Οι εξελίξεις μετά το δημοψήφισμα που είχε αποτέλεσμα το συντριπτικό ποσοστό υπέρ του ΟΧΙ στα τελεσίγραφα των δανειστών και η ακόλουθη συμφωνία, αναντίστοιχη των προσδοκιών που υπήρχαν, έχει προκαλέσει γενικευμένη απογοήτευση. Μία από τις κυρίαρχες απόψεις είναι ότι η κυβέρνηση δεν αξιοποίησε το αποτέλεσμα και το δημοψήφισμα τελικώς ήταν μάταιο.
Η απογοήτευση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, αν αναλογιστεί κανείς τις ανατριχιαστικές εικόνες από τη μεγαλειώδη συγκέντρωση στο Σύνταγμα προ του δημοψηφίσματος, στην οποία ενεργό ρόλο είχαν πολλοί άνθρωποι της Τέχνης. Ο ηθοποιός Πασχάλης Τσαρούχας ήταν ένας από αυτούς. Τον συναντήσαμε στα σκαλάκια του Συντάγματος, ανήμερα της ψήφισης του δεύτερου πακέτου με τα προαπαιτούμενα μέτρα και λίγο πριν τη διαδήλωση ενάντια στη συμφωνία, εκεί όπου λίγες μέρες πριν γινόταν το αδιαχώρητο από διαδηλωτές που στήριζαν το ΟΧΙ.
Ο ίδιος δεν δηλώνει μετανιωμένος για τη στήριξή του στο ΟΧΙ. Από πιτσιρίκι ενταγμένος στο χώρο της Αριστεράς, πρώτα με την ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος (νεολαία του ΚΚΕ Εσωτερικού), έχει ζήσει πολλές δύσκολες καταστάσεις και θεωρεί πώς αυτό που χρειάζεται περισσότερο από ποτέ είναι «η παραπάνω σκέψη” και όπως τονίζει «πρέπει να σταματήσουν οι κραυγές, οι αφορισμοί και ο καθένας να προσπαθήσει να μπει στα παπούτσια του άλλου, να καταλάβει από που πηγάζει η αντίθετη άποψη».
Πριν το δημοψήφισμα ταχθήκατε δημοσίως υπέρ του ΟΧΙ, το μετανιώσατε που βγήκατε μπροστά;
Στη ζωή μου αν μετάνιωσα για 1-2 πράγματα, είναι για πράγματα που δεν έκανα. Νομίζω ότι ο κόσμος βρίσκεται σε αυτή την αναταραχή γιατί αισθάνεται προδομένος αλλά νομίζω η προδοσία έρχεται από τον εαυτό μας πρώτα, από τη δική μας συνέπεια και όχι από το αν κάτι άλλαξε, αν κάτι εκτιμήσαμε λάθος, αν κάποιος άλλαξε διαδρομή στην πορεία. Εγώ θεώρησα από την αρχή ότι όφειλα να στηρίξω το ΟΧΙ. Το πάλεψα από την αρχή, ήμουν από τους πρώτους που πήραν θέση, μέχρι και στην εξέδρα την ημέρα της μεγάλης διαδήλωσης ανέβηκα. Δεν μπορώ λοιπόν να αισθανθώ προδομένος, έκανα αυτό που μου έλεγε η συνείδησή μου, αυτό που πίστευα και οι οποιεσδήποτε τοποθετήσεις μου από εκεί και μετά είναι σε απόλυτη συνέπεια με εκείνη την πράξη μου.
Προς ποιά κατεύθυνση μπορεί και πρέπει να παλέψει ο κόσμος τώρα, οι περισσότεροι παρακολουθούν τις εξελίξεις σαστισμένοι…
Η συγκυρία είναι καθαρά πρωτόγνωρη για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία και όλοι μαθαίνουμε μέσα από ό,τι μας συμβαίνει. Ο καθένας έχει το δικό του μερίδιο ευθύνης για ό,τι έχει συμβεί και για ό,τι θα συμβεί από εδώ και πέρα, χωρίς να τα τσουβαλιάζω. Χρειαζόμαστε μία σκέψη παραπάνω. Πρέπει να σταματήσουν οι κραυγές, οι αφορισμοί και ο καθένας να προσπαθήσει να μπει στα παπούτσια του άλλου, να καταλάβει από που πηγάζει η αντίθετη άποψη. Δεν υπάρχει λόγος να σκοτωθούμε μεταξύ μας. Ήδη μέσα σε δέκα μέρες ζήσαμε δύο εμφύλιους, του ΝΑΙ με το ΟΧΙ, και του ΟΧΙ με το ΟΧΙ. Μια πάρα πολύ σκληρή συνθήκη, όσο και αν λέμε ότι δεν άνοιξε μύτη, στα social media έγινε κόλαση.
