη εγκληματικότητα, η οποία συνήθως απουσιάζει από τα σχολικά παραδείγματα.
Όπως χαρακτηριστικά ισχυρίζεται και η Chloe Carmichael, καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Long Island: «Τα παιδιά δεν βρίσκουν ασφάλεια από το bullying εάν αποφοιτήσουν από το λύκειο. Μπορούν να δέχονται bullying καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Αυτό ονομάζεται ενήλικο bullying και αυξάνεται επικίνδυνα στη σημερινή κοινωνία. Παρ’ όλα αυτά κάθε μορφή bullying που δεν αντιστοιχεί σε σεξουαλική παρενόχληση ή παράνομη περιθωριοποίηση, παραμένει νόμιμη».
Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός ενήλικου bully μπορεί να είναι ένα είδος ναρκισσιστή ο οποίος δεν ενδιαφέρεται για τις συνέπειες της παρενόχλησης που προκαλεί και θρέφει την επιφανειακά καλή εικόνα για τον εαυτό του (βλ. σκληροί άντρες Κρητικοί) μόνο μέσα από την υποβίβαση των άλλων. Μία άλλη ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι αυτή του δευτερογενούς ενήλικου θύτη, ο οποίος εξ αρχής δε συμφωνεί με την έννοια της παρενόχλησης αλλά γίνεται μέλος της ομάδας μόνο και μόνο για να μη τον πάρει το ποτάμι και θυματοποιηθεί και ο ίδιος.
Μέσα από διάφορες διαδικτυακές κοινότητες που έχουν φτιαχτεί προκείμενου να ενώσουν τα θύματα αυτού του φαινομένου και να ανταλλάξουν δύναμη και εμπειρίες, μπορούμε να δούμε τι σημαίνει για κάποιον να υφίσταται παρενόχληση μέσα από μαρτυρίες παιδιών.
Όπως λέει η Ceyanne: «Όταν ήμουν 3 ετών μου όρμισε ένας σκύλος και σχεδόν κατέστρεψε το πρόσωπό μου. Ξεκίνησε να επουλώνεται πριν αρχίσω το σχολείο, αλλά είχα ακόμη διάφορα σημάδια στο μέτωπο και τα μάγουλά μου. Ενώ βρισκόμουν στο σχολείο για μόλις 2 μήνες, άρχισα ξαφνικά να ακούω να με φωνάζουν τρομακτική, άσχημη, σιχαμένη. Και επειδή είμαι ιθαγενής Αμερικανίδα, τα πράγματα έγιναν χειρότερα επειδή τα παιδιά μου έλεγαν ‘Γύρνα πίσω στη φυλακή. Εκεί ανήκεις’ . Δεν το είπα ποτέ σε κανέναν, γιατί πίστευα πως κανείς δε θα καταλάβαινε».
Η Diana στη δική της εμπειρία αναφέρει πως δεν την προσέβαλαν μόνο οι συμμαθητές αλλά και οι καθηγητές της, οι οποίοι αν και είχε προσπαθήσει να τους δείξει πως είναι θύμα bullying την υποβίβαζαν ακόμη χειρότερα ή γυρνούσαν το κεφάλι. «Η κακοποίηση ήταν φυσική και συναισθηματική. Το περίεργο όμως είναι πως κατέληγα να είμαι εγώ εκείνη η οποία έβρισκε το μπελά της. Όσο για τους καθηγητές που απλά κοιτούσαν και δεν έκαναν τίποτα για να το σταματήσουν, είναι χειρότεροι και από τους ίδιους τους θύτες. Ήμουν απλά ένα παιδί και δε μου άξιζε αυτό».
Η Sierra αφού καταγράφει τη δική της ιστορία, κλείνει με τις πιο σοκαριστικές και εκφραστικές και για την περίπτωση του αγνοούμενου φοιτητή λέξεις. «Τι έκανε εκείνα τα παιδιά να νομίζουν πως είναι τόσο σπουδαία, ώστε να στέκονται από πάνω μου και να γελάνε, ενώ εγώ έκλαιγα»;
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.