Την ώρα που μιλάμε με τον Πασχάλη Τσαρούχα, ασφαλίτες παραταγμένοι μπροστά από την είσοδο του μετρό σταματούν τον κόσμο. Διενεργούν αυθαίρετους ελέγχους σε όποιον νεαρό διαδηλωτή φέρει σακίδιο, ενώ λίγα μέτρα πιο δίπλα το σκηνικό αστυνομοκρατίας συμπληρώνεται με διμοιρία ΥΜΕΤ, που βρίσκεται πάνω στην πλατεία.
Περιμένατε εικόνες όπως αυτή με κυβέρνηση της Αριστεράς;
Όχι. Όπως επί Αριστεράς δεν περίμενα να είναι και υπουργός Προστασίας του Πολίτη ο Γιάννης Πανούσης. Ο καθένας όμως κρίνεται και υπάρχει πάντα και το αύριο. Δεν υπάρχει λόγος ούτε για κραυγές, ούτε για αλληλοσκοτωμούς, ούτε για αφορισμούς. Όλοι κρινόμαστε. Και για όλους μας υπάρχει ένα αύριο. Και για την κυβέρνηση που έχει αποφασίσει να έχει ασφαλίτες στο δρόμο και να ψάχνουν τις τσάντες του κόσμου, όπως βλέπουμε τώρα μπροστά μας, και για μας που βρισκόμαστε στην άλλη πλευρά της κριτικής, στην οποία οφείλει να βρίσκεται πάντα ένας πολίτης.
Είναι ανέντιμη η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;
Μέχρι αυτή τη στιγμή, πιστεύω πως όχι. Λέω μέχρι αυτή τη στιγμή διότι έρχεται η πραγματικότητα μέσα σε λίγες ώρες να αλλάξει τα δεδομένα. Δεν μπορούμε να βγάλουμε παγιωμένα συμπεράσματα. Καλύτερο είναι να σιωπούμε και να περιμένουμε να δούμε πού πάνε τα πράγματα. Έχω την αίσθηση λοιπόν ότι η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός προσπάθησαν προς μία κατεύθυνση, όσο κανένας άλλος και επίσης έχω την αίσθηση ότι προς το τέλος των διαπραγματεύσεων βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα αδιέξοδο, το οποίο δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν. Δεν νομίζω ότι αξίζει σε κανέναν να τον κρεμάσουμε επειδή δεν μπόρεσε να διαχειριστεί μία κατάσταση. Είναι η ιστορία που θα τον κρίνει. Ως άξιο ή ανάξιο.
Θεωρώ επίσης ότι ένα ΟΧΙ με 62% στο δημοψήφισμα όσο και αν εμάς μας κάνει υπερήφανους και μας κάνει να αισθανόμαστε συμπαγείς σαν κοινωνία στο «θέλω» μας, θα ήταν ονειροβασία να πιστεύουμε ότι την αντικειμενική αξία που είχε στα εσωτερικά της χώρας θα μπορούσε να την έχει και στο εξωτερικό.
Είναι αυτό που λέω καμιά φορά ως παράδειγμα: Χρωστάς το σπίτι σου σε μία τράπεζα, έρχεται ο άλλος να στο πάρει γιατί δεν πληρώνεις τις δόσεις σου. Λες “ναι ρε παιδιά, αλλά εγώ εδώ ερωτεύτηκα, εδώ μεγάλωσα, εδώ γεννήθηκε το παιδί μου, εδώ είναι το δωμάτιό του, εδώ είναι η ασφάλειά του”, μπορείς να πεις χιλιάδες λόγους. Όμως η απάντηση που θα πάρεις είναι ίδια. “Ναι, αλλά χρωστάς”. Δεν σημαίνει ότι έχει δίκιο η τράπεζα, αλλά εφόσον ζούμε σε μία κοινωνία και αποδεχόμαστε μια κοινωνία, της οποίας αρχή είναι το χρήμα, δεν λέω ότι πρέπει να συμφωνούμε με αυτή την λογική, αλλά δεν μπορούμε και να μην την έχουμε υπ όψιν. Εκτός αν αποφασίσουμε να πούμε εμείς δεν χρωστάμε πια, περάσουμε απέναντι, πάμε στη ρήξη και εκεί είναι μια άλλη ιστορία.
Δεν μπορούμε όμως να είμαστε και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ. Να τα λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Ο πρωθυπουργός πήρε μεν ένα 62% που έλεγε ΟΧΙ στο τελεσίγραφο, αλλά παράλληλα, στις ανεπίσημες μετρήσεις, υπάρχει ένα 82% που λέει ΝΑΙ στο ευρώ. Δεν πήγε με εντολή να φύγει από το ευρώ. Την κρίσιμη στιγμή δεν είχε την κάλυψη να πάει σε ρήξη, αν την είχε πιστεύω ότι θα το είχε κάνει.
Πιθανή διάσπαση της Αριστεράς σας τρομάζει;
Μου είναι αδιάφορη. Εγώ ποτέ δεν έκανα χρήση του αριστερόμετρου. Το τί είναι αριστερός, το τί είναι κομμουνιστής, όλα αυτά μετριούνται στην καθημερινότητά μας. Έχω γνωρίσει κάτι φοβερούς δεξιούς, που είναι πολύ αριστεροί στην καθημερινή πρακτική τους. Και επίσης έχω γνωρίσει πολλούς αριστερούς που είναι φασίστες στην καθημερινότητά τους. Αυτά τα μετρήματα, μακριά από εμάς. Αν πρέπει να διασπαστεί, ας διασπαστεί. Το ζητούμενο είναι αν η κάθε διάσπαση μας πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση.
Αν με ρωτάς τώρα για τις πρόσφατες εξελίξεις, η στάση “υποστηρίζω την κυβέρνηση αλλά δεν τη ψηφίζω”, κατ’ εμέ σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή δεν μπορεί να υφίσταται. Οφείλει κανείς να διαχωρίσει τη θέση του και είναι σεβαστή φυσικά η κάθε άποψη. Δεν μπορεί να είσαι και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ.
Η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή και ο πρωθυπουργός έχουν διαλέξει ένα δρόμο. Δεν μπορείς να είσαι και στην κυβέρνηση, αλλά να μη ψηφίζεις τα μέτρα. Εγώ δεν θα τα ψήφιζα, αλλά θα έφευγα κιόλας. Η στάση που τηρείται δεν είναι καθαρή από τους διαφωνούντες, είναι καιροσκοπική και βασίζεται στη λογική “μη βγούμε τελείως έξω από το παιχνίδι, αλλά να πετάμε και την μπάλα έξω από το γήπεδο.”
Πώς θα μπορούσε ο καλλιτεχνικός κόσμος να σταθεί στο πλευρό του κόσμου; Πώς θα έπρεπε να δραστηριοποιηθεί;
Δεν μπορώ να απαντήσω 100%. Η δουλειά η δική μας είναι να ανοίγουμε παράθυρα να ανοίγουμε προοπτική στον κόσμο. Αυτό το κάνουμε μέσα από τη δουλειά μας πρώτα. Πώς δηλαδή θα μορφωθεί μια κοινωνία, πώς θα ανοίξει τους ορίζοντες της, πως θα είναι πλουραλιστική, πολυφωνική και παράλληλα δεν θα είναι ξενοφοβική, ομοφοβική, αλλά δημοκρατική.
Με ένα βιντεάκι, με μία δήλωση για τα τεκταινόμενα, νομίζω εκτιθέμεθα στα λιοντάρια. Κάποιοι το έχουμε το κουράγιο ή την απερισκεψία να το κάνουμε, κάποιοι δεν το έχουμε. Δεν θέλω να το κρίνω. Οι καλλιτέχνες ξέρεις εξαρτώνται και αυτοί από το μεροκάματο. Και δεν θέλουν να εκτίθενται, νομίζουν ότι θα εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μεροκάματο, κάποια περισσότερα εισιτήρια στο θέατρο, αν δεν μιλήσουν. Βέβαια από την άλλη πλευρά υπάρχουν και αυτοί που μιλάνε για να κερδίσουν κάτι από την ανάποδη. Νομίζω ότι η συμβολή η δική μας πρέπει να είναι καθημερινή και σε ανύποπτο χρόνο, όχι τώρα μόνο. Οφείλει αυτή η συμβολή να υπάρχει τις εποχές που δεν ζούμε διαφόρων ειδών κρίσεις, που όλα είναι φαινομενικά καλά. Όταν δεν υπάρχει η άμεση ανάγκη της επιβίωσης ή της επικράτησης της μίας γνώμης ή της άλλης. Κάποιοι το κάνουμε, κάποιοι όχι, αλλά ακόμη και αυτό είναι στην κρίση της ιστορίας.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.